Boek IKKE van Brugge van Dany Constant-Favorin - Welkom op de ...

De Kapucientjes: brandpaters, pestpaters en woonwagenwerkers
Hoewel Brugge, sedert de vroege Middeleeuwen, overspoeld werd door kloosterorden
allerhande, zijn heel wat van die congregaties in de loop der tijden ook weer
verdwenen. In straatnamen klinken ze ons nog bekend in de oren : de
Minderbroeders, de Willemijnen, de Jacobinessen, de Annunciaten, de
Kartuizerinnen, de rijke Claren en …de arme Claren, maar dat is andere koek !
Een aantal onder hen wist echter wonderwel stand te houden doorheen de woelige
eeuwen van onze geschiedenis en trotseerde de beeldenstormers, de edicten van
Jozef II en de Franse Revolutie, zij het niet altijd zonder kleerscheuren. Ze zijn nog
steeds in Brugge of zijn hier verdwenen kloostergemeenschappen komen vervangen.
Dat was het geval met de Benedictinessen van het Begijnhof en de zusters van het
St.-Godelieveklooster in de Boeveriestraat.
Aan de overkant van de straat staat een kerk palend aan een klooster, dat van een
Franciscanenorde, bij ons beter bekend als de paters Kapucijnen, of nog beter
bekend als de Kapucientjes. Zij zouden in de achttiende eeuw de verdwenen
gemeenschap van de Minderbroeders in Brugge vervangen.
De Minderbroederorde ontstond in Italië in de dertiende eeuw. De eerste broeders
waren volgelingen van Francisco van Assisi, een rijke handelaarszoon, die zich na
een visioen geroepen voelde tot een leven van armoede, gebed, boete en
dienstbaarheid. Hij stierf in 1226.
Vijf jaar eerder al, hadden de eerste Franciscanen zich in Brugge gevestigd, in een
woning in het toenmalige Sint-Gillisdorp. In 1245 ruilden zij, wellicht door
plaatsgebrek, hun vestiging in Sint-Gillis voor een klooster met kerk op "den
Braembergh", waar later het Astridpark zou komen. In Brugge sprak men van "het
Groot Klooster" met ruimten voor meer dan honderd kloosterlingen. Op de kaart
van Marcus Gheeraerts is duidelijk te zien dat het kloostercomplex met ommuurde
tuin een echt eiland in de stad was.
Hoewel de Brugse Kapucijnen van vandaag, onder impuls van Pater Berthold (Roger
Reuse), zich inzetten voor de oecumenische gedachte, is dat ooit bij hun
voorgangers wel anders geweest.
In de zestiende eeuw stonden de Minderbroeders aan de spits in de strijd tegen de
Hervorming. Eén van hen, Cornelis Adriaenz. Brouwer, afkomstig uit Dordrecht
maar sedert 1540 gevestigd te Brugge, kreeg wegens zijn striemende predikaties de
bijnaam "hamer der ketters". Hij kon echter niet beletten dat in 1578 Brugge dan
toch door de Calvinisten werd belegerd en bezet. Vele Brugse kloosters werden toen
gesloten en later volledig met de grond gelijk gemaakt. Het klooster op de
Braamberg werd bijzonder zwaar aangepakt, waarschijnlijk als wraak voor de
vinnige aanvallen van Broeder Cornelis. De gebouwen werden niet alleen
afgebroken, ook de grondvesten werden grondig omwoeld. Drie Minderbroeders
werden beschuldigd van sodomie en stierven op de brandstapel. Alle anderen
werden gegeseld en uit de stad verbannen. Allen, behalve één … Cornelis Brouwer !
Hij slaagde erin te vluchten vermomd als landbouwer en stierf pas drie jaar later in
het Sint-Janshospitaal.
De Minderbroeders bleven zes jaar weg uit Brugge, maar in 1598 werd op dezelfde
plaats begonnen met de bouw van een nieuw klooster, dank zij de financiële steun
van de Aartshertogen Albrecht en Isabella. Precies tweehonderd jaar later werd ook
dit klooster verwoest tijdens de Franse Revolutie.
Blz. 60/102