download pdf - Centrum voor Lokaal Bestuur

More documents

Recommendations

Info

WONEN IN EEN ONGEDEEL Foto’s Harriët van Domselaar Middelburg Een werkgroep van het Centrum voor Lokaal Bestuur heeft het pamflet De ongedeelde stad is van iedereen samengesteld. Daarmee willen zij - allereerst op lokaal niveau - de discussie (her) openen over de woningmarkt. Twee van de samenstellers van het pamflet, Freek Ossel en Lex de Boer, vertellen over hun motivatie om mee te doen aan dit initiatief. Annelies Kolk, óók PvdA en beroepshalve jarenlang werkzaam bij corporaties in zowel steden als dorpen, laat op verzoek van Lokaal Bestuur ook haar licht schijnen op de aanbevelingen in het pamflet. Alle drie hopen op een interne discussie, die vooral zal leiden tot de durf om andere keuzes te gaan maken. Het gehele pamflet is te vinden www.lokaalbestuur.nl. HARRIëT VAN DOMSELAAR FREELANCE JOURNALIST 10 Freek Ossel wethouder van o.a. wonen en wijken en openbare ruimte en groen in Amsterdam Freek nam de eerste stap naar een nieuwe manier van ‘het zo eerlijk mogelijk verdelen van woningen’. ‘Ik houd helemaal niet van werkgroepen, maar als die van onderop ontstaan maak ik een uitzondering. Zoals tijdens de landelijke Dag van de Volkshuisvesting, die het CLB vorig jaar hield. Daar kwam de vraag ‘hoe brengen we de markt weer in beweging’ ter sprake. Dan wordt er al gauw defensief gereageerd, maar gelukkig waren er ook andere geluiden te horen.’ ‘Raadsleden en wethouders besloten spontaan de koppen bij elkaar te steken om een concept te bedenken. We zijn vier keer bij elkaar geweest, hadden contact met Tweede Kamerlid Jacques Monasch en besloten ‘ervoor te gaan’. Wat leidde tot het pamflet De ongedeelde stad is van iedereen, volledig passend in de PvdA-traditie. Het huisvestingsbeleid is namelijk een van de kroonjuwelen van de partij. De huidige uitgangspunten zijn echter wat vergaan tot mantra’s. Met ons pamflet willen we het verstarde denken wat afstoffen. Zowel politiek als filosofisch. Met vooral ook oog voor sociale groepen die extra steun nodig hebben. En dan heb ik het niet alleen over zittende huurders - ook wel ‘binnenkansers’ genoemd - maar ook over ‘buitenkansers’. Daar zijn we sociaaldemocraten voor.’ Persoonlijker ‘Bouwen is één, maar het gaat om méér: de gehele wijkaanpak. Daarom moeten de bestaande toewijzingsregels persoonlijker, praktischer worden. Góede bewegingen moet je honoreren. Als oudere mensen, die nu naar eigen zeggen in een veel te groot huis wonen, graag een kleiner huis willen: laat hen daarin meedenken. Vraag hen of ze iemand voor hun huis weten en beloon ze als dat het geval is. Verbind er wel voorwaarden aan. Als een stadsdeel meer studenten wil huisvesten, probeer dat dan te regelen. Maar je mag dan wel verwachten dat zij zich vervolgens ook gaan inzetten voor de stad. ‘Voor wat hoort wat’ dus. Maak afspraken en durf erop te vertrouwen dat mensen zich daaraan houden. Durf met elkaar ook de discussie aan te gaan over nieuwe ideeën en uitgangspunten. Allereerst binnen de partij natuurlijk. Ga in gesprek met lokale afdelingen en omliggende gemeenten.’ ‘Renoveren, zoals het tot nu toe gaat, is nog altijd erg duur. Zoek samen met de bewoners naar andere mogelijkheden. We hebben in Amsterdam geleerd dat ‘men- Lex de Boer sen op hun plek laten’ grote waarde heeft. Het welbevinden wordt vaak overgeslagen. Probeer een balans te vinden tussen sociaal en betaalbaar. Zo vormt bijvoorbeeld de energierekening soms meer dan de helft van woonlasten. Misschien bestaat daar een decentrale oplossing voor, zoals groene daken of zonnepanelen. Praat daar met huurders over. Reik iets aan en leg het uit. We zouden veel meer als partners naast elkaar moeten staan.’ ‘Het Makassarplein in Oost is een buurtplein waar zich in de loop der jaren allerlei negativiteit heeft verzameld: coffeeshops, een supporterscafé, daklozenopvang en veel gesloten Marokkaanse gezinnen. Kortom: een verzameling problemen waar je achter een bestuurderstafel niet zo één-twee-drie een antwoord op weet. Maar we weten dat er veel mensen in die omgeving wonen die goedwillend zijn, graag mee willen denken én beslissen over eventuele oplossingen. Zij organiseren al van alles in positieve zin. Wie weet kunnen wij hen ook gaan inschakelen bij de huizenverdeling. Zij kennen de buurt en weten als geen ander waar behoeften liggen. Práát over voorzieningen en wijkaanpak. Samen.’ directeur van de Stichting Experimenten Volkshuisvesting (SEV) Ook Lex droeg bij aan het pamflet. Het enthousiasme waarmee Freek Ossel op een andere manier naar het huisvestingsbeleid wilde kijken, sprak hem meteen aan. ‘Het zal niet eenvoudig zijn om alle neuzen direct in een andere richting te krijgen, maar onderneem in ieder geval een poging daartoe. Uiteraard heb je altijd te maken met bestaande rechten en verworvenheden.
DE STAD Rotterdam Zuidplein Het blijft bijvoorbeeld belangrijk om mensen met enige koopkracht in zwakkere wijken te houden. Maar het moet wel haalbaar en leefbaar zijn. Wees je bewust van het feit dat een stad altijd zal blijven aantrekken. Stel jezelf de vraag: hoeveel ruimte heb ik beschikbaar en voor wie? Het pamflet kent niet voor niets een vierdeling: ‘gastvrij, ‘zorgzaam’, ‘betaalbaar’ en ‘dynamisch’. Van daaruit hebben we gesproken over de mogelijkheden anders om te gaan met de spanningen tussen nieuwkomers en oorspronkelijke bewoners, oud en jong, arm en rijk, hoog- en laagopgeleid.’ ‘De meeste zaken op het gebied van wonen liggen bij de lokale overheid. Dus dáár moeten onze suggesties als eerste op tafel komen. Ze zullen heus niet meteen omarmd worden, dat besef is er. We hebben intern, binnen de werkgroep, soms ook moeizaam verlopen discussies gevoerd. Er is tot aan het laatste moment nog geschoven in de tekst, vanwege actuele politieke kwesties, die werkgroepleden lokaal bezig hielden. De inhoud is spannend genoeg om flink over te debatteren. Ik hoop echt dat opnieuw nagedacht gaat worden over wat de overheid kan doen. De woningmarkt wordt namelijk nooit meer zoals hij was. De tijd dat je met grote nieuwbouwprogramma’s alles op kon lossen is voorbij.’ Maatwerk ‘Het gaat vaak om simpele dingen. We zijn gewend aan vaste regels en die moeten we durven doorbreken. De PvdA is meestal meer van ‘gelijke rechten voor iedereen’ terwijl op het gebied van wonen maatwerk nodig is. Dat heeft ook te maken met de kanteling van de verzorgingsstaat. Hoe ga je met spanningen en veranderingen om? Je krijgt te maken met drukverschillen, die je moet zien te vertalen in je beleid. Dat zal ingewikkeld zijn en tijd vergen. Met als extra moeilijkheidsgraad de bestaande wijken. Waar er nieuw gebouwd wordt, is het gemakkelijker om Praat met huurders over groene daken en zonnepanelen dat anders te doen. Maar ja, zoveel zal er niet bijgebouwd worden de komende tijd. Onze wederopbouwcultuur, waarbij steeds achter de bevolkingsgroei werd aangebouwd, ligt nagenoeg stil. Het verhuizen zal dus ook afnemen.’ ‘Gebleken is ook dat de meeste woonconflicten in steden zich afspelen op zogenoemd ‘portiekniveau’. Dat wil zeggen: men ergert zich aan gezinnen die voor hun kinderen een touwtje uit de brievenbus hebben hangen, waardoor ouderen zich onveilig voelen. Of aan de schoenen die sommige Marokkaanse gezinnen in het trapportaal neerzetten, terwijl witte mensen daar planten willen. Als reflex leidt dat tot discriminatie, terwijl het simpele bespreekbare dingen zijn. Doe daar iets mee. En wat de wachtlijsten betreft: met woonruimte verdelen kun je groepen hoger op de lijst krijgen, maar alleen door andere te laten zakken. Maak als PvdA die keuzes en gevolgen helder.’ ‘Tegenstellingen ontstaan snel. Je merkt pas dat het fout gaat, als het al fout is. Dat geldt ook bij huisvesting van arbeidsim- migranten en andere nieuwkomers. Ook als er gehuurd wordt in de particuliere sector heb je als lokale overheid de plicht om de vinger aan de pols te houden en de verhuurder op rechten en plichten te wijzen.’ ‘Gemeenten zijn al te lang op de automatische piloot bezig. We Annelies Kolk moeten ons realiseren dat we nu in een heel andere wereld zitten. Het is de hoogste tijd voor een herijking van regels en afspraken. Hopelijk pakken de lokale overheden ons pamflet dus met beide handen aan. Alleen dan kom je tot ‘een ongedeelde stad voor iedereen’.’ was o.a. rayonmanager bij woonbedrijf Amsterdam/ Ymere, is nu senioradviseur van Betuwe Wonen Annelies las De ongedeelde stad is van iedereen met veel interesse en genoegen, maar had ook wel enkele, veelal praktische, bedenkingen. ‘Het is een prima pamflet. Hartverwarmend zelfs. Een van de eyeopeners is de constatering dat eenzijdig bewoonde straten geen probleem hoeven te zijn, zolang mensen elkaar maar tegenkomen in de wijk: bij de dokter, in een winkel of bij school. Ook het kijken naar de totale woonlasten in plaats van alleen de huurprijs vind ik oké. Energielasten stijgen immers sneller dan de huren en hogere huurprijzen maken het voor woningcorporaties eerder mogelijk om te investeren in energiebesparing.’ ‘De jaarlijkse huurverhoging is al jaren inflatievolgend en wordt vastgesteld door het Rijk. De PvdA is een warm voorstander van dit beleid trouwens. Dat lijkt sociaal, maar is het niet. De woningcorporaties zullen toch ergens de gestegen bouwkosten, aanslagen vanuit de rijksoverheid en strengere eisen aan hun financiële huishouding uit moeten betalen. Als dat niet uit de jaarlijkse huurverhoging voor alle huurders kan, moet het uit de prijsverhoging van opnieuw aan te bieden woningen komen. Een veel kleinere groep van nieuwe huurders betaalt daardoor buitenproportioneel veel, terwijl de zittende huurders vaak heel erg weinig blijven betalen. Dat is niet eerlijk en niet sociaal. De zittende huurder wordt beschermd, maar kan in de meeste gevallen gemakkelijk ietsje meer huur betalen. Kleine bedragen verspreid over alle huurders, kunnen in totaliteit voldoende groot worden om de kostenstijgingen te compenseren.’ Te ver ‘Wat me in de voorstellen te ver gaat, is de verantwoordelijkheid die je moet nemen voor je kwetsbare stadsgenoten. Dat werkt alleen als mensen dat spontaan doen. Ook in ‘bewoners zelf invloed geven op wie er in leegkomende huizen komen’ kan ik me niet vinden. Als dat zou kunnen, zou dat fantastisch zijn, maar ik geloof niet zo in het goede van de mens. Ik vrees dat vooroordelen, woonfraude en omkoping dan gauw op de loer liggen.’ ‘Ik ben wel een groot voorstander van ‘geen regels in beton gieten’. Durf te veranderen. Niet te strak organiseren en oog hebben voor dingen die goed gaan. Maak gebruik van de goede voorbeelden die er ook zijn. In Houten bestaat bijvoorbeeld een nieuwbouwwijk waarin woningen voor sociaal zwakkere jongeren staan. In enkele van de Alleen slopen als de bewoner ermee instemt, gaat te ver eengezinswoningen in de buurt wonen mensen die zich verbonden hebben om die jongeren te ondersteunen in het dagelijks leven. Er is gekeken naar: wat bindt mensen? Dat kan ook in bestaande bouw.’ ‘Alleen slopen als de bewoner ermee instemt, is me te absoluut. Soms is renovatie veel duurder dan nieuwbouw. Als de huurder bereid is om meer te gaan betalen, kan renovatie eventueel wel. Hier in de Betuwe hebben we een renovatieproject afgerond dat volledig in samenspraak met de bewoners tot stand kwam. Het gevolg was grote tevredenheid, waardoor de bewoners - mensen met een kleine beurs - zelf ook gingen investeren in hun woning. De huizen zijn niet vergroot, maar men kon wel kiezen voor verandering van de plattegrond. Of een klein balkon bijvoorbeeld. Echt, de ervaring leert dat er in goed overleg met huurders veel meer mogelijk is dan vaak gedacht wordt.’ LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012 11
Page 1 and 2: LOKAAL Jaargang 36 nummer 7/8 Juli/
Page 3 and 4: WETHOUDER: EEN ONzEKERE TOEKOMST Fo
Page 5 and 6: veilig kunt voelen in je eigen wijk
Page 7 and 8: Hans Spekman rekent erop dat ook de
Page 9: ~ Nederland heeft 25 waterschappen.
Page 13 and 14: in memoriam Foto WFA Op zondag 3 ju
Page 15 and 16: nieuws PERSOONLIJK In de PvdA-Tweed

download pdf - Centrum voor Lokaal Bestuur

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?