download pdf - Centrum voor Lokaal Bestuur

LOKAAL
Jaargang 36 nummer 7/8
Juli/Augustus 2012
BESTUUR
Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA
Wietpas Werkt
voor geen meter
Lokale ervaringen
Haagse verWarring
onzekere toekomst
Wel of niet
controversieel?
Als je wethouder
af bent
4
2
3
Water als rode draad
de ongedeelde stad
jong talent
Politiek gehalte
waterschappen
Pamflet geeft
richting
Marinka Mulder
8
10
16

Kalk
2
Wietpas Werkt
voor geen meter
Lokale ervaringen
Haagse verWarring
onzekere toekomst
4
Water als rode draad
Wel of niet
controversieel?
de ongedeelde stad
2
Als je wethouder
af bent
3 jong talent
Foto Bert Beelen
Jaargang 36 nummer 7/8
Juli/Augustus 2012
LOKAAL
BESTUUR
Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA
Politiek gehalte
waterschappen
8
Pamflet geeft
richting
10
Marinka Mulder
16
Omslagfoto
Maastricht attendeert
drugstoeristen
op het nieuwe beleid.
Foto Nationale Beeldbank
Foto Nationale Beeldbank
JACqUELINE KALK secretaris Centrum voor Lokaal Bestuur
Nederland is in verwarring. Al geruime tijd. Dat begon
natuurlijk met het onzalige kabinet-Rutte. (Ik ga niet mee met
het praten over Rutte-1, want dat veronderstelt dat er een
Rutte-2 komt en dat willen we niet). Een minderheidskabinet
in de tang van een verschrikkelijke gedoogpartner. Toen na
weken televisiebeelden met Stef en Mark op de fiets bleek dat
er niets te vertellen was en de gedoogpartner de handdoek in
de ring had gegooid, had ik gehoopt op meer duidelijkheid.
Helaas, een nieuwe periode van verwarring brak aan toen
vijf partijen met trots en zonder gêne het Kunduz-akkoord
presenteerden. (Ik ga niet mee met het praten over het
Lenteakkoord, dat klinkt veel te lief voor al die akelige
maatregelen en addertjes onder het gras). Er ontstond ook
verwarring bij ons, waarom doen wij niet mee?
Dan was er nog de verwarring over de datum voor de
verkiezingen. Gelukkig was die maar van korte duur. Even
is er gepraat over verkiezingen nog voor de zomervakantie.
Gelukkig is dit 12 september geworden. Dat is ook veel beter
voor onze partij.
De wereld om ons heen is nog veel meer in verwarring dan
wij zelf. Ministers en staatssecretarissen roepen om het
hardst dat zij al die akelige maatregelen die ze zelf hebben
voorgesteld, niet meer goed vinden. Wat gisteren met verve
werd verdedigd, wordt vandaag bij het afval gezet en wie
weet wat er morgen mee gebeurt. Het geweldige Kunduzakkoord
ligt al bijna in de prullenbak doordat partijen
niet weten hoe snel ze weer afstand moeten nemen van
maatregelen zoals de forensentaks.
colofon
LOKAAL
BESTUUR
Maandblad voor PvdA-politici in
gemeente, provincie en waterschap.
Verschijnt tien keer per jaar.
Lokaal Bestuur is een voortzetting
van De Gemeente, opgericht in 1907
door F.M. Wibaut en P.L. Tak.
UITGAVE
Centrum voor Lokaal Bestuur van de
Partij van de Arbeid,
Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam.
ISSN: 0167-0980
36e jaargang no. 7/8
Overname van artikelen, delen daaruit of
illustraties alleen na toestemming.
REDACTIE
Hans Alberse (voorzitter),
Ruud Fokkens, Cathrijn Haubrich,
Pierre Heijnen, Aukelien Jellema,
Fanida Kadra, Jacqueline Kalk,
Nico Portegijs, Kim Putters,
Nicole Teeuwen, Lobke Zandstra.
De redactie werkt op basis van een
redactiestatuut.
EINDREDACTIE
Jan de Roos
SECRETARIAAT
Leonie Wildeman
Postbus 1310
1000 BH Amsterdam
Tel. 0900-9553, e-mail: clb@pvda.nl
VERWARRING?
De inkt was nog niet droog of er werd al gezegd dat alles weer
open ligt bij de verkiezingen.
Maar de ergste verwarring wordt gezaaid door de Tweede
Kamer. Welke onderwerpen bestempelt de Kamer als
controversieel, welke niet? Het was een goed gebruik in
Nederland om als demissionair kabinet geen verstrekkende
voorstellen meer aan de Kamer voor te leggen. De Kamer
behandelde ook geen politiek omstreden wetsontwerpen meer.
Dit demissionaire kabinet en deze Kamer geven daar echter
een geheel eigen interpretatie aan. In het verleden werden
onderwerpen controversieel verklaard als een meerderheid
of een substantiële minderheid dit vroeg. In de afgelopen
maanden is deze opvatting van fatsoen en respect voor het
gegeven dat de politieke verhoudingen, als een kabinet is
gevallen, zijn veranderd, niet meer aan de orde. Ook als in
commissies zaken als controversieel worden bestempeld, kan
de Kamer dit blijkbaar met de kleinst mogelijke meerderheid
naast zich neerleggen. Om op die manier de verwarring
nog groter te maken, zoals recent is gebeurd rondom de
verkiezingen van de waterschappen en het onzalige plan om
de deelgemeenten af te schaffen. Ondanks de wens van een
zeer grote, dus substantiële minderheid van de Kamer zijn
deze onderwerpen niet controversieel verklaard en is er weer
een nieuwe en verwarrende pagina toegevoegd aan de manier
waarop wij aan politieke besluitvorming doen in Nederland.
Of wij 12 september naar de stembus gaan, doet er blijkbaar
niet meer zo toe. CDA, VVD, PVV en Hero willen hun punten
nog scoren. Verwarrend, of juist niet?
BASISLAYOUT
Stan Wagter / Ronald Koopmans
VORMGEVING
Jos B. Koene, Amsterdam
MEDEWERKERS AAN
DIT NUMMER
Gaby van den Biggelaar (In memoriam),
Jan Blom (Dilemma), Ranjith Clemminck,
Harriët van Domselaar,
Jacqueline Kalk (Column),
Ton Langenhuyzen (Uit de kamer),
Gerard Nieuwenhuis (In de keuken),
Bernt Schneiders (In memoriam),
Jurjen Sietsema, Giel Theunissen,
Gerdi Verbeet (Afgevaardigde),
Kirsten Verdel
PRODUCTIE EN DRUK
MediaCenter, Rotterdam
ABONNEMENTEN
Gratis voor leden van het Centrum voor
Lokaal Bestuur.
Voor niet-leden € 30,- per jaargang.
Losse nummers (€ 3,50 inclusief
verzendkosten) zijn te bestellen bij
de PvdA, telefoon 0900-9553.
INTERNET
Lokaal Bestuur is ook te raad-
plegen op Internet:
http://www.lokaalbestuur.nl
KOPIJ
Reacties en bijdragen naar:
jdroos@pvda.nl

WETHOUDER:
EEN ONzEKERE TOEKOMST
Foto Hollandse Hoogte
‘Het is dubbel. De PvdA vindt terecht dat je je als wethouder committeert
voor vier jaar. Toch moet je ruim voor het einde van je wethouderschap
erop geattendeerd worden dat je actief met je loopbaan bezig moet zijn’.
Aldus één van de deelnemers aan een enquête van het Centrum voor
Lokaal Bestuur onder oud-wethouders. Onderzoeker Ranjith Clemminck,
politiek historicus en politicoloog, constateert dat het beeld van lang
zittende, aan het pluche klevende wethouders niet klopt. Evenmin als het
beeld dat het wethouderschap een impuls is voor je verdere loopbaan.
Duidelijk wordt verder dat het belangrijk is dat je al vóór je aantreden
nadenkt over je toekomst na het wethouderschap.
Het wethouderschap is een
onzekere baan. Sinds de verkiezingen
van 2010 is 14% van de
PvdA-wethouders tussentijds
gestopt. In verreweg de meeste
gevallen ligt de oorzaak van
het terugtreden in een politiek
conflict binnen het college of
de coalitie. Het dualisme heeft
het politieke speelveld van een
wethouder complexer gemaakt.
Wethouders zijn als bestuurders
vertegenwoordigers van
hun gemeente en als politicus
boegbeelden van de lokale PvdA.
Daarnaast is de politieke cultuur
veranderd. Publieke verantwoording,
afrekening en de opkomst
van populistische lokale partijen
heeft de positie van wethouders
onzekerder gemaakt.
Die onzekerheid heeft een daling
van de gemiddelde zittingsduur
van wethouders tot gevolg. Tot
2006 waren wethouders gemiddeld
4,9 jaar in functie. Nu, één
verkiezing later, is dat gemiddelde
gedaald tot 4,7 jaar. Voor
een deel is dit verklaarbaar door
teleurstellende verkiezingsuitslagen.
Zo daalde het aantal wethouders
in deze periode met 46% ten
opzichte van de periode 2006-
2010. Maar verkiezingsuitslagen
alleen bieden niet voldoende
verklaring voor de steeds kortere
zittingsduur van wethouders.
Steeds meer wethouders, ook van
andere partijen, halen simpelweg
de eindstreep niet. De politieke
risico’s zijn groter geworden. Dat
leidt tot een groter aantal wethouders
dat tussentijds stopt.
Ongeveer 32% van de oud-wethouders
geeft aan te zijn gestopt
als wethouder om redenen die
te maken hebben met hun werk
of verwachtingen van de functie.
Binnen deze groep wordt het
vaakst de onplezierige samenwerking
met de eigen fractie
genoemd (20%). Het dualisme,
stellen sommige oud-wethouders,
heeft geleid tot een te grote
kloof. Voor enkele wethouders
was de onplezierige samenwerking
zelfs de belangrijkste reden
om (tussentijds) te stoppen.
Persoonlijke motieven spelen ook
een belangrijke rol. Het vaakst
wordt de eigen gezondheid of
die van de partner genoemd.
Verschillende oud-wethouders
noemen het wethouderschap
‘zwaar’ en ‘slopend’. Gemiddeld
geven wethouders aan ruim 54
uur per week aan de slag te zijn.
Duidelijk is dat het wethouderschap
als zeer intensief en zwaar
werd ervaren. Deze werkdruk,
gecombineerd met de hoge gemiddelde
leeftijd (58,5 jaar) van
wethouders, maakt voor velen
twee zittingsperioden te zwaar.
Veel voldoening
Ondanks de grote werkdruk
en de onzekere toekomst laten
de oud-wethouders weten dat
het werk van een wethouder
waardevol is en veel voldoening
geeft. Spijt dat ze aan de klus
zijn begonnen hebben de meeste
wethouders dan ook niet. Het is
belangrijk dat wethouders goed
voorbereid zijn bij aanvang van
hun functie. Voor ruim 67% was
de belangrijkste leerschool de
tijd als raadslid, specifieke scholing
volgde slechts 12%. Terugkijkend
zijn de meeste wethouders
tevreden over hun voorbereiding
op hun baan. Gemiddeld gaven
de oud-wethouders hun voorbereiding
het cijfer 7,1.
Geen boost voor je carrière
Zo goed als de wethouders
zich voorbereid voelden op hun
functie, zo weinig voorbereid
waren ze op hun loopbaan na het
wethouderschap. Slechts 17%
van hen was tijdens het wethouderschap
bezig met het vervolg
op hun carrière. Het wethouderschap
eist alle tijd en aandacht
op, tijd voor reflectie of de vraag
naar de toekomstige loopbaan
wordt er amper gemaakt. Dit
geldt zeker voor wethouders die
na een periode door willen gaan,
en natuurlijk voor wethouders
die tussentijds vanwege een politiek
conflict moesten stoppen.
Verschillende respondenten van
de enquête stellen dat het CLB
een belangrijke rol kan spelen bij
het bewust maken van de tijdelijkheid
van het wethouderschap,
het onzekere toekomstperspectief
en de noodzaak om steeds de
aansluiting met de arbeidsmarkt
te behouden.
Bijna 72% van de ondervraagde
oud-wethouders stellen dat
voorgaande werkervaring het
belangrijkste is voor het vinden
van een baan, een conclusie
waar ook andere onderzoeken
op wijzen. In het algemeen keer
je terug op het niveau waarop je
de arbeidsmarkt hebt verlaten
toen je wethouder werd. Wie in
het bedrijfsleven werkte, kiest
nu eerder voor een zelfstandig
bestaan. Het imago van politici
(61%) en de leeftijd (51%) worden
het vaakst genoemd als negatieve
factoren bij het zoeken naar
een baan.
Hoe snel en makkelijk vinden
de oud-wethouders een nieuwe
werkplek? Meer dan 33% maakt
direct de overstap van wethouder
naar een nieuwe baan. Daarnaast
gaat 11% met pensioen.
Voor bijna 10% duurde het vinden
van een baan langer dan een
jaar. Van de gestopte wethouders
tussen 2006 en nu zit ongeveer
20% nog altijd zonder werk.
Werkgevers in het bedrijfsleven
hebben volgens de ondervraagden
te weinig zicht op de werkzaamheden
van wethouders. Het
gevolg is een onderwaardering
van de kwaliteiten en ervaringen
van wethouders.
Diep gat
Veel oud-wethouders missen na
het wethouderschap belangstelling
vanuit de partij. Na jaren
van inzet en commitment aan de
partij valt het zwaar om afstand
te doen van de politieke arena.
De contacten met de partij, collega’s
en het CLB verminderen
en gaan voor sommige wethouders
volledig verloren. Oud-wethouders
voelen zich in een aantal
gevallen door ‘de partij’ in de
steek gelaten. Met hun kennis,
ervaring en enthousiasme willen
ze graag van waarde blijven voor
de PvdA. De gemiste waardering
vinden ze spijtig.
Het vorig jaar opgerichte netwerk
oud-bestuurders van het
CLB probeert het contact met
oud-bestuurders te behouden.
De bijeenkomsten van dit netwerk
worden als ‘fijn’ en ‘nuttig’
ervaren. Anderen zijn onbekend
met het netwerk en hebben ‘het
gevoel dat door de partij weinig
wordt gedaan voor oud-wethouders’.
Persoonlijk contact vanuit
afdeling, gewest en de landelijke
PvdA is belangrijk wanneer
wethouders stoppen. Dan kan
geïnventariseerd worden op
welke manier oud-wethouders
behoefte hebben aan steun,
advies en informatie. En hoe
de kennis en ervaring blijvend
kan worden ingezet in de partij.
Er valt nog veel te verbeteren.
Verwachtingen moeten echter
ook reëel zijn, ‘de partij’ kan het
vervolg op de carrière niet voor
haar oud-wethouders regelen
maar slechts ondersteunend zijn
bij de zoektocht in het vinden
van een nieuwe baan.
Meer over het onderzoek op
www.lokaalbestuur.nl. Het CLBnetwerk
voor oud-bestuurders is
te vinden op www.lokaalbestuur.
nl/oudbestuurders
RANJITH CLEMMINCK
TIJDELIJK MEDEWERKER
BIJ HET CLB
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012
3

