1976-052 geschiedenis/histoire pharmacie - Kringgeschiedenis - Kava

— 32 —
Tractatus duo, 46 pp en 132 pp Lovann, Martmus van Overbeke, 1733 , gegroeid
uit een rijke ervaring, is het de auteur uit het hart geweld, want de ongelooflijke
lichtzinnigheid die in alle kringen ten overstaan van de unnekijkers aan
de dag trad, was hem een gruwel
We zijn in 1733 Het is nu twee jaar, zegt Rega, dat ik in het openbaar misbruiken
aan de kaak stel, die op grote schaal gepleegd worden Is het geen
gekke gewoonte, urines voor onderzoek bij de dokter te dragen en te verhopen
dat hij door het bekijken daarvan alleen, in staat zal zijn, op afstand, de aard
van de ziekte waaraan een patient lijdt, te onderkennen, van een patient die
hij niet kent? En dat het mogelijk is, tegelijkertijd, de gepaste medikamenten
voor te schrijven die de patient kunnen genezen?
Zo iets doen de rondreizende kwakzalvers, onwetende mannen en vrouwen die,
uit hebzucht, ongestraft de onnozele gemeente uitbuiten WIJ vermogen helaas,
niets tegen hen, alleen maar ontmaskeren en publiek, in ieders aanwezigheid,
hun schaamteloze verwaandheid aan de kaak stellen
De Leuvense hoogleraar ontbreekt het niet aan woorden om het cynisme van die
trieste kwakzalvers te brandmerken ZIJ vinden een gemakkelijk gehoor bij de
ongeletterden, maar ook, en dit is niet te geloven, bij de ontwikkelde lieden, in
die mate zelfs dat een dwaze gewoonte voet dreigt te vatten en in alle bevolkingslagen
door te dringen
Met alle kracht moet men zich daartegen te weer stellen gelijk het reeds voor
tweehonderd jaar door de Delftse geneesheer, oud-student van Leuven, Pieter
van Forest (1521-1597), gedaan werd met zijn boek De incerto fallaci urinarum
ludicio (Antverp 1583, Lugd Bat 1589)
De argumenten van deze geleerde medicus, zegt Rega, maak ik tot de mijne
Ik zou de tekst van een lezing die ik voor twee jaar gehouden heb, niet publiceren
als in een dorp in de buurt van onze universiteit, een zekere vrouw niet
voortgegaan was, en met sukses blijkbaar, een menigte mensen aan te lokken,
edelen evengoed als kerkdignitanssen, die bewonderend opzien naar de voorgewende
kunde van dat vrouwmens, en geen ogenblik aarzelen te vertrouwen
op haar gezag, en op die manier hun leven en dat van hun huisgenoten aan
gevaar blootstellen
Honderdvijfenzeventig bladzijden lang herhaalt Rega in zijn monografie het
bekijken van de urine kan de geneesheer helpen voor het diagnosticeren van
de ziekte, maar de metode is hoegenaamd niet in staat, op haar eentje, eender
wat over de te behandelen kwaal te vertellen, en zeker niet zonder dat de
patient onderzocht werd, zoals de piskijkers gewend zijn het te doen Die lui
kunnen zeer goed praten, ZIJ zijn behendig om de mensjes om de tuin te
leiden die vol geloof tot hen komen met hun korfje en het urinaal
Die lezing van Rega uit 1733 is een duidelijke afrekening met argumenten
van de oudere en toenmalige schrijvers over de waarde van het urine-onderzoek
Hippokrates en Galenos verschijnen op het appel want we zijn in volle
achttiende eeuw en de antieke geneeskunde heerst nog onaangetast op de
klinische kateders te Leuven Ook andere idolen van de geneeskunde snellen
Rega ter hulp, en hij put bij hen argumenten en zegwijzen die de piskijkers
in hun hemd zetten HIJ plaatst de Medicus rationahs tegenover de Medicus
uroscopus seu ex matula Doctor, d i de kamerpotgeneesheer Maar ziet men,
desondanks, niet hoe de ongeletterde boer en de kasteelheer elkander om ter