Handleiding proeftuinzorg (pdf) - IWT

Koning Albert II -laan 35, bus 16 

B-1030 Brussel 

Handleiding 

PLATFORMEN EN PROJECTEN VOOR DE PROEFTUIN ZORGINNOVATIERUIMTE 

VLAANDEREN 

Versie 2012 bis 

Verduidelijkingen/correcties ten opzichte van Handleiding versie 2012: 

p 15: Voor geen enkel platform (inclusief het initieel portfolio aan projecten) of project mag de subsidie meer bedragen 

dan 2 miljoen euro. 

p 15: De extra subsidie van 15% voor samenwerking geldt enkel indien er in het platform of project een samenwerking is 

tussen minstens 2 onafhankelijke organisaties, waarbij minstens 1 organisatie een kmo is en geen enkele organisatie meer 

dan 70% van de in aanmerking komende kosten van het samenwerkingsverband voor haar rekening neemt. 

p 17: Een onderaanneming vanaf 8.500 euro kan afzonderlijk gebudgetteerd worden. 

Tel.: +32 (0)2 432 42 00 

Fax: +32 (0)2 432 43 99 

E-mail: info@iwt.be 

Web: www.iwt.be

PROJECTFICHE 

Basiskenmerken van de proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen 

De proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen richt zich op het stimuleren van innovatie in de ouderenzorg 

om op termijn het hoofd te kunnen bieden aan de uitdagingen die gepaard gaan met de vergrijzing van de 

Vlaamse bevolking. De proeftuin beoogt innovatieve zorg-initiatieven te ondersteunen waarbij aandacht 

besteed wordt aan alle aspecten van ouderenzorg, inclusief preventie (o.a. tegengaan van sociale 

kwetsbaarheid, verhogen van de kwaliteit van de huisvestingssituatie), sensibilisering, detectie, interventie en 

zorg. 

Een proeftuin is een gestructureerde testomgeving waarin organisaties innovatieve technologieën, producten, 

diensten en concepten kunnen testen, gebruik makend van een representatieve groep van individuen, die als 

testers worden ingezet in hun eigen leef- en werkomgeving. Het doel is om de innovatie bij te sturen en/of te 

versnellen en/of om toekomstige noden te capteren. 

De proeftuin zal bestaan uit één of meerdere proeftuinplatformen, waarop projecten uitgevoerd worden. Een 

platform bestaat uit een infrastructuur, een ondersteunende structuur voor de algemene werking en een 

testpopulatie. Reeds bij de indiening van de platformen dient een portfolio van projecten ingediend te 

worden waarmee het platform van start kan gaan. Er dient echter ruimte te blijven om later bijkomende 

projecten op het platform uit te voeren. 

Om te vermijden dat de verschillende platformen/projecten los van elkaar staan, wordt één “programme 

office” voorzien, die de activiteiten op alle platformen coördineert. Deze taak zal uitgevoerd worden door 

IBBT. Aan de programme office zal een wetenschappelijk consortium van kennisinstellingen verbonden 

zijn dat zal instaan voor de wetenschappelijke begeleiding van de platformen en projecten. Verder zal ook 

een klankbordcommissie opgezet worden die bestaat uit vertegenwoordigers van Flanders’ Care en 

verschillende actoren uit het werkveld en die als taak heeft om nieuwe innovatieve ideëen aan te reiken voor 

de proeftuinplatformen. 

Voor de proeftuin worden drie oproepen voorzien, verspreid over twee fasen. In een eerste fase (2012) 

worden parallel twee oproepen gelanceerd: enerzijds een oproep voor proeftuinplatformen + bijhorende 

projecten (voorzien budget: € 6,02 M) en anderzijds een oproep voor een project kennisopbouw voor de 

selectie van het wetenschappelijk consortium (voorzien budget: € 0,93 M). Zodra bekend is welke 

platformen geselecteerd werden, wordt in een tweede fase (2013) een bijkomende oproep (voorzien budget: 

€ 2 M) gelanceerd, waarbij ook nieuwe aanvragers die gebruik wensen te maken van een gesteund platform, 

een projectvoorstel kunnen indienen. 

De financiering van de platformen loopt maximaal 3 jaar. De proeftuinprojecten kunnen enkel gefinancierd 

worden tijdens de financieringsperiode van het platform waarop ze uitgevoerd worden. 

De proeftuin heeft een economische en/of maatschappelijke finaliteit. Op maatschappelijk vlak gaat de 

aandacht zowel naar het betaalbaar houden van het zorgsysteem als naar het voorzien van een degelijke 

zorgkwaliteit voor de individuele ouderen. 

Voor de platformen projectvoorstellen kunnen de aanvragende consortia opgebouwd zijn uit steden en 

gemeenten, bedrijven en social profit organisaties met activiteiten relevant voor de zorgsector. 