WEG MET DE WIETPAS
Foto Nationale Beeldbank
De wietpas. Het gedroomde instrument om gebruikers
en coffeeshops te controleren. Na jaren onderzoeken
en debatteren is hij sinds 1 mei verplicht in
Limburg, Noord Brabant en Zeeland. Tot tevreden heid
van minister Opstelten. Hij liet eind mei weten blij te
zijn met de eerste resultaten en kreeg bijval van de
Maastrichtse burgemeester Onno Hoes. De overlast
rond de coffeeshops is zo goed als verdwenen en
daarmee is de wietpas nu al een succes. Aldus de
minister, want op een paar honderd meter van de
coffeeshops steekt de illegale handel de kop op.
Precies zoals de PvdA had voorspeld.
‘Dat van die overlast rond de coffeeshops
klopt’, zegt de Maastrichtse
PvdA-fractievoorzitter
Manon Fokke, ‘je zou wel gek zijn
als je je rond een gesloten coffeeshop
ophoudt. De drugsrunners
zijn nu de wijken ingetrokken.
Vooral de wat sociaal zwakkere,
zoals Witte Vrouwenveld en
Mariaberg. Wijken waar je het al
helemaal niet wilt hebben omdat
wij daar de afgelopen jaren flink
hebben geïnvesteerd in leefbaarheid
en veiligheid. De drugsrunners
worden ook steeds jonger.
Het is big business. Uit Witte
Vrouwenveld hoor ik dat het
vaak middelbare scholieren zijn
en daarvan zeg ik, dat moeten
we, zeker als PvdA, niet willen.’
Niet alleen de wijken in Maas-
JURJEN SIETSEMA
FREELANCE JOURNALIST
4
tricht krijgen te maken met overlast
van verkopers en gebruikers.
Het drugstoerisme verplaatst
zich naar steden als Nijmegen
en, van Zeeland uit, ook richting
Rotterdam. Reden om eens te
kijken hoe de stand van zaken in
beide steden is en hoe de PvdA
in Nijmegen en Rotterdam kijkt
naar een eventuele invoering van
de wietpas.
Nijmegen
Stijn Verbruggen
is raadslid voor de
PvdA in Nijmegen.
Volgens hem is de
problematiek rond
drugstoerisme in Nijmegen (nog)
niet te vergelijken met steden
als Maastricht en Venlo. ‘Een
paar jaar geleden is er onderzoek
gedaan en toen bleek dat er
wel Duitsers naar de Nijmeegse
coffeeshops kwamen maar dat
het aantal bescheiden was, ik
geloof zo’n 10% van het totale
aantal bezoekers. Nu de wietpas
in de drie zuidelijke provincies
Je ziet steeds
jongere
drugsrunners,
scholieren vaak.
Dat moeten we,
zeker als PvdA,
niet willen
is ingevoerd, neemt het aantal
klanten van de Nijmeegse coffeeshops
flink toe. Een deel daarvan
komt uit Duitsland en België,
maar een groter deel uit Brabant
en Limburg. Mensen die er, om
welke reden dan ook, niets voor
voelen zich te moeten registreren
om een wietpas te krijgen. Mijn
indruk is dat de extra toestroom
in Nijmegen voor een groter
deel uit Brabant en Limburg
afkomstig is dan uit Duitsland en
België.
De ronkende geluiden die de
minister, burgemeester en
politie laten horen, kunnen Stijn
Verbruggen niet overtuigen.
‘De wietpas is tenslotte ook een
prestigeding waarmee de minister
en anderen politiek punten
kunnen scoren. Ze zeggen dat
de extra toestroom van coffeeshopklanten
in Nijmegen niet tot
extra overlast leidt. Daar kun je
wat mij betreft over twisten. De
meeste coffeeshops in Nijmegen
zijn in het stadscentrum
gevestigd, maar drie zitten er in
woonwijken, waarvan twee dicht
bij elkaar in de wijk Bottendaal.
In de recent verschenen wijkmonitor
van de gemeente Nijmegen
staat als aandachtspunt bij
Bottendaal dat qua (verkeers)
overlast door de coffeeshops de
grens bij omwonenden bereikt is.
Extra toestroom van klanten kan
dan ook bijna niet anders dan
tot meer overlast leiden. Alleen
is dat vreselijk lastig te kwantificeren,
en dat maakt de discussie
daarover erg lastig. Mensen die
naast een coffeeshop wonen
en al heel veel overlast hadden,
hebben nu nóg meer overlast.
Maar kunnen ze dat ‘meetbaar’
maken? Nee. Gaan ze vaker de
politie bellen? Nee, want dat
deden ze afgelopen jaren al
vaker en naar hun gevoel zonder
resultaat, dus waarom zouden
ze dat nu weer doen? Omdat de
officiële lezing is dat de overlast
niet toeneemt, maar we ook
andere geluiden hoorden, heeft
de Nijmeegse PvdA een meldpunt
geopend. Om meer zicht
te krijgen op de omvang van de
problematiek.’
‘Mijn indruk is dat er in directe
omgeving van coffeeshops, met
name in woonwijken, al veel
overlast was en dat die nog iets
is toegenomen, terwijl de kritische
grens eigenlijk al gepasseerd
was. De Nijmeegse PvdAfractie
pleit er daarom voor om
de coffeeshops in woonwijken
te sluiten. De discussie daarover
werd in eerste instantie vertroebeld
door de discussie over de
vraag of de wietpas nu tot extra
overlast leidt of niet. Ons meldpunt
werd gestart om daar zicht
op te krijgen, maar eigenlijk leren
de meldingen ons dat het weinig
zinvol is om ons te focussen op
de discussie over ‘hoeveel erger
de overlast is geworden’, maar
dat de overlast in woonwijken al
groot was en dat dat voldoende
aanleiding is om actie te ondernemen.
De net aangetreden
burgemeester Bruls heeft op
verzoek van de PvdA toegezegd
naar het hele coffeeshopbeleid in
Nijmegen te kijken en met een
notitie daarover te komen, die de
gemeenteraad in september kan
bespreken.
Maastricht
Terwijl ook in Nijmegen
de toename
van de drugshandel
en het drugstoerisme
merkbaar is,
zit Maastricht al volop met de
gevolgen die de invoering van de
wietpas tegen had moeten gaan.
Volgens Manon Fokke neemt de
illegale handel in haar stad alleen
maar toe en is het maar de vraag
of de politie die goed in kaart
heeft. ‘Bij de invoering heeft
minister Opstelten extra agenten
ter beschikking gesteld en nu
al merk je dat de illegale handel
toeneemt. Als de politie alle illegale
handel in kaart zou hebben,
dan hadden we en passant nog
een ander probleem opgelost.
Volgens mij is het namelijk juist
door het kat en muisspel dat
de politie de helft niet weet. Je
kunt je dus voorstellen wat er
gaat gebeuren als we die extra
agenten straks niet meer hebben.
In Maastricht zijn we wat
leefbaarheid en veiligheid in de
wijken, waar de illegale handel
zich nu afspeelt, terug bij af en
kunnen we dus weer van voren
af aan beginnen. Daar zijn wij als
PvdA heel erg boos over omdat
het over sociaal zwakkere wijken
gaat. Veiligheid is voor mensen
enorm belangrijk. Als jij je niet

veilig kunt voelen in je eigen wijk
dan heb je een fors probleem. Die
veiligheid is door de wietpas in
het geding.’
Manon Fokke heeft elke week
contact met verschillende bewonersplatforms
in haar stad. ‘Daar
hoor ik steeds weer verhalen
over illegale handel. Binnenkort
zullen we de burgemeester daarover
stevig aan de tand voelen
en hem laten zien dat het tegendeel
van wat hij beweert, waar is.
Daar moeten we als PvdA samen
in optrekken. Er is al een meldpunt
voor overlast samen met de
PvdA in Venlo en Nijmegen gaat
daar ook aan meewerken. De gemeente
zelf heeft overigens ook
een meldpunt en daarover zegt
de burgemeester mij iets te laconiek
dat het werkt en dat hij blij
is dat hij meer meldingen heeft
gekregen. Het aantal meldingen
is echter vijf tot zes keer zo hoog
als vorig jaar en dan vind ik dat
je je weleens achter de oren mag
krabben. Dan is er toch echt wel
iets aan de hand in je stad.’
Rotterdam
In Rotterdam lijkt
de invoering van de
wietpas in omliggende
provincies
voorlopig nog geen
problemen op te leveren. Toch zit
ook de PvdA in Rotterdam niet te
wachten op de wietpas.
Volgens raadslid Marco Heijmen
zou dat de win-win situatie die
er tussen gemeente en coffeeshophouders
is gecreëerd.
doorbreken. ‘Ons beleid is een
zogenoemd ‘stand stillbeleid’,
met een afnemend maximum
voor de coffeeshops en een
verplaatsingsverbod. Een streng
beleid dat goed hanteerbaar is
en duidelijk is voor iedereen.
Resultaat: weinig overlast en
een goede verhouding met de
coffeeshophouders. Dat doorbreek
je met de invoering van de
wietpas. Bovendien is het risico
op terugkeer van de straathandel
veel te groot. Daarom zeggen wij:
wietpas? Liever niet.’
De ronkende
geluiden die
de minister,
de burgemeester
en de politie
laten horen,
overtuigen niet
Burgemeester Ahmed Aboutaleb
heeft gezegd dat als de wietpas
verplicht wordt en daarvoor een
justitieel kader wordt aangedragen,
Rotterdam zich daarnaar zal
schikken. Elk ander kader wordt
als onwenselijk beschouwd.
Mocht dat ertoe leiden dat
de straathandel terugkeert in
Rotterdam dan heeft de burgemeester
ook al aangekondigd dat
het coffeeshopbeleid zal worden
herzien en heeft de minister dat
in elk geval bereikt.’
Aan de bel trekken
De Nijmeegse raad heeft besloten
nu al aan de bel te trekken.
In een motie wordt het college
opgeroepen een brief aan de
minister te sturen, waarin hem
wordt gevraagd de wietpas terug
te trekken. Stijn Verbruggen:
‘Hopelijk volgen meer steden dat
voorbeeld. Maar het is uiteindelijk
aan kabinet en Tweede
Kamer om een besluit te nemen.’
Voor Manon Fokke is het overduidelijk:
‘Wat mij betreft verdwijnt
de wietpas na de verkie-
zingen meteen van de agenda.
Wij hebben daar ook al vier of vijf
moties aan gewijd. Laat steden
zelf beslissen welke maatregelen
ze nodig vinden om de drugsproblemen
aan te pakken. Een
wietpas invoeren in Amsterdam.
Waar hebben we het over? Alsof
Amsterdam en Maastricht gelijk
zouden zijn. Amsterdam wil geen
wietpas en heeft daar groot gelijk
in, en Maastricht wil hem ook
niet. De mensen in Maastricht
zijn geïrriteerd over de wietpas.
Ze hebben het meer dan
ooit over de drugsoverlast. Wij
hadden zelf al plannen om, net
als in Venlo, de coffeeshops te
verplaatsen naar de randen van
de stad. Venlo heeft laten zien
dat dat werkt. Wij willen onze
bevoegdheid terug en geen van
bovenaf opgelegde regel. Weg
met de wietpas dus.’
afgevaardigde
OVERVRAAGDEN
Er zijn perioden in je leven dat je leert
met gretigheid. Alsof je brein al wist
dat je een tekort had aan bepaalde
kennis, die dan opeens in overvloed
wordt aangeleverd. Nee, ik zal het
nauwkeuriger zeggen. Het meest indruk
maakt een mededeling of een uitleg als
je iets eigenlijk al wist, maar het om een
of andere reden niet paraat had. Op zo’n
moment voelt nieuwe kennis aan als
bevrijding.
H
GERDI VERBEET
SCHEIDEND VOORZITTER
TWEEDE KAMER
et zal u niet verbazen dat mij dit een paar keer is overkomen
tijdens de laatste twee jaar van mijn voorzitterschap, toen ik
werkte aan het boek Vertrouwen is goed maar begrijpen is
beter (Nijgh en Van Ditmar 2012), waarin ik spreek met veertien
mensen die allemaal iets aandragen dat nieuw voor me is en
vaak tegelijk ook weer niet. Zo zegt Maarten Hajer in het boek: ‘In
Massachusetts, in dorpen van zo’n tienduizend inwoners, komen de
mensen op zaterdagmiddag bij elkaar om de begrotingsstukken voor
het komende jaar te bekijken. Ze verdelen zich in aparte zaaltjes, jullie
gaan zorg doen dan doen wij openbare werken. En daarna geven ze
de ambtenarij instructies voor de rest van het jaar. Die hebben dat
dus niet gedelegeerd en ze hebben ook geen lokale politieke partijen.
Het zijn geen bijzondere mensen, het zijn gewoon mensen zoals jij
en ik.’
Eén van de andere mensen met wie ik sprak is Pieter Winsemius,
die op het moment van ons gesprek werkte aan het WRR-rapport
Vertrouwen in de burger. Winsemius ziet vier typen van burgers
waarvan ik er nu één bespreek, die van de ‘overvraagden’. Het zijn de
laagopgeleiden die in een andere wereld leven dan de hoogopgeleiden,
andere vakantiebestemmingen hebben, andere tv-programma’s
en andere muziek waarderen, een ander idioom en andere helden
hebben en (dus) ook andere politieke overtuigingen aanhangen. Ze
waren en zijn tegen ontwikkelingshulp, kunstsubsidies, Europa en
vredesmissies. De overvraagden hebben een pessimistische kijk op
de samenleving en hun eigen kansen. Dat pessimisme krijgen ze van
thuis mee. Op school (basisonderwijs en vmbo) worden ze qua visie
niet vrolijker. Want hoewel hun leraren zichzelf en de wereld anders
beoordelen - die zijn immers zelf niet laagopgeleid - slagen die er niet
in om het beginnend cynisme bij hun leerlingen te doorbreken.
Nou ja dit wisten we toch al, zult u zeggen, what’s new?
Nieuw is, dat Winsemius’ beschrijving van deze mensen niet negatief
is en dat hij ze een rol geeft bij het onderhoud en de vernieuwing van
de samenleving. Hij wijst er op dat de overvraagden politiek meedoen
in de lokale partijen, die bij elkaar bijna een kwart van de kiezers
vertegenwoordigen, en dat hun politieke voorkeuren dan veel minder
uniform en voorspelbaar zijn dan bij landelijke onderwerpen. Winsemius
en zijn medewerkers hebben honderden open interviews gehouden
met mensen uit deze groep en het resultaat is dat er nu een
catalogus ligt van wensen, gefrustreerde wensen vaak, en bereidheid
om in actie te komen, ook vaak gefrustreerd en niet goed begrepen.
Voorlopig samengevat in het boekje Zestien miljoen Nederlanders.
Iedereen moet natuurlijk met de rest van zijn leven doen wat hem of
haar nuttig lijkt, maar ik kan me voorstellen dat mensen zoals u en
ik een rol kunnen spelen bij de bouw van de brug. De eerste pijlers
komen bij het lokaal bestuur te staan en niet aan de kant van mijn
geliefde Tweede Kamer. Je moet met bouwen beginnen waar voor dit
onderwerp de meeste energie is.
Maar het moet wel gebeuren. Wij waren toch tegen tweedeling, of
niet soms?
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012
5

