Boek IKKE van Brugge van Dany Constant-Favorin - Welkom op de ...

Hij was vergezeld van zijn hond en stond rustig een sigaar te roken " zo getuigden
de beide Bruggelingen later.
Charles Fryatt werd voorgebracht. Het vonnis werd voorgelezen. De Engelsman werd
veroordeeld als "vrijschutter". Drie minuten later was het vonnis voltrokken.
De verontwaardiging in Engeland was enorm. De Duitsers echter hadden met de
veroordeling van Fryatt een waarschuwing willen sturen aan het adres van de Britse
Koopvaardij, die tot dan toe de Duitse pogingen om haar schepen in de havens te
blokkeren, had omzeild.
Kapitein Fryatt werd begraven in "een klein kerkhof net buiten Brugge waar de Duitsers
de Belgische verraders samenbrachten." Pas op 6 juli 1919 werd het stoffelijk overschot
van Fryatt naar zijn moederland overgebracht.
Hij was, samen met een Fransman, de enige niet-Belg, die aan de Kazernevest
geëxecuteerd werd. De elf anderen waren bijna alle Bruggelingen.
Men kan zich afvragen, wat Fryatt bezielde, om als burger en kapitein van een
koopvaardijschip een vijandige torpedoboot te willen rammen. Volgens de informatie op
internet, zou Churchill in het Engelse Lagerhuis, "the House of Commons", de volgende
orders hebben laten goedkeuren:
"Elke kapitein van een koopvaardijschip moet meteen de vijand aanvallen, hetzij met de
wapens die voorhanden zijn, hetzij door het vijandelijke schip te rammen. Elke kapitein
die zich zal overgeven aan de vijand, zal vervolgd worden voor verraad in het zicht van de
vijand."
Met deze orders in het achterhoofd, hadden burgerkapiteins geen keuze, dan vrijschutter
te worden en het risico te lopen door de Duitsers te worden geëxecuteerd. Wat dan ook
gebeurde in het geval van Charles Fryatt.
Thans is het Aurorahof, waar de Engelsman werd doodgeschoten, een weinig bekend
maar indrukwekkend oorlogsmonument. Het draagt nu de naam "Beluik der
Gefusilleerden" en ligt binnen het domein van het nieuwe gerechtsgebouw aan de
Kazernevest. Omdat alle toegangen tot het gerechtsgebouw tijdens het weekend gesloten
zijn, kan ook het oorlogsmonument alleen tijdens de werkdagen worden bezocht.
Dit detail krijgt u erbij, omdat ik de gesloten hekkens "aan den lijve" heb ondervonden op
een prachtige zondagmiddag in september! Dan maar terug op een even mooie
doordeweekse dag, maar mijn moeite werd beloond, voor zover je dat kunt zeggen als je
het hebt over een executieplaats!
De site is keurig onderhouden en goed afgebakend ten opzichte van de rest van het
domein. Aan de ingang hangt een plaat met de volgende tekst, weliswaar in het Frans
zoals dat voor officiële teksten in die tijd gebruikelijk was:
"Ter ere van de roemrijke slachtoffers, gefusilleerd in Brugge door de Duitsers in 1914-
1915 en 1916 tijdens de Grote Oorlog.
Deze plek van hun foltering werd ingericht met een dubbel doel: -om deze plaats te
vrijwaren van elke beschadiging en om de muur die de tekens draagt van de
kogelinslagen te bewaren als een religieus souvenir; Om aan de komende generaties,
dankzij de namen van de martelaren, in herinnering te brengen dat men alles opoffert,
zelfs zijn leven, voor het vaderland.
Ingehuldigd op zondag 7 mei 1922"
Bij het binnenkomen ziet men in de rechtermuur een metalen plaat met de tekening van
een stoomschip. Hier luidt de tekst, zowel in het Engels als in het Nederlands opgesteld:
"Pantserplaat van de S/S Brussels, aangeboden door het Brits Departement van Oorlog."
Voor de bewuste executiemuur, zo'n dikke 50m. lang, staan, op gelijke afstand van
elkaar, 13 gelijke zuiltjes, met de namen van de gefusilleerden. Het eerste zuiltje is dat
van Fryatt, het laatste dat van de gesneuvelde Fransman.
Blz. 50/102