Kennisinstellingen kunnen geen aanvrager zijn, maar kunnen betrokken worden als onderaannemer. In het 

aanvragend consortium van een platformaanvraag dient minstens een bedrijf en een stad of gemeente 

aanwezig te zijn. 

Voor aanvragen in het kader van het project kennisopbouw dient het aanvragend consortium te bestaan uit 

een brede, instellingsoverschrijdende, multidisciplinaire samenstelling van voornamelijk Vlaamse 

Koning Albert II -laan 35, bus 16 

B-1030 Brussel 

Tel.: +32 (0)2 432 42 00 

Fax: +32 (0)2 432 43 99 

E-mail: info@iwt.be 

Web: www.iwt.be

HANDLEIDING PROEFTUIN ZORGINNOVATIERUIMTE VLAANDEREN 

kennisinstellingen die een ruime expertise bezitten op vlak van zorgprocessen, onderzoeksmethodologieën, 

vergrijzing en zorgeconomie. 

Documentenoverzicht 

Deze handleiding 

Oproepdocument met specifieke modaliteiten en de timing 

De aanvraagdocumenten 

Al deze documenten zijn beschikbaar op www.iwt.be. 

3/26

INHOUD 


1. ALGEMENE SITUERING EN PROBLEEMSTELLING ................................................................................ 5 

1.1. Probleemstelling in de ouderenzorg ............................................................................................ 5 

1.2. De proeftuin als antwoord ............................................................................................................ 5 

2. SITUERING PROEFTUIN ZORGINNOVATIERUIMTE VLAANDEREN ...................................................... 6 

2.1. Doelstellingen .............................................................................................................................. 6 

2.2. Positionering van de proeftuin in Vlaanderen .............................................................................. 6 

2.3. Stakeholders ................................................................................................................................ 7 

2.4. Onderzoeksvragen ...................................................................................................................... 7 

3. PROGRAMMAKENMERKEN ...................................................................................................................... 9 

3.1. Structuur van de proeftuin ........................................................................................................... 9 

3.2. Drie oproepen ............................................................................................................................ 12 

3.3. Consortia en stakeholders ......................................................................................................... 12 

3.4. Platform- en projectduur, begroting en subsidie ........................................................................ 15 

3.5. IPR en valorisatie....................................................................................................................... 18 

4. BEHANDELING VAN DE AANVRAAG ..................................................................................................... 20 

4.1. Algemeen .................................................................................................................................. 20 

4.2. Indiening .................................................................................................................................... 20 

4.3. Ontvankelijkheid ........................................................................................................................ 21 

4.4. Evaluatie .................................................................................................................................... 22 

5. UITVOERING EN MONITORING ............................................................................................................... 24 

5.1. Uitvoering .................................................................................................................................. 24 

5.2. Uitbetaling .................................................................................................................................. 24 

5.3. Opvolging .................................................................................................................................. 24 

4/26

1. ALGEMENE SITUERING EN PROBLEEMSTELLING 

1.1. Probleemstelling in de ouderenzorg 


Vlaanderen wordt geconfronteerd met een sterke toename van het aantal ouderen ten opzichte van de 

totale populatie. De vergrijzing van de Vlaamse bevolking zal met de intrede van de ‘Baby Boom 

generatie’ in de groep 60-plussers een spectaculaire groei kennen in de komende decennia. Niet alleen 

het aantal ouderen zal toenemen, ook het aantal 80-plussers en het aantal kwetsbare ouderen zal in 

absolute cijfers versneld toenemen. Het is dan ook de verwachting dat de zorgvraag in het algemeen en 

de ouderenzorg in het bijzonder deze demografische evoluties zal volgen. 

Deze toename van de vraag naar ouderenzorg zal tesamen met andere evoluties, zoals de toename van 

het aantal alleenstaande ouderen, de vergrijzing van de eerste generatie migranten en de druk op de 

arbeidsmarkt inzake de zorgberoepen, een belangrijke uitdaging betekenen voor de Vlaamse 

samenleving. 

Bovendien blijken ouderen vandaag andere woon- en zorgpreferenties te hebben. Zo wordt inwonen bij 

de kinderen meestal niet als zorgalternatief overwogen (4% van de ouderen: BAS, 2012), terwijl het 

klassieke woonzorgcentrum op even weinig enthousiasme kan rekenen bij 65-plussers. Ouderen willen 

zolang mogelijk zelfstandig blijven functioneren. Daarvoor verkiezen ze meestal ook hun woning te 

behouden, terwijl deze in bijna 40% van de gevallen niet aangepast is aan mogelijke gezondheids- of 

mobiliteitsproblemen. 

Om het hoofd te bieden aan deze uitdagingen, zal duidelijk meer nodig zijn dan een bestendiging van 

het regulier beleid. Het zoeken, uittesten en implementeren van innovatieve zorgprocessen en 

zorgproducten zal een essentiële voorwaarde zijn om succesvol met de vermelde maatschappelijke 

uitdagingen om te gaan. 