Foto WFA
BESTUURDERS B
VAN ONzEKERHEI
De Catshuisonderhandelingen en de daarop
volgende val van het kabinet hebben veel
onzekerheid geschapen. Het Centrum voor Lokaal
Bestuur heeft signalen gekregen dat veel bestuurders
daar behoorlijk van balen. Het duurde lang voordat
er meer duidelijkheid kwam over bijvoorbeeld de
Wet Werken naar Vermogen, de overheveling van
een deel van de AWBZ naar de Wmo en het al dan
niet controversieel verklaren van een aantal wetten,
zoals die over de afschaffing van de deelgemeenten
en de Waterschapswet (getrapte verkiezingen door
de gemeenteraden vanaf maart 2014).
Lokaal Bestuur legde een aantal wethouders de
vraag voor: hoeveel last heb je (gehad) van de
onzekerheid van de afgelopen periode? In hoeverre
hindert het je werk en schaadt het de belangen van
burgers? En wat heb je als PvdA’er gedaan om dat
tegen te gaan?
JAN DE ROOS
EINDREDACTEUR LOKAAL BESTUUR
6
Houkje Rijpstra
wethouder in
Tytsjerksteradiel
Eerlijk gezegd voelt
het zo langzamerhand
als een bananenrepubliek
voor een wethouder
sociale zaken. Anderhalf jaar
kabinet Rutte: op sociaal gebied
snoeiharde maatregelen, ondoordacht
en overhaast ingevoerd.
Gemeenten hebben keihard
gewerkt om zeer omstreden wetgeving
bijna met terugwerkende
kracht zo goed en zo kwaad als
het ging voor te bereiden. Na
de val van het kabinet wisten
VVD- en CDA-Kamerleden en
-bewindslieden niet hoe hard
ze achter het eerder met verve
verdedigde beleid weg moesten
lopen. De gemeenten mogen de
scherven opruimen…
Het hindert me in mijn werk,
want onze burger snapt er -
logisch - niets meer van. Dat
de huishoudtoets is verijdeld is
prima natuurlijk, maar de berichtgeving
richting de gemeenten
is veel te laat en te summier
gebeurd. We hebben het over
iemands levensonderhoud, geen
simpele vergunning! Hoe we één
en ander nu precies moeten aanpakken
is nog onduidelijk. Per
wanneer hebben mensen die pas
nu een aanvraag hebben gedaan
dan recht op een vergoeding?
Krijgen ze alle nabetalingen in
één keer? Hoe zit het met gezinnen
waar kinderen uit huis zijn
gegaan vanwege de huishoudtoets?
Allemaal vragen, waar ik
als PvdA’er zo sociaal mogelijk
antwoord op probeer te geven.
Natuurlijk moest de Wet Werken
naar Vermogen controversieel
worden verklaard. Maar hoe
gaan we nu verder met de
sociale werkvoorziening? De
mensen die daar werken hebben
de afgelopen maanden al in
grote onzekerheid geleefd, moet
dat nu nog langer? Of gewoon
maar doorgaan in de hoop dat
in ieder geval de basisgedachte
(ontschotting) overeind blijft?
Zo gaan we toch niet met elkaar
en, nog belangrijker, met onze
burger om?
* * *
Riny van Rinsum
wethouder
in Veghel
Als wethouder van
de gemeente Veghel
met jeugdzorg
en AWBZ in mijn portefeuille heb
ik zeker last van de onzekere
situatie. Binnen de regio Noordoost
Brabant zijn de verantwoordelijke
wethouders voortvarend

Hans Spekman rekent erop
dat ook de wethouders van
de PvdA de komende maanden
actief campagne gaan
voeren. ‘Onze campagne
staat of valt met jullie inzet
als boegbeelden van de partij’,
zei de PvdA-voorzitter op
de CLB-wethoudersmidddag,
die op 23 mei in Den Haag
werd gehouden.
Vijfenzeventig wethouders en
Tweede Kamerleden ontmoetten
elkaar daar om te netwerken
en te discussiëren. Spekman
spoorde de wethouders aan om
scherp te zijn op hun portefeuille.
‘De Kunduz-coaltie zal
proberen jullie te verleiden,
bijvoorbeeld met de Wet Werken
naar Vermogen. Waak ervoor dat
je niet wordt misbruikt, zorg dat
je niet in de positie komt dat je
pijnlijke besluiten moet nemen
terwijl anderen daar mooi weer
mee spelen.’
Omdat fractievoorzitter Diederik
Samsom verhinderd was, hield
Pierre Heijnen een korte inleiding
over de actuele politieke
situatie, die hij kenschetste als
‘een achtbaan’. ‘Het zijn barre
tijden, dus zorg voor een realistisch
verhaal in je gemeente,
maar ook een verhaal met
perspectief.’
Vicepartijvoorzitter Bert Otten
gaf een toelichting op de
recente CLB-brochure over
het wethouderssocialisme.
De PvdA-wethouder moet een
duidelijk partijpolitiek profiel
JAN DE ROOS
EINDREDACTEUR LOKAAL BESTUUR
hebben, de PvdA-idealen moeten
in zijn werk tot uitdrukking komen.
‘Dat betekent onder andere
ook, dat je als PvdA’er vindbaar
moet zijn’, aldus CLB-secretaris
Jacqueline Kalk. Zij noemde
het ‘zorgelijk en niet van deze
tijd’ dat bij een kwart van onze
wethouders op de gemeentelijke
website niet eens de aanduiding
‘PvdA’ staat.
Voordat de wethouders uiteen
gingen om in workshops te
discussiëren over onder meer sociale
zaken, financiën, onderwijs
en volkshuisvesting, discussieerden
zij over enkele dilemma’s
waar zij in hun gemeente mee
worden geconfronteerd. Eén
daarvan was hoeveel verschil in
voorzieningen tussen gemeenten
als gevolg van de decentralisatie
acceptabel is. In een notendop:
heeft oma uit Appelscha recht
op dezelfde voorzieningen als
oma uit Terneuzen, of mag
Albert de Vries, wethouder in Middelburg, reageert op het betoog van Hans spekman.
Foto Jan de Roos
iedere gemeente dat helemaal
zelf uitmaken? De wethouders
bleken hierover nogal verdeeld.
De één bepleitte een maximale
vrijheid voor de gemeente en
geen Haagse ‘bemoeizucht’, de
ander vond juist dat het goed
is dat hiervoor landelijke regels
gelden. Spekman nam duidelijk
stelling. ‘Het is volstrekt belachelijk
om gemeenten alle vrijheid te
geven’, stelde hij. Er mogen wel
verschillen zijn, maar ze moeten
wel landelijk worden begrensd.
Lang niet alle wethouders waren
het daarmee eens. ‘Alsjeblieft
geen blauwdrukken uit Den
Haag’, zei één van hen, ‘geef
onze lokale helden de vrijheid
om het goed te regelen, ze zijn
creatief genoeg.’ Het probleem
is natuurlijk wel dat er nogal wat
gemeenten zijn waar wij geen
lokale helden hebben en ‘rechts’
de dienst uitmaakt. Moet oma
daar dan de dupe van worden?
SPEKMAN REKENT OP
WETHOUDERS BIJ DE CAMPAGNE
ALEN
D IN DEN HAAG
aan de slag gegaan met de transities.
Wat betreft de extramurale
begeleiding binnen AWBZ weten
we nu niet wat ons te wachten
staat. Wij zijn al geruime tijd
bezig met visieontwikkeling en
in gesprek met de zorgverleners
over hun (nieuwe) rol. Ik ga er
vanuit dat per 1 januari 2014 de
AWBZ toch naar ons toe komt,
maar dan ‘alles in één keer’. Wij
gaan dus op volle kracht door,
ondanks het feit dat een deel van
die energie wellicht verloren gaat
door andere wetgeving. Wij gaan
er vanuit dat dit marginaal zal
zijn en dus slechts aanpassing
op onderdelen nodig is.
Voor burgers die ondersteuning
nodig hebben en waar zekerheid
erg belangrijk voor is, betekent
dit dat zij nog steeds niet weten
wat hen te wachten staat en wat
mogelijke consequenties zijn.
Een slechte zaak volgens mij; je
merkt dat het een verlammende
werking op hen heeft. In de
oude planning zijn wij uitgegaan
van het principe dat mensen
niet twee keer in korte tijd met
veranderingen te maken moeten
krijgen. Wij waren er vanuit
gegaan dat wij de indicatiestelling
voor ‘bestaande gevallen’
over zouden nemen voor een
jaar, zodat mensen maar één keer
een verandering hoefden mee te
maken. Onzeker is nu, wat die
verandering nu weer zal worden.
Daar heb ik (nog) geen antwoord
op. Het controversieel verklaren
levert wel de mogelijkheid op om
aan sommige zaken een andere
(betere) invulling te geven.
* * *
Hélène Oppatja
wethouder in
Alphen a/d Rijn
De ontstane situatie
vind ik erg onwenselijk.Onzekerheid
voor gezinnen wil je zoveel
mogelijk uitsluiten. Als bestuurder
wil je de mensen zo goed
mogelijk informeren, rechten en
plichten moeten duidelijk zijn.
De overheid moet betrouwbare
informatie kunnen verschaffen
en wijzigingen kunnen uitleggen.
De wettelijke en financiële kaders
zijn al ingewikkeld genoeg.
Gemeenten komen door de
beslissingen uit Den Haag in de
problemen, de gevolgen van de
invoering van de Wet Werken
naar Vermogen en de huishoudtoets
in de Wwb zouden ingrijpend
zijn geweest. De gemeente
Alphen aan den Rijn heeft zich
erg ingespannen om mensen zo
goed mogelijk te informeren en
de persoonlijke situaties te bekijken.
Nu blijkt dat de huishoudin-
komenstoets komt te vervallen,
terwijl deze net is ingevoerd,
moet alles in werking gesteld
worden om mensen opnieuw te
benaderen en te informeren. Ook
bij ons Sw-bedrijf verkeren werknemers
in onzekerheid over hun
baan en hun inkomen. En wij
kunnen hen als gemeente geen
duidelijkheid bieden. Dit schaadt
de beeldvorming van de overheid
en het vertrouwen in de gemeente.
Dat is enorm frustrerend.
Ook is het ontzettend zonde dat
er zoveel kosten gemaakt zijn
om de nieuwe wetgeving in te
voeren en ook om dit weer terug
te draaien. Dat geld kunnen en
moeten we beter besteden.
Ik heb er daarom samen met de
gemeente Gouda en Woerden
bij de VNG op aangedrongen
om het Rijk te houden aan zijn
verantwoordelijkheid om uitvoeringsgeld
dat aan de gemeenten
was beloofd alsnog beschikbaar
te stellen. Het VNG-bestuur en
de leden hebben zich tijdens het
VNG-congres unaniem achter
deze oproep geschaard. Natuurlijk
gaan we ons daarnaast
inspannen om de mensen waarvoor
het controversieel verklaren
van de wetten gevolgen heeft, zo
goed mogelijk te begeleiden.
* * *
Theo Maas
wethouder in
Someren
Als zzp’er in de
bouw ging het vorig
jaar met hem al niet
best en uiteindelijk bleef zelfs
iedere opdracht uit. Begin dit
jaar moest hij daardoor noodgedwongen
zijn huis verkopen. De
enige optie was inwonen bij zijn
ouders, samen met zijn vrouw
en kind van anderhalf jaar. Zijn
ouders hadden een inkomen net
boven het minimumloon. Toen
hij in januari bij de gemeente
aanklopte voor een uitkering en
te horen kreeg dat hij geen aanspraak
kon maken op financiële
ondersteuning ging hij door het
lint en reageerde agressief.
Zomaar één van de situaties die
zich in de afgelopen maanden
hebben voorgedaan. Of ik als
wethouder last heb gehad van de
gezinsinkomenstoets valt in het
niet bij wat het met mensen zélf
heeft gedaan. Mensen die hun
uiterste best deden om aan werk
te komen, maar door de crisis
geen kansen hadden. Mensen
die daardoor niet alleen het perspectief
voor zichzelf zagen wegvallen
maar ook van hen voor wie
zij zich verantwoordelijk voelden.
Nu, achteraf, mogen gemeenten
deze misstanden rechtzetten.
Gelukkig is de gezinsinkomenstoets
teruggedraaid. Maar het
vertrouwen van deze mensen is
tot het nulpunt gedaald. En dáár
heb ik als wethouder het meeste
last van. Want dat is met het terugdraaien
van die vermaledijde
maatregel niet zo maar hersteld.
Daarbij komt, dat een aantal
Kunduzpartijen nu alweer stelt
dat na de verkiezingen de gezinsinkomenstoets
weer zomaar
terug zou kunnen komen.
Onbegrijpelijk. Hoe kunnen wij
als overheid mensen aanspreken
op eigen verantwoordelijkheid
wanneer wij zelf zo onbetrouwbaar
zijn? En dat juist bij mensen
die daar zo van afhankelijk zijn.
Wij doen lokaal ons uiterste best
om mensen zo goed mogelijk
actief te informeren en te ondersteunen
bij het omgaan met
steeds wisselende perspectieven.
Tot op zeker hoogte begrip
tonen we ook begrip voor de
boosheid die mensen soms laten
zien. Vanzelfsprekend kan dat
niet voor agressiviteit.
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012
7

