download pdf - Centrum voor Lokaal Bestuur

dilemma
WETHOUDER BIJ GESPREK
Iedere bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt ermee
geconfronteerd: lastige kwesties die vragen om een antwoord.
Dit keer de volgende casus:
Als raadslid maak je een afspraak met een
ambtenaar om een aantal technische vragen te
stellen rond een raadsstuk. Op het afgesproken
tijdstip blijkt niet alleen de betreffende ambtenaar
aanwezig maar ook de wethouder. Zij willen jou
samen te woord staan. Jij voelt daar niet veel voor.
Je hebt immers een afspraak met de ambtenaar
gemaakt. Wat doe je?
Cootje
Klinkenberg-
Franken,
fractievoorzitter
in Dongeradeel
Allereerst zal ik hen beiden
hartelijk begroeten en daarna
meteen mijn ongenoegen richting
de wethouder laten blijken.
Mijn stelling zal zijn: ‘Dit is niet
de afspraak, ik heb een technische
vraag aan de ambtenaar
en de eventuele politieke vraag
die daar uit voort kan vloeien
zal ik in de raadsvergadering
aan u gaan voorleggen’. Ik zal
de wethouder ook wijzen op
het niet-duale van deze situatie.
Daarna zal ik de ambtenaar
vragen of hij mij alsnog te woord
wil staan. Mocht dit zo zijn, dan
zal ik het gesprek beginnen met
de mededeling dat de wethouder
blijkbaar op zijn/haar verzoek
aanwezig was en dat ik dit zeer
zwak vind. Mocht de ambtenaar
mijn vraag niet kunnen beantwoorden,
dan zal ik een andere
deskundige moeten benaderen
die wel over de nodige kennis
beschikt.
Johan Wiltvank,
fractievoorzitter
in Dalfsen
Om te beginnen zou
ik de wethouder
voorhouden dat dit van weinig
vertrouwen in zijn ambtenaren
en raadsleden getuigt. Hij
moet ervan uit durven gaan dat
zijn ambtenaren ook zonder
hem het juiste verhaal vertellen.
Daarnaast moet hij durven
te vertrouwen op raadsleden.
Die zullen de ambtenaar niet
‘misbruiken’. Vervolgens zou ik
het gesprek gewoon aangaan
en hem bewijzen dat hij zijn tijd
zit te verspillen. Onder geen
enkel beding zou ik weggaan
of er een principiële discussie
over beginnen. Mogelijk dat
ik tijdens de raadsvergadering
nog wel zou opmerken dat mijn
standpunt mede is gebaseerd op
de informatie die ik heb verkregen
tijdens een informatief
gesprek met de ambtenaar waar
overigens ook de wethouder bij
aanwezig was.
Willy Wagenmans,
fractievoorzitter
in Houten
Ik zou met verbazing
reageren en de
wethouder meedelen
dat ik het toch wel bijzonder
vind dat hij zijn kostbare tijd wil
besteden aan het beantwoorden
van technische vragen van een
‘eenvoudig’ raadslid. Vervolgens
zal ik zeggen dat ik het best met
de ambtenaar af kan en dat hij
zijn tijd vast beter kan gebruiken.
Blijft hij toch, dan stel ik gewoon
mijn vragen aan de ambtenaar. Ik
wil de ambtenaar niet in verlegenheid
brengen door de zaak
op te spelen, want dan krijg ik
van hem of haar ook niet meer de
12
goede antwoorden. Als ik vragen
heb die ik liever buiten het gehoor
van de wethouder stel of als
ik over een antwoord niet tevreden
ben, dan bel ik de ambtenaar
later gewoon nog even op en zeg
dat ik nog wat vergeten was te
vragen.
Remi de la Haye,
raadslid in
Rijssen-Holten
Ik ervaar dit niet als
een dilemma. Als
PvdA Rijssen-Holten hebben
we met elkaar een aantal regels
afgesproken waarvan de griffie
en het college op de hoogte
zijn. Technische vragen worden
gesteld via de griffier aan de
vakafdeling. We kiezen ervoor om
dit via de griffier te doen omdat
het kan voorkomen dat door
een andere fractie aan hem een
(soort)gelijke vraag is gesteld
waarop hij dan een antwoord
kan geven. Dit om het ambtelijk
apparaat niet onnodig werk te
laten verrichten en ervoor te
zorgen dat de griffier zijn coördineerde
taak ook kan vervullen
en waarmaken. Als een wethouder
toch aanschuift is er, wat
ons betreft, niets aan de hand:
gedrieën (ambtelijk apparaat, de
PvdA en de wethouder) worden
we zo nog wijzer. We kiezen er
steeds vaker voor om onze vragen
voortijdig bij de wethouder
onder de aandacht te brengen
waardoor het mogelijk wordt
om een concreet antwoord te
krijgen op de vraag die we later
in de commissie of de raad stellen.
