'Met believers alleen komen we er niet' - Jobat

ter blijven. Om veiligheidsredenen wordt hij in het water
steeds bijgestaan door twee andere collega's.
Op de andere oever treffen we Bert, een van de medestichters
van het bedrijf. Hij heeft zelf twintig jaar ervaring
als duiker. Vandaag houdt hij samen met zijn collega Michel
een oogje in het zeil vanuit de bestelwagen met controls.
Vanhieruit krijgt duiker Laurent, die al sinds half negen in het
water zit, lucht, en via een radioverbinding kunnen de collega's
op de oever contact houden. En Michel mag er met zijn
rubberlaarzen, fluohesje en helm uitzien als een gewone
werfleider, dat neemt niet weg dat ook hij duiker is. ‘Je moet
desnoods zelf daar beneden kunnen gaan kijken wat er
gaande is’, klinkt het.
Ondanks het indrukwekkende arsenaal, is het werk dat de
duikers vandaag voor de kiezen krijgen, erg basic. De kraan
op het ponton zet de paletten met zandzakken klaar op de
bodem van het kanaal, waarna de duiker de zandzakken
over de kabel legt. Vaak is het werk veel gecompliceerder.
Zo wordt het team ingeschakeld voor de inspectie van sluizen
en schepen, boor-, slijp- en laswerken, beton storten en
bekistingen. Desgewenst maken ze onder water ook videoopnames.
Ook wanneer de brug in Lanaken wordt gedynamiteerd,
zullen ze standby staan om de vaargeul zo snel mogelijk
vrij te maken.
Geenknelpuntberoep
Een onderwaterwerker is in de eerste plaats een geschoolde
vakman. Wie het vak wil leren, moest tot voor kort naar
het buitenland voor opleiding; ook William genoot zijn opleiding
in Schotland. Sinds kort biedt Syntra in Antwerpen
een opleiding operator onderwaterwerken aan.
Bert wil het onderwaterwerk echter geen knelpuntberoep
noemen. ‘Er is genoeg belangstelling voor’, klinkt het. ‘Maar
slechts weinig kandidaten zijn uit het goede hout gesneden.
Je hebt tijd nodig om een goede duiker te worden. Je kunt
beter een goede vakman leren duiken dan omgekeerd; uiteindelijk
is dat duikpak ook maar een manier om op je werk
te raken.’
‘Neen’, is het verrassende antwoord als we aan William vra-
gen of hij van zijn hobby zijn beroep heeft gemaakt. ‘Ik duik
nu vijf jaar, en ben vorig jaar voor het eerst gaan sportduiken
op Cuba. Mijn vriendin vond het geweldig. Ik had vooral
spijt dat ik mijn boormachine thuisgelaten had (lacht).’
Hoogpoetsen
Van onder- naar bovengronds. We treffen Martijn van der
Knaap en Tjorven De Malsche in een afgedankte steengroeve
in Comblain-au-Pont in Luik. Decennialang werd de rots
uitgehouwen voor de natuursteen; nu lijkt het alsof er een
monsterachtige hap uit de berg genomen is. De twee beroepsklimmers
zijn bezig een parcours voor rotsklimmers
aan te leggen tegen de dertig meter hoge wand, nadat ze
eerst het gesteente verwijderd hebben dat door de wintervorst
los is komen te zitten.
Nederlander Martijn woont intussen 14 jaar in België. ‘Ik
liep stage in Comblain en ben er lange tijd blijven werken als
buitensportinstructeur. In dezelfde periode leerde ik ook
mijn vrouw kennen, die hier in de buurt werkt.’
Ook de samenwerking met Tjorven dateert uit die periode.
‘We zitten al elf jaar op elkaars kap’, lacht Tjorven. Martijn is
intussen zeven jaar zelfstandig aan de slag onder de noemer
THAD: Travaux en Hauteur et d'accès difficile. ‘Zeg maar gerust:
alle klussen waar je met een ladder niet bij kunt.’
Een vlag die vele ladingen dekt, zo blijkt. De mannen van
THAD inspecteren zend- en gsm-masten, voeren hoog boven
de grond onderhoudswerken en herstellingen uit of
helpen bij het omzagen van hoge bomen. ‘Het werk is niet
altijd even ingewikkeld’, zegt Martijn. ‘Soms komt het erop
neer dat je heel erg hoog aan het poetsen bent. Maar een
gedegen technische scholing is voor de meeste oprdachten
een must.’
Weerenwind
Het werk in de groeve in Comblain bevalt de mannen wel.
‘In de natuur is het sowieso rustiger werken dan boven een
druk stadscentrum’, weet Tjorven. Vandaag zijn de werkomstandigheden
dan ook aangenaam: een bleek zonnetje
‘Twee jaar geleden moesten we
tijdens een erge sneeuwbui aan de slag
op de Antwerpse Boerentoren. Dan
ben je blij wanneer je weer beneden
staat’
Martijn van der Knaap,
klimmer
06
07
en weinig wind. Martijn herinnert zich andere dagen.
‘Soms werken we door in het donker; met wat extra spotlights
en een lamp op je helm, lukt dat best. De zwaarste
klus was het reinigen van een cementoven in Visé. In die toren
was het minstens veertig graden heet. Er moest een hele
laag cementresten weggebeiteld worden. Om het kwartier
werd je afgewisseld, anders was de hitte niet te harden.
Twee jaar geleden moesten we tijdens een erge sneeuwbui
aan de slag op de Antwerpse Boerentoren, om te verhinderen
dat er beton naar beneden kwam. Dan ben je blij wanneer
je weer beneden staat.’
Tijdens de barre wintermaanden ligt het klimmen wat stil.
Om die leemte op te vullen, heeft Martijn een nieuwe niche
aangeboord: het isoleren van kruipruimtes. Zijn ervaring als
speleoloog komt daarbij van pas.
Risico's?
Wie de mannen tegen de bergwand ziet klauteren en tegelijkertijd
aan de slag gaan met doodgewone slijpschijven en
boormachines - er bestaat immers niet zoiets als speciaal
klimmers-alaam -, houdt de adem in. Zijn Martijn en Tjorven
nooit bang om te vallen?
‘Je moet vertrouwen op je materiaal’, zegt Martijn. ‘Tenslotte
hang je vast met twee dynamische touwen en een gordel.
Elke dag check je het materiaal voor je naar boven gaat, jaarlijks
wordt het ook extern gekeurd. En bij de minste twijfel:
vervangen! Er zijn risico's, maar dit werk is al bij al minder
gevaarlijk dan werken met hoge stellages: daar kun je vanaf
vallen, of materiaal naar beneden laten vallen. Hier hangt alles
en iedereen stevig vast.’
‘Voor cowboystreken is er sowieso geen plaats,’ vult Tjorven
aan. ‘Niet alleen heeft het geen zin, het is ook nefast
voor de veiligheid. Je hoofd erbij houden is de boodschap.’
Hoe lang zien de mannen, beide jonge dertigers, zich dit
nog doen? ‘Tot 62 jaar zeker?’, lacht Martijn. ‘Het is natuurlijk
zwaar en fysiek moeilijk werk. Maar er staat geen maximumleeftijd
op; zolang je je goed voelt, kun je blijven klimmen.
Ik ken zestigers die nog wekelijks de rots opgaan. Het
is zoals met fietsen: dat verleer je nooit.’