Is ‘water’ in de breedste zin
van het woord zó leidend
in de waterschappen dat
sociaaldemocratische waarden
hier geen invloed op uit kunnen
oefenen? Of is de beleidsvrijheid
zo groot dat er wel degelijk een
‘rode’ invulling aan water kan
worden gegeven? Giel Theunissen,
die aan de Radboud Universiteit de
master Politiek en Parlement volgt,
deed namens het CLB onderzoek
naar het politieke gehalte
van de besluitvorming bij de
waterschappen. Met de resultaten
van dit onderzoek kan de
discussie die momenteel binnen
de PvdA wordt gevoerd over de
waterschappen, beslecht worden.
POLITIEKE GEHALTE IS LAAG
Voor het onderzoek zijn negen
interviews gehouden met
dijkgraven, DB- en AB-leden
en PvdA’ers die namens Water
Natuurlijk in het AB van een
waterschap zitten. Daarnaast
zijn de Verenigde Vergaderingen
(de ‘raadsvergaderingen’ van de
waterschappen) uit 2011 van tien
representatieve waterschappen
geanalyseerd. In de interviews
konden de verschillende waterschapsbestuurders
hun visie
geven op de politiseringsgraad
van hun waterschap. Waterschapsbestuurders
hebben in
het algemeen een gebrek aan
vertrouwen dat andere bestuurslagen
de taken van een waterschap
juist zullen uitvoeren.
Tegelijkertijd geven zij aan dat
de grote lijnen in het waterschap
uitgezet worden door Europa, het
Rijk en vooral de provincie. De
beleidsvrijheid zit hem dus in de
uitvoering. Alleen hierin kunnen
(politieke) keuzes worden
gemaakt. Bij de besluitvorming
hebben de niet-democratische
verkozen geborgde zetels (die
belangenorganisaties vertegenwoordigen)
volgens de ondervraagden
(te) veel macht, wat
zorgt voor een beperking van het
partijpolitieke gehalte. De waterschapspolitici
beseffen zelf ook
GIEL THEUNISSEN
TIJDELIJK MEDEWERKER CLB
8
dat de politiseringsgraad lager
ligt dan bij gemeenten of provincies.
Ze verklaren dit door de
zogeheten ‘consensuscultuur’ die
overheerst in de waterschappen.
Over de verschillende voorstellen
wordt veel overlegd en zo wordt
overeenstemming (consensus)
bereikt. Het geringe gebruik van
politieke instrumenten, zoals
schriftelijke vragen en moties,
wordt hiermee ook beargumenteerd.
De invloed van politieke
kleur wordt hiermee ontkracht.
Politieke gehalte
Met het benoemen van echte
sociaaldemocratische punten
in het waterschap hebben de
meeste geïnterviewden veel
moeite. Uiteindelijk komen er
verschillende punten op tafel,
waarbij wel de kanttekening
wordt geplaatst dat zaken als
‘veilige dijken’ en ‘schoon water’
bij alle partijen hetzelfde zijn.
Het rijtje sociaaldemocratische
winstpunten die door de PvdA
in het waterschapsbestuur zijn
behaald, is kort. De politieke
‘cultuur’ in de waterschappen is
wel veranderd door de komst van
politieke partijen bij de invoering
van het lijstenstelsel. Zo wordt
er tegenwoordig meer bestuurd
op hoofdlijnen. In de antwoor-
Foto Nationale Beeldbank
den schemerde incidenteel door
dat de bestuurders zichzelf ook
realiseerden dat het politieke
gehalte laag is. De conclusie uit
de interviews is dat de waterschapspolitici
overtuigd zijn van
een behoorlijk politiek gehalte in
de waterschappen, maar dat dit
niet met ‘bewijsvoering’ beargumenteerd
kan worden.
De Verenigde Vergaderingen
De resultaten uit de analyse van
de notulen van de Verenigde Vergaderingen
bevestigen de lage
politiseringsgraad. De PvdA is de
derde partij van de ingezetenen
in de waterschappen, en heeft
hiermee acht procent van de zetels
in het DB en negen procent
in het AB. Dat is een stuk minder
dan de geborgde zetels, die 28
procent van het aantal zetels in
het AB en 39 procent van het
aantal zetels in het DB bezitten.
Deze geborgde zetels worden
niet ingevuld door middel van
verkiezingen maar zijn gekoppeld
aan specifieke organisaties.
Deze zetels zijn dus niet democratisch
gelegitimeerd.
De PvdA maakte in 2011 maar
weinig gebruik van politieke instrumenten.
Het gemiddeld aantal
schriftelijke vragen van alle
partijen was zes per waterschap,
wat net iets hoger lag dan het
aantal moties of amendementen
(gemiddeld vijf). Het verschilt
daarnaast ook sterk per waterschap
in welke mate er gebruik
van wordt gemaakt. Zo werd bij
de helft van de waterschappen
geen enkele schriftelijke vraag
ingediend, terwijl dit er in één
waterschap 27 waren. Bij de
moties is dit verschil kleiner. De
PvdA heeft in de waterschappen
waar ze in de coalitie zit meer
WATER ALS R
gebruik gemaakt van politieke
instrumenten dan waar de partij
in de oppositie zit. De inhoud van
de tien schriftelijke vragen van
de PvdA was bovendien nauwelijks
partijpolitiek van aard. Bij
de moties en amendementen lag
dit aantal wel hoger. Van de acht
waren er vier ideologisch getint.
De kanttekening die hierbij
gemaakt moet worden, is dat
twee van de ideologische moties
gericht waren tot de Unie van
Waterschappen. Uit het beperkte
De consensuscultuur
overheerst in de
waterschappen
gebruik van vragen stellen en
moties/amendementen indienen
en het feit dat het daarbij weinig
verschil maakt of de PvdA in de
coalitie of in de oppositie zit, kan
worden geconcludeerd dat het
politieke gehalte laag is. Door
de analyse van de stemmingen
werd duidelijk dat de partijen het
vaak met elkaar eens zijn. Van de
in totaal 469 besluiten werd 88
procent met algemene stemmen
aangenomen. Als je per partij
gaat kijken ligt dit percentage
zelfs nog hoger. Daarnaast was
slechts negen procent van alle
besluiten ideologisch van aard.
Uit de inhoud van de schriftelijke
vragen, de moties, het debat en
de stemmingen kan wederom
afgeleid worden dat het politieke
gehalte zeer beperkt is.
Aanbevelingen
De conclusie van dit onderzoek
is duidelijk: het politieke gehalte
van de waterschappen is zeer
beperkt. De draad ‘water’ in de
waterschappen is zó leidend dat
het nauwelijks rood ingevuld kan
worden. Een deel van de aanbevelingen
is dan ook gericht op de
acceptatie door de waterschapspolitici
van de PvdA dat er wel
degelijk sprake is van een lage
politiseringsgraad. Als wordt gekozen
voor directe verkiezingen
kunnen deze beter tegelijkertijd
met de gemeenteraadsverkiezingen
plaats vinden. Op deze
manier zal de opkomst stijgen en
is de democratische legitimatie
sterker. Verstandig is om op de
lange termijn de mogelijkheid
tot het onderbrengen van de waterschappen
bij de provincie te
onderzoeken. Het provinciaal bestuur
wordt rechtstreeks verkozen,
de democratische legitimiteit
blijft hierdoor gewaarborgd.
Wel moet de mogelijkheid tot
een ‘geoormerkt budget’ of ‘doelbelasting’
worden meegenomen
in de analyse. De argumenten die
waterschapsbestuurders hebben
gegeven voor het behoud van
hun eigen bestuurslaag (gebrek
aan vertrouwen in andere bestuurslagen,
het hebben van een
eigen belastingsgebied) zijn niet
voldoende om deze discussie te
beslechten. Met de uitkomsten
van dit onderzoek hoop ik de
huidige discussie, zowel binnen
als buiten de PvdA, over de
waterschappen een stap verder
te kunnen helpen.
De onderzoeksresultaten zijn te
vinden op www.lokaalbestuur.nl

~ Nederland heeft 25 waterschappen.
~ Het waterschapbestuur is monistisch.
~ De PvdA heeft 59 waterschapsbestuurders.
~ In 9 waterschappen maken we deel uit van het dagelijks bestuur.
~ De gemiddelde leeftijd van de PvdA-waterschapsbestuurder is 57,4.
De grootste groep waterschapbestuurders is rond de 60 jaar.
~ Van de 59 PvdA-waterschapsbestuurders zijn er 43 al eerder actief
geweest als volksvertegenwoordiger of bestuurder.
ODE DRAAD
DE WATERSCHAPPEN EN DE PVDA
Dit onderzoek is niet uit de
lucht komen vallen. Het is
ook geen onderzoek waar iedereen
op zit te wachten. Een grote
groep laat het koud, een kleine
groep voelt zich bij voorbaat al
te kort gedaan en andere groep
zal nieuwsgierig zijn naar de
uitkomsten.
De relatie tussen waterschapbestuurders
en partij is geen
gemakkelijke. In november 2008
waren de eerste waterschapsverkiezingen
op basis van het
lijstenstelsel. Het besluit om
als PvdA deel te nemen aan
de waterschapsverkiezingen is
laat genomen en volgens velen
zonder veel enthousiasme. Het
verkiezingsdocument met de
titel Watermanifest was laat
klaar. Een doorn in het oog van
velen was de mogelijkheid om
als PvdA’er op de lijst van een
specifieke waterschapspartij te
staan, zoals Water Natuurlijk en
de Algemene Waterschapspartij,
ook al deed de PvdA met een
eigen lijst mee.
De verkiezingen waren geen
succes. De campagne werd
weliswaar vanuit de PvdA ondersteund
door minister Jacqueline
Cramer, maar volgens vele waterschapsbestuurders
was dat lang
niet voldoende. De opkomst was
erg laag en de manier waarop de
burger kon stemmen ingewikkeld.
Al met al geen gelukkige
start voor de eerste PvdA’ers die
werden gekozen op basis van
een lijstenstelsel.
Felle discussie
Ook na de verkiezingen bleef de
onvrede onder de waterschapsbestuurders
over de betrokkenheid
van de partij groot.
Het duurde erg lang voordat
de waterschapsbestuurders in
de administratie van de partij
werden opgenomen als politieke
ambtsdragers. De discussie over
de toekomst van de waterschappen
en het standpunt van de
PvdA-fractie in november 2009
leidde tot een felle discussie
waarin de woordvoerders van de
fractie en de waterschappers lijnrecht
tegenover elkaar stonden.
De toonzetting van het debat
was over en weer onvriendelijk
en soms op het grove af. De frac-
De relatie tussen
de partij en de
waterschappen is
geen gemakkelijke
tie had als standpunt ingenomen
dat de waterschappen het beste
ondergebracht konden worden
bij de provincies. Een standpunt
dat later in het verkiezingsprogramma
Iedereen telt Mee nog
eens werd bevestigd.
De meeste waterschappers verafschuwen
dit standpunt. Vanuit
hun liefde voor het waterschap
en hun zorgen over waterveiligheid
wordt dit beargumenteerd.
Het idee is dat de provincie de
aandacht (en het geld) voor de
waterschappen en waterveiligheid
niet zou kunnen borgen.
Men vindt dat provincies niet
over voldoende deskundigheid
beschikken om waterveiligheid
te kunnen waarborgen. Verondersteld
wordt dat de keuzes die
provincies moeten maken, vooral
gebaseerd zijn op het plezieren
van de kiezer. Waterveiligheid
is zo vanzelfsprekend voor de
burger dat dit geen kiezersthema
zou zijn.
Politiek
Maar hoe politiek is het werk van
een waterschap? Of hoe politiek
is de besluitvorming in een
waterschap? Maakt deelname
van de PvdA aan het dagelijks
bestuur uit? Is er dan sprake van
een rood waterschap? Dit zijn
lastige vragen, die regelmatig op
de agenda hebben gestaan van
de bijeenkomsten van het waterschapsnetwerk.
Vragen waarop
geen duidelijke antwoorden werden
gegeven of konden worden
gegeven. Maar ook een discussie
die vanuit al ingenomen stellingen
wordt gevoerd. Je bent vóór
of tegen, zonder nuanceringen.
Een discussie waarbij de emoties
hoog oplopen en de toonzetting
vaak onprettig en soms onfatsoenlijk
werd.
Tijdens één van de laatste
bijeenkomsten van het waternetwerk
stond dit thema wederom
op de agenda. De aanleiding
in januari was de soap rondom
de waterschapsverkiezingen.
Conform de Waterschapswet
zouden deze in 2012 moeten
worden gehouden, maar de
regering met gedoogpartner PVV
had een voorkeur voor indirecte
verkiezingen door de nieuwe gemeenteraden
in 2014. De Tweede
Kamer had inmiddels een motie
aangenomen waarin gepleit
werd voor onderzoek of de waterschappen
niet konden worden
ondergebracht bij de provincies.
Inmiddels dreigt Atsma dat
waterschappen onbestuurbaar
worden als de Waterschapswet
niet nu wordt behandeld.
De burger is in ieder geval het
zicht volledig kwijtgeraakt. En
dat geldt ook voor een aantal
partijgenoten. De uitkomsten van
dit onderzoek kunnen wellicht
Vrijdag 29 juni worden de
uitkomsten van het CLBonderzoek
naar het politieke
gehalte van de besluitvorming in
de waterschappen gepresenteerd.
Op de pagina hiernaast leest
u er meer over. Het onderzoek
moet antwoord geven op de
vraag of de politisering van de
waterschapsbesturen – en dus
verkiezingen waarbij burger
iets te kiezen heeft – wel of niet
aan de orde is. De gedachte
die daarachter zit is dat als het
niet zoveel uitmaakt op welke
partij je stemt – omdat dit in
relatie tot de besluitvorming
in de waterschappen niet van
belang is – je jezelf net als iedere
democraat zou moeten afvragen of
afzonderlijke verkiezingen dan wel
nodig zijn.
helpen om het pad weer terug te
vinden.
Weg van de emoties
Het CLB heeft met dit onderzoek
de discussie binnen onze partij
verder willen helpen, weg van
de emoties waarin de één zich
door de ander tekort gedaan
voelt. Die emotie speelt ook nu
een grote, vertroebelende rol. De
toonzetting in een aantal mails
aan het CLB over dit onderwerp
is ronduit onbeschoft. Niemand
zal beweren dat waterschappen
geen belangrijke rol en functie
vervullen binnen Nederland.
Maar moeten we, om dat te
erkennen, naar de stembus? Dat
is de vraag waar het om gaat. Of
kun je het belang van de rol en
functie van het waterschap recht
doen via een andere vorm van
organisatie?
In januari hebben we de afspraak
gemaakt om dit onderzoek te
doen. In februari zijn we ermee
gestart. Op maandag 23 april is
het kabinet gevallen en in mei
werd de datum voor nieuwe verkiezingen
voor de Tweede Kamer
vastgesteld. Voor die verkiezingen
moet in hoog tempo een
nieuw verkiezingsprogramma
worden geschreven. Het CLB
heeft op verschillende manieren
input geleverd voor dit verkiezingsprogramma,
onder andere
via de werkgroep ‘Inrichting van
het binnenlands bestuur’ waarin
ook de waterschappen zijn vertegenwoordigd.
De uitkomsten van
het onderzoek presenteren we
één dag voor het PvdA-congres.
Volgens sommige waterschappers
is dit mosterd na de maaltijd
en bevestigt dit hun idee dat ze
als groep niet serieus worden
genomen door de partij en het
CLB. Zo kun je dat zien, maar wij
zien het anders: met de uitkomsten
van dit onderzoek hopen we
de discussie over de plek van de
politiek in de waterschappen een
stap verder te kunnen helpen.
JACqUELINE KALK
SECRETARIS CLB
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012
9

WONEN IN EEN ONGEDEEL
Foto’s Harriët van Domselaar
Middelburg
Een werkgroep van het Centrum
voor Lokaal Bestuur heeft het
pamflet De ongedeelde stad
is van iedereen samengesteld.
Daarmee willen zij - allereerst op
lokaal niveau - de discussie (her)
openen over de woningmarkt.
Twee van de samenstellers van
het pamflet, Freek Ossel en Lex de
Boer, vertellen over hun motivatie
om mee te doen aan dit initiatief.
Annelies Kolk, óók PvdA en
beroepshalve jarenlang werkzaam
bij corporaties in zowel steden als
dorpen, laat op verzoek van Lokaal
Bestuur ook haar licht schijnen op
de aanbevelingen in het pamflet.
Alle drie hopen op een interne
discussie, die vooral zal leiden tot
de durf om andere keuzes te gaan
maken. Het gehele pamflet is te
vinden www.lokaalbestuur.nl.
HARRIëT VAN DOMSELAAR
FREELANCE JOURNALIST
10
Freek Ossel
wethouder van o.a. wonen en wijken en openbare
ruimte en groen in Amsterdam
Freek nam de eerste stap naar
een nieuwe manier van ‘het zo
eerlijk mogelijk verdelen van
woningen’. ‘Ik houd helemaal
niet van werkgroepen, maar
als die van onderop ontstaan
maak ik een uitzondering. Zoals
tijdens de landelijke Dag van de
Volkshuisvesting, die het CLB
vorig jaar hield. Daar kwam de
vraag ‘hoe brengen we de markt
weer in beweging’ ter sprake.
Dan wordt er al gauw defensief
gereageerd, maar gelukkig waren
er ook andere geluiden te horen.’
‘Raadsleden en wethouders
besloten spontaan de koppen bij
elkaar te steken om een concept
te bedenken. We zijn vier
keer bij elkaar geweest, hadden
contact met Tweede Kamerlid
Jacques Monasch en besloten
‘ervoor te gaan’. Wat leidde tot
het pamflet De ongedeelde stad
is van iedereen, volledig passend
in de PvdA-traditie. Het
huisvestingsbeleid is namelijk
een van de kroonjuwelen van
de partij. De huidige uitgangspunten
zijn echter wat vergaan
tot mantra’s. Met ons pamflet
willen we het verstarde denken
wat afstoffen. Zowel politiek als
filosofisch. Met vooral ook oog
voor sociale groepen die extra
steun nodig hebben. En dan heb
ik het niet alleen over zittende
huurders - ook wel ‘binnenkansers’
genoemd - maar ook over
‘buitenkansers’. Daar zijn we
sociaaldemocraten voor.’
Persoonlijker
‘Bouwen is één, maar het gaat
om méér: de gehele wijkaanpak.
Daarom moeten de bestaande
toewijzingsregels persoonlijker,
praktischer worden. Góede
bewegingen moet je honoreren.
Als oudere mensen, die nu naar
eigen zeggen in een veel te groot
huis wonen, graag een kleiner
huis willen: laat hen daarin meedenken.
Vraag hen of ze iemand
voor hun huis weten en beloon
ze als dat het geval is. Verbind
er wel voorwaarden aan. Als een
stadsdeel meer studenten wil
huisvesten, probeer dat dan te
regelen. Maar je mag dan wel
verwachten dat zij zich vervolgens
ook gaan inzetten voor de
stad. ‘Voor wat hoort wat’ dus.
Maak afspraken en durf erop
te vertrouwen dat mensen zich
daaraan houden. Durf met elkaar
ook de discussie aan te gaan
over nieuwe ideeën en uitgangspunten.
Allereerst binnen de
partij natuurlijk. Ga in gesprek
met lokale afdelingen en omliggende
gemeenten.’
‘Renoveren, zoals het tot nu toe
gaat, is nog altijd erg duur. Zoek
samen met de bewoners naar andere
mogelijkheden. We hebben
in Amsterdam geleerd dat ‘men-
Lex de Boer
sen op hun plek laten’ grote waarde
heeft. Het welbevinden wordt
vaak overgeslagen. Probeer een
balans te vinden tussen sociaal en
betaalbaar. Zo vormt bijvoorbeeld
de energierekening soms meer
dan de helft van woonlasten. Misschien
bestaat daar een decentrale
oplossing voor, zoals groene
daken of zonnepanelen. Praat
daar met huurders over. Reik iets
aan en leg het uit. We zouden veel
meer als partners naast elkaar
moeten staan.’
‘Het Makassarplein in Oost is
een buurtplein waar zich in de
loop der jaren allerlei negativiteit
heeft verzameld: coffeeshops,
een supporterscafé, daklozenopvang
en veel gesloten Marokkaanse
gezinnen. Kortom: een
verzameling problemen waar je
achter een bestuurderstafel niet
zo één-twee-drie een antwoord
op weet. Maar we weten dat er
veel mensen in die omgeving
wonen die goedwillend zijn,
graag mee willen denken én
beslissen over eventuele oplossingen.
Zij organiseren al van
alles in positieve zin. Wie weet
kunnen wij hen ook gaan inschakelen
bij de huizenverdeling. Zij
kennen de buurt en weten als
geen ander waar behoeften liggen.
Práát over voorzieningen en
wijkaanpak. Samen.’
directeur van de Stichting Experimenten
Volkshuisvesting (SEV)
Ook Lex droeg bij aan het pamflet.
Het enthousiasme waarmee
Freek Ossel op een andere manier
naar het huisvestingsbeleid
wilde kijken, sprak hem meteen
aan. ‘Het zal niet eenvoudig zijn
om alle neuzen direct in een
andere richting te krijgen, maar
onderneem in ieder geval een
poging daartoe. Uiteraard heb je
altijd te maken met bestaande
rechten en verworvenheden.