Daardoor kan een zinvolle
gedachtewisseling tussen raad
en college ontstaan.
Arianne
Ripmeester,
raadslid
in Ridderkerk
Het is op zich vreemd
wanneer er mensen aanschuiven
bij een overleg op jouw verzoek
zonder dat je op z’n minst geïnformeerd
bent. Het kan positief
zijn omdat het college zich betrokken
voelt en raadsleden goed
wil informeren. Maar het kan
Volgende maand een nieuwe stelling:
De maand erna een nieuw dilemma:
ook negatief zijn wanneer een
wethouder om politiek-strategische
redenen wil aanschuiven of
gevraagd wordt aan te schuiven
door de ambtenaar omdat
hij zich niet ‘veilig’ voelt. De
Gemeentewet is duidelijk. Daarin
staat dat raadsleden zich mogen
laten informeren door ambtenaren.
Dat is dus zonder wethouder.
Wel kan een ambtenaar een
andere ambtenaar meevragen.
Wanneer de wethouder per se
bij het gesprek wil zijn, en jij wilt
dat beslist niet, kun je volgens de
Gemeentewet een beroep doen
op ambtelijke bijstand.
Michel Hazenberg,
raadslid in
Aa en Hunze
Is dit wel een dilemma?
Wanneer ik technische
vragen wil stellen, heb ik
er geen enkele moeite mee wanneer
de wethouder aanschuift bij
dat overleg. Ik vraag immers om
een technische uitleg van een
voorstel en vraag of geef geen
politiek oordeel. Volgens mij zijn
de contacten met ambtenaren
ook bedoeld om inhoudelijke
informatie over een voorstel te
krijgen en niet om de ambtenaar
te overtuigen van jouw gelijk of
de politieke haalbaarheid. De
wethouder is dus welkom! Anders
zou het zijn wanneer ik met
ambtelijke ondersteuning aan
een initiatiefvoorstel werk. Op
dat moment verwacht ik geen
wethouder die aangeeft wat de
mogelijkheden en onmogelijkheden
zijn. Daarin hebben zowel
raadsleden als collegeleden een
eigen verantwoordelijkheid en
komen op basis daarvan tot een
eigen afweging.
Commentaar
van Jan Blom,
trainer & coach
Afspraken zoals die in
Rijssen-Holten gelden
en door Remi zijn beschreven
zijn heel gangbaar. Het halen van
technische informatie bij ambtenaren
door raadsleden is zelfs,
zoals Arianne terecht opmerkt,
in de Gemeentewet vastgelegd.
Dat dat betekent dat er dus geen
wethouder bij mag zijn zou ik
niet durven beweren. In het
algemeen is mijn ervaring dat
een dergelijk fenomeen veel zegt
over de cultuur in een gemeente.
Zo kan het zijn dat ambtenaren
politiek bedrijven, het college
zaken probeert achter te houden
voor de raad enzovoorts. Hoe
dan ook, de aanwezigheid van de
wethouder is in dergelijke gevallen
niet meer dan symptoombestrijding.
De kwaal laat zich
oplossen door te zoeken naar
oplossingen met de gemeentesecretaris
of door dergelijke zaken
te bespreken in het presidium of
de raad.
Provincies moeten terug naar hun core business:
Beleid maken en toezicht houden. Uitvoerende taken
moeten ze afstoten.
Tijdens de vorige raadsperiode heb je als raadslid
geheimhouding opgelegd gekregen over de toekomstige
verkoop van een pand waarvan de gemeente eigenaar is.
Inmiddels ben je geen raadslid meer. Een goede vriend
vraagt je of je weet of het betreffende pand ooit door de
gemeente verkocht gaat worden.
Stuur je reactie (maximaal 150 woorden) en foto naar: jdroos@pvda.nl
in de keuken van
GERARD NIEUWENHUIS
AB-LID WATERSCHAP RIVIERENLAND
HOLLANDSE DELTA
Onlangs sprak ik met een collega-bestuurder over de afnemende
aandacht voor natuur. Een heikel punt in waterschapland. Waar sta je
voor als waterschapbestuurder? Voor de landbouw zijn de zaken veelal
goed geregeld. Dat is natuurlijk prima. Aandacht voor natuur staat echter
zwaar onder druk met de huidige financiële problemen. Daarnaast
zijn er serieuze zorgen over het uitvoeren van stedelijke waterplannen.
Staat waterschap Hollandse Delta, verantwoordelijk voor een meer verstedelijkt
gebied, ook voor dergelijke dilemma’s? Hoe opereren onze
PvdA-collega’s in het bestuur van Hollandse Delta? Om daar achter te
komen, ging ik op uitnodiging van Dorien Kickert, mijn PvdA-collega
bij Hollandse Delta, een dagje bij hen op bezoek.
