deel 1 - Vijfeeuwenmigratie.nl

estudering gevonden en voor zover dat wel gebeurde, overwoog de beschrijving;
theorievorming hierover bestaat nog nauwelijks ll ). Het is daarom
niet goed mogelijk om vanuit een bestaand theoretisch kader de studie
van de geschiedenis van de trekarbeid in een bepaald gebied aan te vangen.
Gekozen is voor een presentatie, waarbij het theoretisch kader stapsgewijs
wordt ontwikkeld aan de hand van beschrijving en analyse. Aan die beschrijvingen
liggen een aantal veronderstellingen ten grondslag.
Twee veronderstellingen, ontleend aan de huidige trekarbeid, staan
voorop12). In de eerste plaats ga ik ervan uit dat de trekarbeider er beter van
wil worden, dat wil zeggen dat hij door zijn trek meer hoopt te verdienen
dan waartoe hij tezelfdertijd thuis in staat zou zijn geweest. Dit uitgangspunt
leidt tot vragen naar de ekonomische struktuur van het afstotingsgebied,
naar de soorten werk die trekarbeiders verrichten, naar hun verdiensten,
naar het seizoen waarin ze trekken.
In de tweede plaats ga ik ervan uit dat de werkgevers in het aantrekkingsgebied
er beter van worden. Dit roept de vraag op waarom werkgevers de
voorkeur geven aan trekarbeiders boven lokale arbeiders, als die voorhanden
zijn. Beide veronderstellingen, over de rationaliteit van het handelen van
trekarbeiders en hun werkgevers, betekenen dat ik een ekonomische invalshoek
verkies. Ik ben me ervan bewust dat daardoor allerlei sociale en mentale
aspekten van het trekarbeidersbestaan onderbelicht blijven.
11. D it geldt niet alleen voor de Nederlandse geschiedschrijving, maar ook voor de buitenlandse. Voor
de belangrijkste titels, zie de noten in Bijlage 2; een uitzondering is Bade 1980, die onder meer de relatie
tussen trekarbeid en migratie voor het laat-negentiende-eeuwse Duitsland aan de orde stelt. Bij hem ook
uitvoerige literatuuropgave.
12. Bijvoorbeeld Penninx/Van Velzen 1977, met name 89/107.
17