DE STAD
Rotterdam Zuidplein
Het blijft bijvoorbeeld belangrijk
om mensen met enige koopkracht
in zwakkere wijken te
houden. Maar het moet wel
haalbaar en leefbaar zijn. Wees
je bewust van het feit dat een
stad altijd zal blijven aantrekken.
Stel jezelf de vraag: hoeveel
ruimte heb ik beschikbaar en
voor wie? Het pamflet kent niet
voor niets een vierdeling: ‘gastvrij,
‘zorgzaam’, ‘betaalbaar’ en
‘dynamisch’. Van daaruit hebben
we gesproken over de mogelijkheden
anders om te gaan met de
spanningen tussen nieuwkomers
en oorspronkelijke bewoners,
oud en jong, arm en rijk, hoog- en
laagopgeleid.’
‘De meeste zaken op het gebied
van wonen liggen bij de lokale
overheid. Dus dáár moeten onze
suggesties als eerste op tafel
komen. Ze zullen heus niet
meteen omarmd worden, dat
besef is er. We hebben intern,
binnen de werkgroep, soms ook
moeizaam verlopen discussies
gevoerd. Er is tot aan het laatste
moment nog geschoven in de
tekst, vanwege actuele politieke
kwesties, die werkgroepleden lokaal
bezig hielden. De inhoud is
spannend genoeg om flink over
te debatteren. Ik hoop echt dat
opnieuw nagedacht gaat worden
over wat de overheid kan doen.
De woningmarkt wordt namelijk
nooit meer zoals hij was. De tijd
dat je met grote nieuwbouwprogramma’s
alles op kon lossen is
voorbij.’
Maatwerk
‘Het gaat vaak om simpele dingen.
We zijn gewend aan vaste
regels en die moeten we durven
doorbreken. De PvdA is meestal
meer van ‘gelijke rechten voor
iedereen’ terwijl op het gebied
van wonen maatwerk nodig is.
Dat heeft ook te maken met de
kanteling van de verzorgingsstaat.
Hoe ga je met spanningen
en veranderingen om? Je krijgt
te maken met drukverschillen,
die je moet zien te vertalen in
je beleid. Dat zal ingewikkeld
zijn en tijd vergen. Met als extra
moeilijkheidsgraad de bestaande
wijken. Waar er nieuw gebouwd
wordt, is het gemakkelijker om
Praat met
huurders over
groene daken en
zonnepanelen
dat anders te doen. Maar ja,
zoveel zal er niet bijgebouwd
worden de komende tijd. Onze
wederopbouwcultuur, waarbij
steeds achter de bevolkingsgroei
werd aangebouwd, ligt nagenoeg
stil. Het verhuizen zal dus ook
afnemen.’
‘Gebleken is ook dat de meeste
woonconflicten in steden zich
afspelen op zogenoemd ‘portiekniveau’.
Dat wil zeggen: men
ergert zich aan gezinnen die voor
hun kinderen een touwtje uit
de brievenbus hebben hangen,
waardoor ouderen zich onveilig
voelen. Of aan de schoenen die
sommige Marokkaanse gezinnen
in het trapportaal neerzetten,
terwijl witte mensen daar planten
willen. Als reflex leidt dat tot
discriminatie, terwijl het simpele
bespreekbare dingen zijn. Doe
daar iets mee. En wat de wachtlijsten
betreft: met woonruimte
verdelen kun je groepen hoger op
de lijst krijgen, maar alleen door
andere te laten zakken. Maak als
PvdA die keuzes en gevolgen
helder.’
‘Tegenstellingen ontstaan snel.
Je merkt pas dat het fout gaat,
als het al fout is. Dat geldt ook
bij huisvesting van arbeidsim-
migranten en andere nieuwkomers.
Ook als er gehuurd wordt
in de particuliere sector heb je
als lokale overheid de plicht om
de vinger aan de pols te houden
en de verhuurder op rechten en
plichten te wijzen.’
‘Gemeenten zijn al te lang op de
automatische piloot bezig. We
Annelies Kolk
moeten ons realiseren dat we nu
in een heel andere wereld zitten.
Het is de hoogste tijd voor een
herijking van regels en afspraken.
Hopelijk pakken de lokale
overheden ons pamflet dus met
beide handen aan. Alleen dan
kom je tot ‘een ongedeelde stad
voor iedereen’.’
was o.a. rayonmanager bij woonbedrijf Amsterdam/
Ymere, is nu senioradviseur van Betuwe Wonen
Annelies las De ongedeelde stad
is van iedereen met veel interesse
en genoegen, maar had
ook wel enkele, veelal praktische,
bedenkingen. ‘Het is een prima
pamflet. Hartverwarmend zelfs.
Een van de eyeopeners is de
constatering dat eenzijdig bewoonde
straten geen probleem
hoeven te zijn, zolang mensen
elkaar maar tegenkomen in de
wijk: bij de dokter, in een winkel
of bij school. Ook het kijken naar
de totale woonlasten in plaats
van alleen de huurprijs vind ik
oké. Energielasten stijgen immers
sneller dan de huren en
hogere huurprijzen maken het
voor woningcorporaties eerder
mogelijk om te investeren in
energiebesparing.’
‘De jaarlijkse huurverhoging is
al jaren inflatievolgend en wordt
vastgesteld door het Rijk. De
PvdA is een warm voorstander
van dit beleid trouwens. Dat
lijkt sociaal, maar is het niet. De
woningcorporaties zullen toch
ergens de gestegen bouwkosten,
aanslagen vanuit de rijksoverheid
en strengere eisen aan
hun financiële huishouding uit
moeten betalen. Als dat niet uit
de jaarlijkse huurverhoging voor
alle huurders kan, moet het uit
de prijsverhoging van opnieuw
aan te bieden woningen komen.
Een veel kleinere groep van
nieuwe huurders betaalt daardoor
buitenproportioneel veel,
terwijl de zittende huurders vaak
heel erg weinig blijven betalen.
Dat is niet eerlijk en niet sociaal.
De zittende huurder wordt beschermd,
maar kan in de meeste
gevallen gemakkelijk ietsje meer
huur betalen. Kleine bedragen
verspreid over alle huurders, kunnen
in totaliteit voldoende groot
worden om de kostenstijgingen
te compenseren.’
Te ver
‘Wat me in de voorstellen te ver
gaat, is de verantwoordelijkheid
die je moet nemen voor je kwetsbare
stadsgenoten. Dat werkt
alleen als mensen dat spontaan
doen. Ook in ‘bewoners zelf invloed
geven op wie er in leegkomende
huizen komen’ kan ik me
niet vinden. Als dat zou kunnen,
zou dat fantastisch zijn, maar ik
geloof niet zo in het goede van
de mens. Ik vrees dat vooroordelen,
woonfraude en omkoping
dan gauw op de loer liggen.’
‘Ik ben wel een groot voorstan-
der van ‘geen regels in beton
gieten’. Durf te veranderen. Niet
te strak organiseren en oog hebben
voor dingen die goed gaan.
Maak gebruik van de goede
voorbeelden die er ook zijn. In
Houten bestaat bijvoorbeeld
een nieuwbouwwijk waarin
woningen voor sociaal zwakkere
jongeren staan. In enkele van de
Alleen slopen
als de bewoner
ermee instemt,
gaat te ver
eengezinswoningen in de buurt
wonen mensen die zich verbonden
hebben om die jongeren te
ondersteunen in het dagelijks
leven. Er is gekeken naar: wat
bindt mensen? Dat kan ook in
bestaande bouw.’
‘Alleen slopen als de bewoner
ermee instemt, is me te absoluut.
Soms is renovatie veel duurder
dan nieuwbouw. Als de huurder
bereid is om meer te gaan betalen,
kan renovatie eventueel wel.
Hier in de Betuwe hebben we
een renovatieproject afgerond
dat volledig in samenspraak met
de bewoners tot stand kwam.
Het gevolg was grote tevredenheid,
waardoor de bewoners
- mensen met een kleine beurs
- zelf ook gingen investeren in
hun woning. De huizen zijn niet
vergroot, maar men kon wel
kiezen voor verandering van de
plattegrond. Of een klein balkon
bijvoorbeeld. Echt, de ervaring
leert dat er in goed overleg met
huurders veel meer mogelijk is
dan vaak gedacht wordt.’
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012 11