De samenstelling van de besturen van Hollandse Delta en ons waterschap
Rivierenland is vergelijkbaar. Naast de vertegenwoordiging
van de zogenaamde geborgde zetels (Ongebouwd, Bedrijven en
Natuurterreinbeheerders) nemen zeven tot acht lijsten deel aan het
algemeen bestuur, waaronder de grote politieke partijen. De fracties
bestaan uit hooguit vier leden. Dat betekent een sterke versnippering
sinds de invoering van het lijstenstelsel. Het bestuur van beide
waterschappen bestaat voornamelijk uit senior mannen. Met twee
actieve vrouwen vormen de PvdA-fracties van beide besturen een
uitzondering.
Bij Hollandse Delta bestaat de fractie uit drie personen, alle drie
nieuw in de waterschapswereld. Het is dan ook bijzonder dat de
PvdA deelneemt aan de coalitie. Met groot verantwoordelijkheidsgevoel
draagt heemraad Maarten van Hulst zorg voor de portefeuille
waterzuivering. Duurzaamheid staat laag op de prioriteitenlijst van de
partners Ongebouwd, Bedrijven, VVD en SGP. Het is dan ook vechten
voor de PvdA-idealen. Dorien vertelt dat je door deelname aan het
dagelijks bestuur het grote voordeel hebt dat je onderdelen van je
eigen programma kunt realiseren. De boodschap is begrepen. Daar
gaan we een volgende keer ook voor.
Het vergadercircuit
Als gast was ik het eerste aanwezig voor het overleg van de fractie,
waarbij de agenda werd doorgenomen voorafgaand aan de Verenigde
Vergadering van het waterschap, de VV zoals dat heet in de volksmond.
Terminologie uit het verleden, die wordt gekoesterd. Zo heb je
geen dagelijks bestuur, maar een college van Dijkgraaf en Heemraden.
Vanuit een historisch besef hebben de waterschappen in korte
tijd een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het zijn tegenwoordig
grote, professionele organisaties, die staan voor hun taak op het gebied
van waterbeheer, waterkwaliteit en veiligheid.
Bij Hollandse Delta zijn er ook zorgen over de afnemende aandacht
voor natuur. Wat betreft stedelijk waterbeheer ligt het echter anders.
Dankzij het Nationaal Bestuursakkoord Water en de Kaderrichtlijn Water
zie je geleidelijk een verschuiving van landelijk naar stedelijk waterbeheer
bij Hollandse Delta. Dat is ook dringend noodzakelijk gezien de
achterstand in waterbeheer voor bijvoorbeeld Rotterdam-zuid.
De meivergadering die ik bezocht, was een ingelaste vergadering,
zodat er in juni voldoende tijd is voor de meer strategische onderwerpen,
zoals de kadernota, burap (bestuursrapportage, red.), jaarrekening
enzovoorts. De wijze van werken is vergelijkbaar met die van
Rivierenland. Alle onderwerpen zijn in detail besproken in de commissie
en worden ter besluitvorming voorgelegd aan de VV. Tijdens
het fractieoverleg wordt afgesproken waar de PvdA nog even de aandacht
op wil vestigen in de openbare vergadering. Het agenderen en
afhandelen als hamerstuk kennen ze niet bij Hollandse Delta. Recent
is dit bij Rivierenland ingevoerd en dat maakt het overleg efficiënter.
Aan het eind van de vergadering wordt afscheid genomen van SGP’er
Jan Lagendijk. Hij werd geprezen voor zijn gebiedskennis. Een
belangrijke kwaliteit voor een waterschapbestuurder. Daarom moet
je het aantal bestuurders ook niet verder terugbrengen na de enorme
opschaling in de afgelopen tien jaar. Daarmee is de link gelegd naar
de nieuwe Waterschapswet. Krijgt staatssecretaris Atsma zijn zin en
wordt deze wet in de komende weken toch behandeld? Wanneer zijn
de nieuwe verkiezingen? Dat houdt waterschapbestuurders op dit
moment bezig. Door een dagje mee te draaien bij een ander waterschap
zie je nadrukkelijk dat deelname van de PvdA in het waterschapsbestuur
er toe doet. Alle actieve bestuurders verdienen dan
ook meer support van de partij bij de volgende verkiezingen.
Vind jij het ook leuk om een kijkje te nemen in de politieke
keuken van een andere gemeente, provincie of waterschap
(groot of klein, dichtbij of verder weg) en wil je daarover
een column in Lokaal Bestuur schrijven? Stuur dan een
mailtje naar de eindredactie, jdroos@pvda.nl