dilemma
WETHOUDER BIJ GESPREK
Iedere bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt ermee
geconfronteerd: lastige kwesties die vragen om een antwoord.
Dit keer de volgende casus:
Als raadslid maak je een afspraak met een
ambtenaar om een aantal technische vragen te
stellen rond een raadsstuk. Op het afgesproken
tijdstip blijkt niet alleen de betreffende ambtenaar
aanwezig maar ook de wethouder. Zij willen jou
samen te woord staan. Jij voelt daar niet veel voor.
Je hebt immers een afspraak met de ambtenaar
gemaakt. Wat doe je?
Cootje
Klinkenberg-
Franken,
fractievoorzitter
in Dongeradeel
Allereerst zal ik hen beiden
hartelijk begroeten en daarna
meteen mijn ongenoegen richting
de wethouder laten blijken.
Mijn stelling zal zijn: ‘Dit is niet
de afspraak, ik heb een technische
vraag aan de ambtenaar
en de eventuele politieke vraag
die daar uit voort kan vloeien
zal ik in de raadsvergadering
aan u gaan voorleggen’. Ik zal
de wethouder ook wijzen op
het niet-duale van deze situatie.
Daarna zal ik de ambtenaar
vragen of hij mij alsnog te woord
wil staan. Mocht dit zo zijn, dan
zal ik het gesprek beginnen met
de mededeling dat de wethouder
blijkbaar op zijn/haar verzoek
aanwezig was en dat ik dit zeer
zwak vind. Mocht de ambtenaar
mijn vraag niet kunnen beantwoorden,
dan zal ik een andere
deskundige moeten benaderen
die wel over de nodige kennis
beschikt.
Johan Wiltvank,
fractievoorzitter
in Dalfsen
Om te beginnen zou
ik de wethouder
voorhouden dat dit van weinig
vertrouwen in zijn ambtenaren
en raadsleden getuigt. Hij
moet ervan uit durven gaan dat
zijn ambtenaren ook zonder
hem het juiste verhaal vertellen.
Daarnaast moet hij durven
te vertrouwen op raadsleden.
Die zullen de ambtenaar niet
‘misbruiken’. Vervolgens zou ik
het gesprek gewoon aangaan
en hem bewijzen dat hij zijn tijd
zit te verspillen. Onder geen
enkel beding zou ik weggaan
of er een principiële discussie
over beginnen. Mogelijk dat
ik tijdens de raadsvergadering
nog wel zou opmerken dat mijn
standpunt mede is gebaseerd op
de informatie die ik heb verkregen
tijdens een informatief
gesprek met de ambtenaar waar
overigens ook de wethouder bij
aanwezig was.
Willy Wagenmans,
fractievoorzitter
in Houten
Ik zou met verbazing
reageren en de
wethouder meedelen
dat ik het toch wel bijzonder
vind dat hij zijn kostbare tijd wil
besteden aan het beantwoorden
van technische vragen van een
‘eenvoudig’ raadslid. Vervolgens
zal ik zeggen dat ik het best met
de ambtenaar af kan en dat hij
zijn tijd vast beter kan gebruiken.
Blijft hij toch, dan stel ik gewoon
mijn vragen aan de ambtenaar. Ik
wil de ambtenaar niet in verlegenheid
brengen door de zaak
op te spelen, want dan krijg ik
van hem of haar ook niet meer de
12
goede antwoorden. Als ik vragen
heb die ik liever buiten het gehoor
van de wethouder stel of als
ik over een antwoord niet tevreden
ben, dan bel ik de ambtenaar
later gewoon nog even op en zeg
dat ik nog wat vergeten was te
vragen.
Remi de la Haye,
raadslid in
Rijssen-Holten
Ik ervaar dit niet als
een dilemma. Als
PvdA Rijssen-Holten hebben
we met elkaar een aantal regels
afgesproken waarvan de griffie
en het college op de hoogte
zijn. Technische vragen worden
gesteld via de griffier aan de
vakafdeling. We kiezen ervoor om
dit via de griffier te doen omdat
het kan voorkomen dat door
een andere fractie aan hem een
(soort)gelijke vraag is gesteld
waarop hij dan een antwoord
kan geven. Dit om het ambtelijk
apparaat niet onnodig werk te
laten verrichten en ervoor te
zorgen dat de griffier zijn coördineerde
taak ook kan vervullen
en waarmaken. Als een wethouder
toch aanschuift is er, wat
ons betreft, niets aan de hand:
gedrieën (ambtelijk apparaat, de
PvdA en de wethouder) worden
we zo nog wijzer. We kiezen er
steeds vaker voor om onze vragen
voortijdig bij de wethouder
onder de aandacht te brengen
waardoor het mogelijk wordt
om een concreet antwoord te
krijgen op de vraag die we later
in de commissie of de raad stellen.
Daardoor kan een zinvolle
gedachtewisseling tussen raad
en college ontstaan.
Arianne
Ripmeester,
raadslid
in Ridderkerk
Het is op zich vreemd
wanneer er mensen aanschuiven
bij een overleg op jouw verzoek
zonder dat je op z’n minst geïnformeerd
bent. Het kan positief
zijn omdat het college zich betrokken
voelt en raadsleden goed
wil informeren. Maar het kan
Volgende maand een nieuwe stelling:
De maand erna een nieuw dilemma:
ook negatief zijn wanneer een
wethouder om politiek-strategische
redenen wil aanschuiven of
gevraagd wordt aan te schuiven
door de ambtenaar omdat
hij zich niet ‘veilig’ voelt. De
Gemeentewet is duidelijk. Daarin
staat dat raadsleden zich mogen
laten informeren door ambtenaren.
Dat is dus zonder wethouder.
Wel kan een ambtenaar een
andere ambtenaar meevragen.
Wanneer de wethouder per se
bij het gesprek wil zijn, en jij wilt
dat beslist niet, kun je volgens de
Gemeentewet een beroep doen
op ambtelijke bijstand.
Michel Hazenberg,
raadslid in
Aa en Hunze
Is dit wel een dilemma?
Wanneer ik technische
vragen wil stellen, heb ik
er geen enkele moeite mee wanneer
de wethouder aanschuift bij
dat overleg. Ik vraag immers om
een technische uitleg van een
voorstel en vraag of geef geen
politiek oordeel. Volgens mij zijn
de contacten met ambtenaren
ook bedoeld om inhoudelijke
informatie over een voorstel te
krijgen en niet om de ambtenaar
te overtuigen van jouw gelijk of
de politieke haalbaarheid. De
wethouder is dus welkom! Anders
zou het zijn wanneer ik met
ambtelijke ondersteuning aan
een initiatiefvoorstel werk. Op
dat moment verwacht ik geen
wethouder die aangeeft wat de
mogelijkheden en onmogelijkheden
zijn. Daarin hebben zowel
raadsleden als collegeleden een
eigen verantwoordelijkheid en
komen op basis daarvan tot een
eigen afweging.
Commentaar
van Jan Blom,
trainer & coach
Afspraken zoals die in
Rijssen-Holten gelden
en door Remi zijn beschreven
zijn heel gangbaar. Het halen van
technische informatie bij ambtenaren
door raadsleden is zelfs,
zoals Arianne terecht opmerkt,
in de Gemeentewet vastgelegd.
Dat dat betekent dat er dus geen
wethouder bij mag zijn zou ik
niet durven beweren. In het
algemeen is mijn ervaring dat
een dergelijk fenomeen veel zegt
over de cultuur in een gemeente.
Zo kan het zijn dat ambtenaren
politiek bedrijven, het college
zaken probeert achter te houden
voor de raad enzovoorts. Hoe
dan ook, de aanwezigheid van de
wethouder is in dergelijke gevallen
niet meer dan symptoombestrijding.
De kwaal laat zich
oplossen door te zoeken naar
oplossingen met de gemeentesecretaris
of door dergelijke zaken
te bespreken in het presidium of
de raad.
Provincies moeten terug naar hun core business:
Beleid maken en toezicht houden. Uitvoerende taken
moeten ze afstoten.
Tijdens de vorige raadsperiode heb je als raadslid
geheimhouding opgelegd gekregen over de toekomstige
verkoop van een pand waarvan de gemeente eigenaar is.
Inmiddels ben je geen raadslid meer. Een goede vriend
vraagt je of je weet of het betreffende pand ooit door de
gemeente verkocht gaat worden.
Stuur je reactie (maximaal 150 woorden) en foto naar: jdroos@pvda.nl
in de keuken van
GERARD NIEUWENHUIS
AB-LID WATERSCHAP RIVIERENLAND
HOLLANDSE DELTA
Onlangs sprak ik met een collega-bestuurder over de afnemende
aandacht voor natuur. Een heikel punt in waterschapland. Waar sta je
voor als waterschapbestuurder? Voor de landbouw zijn de zaken veelal
goed geregeld. Dat is natuurlijk prima. Aandacht voor natuur staat echter
zwaar onder druk met de huidige financiële problemen. Daarnaast
zijn er serieuze zorgen over het uitvoeren van stedelijke waterplannen.
Staat waterschap Hollandse Delta, verantwoordelijk voor een meer verstedelijkt
gebied, ook voor dergelijke dilemma’s? Hoe opereren onze
PvdA-collega’s in het bestuur van Hollandse Delta? Om daar achter te
komen, ging ik op uitnodiging van Dorien Kickert, mijn PvdA-collega
bij Hollandse Delta, een dagje bij hen op bezoek.
De samenstelling van de besturen van Hollandse Delta en ons waterschap
Rivierenland is vergelijkbaar. Naast de vertegenwoordiging
van de zogenaamde geborgde zetels (Ongebouwd, Bedrijven en
Natuurterreinbeheerders) nemen zeven tot acht lijsten deel aan het
algemeen bestuur, waaronder de grote politieke partijen. De fracties
bestaan uit hooguit vier leden. Dat betekent een sterke versnippering
sinds de invoering van het lijstenstelsel. Het bestuur van beide
waterschappen bestaat voornamelijk uit senior mannen. Met twee
actieve vrouwen vormen de PvdA-fracties van beide besturen een
uitzondering.
Bij Hollandse Delta bestaat de fractie uit drie personen, alle drie
nieuw in de waterschapswereld. Het is dan ook bijzonder dat de
PvdA deelneemt aan de coalitie. Met groot verantwoordelijkheidsgevoel
draagt heemraad Maarten van Hulst zorg voor de portefeuille
waterzuivering. Duurzaamheid staat laag op de prioriteitenlijst van de
partners Ongebouwd, Bedrijven, VVD en SGP. Het is dan ook vechten
voor de PvdA-idealen. Dorien vertelt dat je door deelname aan het
dagelijks bestuur het grote voordeel hebt dat je onderdelen van je
eigen programma kunt realiseren. De boodschap is begrepen. Daar
gaan we een volgende keer ook voor.
Het vergadercircuit
Als gast was ik het eerste aanwezig voor het overleg van de fractie,
waarbij de agenda werd doorgenomen voorafgaand aan de Verenigde
Vergadering van het waterschap, de VV zoals dat heet in de volksmond.
Terminologie uit het verleden, die wordt gekoesterd. Zo heb je
geen dagelijks bestuur, maar een college van Dijkgraaf en Heemraden.
Vanuit een historisch besef hebben de waterschappen in korte
tijd een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het zijn tegenwoordig
grote, professionele organisaties, die staan voor hun taak op het gebied
van waterbeheer, waterkwaliteit en veiligheid.
Bij Hollandse Delta zijn er ook zorgen over de afnemende aandacht
voor natuur. Wat betreft stedelijk waterbeheer ligt het echter anders.
Dankzij het Nationaal Bestuursakkoord Water en de Kaderrichtlijn Water
zie je geleidelijk een verschuiving van landelijk naar stedelijk waterbeheer
bij Hollandse Delta. Dat is ook dringend noodzakelijk gezien de
achterstand in waterbeheer voor bijvoorbeeld Rotterdam-zuid.
De meivergadering die ik bezocht, was een ingelaste vergadering,
zodat er in juni voldoende tijd is voor de meer strategische onderwerpen,
zoals de kadernota, burap (bestuursrapportage, red.), jaarrekening
enzovoorts. De wijze van werken is vergelijkbaar met die van
Rivierenland. Alle onderwerpen zijn in detail besproken in de commissie
en worden ter besluitvorming voorgelegd aan de VV. Tijdens
het fractieoverleg wordt afgesproken waar de PvdA nog even de aandacht
op wil vestigen in de openbare vergadering. Het agenderen en
afhandelen als hamerstuk kennen ze niet bij Hollandse Delta. Recent
is dit bij Rivierenland ingevoerd en dat maakt het overleg efficiënter.
Aan het eind van de vergadering wordt afscheid genomen van SGP’er
Jan Lagendijk. Hij werd geprezen voor zijn gebiedskennis. Een
belangrijke kwaliteit voor een waterschapbestuurder. Daarom moet
je het aantal bestuurders ook niet verder terugbrengen na de enorme
opschaling in de afgelopen tien jaar. Daarmee is de link gelegd naar
de nieuwe Waterschapswet. Krijgt staatssecretaris Atsma zijn zin en
wordt deze wet in de komende weken toch behandeld? Wanneer zijn
de nieuwe verkiezingen? Dat houdt waterschapbestuurders op dit
moment bezig. Door een dagje mee te draaien bij een ander waterschap
zie je nadrukkelijk dat deelname van de PvdA in het waterschapsbestuur
er toe doet. Alle actieve bestuurders verdienen dan
ook meer support van de partij bij de volgende verkiezingen.
Vind jij het ook leuk om een kijkje te nemen in de politieke
keuken van een andere gemeente, provincie of waterschap
(groot of klein, dichtbij of verder weg) en wil je daarover
een column in Lokaal Bestuur schrijven? Stuur dan een
mailtje naar de eindredactie, jdroos@pvda.nl

in memoriam
Foto WFA
Op zondag 3 juni is onze partijgenoot Roel de Wit
in zijn woonplaats Haarlem overleden.
Roelof was bioloog en werd op jonge leeftijd
wethouder van Amsterdam waar hij zich
ontwikkelde tot een bekwaam reformist uit de
school van Drees. Hij was betrokken bij de bouw
van de Bijlmermeer, de aanleg van de metro en
de ontwikkeling van het overloopbeleid waardoor
steden als Purmerend, Hoorn en Almere tot
ontwikkeling kwamen.
In 1970 werd hij burgemeester van Alkmaar, waar
hij tevens de portefeuilles ruimtelijke ordening
en verkeer en vervoer deed. Hierdoor heeft hij
een grote bijdrage geleverd aan de groei en
de bereikbaarheid van de stad. Als geliefd en
gewaardeerd burge meester vertrok hij na zes jaar
om Commissaris van de Koningin in Noord-Holland
te worden. Dat ambt oefende hij uit van 1976 tot
1992, waarna hij met pensioen ging en in Haarlem
bleef wonen.
Naast deze werkzaamheden heeft Roel grote
verdiensten op het terrein van het landschaps-
en natuurbeheer, de ruimtelijke ordening en de
bestuurlijke organisatie. Dat kwam tot uiting
in talloze voorzitterschappen en tientallen
publicaties. Voor die verdiensten werd hij maar
liefst drie keer gedecoreerd. Hij was Ridder in de
orde van de Nederlandse Leeuw, Commandeur in
de orde van Oranje-Nassau en later Grootofficier in
de Orde van Oranje-Nassau.
Een groot sociaaldemocratisch hart is gestopt met
kloppen.
Kees Tetteroo was raadslid en wethouder
(onderwijs, welzijn en sport) voor de PvdA in Den
Bosch, bestuursvoorzitter van de Hogeschool in
Den Bosch en gemeentesecretaris van Eindhoven.
Hij sloot zijn carrière af als bestuursvoorzitter
van het ROC Eindhoven. Hij was één van de
grondleggers van de succesvolle samenwerking
tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven en
bestuurslid van Stichting Brainport Eindhoven. Als
onderwijsdeskundige maakte hij deel uit van het
tweede landelijke Innovatieplatform.
Kees is van grote waarde geweest voor de
ontwikkeling van het Eindhovense mbo. Hij was,
destijds tegen de stroom in, een pleitbezorger voor
kleinschaligheid en herkenbaarheid, met oog voor
de menselijke maat. Samen met de Eindhovense
PvdA streed hij voor het behoud van ‘zijn’ School
23: een opleiding waarbij kwetsbare jongeren met
extra begeleiding toch een diploma kunnen halen.
Het is illustratief voor ons gezamenlijke motto:
‘Geen jong van school zonder diploma!
Met zijn sociaaldemocratische gedrevenheid was
Kees een graag geziene gast en deskundige bij de
Roel de Wit
1927 – 2012
Maar bovenal was Roel een sociaaldemocraat en
partijman in hart en nieren. Enorm trots was hij op
de Willem Dreespenning die hij vorig jaar ontving
tijdens de viering van de vijfenzestigste verjaardag
van de PvdA. Hij was lid van het eerste uur en
genoot ervan om een bijdrage aan het programma
te kunnen leveren. De passie voor de Partij van
de Arbeid deelde hij met zijn vrouw Corrie, die je
altijd aan zijn zijde vond. Niet alleen op landelijke
bijeenkomsten maar zeker ook als lid van de
Haarlemse afdeling. Door weer en wind kwamen zij
steevast samen met de bus naar partijactiviteiten.
Zelf had ik het geluk om direct na mijn afstuderen
medewerker van Roel te worden. Dat was een
leerzame en vormende periode. Ik herinner mij een
interview waarin hij stelde dat je partijlidmaatschap
uit je levenshouding moest blijken. Dat kostte hem
weinig moeite. Er was niet het kleinste straaltje
licht te ontdekken tussen wat hij zei en wat hij
deed. Altijd in de weer voor de publieke zaak.
Gedreven door de idealen van de sociaaldemocratie
en bereid om daarvoor de strijd aan te gaan. Maar
steeds op een faire en stijlvolle manier. Daarom
genoot hij ook buiten de partij groot gezag. Vooral
de oudere partijgenoten zullen zich Roel goed
herinneren. Als prominent vertegenwoordiger van
de PvdA, maar voor velen ook als trouwe vriend.
Bernt Schneiders
Burgemeester van Haarlem
Kees tetteroo
1945 – 2012
Eindhovense PvdA. Zijn enorme ervaring en kennis
van bestuurlijke en politieke processen droeg hij
met passie over aan jongere politici. Als pedagoog
hechtte hij waarde aan normbesef en fatsoen.
Hij had een hekel aan praatjesmakers. Politiek
hoorde gevoerd te worden op basis van de feiten,
met kennis van de historie. Zo legde hij een jong
Turks raadslid in een paar uur tijd de historische
achtergrond van de vrijheid van onderwijs uit,
inclusief de schoolstrijd aan het begin van de
vorige eeuw, waarna het raadslid met de nodige
documentatie uit Kees’ boekenkast vertrok.
Voor veel PvdA’ers was Kees een luisterend oor
en betrouwbaar adviseur. Als jurist die wel eens
last had van bestaande regelgeving, gaf hij mij
bijvoorbeeld het zogenaamde ‘artikel 5 beginsel’
mee, waarbij hij zijn hand met gespreide vingers
voor de ogen hield. Ook voor persoonlijke zaken
klopten veel partijgenoten bij hem aan.
Het is een voorrecht Kees Tetteroo gekend te
hebben.
Gaby van den Biggelaar
Lid partijbestuur PvdA en voormalig
fractievoorzitter PvdA Eindhoven
uit de kamer
TON LANGENHUYzEN
CONTROVERSIëLE ONDERWERPEN
T
oen de vorige Lokaal Bestuur verscheen was nog niet bekend
welke onderwerpen als gevolg van de val van het kabinet controversieel
zouden worden verklaard. Met controversieel wordt
in dit verband bedoeld dat een onderwerp te omstreden wordt
geacht om nog met het demissionaire kabinet te behandelen. Naar
goed gebruik - het is ongeschreven recht - worden dergelijke onderwerpen
doorgeschoven naar een volgende kabinetsperiode. Slechts
weinig onderwerpen worden zo gevoelig geacht. Na een uitvoerige
procedure via de diverse vaste Kamercommissies, is inmiddels een
beperkte lijst vastgesteld. De hoofdredacteur van dit blad biedt mij
onvoldoende ruimte om de volledige lijst weer te geven. Om toch een
indruk te geven een paar items uit de hoek van Binnenlandse Zaken.
Het aantal controversieel verklaringen is gering. Alle initiatiefwetten
- waarbij het initiatief van Kamerleden en dus niet van de regering
uitgaat - kunnen nog worden behandeld. Dat geldt ook voor het
wetsvoorstel van D66/CDA om van ambtenaren ‘gewone’ werknemers
te maken. Ook klaar voor behandeling is een initiatiefwetsvoorstel
over de aanleg van buitenspeelplaatsen. Maar aangezien dat
voorstel al bijna 10 jaar oud is, zal de daadwerkelijke behandeling
nog wel even langer op zich laten wachten… Het wetsvoorstel dat
de rechtstreekse betaling van het inkomen van Tweede Kamerleden
aan hun partij moest tegengaan (de praktijk van ‘cessie’ die vooral
de SP gebruikt) is controversieel verklaard. Ook wordt voorlopig in
de Kamer geen aandacht meer geschonken aan de Visienota Bestuur
en Bestuurlijke inrichting. Als ik het CDA-verkiezingsprogramma op
dit punt goed begrijp, zal dit onderwerp wat die partij betreft ook
nooit meer worden besproken. Het wetsvoorstel dat regelde dat het
waterschapsbestuur voortaan door de gemeenteraad zou worden
gekozen, is uiteindelijk toch niet controversieel verklaard. Wel komt er
een noodwet om er voor te zorgen dat de zittende waterschapsbesturen
in afwachting van nieuwe verkiezingen wat langer kunnen blijven
zitten. Voor een volledige lijst van controversiële onderwerpen zie:
www.tweedekamer.nl.
VLIEGMAATSCHAPPIJEN
U
it meldingen van de Nationale Ombudsman en een artikel in
De Telegraaf kon worden opgemaakt dat sommige vliegmaatschappijen
hun zorgplicht ten opzichte van passagiers niet
goed nakomen. Daarmee wordt niet bedoeld dat de veiligheid
in het geding is, maar wel dat passagiers die buiten hun schuld om
met vertraging te maken krijgen door sommige maatschappijen
verder aan hun lot worden overgelaten. Het gaat daarbij om het niet
nakomen van het recht op verzorging, het recht op terugbetaling van
een ticket of het recht op een andere vlucht. Genoeg aanleiding voor
Lea Bouwmeester om de minister van Economische Zaken, Landbouw
en Innovatie en de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu
op aan te spreken. In antwoord op haar schriftelijke vragen verwijzen
deze bewindspersonen echter vooral naar de rechter die in dergelijke
gevallen een geschil moet oplossen. Op de vraag of de geschillencommissie
voor de luchtvaart moet worden heropgericht, kwam het
antwoord dat dit aan de betrokken private partijen (consumentenorganisaties
en luchtvaartmaatschappijen) is en dat passagiers ook
kunnen klagen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport. Maar
dat is nu net de inspectie waar de Nationale Ombudsman kritiek op
heeft geuit.
PASPOORTEN
Z
oals bekend moeten op paspoorten biometrische kenmerken
worden opgeslagen. De chip op het paspoort bevat naast een
scan van het gezicht ook vingerafdrukken. Hiermee moest
fraude met paspoorten worden teruggebracht. Vooral over het
afnemen en opslaan van vingerafdrukken is veel te doen. Zo ontstond
er in de Kamer grote twijfel over nut en noodzaak van het centraal of
decentraal opslaan van vingerafdrukgegevens. Het is niet duidelijk
waarom er landelijke of gemeentelijke databanken met vingerafdrukken
zouden moeten komen, terwijl er wel risico’s zijn ten aanzien van
de privacy of de kans dat derden de gegevens misbruiken. Bovendien
is niet duidelijk of met vingerafdrukken wel echt een bijdrage wordt
geleverd aan het voorkomen van identiteitsfraude. Pierre Heijnen
vroeg daarom in een motie om in Europees verband nut, noodzaak en
effectiviteit van de verplichte opname van vingerafdrukken in paspoorten
en reisdocumenten in heroverweging te nemen. Een andere
motie was erop gericht om burgemeesters toe te staan om principiele
weigeraars van het opnemen van vingerafdrukken een (tijdelijk)
identiteitsdocument te verstrekken. Aangezien er in het najaar van
2013 toch al ID-kaarten zonder vingerafdrukken komen, kan er toch
nauwelijks bezwaar tegen zijn dat de burgemeester tot die tijd de
principiële weigeraars tegemoet komt.
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012 13

INTEGRITEIT
BEGINT BIJ JEzELf
Foto WFA
Een werkgroep onder leiding van Herman Tjeenk Willink, oud-vicepresident van de Raad van State, gaat een integriteitscode voor de PvdA opstellen.
Partijvoorzitter Hans Spekman vindt dat PvdA’ers
elkaar moeten aanspreken op zakkenvullerij en
vriendjespolitiek. Daarom is Herman Tjeenk Willink
aangesteld als voorzitter van een werkgroep die een
nieuwe integriteitscode moet opstellen voor PvdApolitici,
bestuurders en oud-politici die nu in Raden
van Commissarissen en Raden van Toezicht zitten.
Professor Wim Derksen geeft masterclasses over
integriteit in het openbaar bestuur. Onlangs had hij
onder andere lobbyist Kees Boef en oud-wethouder
Dominic Schrijer als gastdocenten. Lokaal Bestuur
sprak met hen over de vraag: wat is integriteit precies
en hoe kun je die waarborgen?
KIRSTEN VERDEL
FREELANCE JOURNALIST
14
Wim Derksen
Hoogleraar Bestuurskunde EUR
Wat is integriteit?
‘Dat hangt af van de definitie die
je hanteert. In de smalle definitie
gaat het over onkreukbaarheid,
over niet frauduleus gedrag en
niet corrupt zijn. In de brede definitie
gaat het over je werk doen
naar professionele maatstaven en
dus geen wanprestatie leveren.
In de publieke discussie gaat het
meestal over de smalle definitie.’
Met welke integriteitsproblemen
krijgen lokale politici te
maken?
‘Nederland heeft een ontzettend
integer openbaar bestuur. Terecht
worden de enorm zeldzame
uitzonderingen groot opgebla-
zen. Maar er zijn natuurlijk ook
veel kleine vraagstukjes.’
Zoals?
‘Als je bijvoorbeeld een mooie
deal hebt gesloten met het
bedrijfsleven in je gemeente en je
wordt uitgenodigd om dat te vieren
met een diner. Dat blijkt een
heel duur diner te zijn, duurder
dan de wettelijke 50 euro die je
mag accepteren.’
kunt de grens ook gewoon op
0 euro zetten, zoals de Duitsers
doen. Die accepteren alleen een
kopje koffie en betalen verder
alles zelf. Maar zelfs met die
helderheid: als je wél iets accepteert,
hoeft dat niet meteen een
teken van niet-integer handelen
Oud­wethouders
volkshuisvesting
moeten nooit in
een RvC van een
corporatie gaan
zitten
te zijn. Als het om integriteit gaat
moet de vraag altijd zijn: breng
ik de publieke zaak schade toe?
Ondermijn ik het vertrouwen in
de overheid door er zelf beter van
te worden?’
Wat vind je van de discussie
over hoge beloningen binnen
de semipublieke sector?
‘Die is lastig. Wij beleven corporaties
als publieke zaak, al zijn ze
dat formeel niet. Daar moeten we
eerlijker over zijn. Dus om dan
over hoge beloningen te klagen...
Tegelijkertijd stoort het enorm
dat mensen die boegbeeld zijn
geweest van onze partij ergens
heel veel geld verdienen. En het
stoort als ze bij corporaties zitten
waarbij je denkt: heb jij verstand
van woningcorporaties? Oudwethouders
volkshuisvesting
zouden nooit in een RvC van
een corporatie moeten gaan
zitten. Dat levert de schijn op
dat iemand iets terug krijgt voor
En de discussie over Wim Kok?
‘Als een oud-premier zich uitspreekt
tegen exhibitionistische
zelfverrijking, moet hij direct door
de partij worden aangesproken
wanneer hij daar zelf juist aan
meedoet. Niet pas na een paar
jaar. Zo simpel is het soms ook.
Dat kun je de partijtop verwijten.’
Ien Dales zei: ‘Een beetje integer
bestaat niet.’ Ben je het
daarmee eens?
‘Het probleem is juist dat het
vaak in het vage zit. Bovendien
bestaat het gevaar dat je
langzaam afglijdt naar dat grijze
tussengebied. Neem de casus
Bram Peper: gaandeweg had het
college van B&W onder zijn leiding
besloten om voortaan geen
bonnetjes meer in te leveren
bij het declareren. Ze moesten
elkaar toch immers kunnen
vertrouwen? De fout was: als dat
oncontroleerbaar gebeurt is dat
voor de publieke zaak niet goed.’
Ambtenarij en politiek schuren
vaak als het om integriteit
gaat.
‘Zeker. Onderzoekers zeggen dat
ze grenzen hebben, maar gaan
er soms ook overheen. Onderzoekers
bij planbureaus zeggen
bijvoorbeeld dat ze nooit zouden
Dominic schrijer
Wat moet je dan doen?
‘Zorgen dat je je eigen deel van
dat diner betaalt. Die 50 euro regel
is goed om het gesprek over
integriteit op gang te brengen,
Oud-wethouder Rotterdam
maar verder is het onzinnig. Je wat hij of zij blijkbaar goed heeft Wat vind je van de PvdA-inte-
gedaan. Die schijn moet je altijd griteitscommissie?
vermijden. Het mag niet zo zijn ‘Ik denk niet dat Tjeenk Willink
dat je er privé beter van wordt in één keer met de tien gouden
als je voor de publieke zaak integriteitsregels op de proppen
werkt of gewerkt hebt.’
komt. Of dat hij dat zou moeten
accepteren dat een ministerie
bepaalt wat zij onderzoeken en
publiceren. Maar het gebeurt
toch. Het departement zegt:
“Nou, in deze kabinetsperiode
willen we niet over rekeningrijden
praten.” En daar heb je dan
net een paar alinea’s over geschreven
in een veel breder onderzoek
naar mobiliteit. Wat doe
je dan? Het conflict aangaan?
Dan kan je rapport in een la verdwijnen.
Of je wordt gepakt bij
een volgende bezuinigingsronde.
Dus tja, toch maar schrappen
dan?... Je gaat jezelf voorhouden:
is het zo’n belangrijk onderwerp?
Nou nee, toch maar een kleine
paragraaf, laat maar weg dan.
Maar ja, wat doe je als het om
een heel hoofdstuk gaat? En zo
wordt het steeds moeilijker.’
Wat kun je er aan doen?
‘Als het echt mis gaat, rest vaak
alleen klokkenluiden, wat dan
weer slecht afloopt. Dat moet
je dus voorkomen door integriteitsvraagstukken
bespreekbaar
te maken. Mijn masterclass gaat
daar over: hoe ga je met elkaar
om, wat moet en kun je van
elkaar vragen? Met elkaar praten
over integriteit werkt nog het
beste. Goed voorbeeld doet goed
volgen.’
doen. Ik hang de integriteitsdiscussie
graag aan inhoudelijke
kernwaarden op: een fatsoenlijke
bestaanszekerheid gekoppeld
aan gelijke kansen, sociale
stijging en het bewerkstelligen

nieuws
PERSOONLIJK
In de PvdA-Tweede Kamer fractie is Pierre Heijnen de contactpersoon
voor burgemeestersbenoemingen. Belangstellenden voor het burgemeestersambt
kunnen contact opnemen met hem. Dat geldt ook
voor fractievoorzitters in gemeenten waar op korte termijn een
burgemeesters vacature is te verwachten. Pierre Heijnen is te bereiken
via ..., tel. 070-3182790.
Willem Gradisen
(57) is sinds 1 juni
burgemeester van
het Limburgse Mook
en Middelaar.
Hij was tot nu toe
waarnemend burgemeester van
Liesveld.
Jan Boelhouwer is
benoemd tot burgemeester
van het
Noord-Brabantse
Gilze-Rijen, waar
hij eerder waarnemer
was. Hij was tot nu toe
waarnemend burgemeester van
Bernheze.
Harry Keereweer (63)
is benoemd tot waarnemendburgemeester
van het Gelderse
Groesbeek. Hij
volgt daar Gerd
Prick (65) op, die met pensioen is
gegaan. Gerd was burgemeester
sinds 1984, eerst van Gasselte
en sinds 1991 van Groesbeek.
Zijn opvolger Keereweer was
van 2003-2011 gedeputeerde in
Gelderland.
Jan Mans (72) wordt
op 15 juli waarnemend
burgemeester
van het Zuid-
Hollandse Gouda,
waar Wim Cornelis
(63) met pensioen gaat. Wim
was sinds 2001 burgemeester
van Gouda en daarvoor sinds
1979 van Reiderland en Opsterland.
Mans was burgemeester
van onderlinge binding. Dat zijn
dominante kernwaarden, daar
wil je resultaat op boeken. Dus
ik gebruik die kernwaarden als
toetsingskader. Dan krijg je een
interessanter debat dan “hij
verdient teveel”.’
Kun je dat vertalen naar je
eigen praktijk?
‘Ik moest grote bezuinigingen
doorvoeren in Rotterdam. Dan
moet je een afweging maken
over kernwaarden: wat zijn de
consequenties van wat je moet
doen tegen het licht van datgene
wat je wilt bewerkstelligen?
De ene PvdA-bestuurder zegt:
dat kan allemaal wel, terwijl
de ander zich daar juist enorm
tegen verzet. Dat levert een
wazig beeld op van de partij naar
buiten toe.’
Heeft dat niet meer te maken
met een intrinsieke vorm van
persoonlijke integriteit?
‘Ja, maar we moeten politici
ook aanspreken op hun morele
verantwoordelijkheid. Als je
kernwaarden hebt gedefinieerd,
voor jezelf en voor de partij, kun
je bijvoorbeeld op positieve wijze
aan Kok vragen: wat doe jij vanuit
je positie om de positie van
mensen te verbeteren?’
Met wat voor integriteitsvraagstukken
krijg je als
PvdA’er te maken?
‘In mijn werk als wethouder
sociale zaken werd ik veel door
organisaties en bedrijven aangesproken
met ideeën om mensen
aan het werk te krijgen. Daar
zit zowel een maatschappelijk
als een financieel belang aan.
Het wel of niet krijgen van een
opdracht betekent dat mensen
geld gaan verdienen, dat moet
je je goed realiseren. Regel dus
van Enschede en waarnemend
burgemeester in diverse andere
gemeenten, waaronder Maastricht
en Moerdijk.
Bert Blase (53), burgemeester
van het
Zuid-Hollandse Alblasserdam,
is tevens
benoemd tot waarnemend
burgemeester
van Hardinxveld-Giessendam,
waar hij in de plaats komt van de
afgetreden GroenLinks-burgemeester
Maria Wiebosch.
Herman Klitsie
(63) wordt per 15
juli waarnemend
burgemeester in
het Zuid-Hollandse
Rijswijk. Hij volgt
Ineke van der Wel-Markerink op,
die na twee termijnen wegens
onvoldoende steun in de gemeenteraad
is gestopt. Klitsie
was eerder burgemeester in
Woensdrecht en Oss.
Anton van Aert (53)
wordt op 1 september
burgemeester in
het Noord-Brabantse
Best. Hij is sinds 2002
wethouder in Boxtel.
In het Zuid-Hollandse
Oudewater heeft
Marianne Ruigrok-
Verreijt (67) na
zestien jaar burgemeesterschap
eind
mei afscheid genomen. Zij is met
pensioen gegaan.
bijvoorbeeld dat gunningen via
een projectenloket gaan. Je mag
je als wethouder altijd laten
informeren, maar gunningen
moeten via dat loket.’
Maar een organisatie kan je
vragen om een goed woordje
te doen bij dat loket...
‘Dat gebeurt. Dan word je uitgenodigd
om een hapje te komen
eten. Ik ben niet van het uit eten
gaan, dus dat scheelt. Van mij
wisten mensen dat ik te paaien
was met goede ideeën en niet
met baantjes. Ik denk echter
dat als je signalen afgeeft dat je
wel voor dat soort dingen ontvankelijk
bent, het dan ook zal
gebeuren. Je moet niet onderschatten
in wat voor omgeving
je terecht komt als je wethouder
wordt. Er wordt een context gecreëerd
waarin jij belangrijk bent.
Kees Boef
Vind je een nieuwe integriteitscode
een goed idee?
‘Nadenken over integriteit is
altijd goed. Maar wat betreft
het eisen stellen aan oud-PvdApolitici
die in Raden van Commissarissen
en dergelijke zitten:
je kunt niet van hen eisen dat
ze bepaalde dingen doen of
laten. Mensen zitten daar niet op
lidmaatschap van de partij. Een
RvC staat volledig los van alles
wat met de partij te maken heeft.
Er zijn onafhankelijke toezichthouders
bij een onderneming, je
hebt de OR en aandeelhouders.
Daar hoeft de PvdA niet ook nog
eens bij...’
DAG VAN DE zORG
Foto Ranjith Clemminck
Managing Director Burson-Marsteller
‘Prikkelend’ en ‘verrassend’ vonden de aanwezigen
de Dag van de Zorg, die het Centrum voor
Lokaal Bestuur op zaterdag 9 juni in Soesterberg
hield. In de ochtend spraken verschillende
deskundigen ieder vanuit hun eigen perspectief
over de komende decentralisatie in de zorg. De
afwisseling en confrontatie tussen het technisch,
bestuurlijk, sociaal, professioneel en politiek
perspectief gaven de aanwezigen nieuwe
INITIATIEf VAN DE MAAND
Heb je als PvdA-fractie in je gemeente, provincie of waterschap
een leuk voorstel gerealiseerd waar je trots op bent en waar
andere partijen misschien wel een beetje jaloers op zijn? Of doe
je iets anders wat heel bijzonder is?
Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek
Initiatief van de Maand. Wij zetten je graag in het zonnetje. En op
die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er
hun voordeel mee doen!
Stuur een mailtje met info naar eindredacteur Jan de Roos,
jdroos@pvda.nl
En iedereen heeft er belang bij
om dat zo te houden, want in de
buurt zijn bij macht maakt jou
ook belangrijk. Soms zie je
politici veranderen. Ze worden
arro ganter, reageren heftig, vloeken
en tieren. Dat is ook niet-integer
gedrag. Als iemand een te
dure auto koopt, een tweede of
derde vrouw neemt of zijn haar
gaat verven, nou, dan weet je het
wel, haha. Maar dat is allemaal
niet in een integriteitscode te
vatten.’
Het vlees is zwak...
‘Ja, en dat wordt dan ook vaak
als excuus gebruikt: “Ik was
moe, druk, gestresst...” Om alert
te blijven moet je weten waar
je mee bezig bent. Naast een
integriteitscode moet je dus ook
integriteitstraining hebben. Heb
het er met elkaar over.’
Maar? Ik beproef aarzeling?
‘Ik zie wel de spanning van
mensen die denken: waarom zijn
die beloningen en bonussen in
de toppen van die bedrijven zo
hoog? Maar dat moet je niet verwarren
met integriteit. Je moet
alles van geval tot geval bekijken.
Stel dat een PvdA-lid wordt
aangehouden met teveel alcohol
op. Mag zo iemand dan nog op
de Tweede Kamerlijst staan? Er
zijn zoveel vragen: waren er verzachtende
omstandigheden, was
het de eerste keer? Iedereen mag
wel een keer een fout maken, het
gaat alleen om de grootte van de
fout.’
Wat vind je van de Balkenendenorm?
‘Ik vind het een onding, omdat
publieke, semipublieke en private
functies door elkaar worden
gehaald. Neem ziekenhuizen. Als
je bij een academisch ziekenhuis
gaat werken kun je in loondienst
komen. Maar bij andere
ziekenhuizen kun je alleen maar
Vraag je af of
je je kunt
verdedigen als
je morgen op de
voorpagina van
de Telegraaf staat
terecht als je je voor een paar
ton inkoopt in een maatschap.
Je verdient daarna meer dan de
Balkenendenorm. Is daar iets mis
mee? Mag je je dan als PvdA’er
niet meer kandidaat stellen voor
de gemeenteraad?’
Maar hoge beloningen zijn
wel een punt bij de kiezer.
‘We moeten er wat aan doen,
maar het is een veel breder probleem
dan voor de PvdA alleen.
Het is een maatschappelijke
discussie waarin de PvdA positie
moet kiezen. Sommige beloningen
zijn echt helemaal losgeraakt
van de maatschappelijke werkelijkheid.’
En die integriteitsdiscussie is
veel breder dan beloningen
alleen.
‘Inderdaad. Belangrijker is: wat
doe je als anderen niet-integer
gedrag vertonen? Hoe spreek je
iemand aan? Dat is erg moeilijk.
In de luchtvaart ging dat zo ver
dat er ongelukken gebeurden
omdat niemand de piloot aan
inspiratie. In de middag was er ruimte voor verdieping
en het uitwisselen van eigen ervaringen
tijdens verschillende deelsessies. De Dag van de
Zorg werd afgesloten met een gezellige borrel.
Op de foto: Marc Witteman, gedeputeerde in
Flevoland in discussie met de deelnemers. Op
de achtergrond één van de inleiders, de Utrechtse
hoogleraar pedagogie Micha de Winter.
REACTIES WELKOM
Wil je reageren op wat je in
deze Lokaal Bestuur leest? Laat
het ons weten. Zorg ervoor dat
je mailtje uiterlijk woensdag
1 augustus in ons bezit is, dan
kunnen wij het in het nummer
plaatsen. Ook alle andere kopij
voor dat nummer moet op die
datum in ons bezit zijn.
Je kunt je bijdrage sturen naar
eindredacteur Jan de Roos,
email: jdroos@pvda.nl
De sluitingsdatum voor het
oktobernummer is maandag
3 september.
durfde te spreken op fouten. We
moeten elkaar op gedrag aanspreken,
dat werkt het beste. Dat
doen we op straat toch ook? Met
elkaar de discussie aangaan is
volgens mij al meer dan de helft
van de oplossing.’
Wat zijn integriteitsvraagstukken
waar je in het lokaal
bestuur tegenaan kunt lopen?
‘Die zijn ontelbaar. Je zit vaak in
een stad of dorp waar je iedereen
kent en veel omgevingsdruk is,
in positieve en negatieve zin. Dat
kan over boomkap bij een buurman
gaan tot onroerend goed
ontwikkeling en voorkennis. Het
zou interessant zijn om te zien in
hoeverre integriteitskwesties een
rol spelen bij voortijdig aftreden
van wethouders.’
Hoe bepaal jij zelf of iets integer
is of niet?
‘Ik hanteer de Telegraaf-regel:
Als je morgen op de voorpagina
van de Telegraaf staat met je verhaal,
kun je jezelf dan verdedigen
of niet? Zo niet, dan is het dus
waarschijnlijk niet-integer wat je
hebt gedaan.’
LOKAAL BESTUUR / JULI/AUgUstUs 2012 15

de achterkant
< Oude Glorie
Jong talent >
Gesprekken met voormalige PvdA-bestuurders
uit gemeente en provincie over toen en nu, en met
jonge PvdA’ers over politiek en toekomst.
TEKST EN fOTO: JAN DE ROOS
Het is de eerste zomerse dag van het jaar. De
thermometer staat in Culemborg op 28 graden en
daarom gaan we als het interview klaar is een ijsje
eten. Nauwelijks zitten we op een bankje of er
komt een auto langs. Het portierraampje gaat naar
beneden en een man roept: ‘Hééé Marinka’. Dat is
precies wat Marinka Mulder, het jongste vrouwelijke
raadslid van de PvdA, nou zo leuk vindt aan politiek:
contact met mensen. ‘Ik weet nog dat ik een keer
tijdens het boodschappen doen bij Albert Heijn
door een meneer werd aangesproken over een
stukje dat ik had geschreven in de Culemborgse
Courant. Daarin had ik me kritisch uitgelaten over
straatcoaches. Hij was het helemaal niet met me
eens, dus dat leidde tot een flinke discussie. Ik vind
het mooi dat mensen die zich ergens druk over
maken op je afstappen.’ Maar zelf neemt Marinka
ook graag het initiatief. Onlangs ging ze met twee
straatcoaches in haar stad (27.000 inwoners) een
avond en nacht op stap. Ze wilde weten welk effect
de straatcoaches precies hebben. ‘Dan weet je ook
waar je het over hebt als het in de raad aan de orde
komt.’ In Lokaal Bestuur van april j.l. beschreef
ze in een mooie reportage wat ze had gezien en
gehoord. Een nieuw nachtelijk avontuur ligt in het
verschiet, want binnenkort gaat ze ook met de
politie mee op surveillance.
Goed gedaan moppie
Marinka woont met haar vriendin in een mooi
oud pandje in Culemborg-Oost. Ze is tweedejaars
geschiedenis aan de Hogeschool in Utrecht en
geeft al één dag in de week les in dat vak aan
3 vmbo op haar oude middelbare school, O.R.S.
Lek en Linge. Sinds maart 2010 zit ze in de
gemeenteraad, maar ze is in Culemborg niet het
jongste raadslid. Dat is de SP’er Rein Burger,
die eind vorig jaar in de raad kwam. ‘Zijn komst
was voor mij een opluchting. In het begin was ik
stikzenuwachtig als ik het woord moest voeren. Ik
was bang dat ik vast zou lopen. Het kostte eerst
ook wel moeite om serieus genomen te worden.
Als ik ergens het woord over had gevoerd, kreeg
ik bijvoorbeeld te horen: ‘Goed gedaan moppie’.
Maar nu heb ik mijn draai helemaal gevonden.’ De
PvdA-fractie bestaat in Culemborg uit drie leden:
Jur Marringa (fractievoorzitter), Adnan Sahin en
Marinka. ‘Sinds 2010 zitten wij in de oppositie.
Dat betekende een hele omschakeling, want de
PvdA had 52 jaar lang aan het roer gestaan in
Culemborg. Nu regeren VVD, CDA en D66. De VVD
is met zeven zetels veruit de grootste in de raad.
Zij hebben enorm geprofiteerd van de rellen tijdens
de jaarwisseling van 2009-2010. Marokkaanse
en Molukse jongeren raakten toen slaag in de
wijk Terweijde. In de raad had de VVD het over
‘Marokkaans tuig’. We vechten elkaar hier de tent
niet uit hoor, maar het is voor ons soms wel lastig
16
om ertussen te komen. Wat ik jammer vind, is dat
we in de Culemborgse raad geen echte debatcultuur
kennen.’ Zelf kreeg ze vorig jaar de ‘Gouden
Peer’ voor de best communicerende politicus in
Rivierenland.
Veiligheid en participatie
Voor Marinka blijft de politiek niet beperkt tot de
raadzaal. ‘Het gaat me niet zozeer om beleidsregels
maar om de vraag wat je voor mensen in de stad
kunt betekenen. Veiligheid en burgerparticipatie
zijn daarbij erg belangrijk. Daarom heb ik destijds
een debat aangevraagd over Terweijde, ben ik lid
van een klankbordgroep voor wijkgericht werken
en zet ik me in voor participatie van burgers als het
gaat om wonen. En ik vind het belangrijk dat de
verschillende bevolkingsgroepen in Culemborg, dat
voor bijna een kwart uit allochtonen bestaat, goed
met elkaar omgaan. Ik wil dat iedereen mee kan
doen en dezelfde kansen heeft, zonder uitbuiting.
Dat kun je alleen bereiken als je een evenwichtige
economie hebt.’
Marinka (tweede van links)
tijdens het canvassen in de wijk Nieuwstad in Culemborg in maart j.l.
Belangrijk is voor haar ook dat mensen gelijk
worden behandeld. Daarom diende ze, nog vóór de
Tweede Kamer zich daartegen uitsprak, vorig jaar in
de raad een motie in tegen weigerambtenaren. Die
werd aangenomen. De ChristenUnie en één CDA’er
stemden tegen.
Inspiratie
Ahmed Marcouch en Hans Spekman zijn twee
PvdA’ers die Marinka inspireren. ‘Hans omdat ie zo
lekker recht door zee, idealistisch en stronteigenwijs
is. Ahmed omdat hij durft te zeggen waar het op
staat. In november vorig jaar was hij op bezoek in
Culemborg. Tegen Marokkaanse jongeren die om
een chillplek vroegen zei hij: ‘Jullie moeten gewoon
werken en naar school gaan, zodat je ’s avonds te
moe bent om rottigheid uit te halen’. Hij vindt dat
politici nooit moeten zeggen dat ze ergens niet over
gaan, dat ben ik helemaal met hem eens.’ Als ik
vraag of er ook buiten de PvdA politici zijn die haar
MARINKA MULDER (22)
inspireren, begint Marinka te lachen. ‘Ik durf het
haast niet te zeggen, maar Edith Schippers van de
VVD vind ik ook erg goed. Je kunt aan haar zien dat
ze echt achter haar plannen staat.’
Kabinet-Rutte
Marinka komt niet uit een rood nest. ‘Mijn moeder,
die les geeft op een basisschool, is niet in politiek
geïnteresseerd en mijn stiefvader, een ondernemer,
is qua denken een VVD’er. Dat gaf thuis natuurlijk
de nodige discussies.’ Bij Marinka zat het politieke
er al vroeg in. Op internet vond ik een pittige
ingezonden brief die ze als 16-jarige schreef. Ze
kapittelde daarin Mark Rutte, die een minister
voor Jeugdzaken voorstelde. Marinka vreesde dat
dat alleen maar tot betutteling zou leiden. ‘Deze
minister moet zijn beleid kunnen rappen en mag
vooral geen pak dragen. Helaas ziet Rutte over
het hoofd dat diegene die zich straks minister van
Jeugd mag noemen hoogstwaarschijnlijk 40-plus
is en zich laat adviseren door mensen die allang
vergeten zijn hoe het was om een jongere te zijn.’
Ze is nog steeds bepaald geen fan van Rutte en
al helemaal niet van diens kabinet, zo blijkt uit
haar vele kritische tweets. Een opvallende tweet
stuurde ze op 23 april de wereld in, de dag dat
het kabinet viel. Marinka zat toen in Japan. ‘Ik
heb de eerste nieuwe PvdA-stem al binnen. Op
campagne in Tokyo.’ Op mijn vraag wie haar dan
gelukkig maakte: ‘Mijn zus! Die is helaas fan van
de VVD. Maar ze liet me weten dat ze dit keer
PvdA gaat stemmen omdat het kabinet het zo
verknald heeft.’ De politieke toekomst ziet Marinka
met vertrouwen tegemoet. ‘Ik ga zeker nog voor
een tweede periode als raadslid. Zeven zetels moet
lukken in 2014, als het landelijk ook een beetje
meezit tenminste.'
economie hebt.’ vergeten zijn hoe het was om een jongere te zijn.’
Marinka Avelon Mulder
Geboren in Alkmaar op 10 oktober 1989
School & studie: vmbo-tl en havo O.R.S. Lek en
Linge (2001-2007), politicologie UvA (gestopt),
geschiedenis Hogeschool van Utrecht (2007-2008 en
vanaf 2011)
Werkervaring: directiesecretaresse op belastingadvieskantoor
en bij de gemeente Nieuwegein (2008-
2009), bijbaantjes in de horeca (2009-2012), parttime
officemedewerker Stichting KidsRights (2009)
Politiek: bestuurslid JS Utrecht (2006-2007),
raadslid in Culemborg (sinds maart 2010)
Vrijwilligerswerk: sinds 2005 bij o.a. Jongerenorganisatie
In-Spé, VN-Jongerengroep (voorzitter)
en coördinator ontwikkelingsproject Las Familias
Especiales Nicaragua (gehandicapte jongeren)