Hierbij is het belangrijk om aandacht te besteden aan alle aspecten van ouderenzorg, inclusief preventie, 

sensibilisering, detectie, interventie en zorg. Er zullen acties ondernomen moeten worden op vele 

domeinen, zoals onder meer het het accuraat screenen van chronische en invaliderende pathologieën, het 

tegengaan van sociale kwetsbaarheid van ouderen, het verhogen van de kwaliteit van de 

huisvestingssituatie van ouderen, het inzetten van de publieke ruimte en het zorgen voor sociale cohesie. 

1.2. De proeftuin als antwoord 

Een mogelijke wijze om innovatie in de ouderenzorg te stimuleren en faciliteren is het ter beschikking 

stellen van een proeftuin in dit domein. Daarom besliste de Vlaamse Regering, op initiatief van Minister 

Ingrid Lieten, bevoegd voor innovatie, om een proeftuin “Zorginnovatieruimte Vlaanderen” te lanceren. 

Een proeftuin is een gestructureerde testomgeving waarin organisaties innovatieve technologieën, 

producten, diensten en concepten kunnen testen, gebruik makend van een representatieve groep van 

eindgebruikers, die als testers worden ingezet in hun eigen leef- en werkomgeving. Het doel is om de 

innovatie bij te sturen en/of te versnellen of om toekomstige noden te capteren om innovatie uit te 

lokken. Essentieel in deze definitie is de aanwezigheid van een testpopulatie in zijn eigen leef- of 

werkomgeving. Hierdoor onderscheidt een proeftuin zich van initiatieven waarbij onderzoek en 

ontwikkeling wordt gedaan in labo-omstandigheden. 

5/26


2. SITUERING PROEFTUIN ZORGINNOVATIERUIMTE VLAANDEREN 

2.1. Doelstellingen 

De proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen wil een experimenteer- en testruimte creëren om 

innovatieve concepten, diensten, processen en producten in de ouderenzorg te ontwikkelen en te 

toetsen in “real life” omstandigheden. In de proeftuin staat de zorg-eindgebruiker (client, patiënt, 

mantelzorger,…) centraal, niet alleen als lijdend voorwerp in de testen experimenteerfases, maar 

tevens als leidend voorwerp bij de ontwikkeling, toetsing en bijsturing van zorginnovatieve projecten. 

De proeftuin veronderstelt een (deels) open innovatie ecosysteem, waarbij partnerships ontwikkeld 

worden in de hele zorgen waardeketen (bijv. eerste lijn, tweede lijn, ziekenhuizen, lokale besturen, 

huisvestingsmaatschappijen, eindgebruikers, zorgeconomische actoren, overheid …) en waarbij de 

eindgebruikers actief betrokken worden bij conceptualisering, ontwikkeling, onderzoek en evaluatie in 

het volledige innovatieproces (co-creatie). Multidisciplinariteit, sector-overschrijdende samenwerking 

en transmurale samenwerking zullen belangrijke voorwaarden zijn om voor financiering in aanmerking 

te komen. Bovendien moet de proeftuin een voldoende schaalgrootte garanderen om op termijn een 

impact op de samenleving te kunnen realiseren. 

Naast de evaluatie van het economisch potentieel, zal er bij de evaluatie ook een sterke nadruk gelegd 

worden op het maatschappelijke potentieel van de voorstellen. Zowel het betaalbaar houden van het 

zorgsysteem als het voorzien van een degelijke zorgkwaliteit voor de individuele eindgebruikers zullen 

in rekening gebracht worden. Bij de beoordeling van de zorgkwaliteit van de beoogde innovaties zal 

onder meer aandacht besteed worden aan volgende aspecten: effectiviteit, efficiëntie, 

patiëntgestuurdheid, tijdigheid, toegankelijkheid en veiligheid. 

2.2. Positionering van de proeftuin in Vlaanderen 

In heel wat Europese landen werden reeds initiatieven ontwikkeld die experimenten in de ouderenzorg 

mogelijk maken. De proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen sluit aan bij deze internationale 

initiatieven, en sluit tevens aan bij de bestaande Vlaamse onderzoeks- en innovatietrajecten op gebied 

van zorg (demonstratieprojecten van Flanders’ Care, IWT O&O bedrijfsprojecten in de zorg,…). 

Bij de proeftuin die in Vlaanderen wordt opgezet, dient rekening gehouden te worden met de specifieke 

situatie in Vlaanderen, onder meer op vlak van volgende aspecten: 

de integratieve en trans-sectorale aanpak; 

de lokale en contextuele demografische en zorgorganisatorische verschillen; 

de integratie van zorgeconomische producten in de zorgprocessen; 

het decreet lokaal sociaal beleid; 

het woonzorg decreet; 

de vigerende RIZIV nomenclatuur; 

de regeneratie van stedelijke en landelijke omgevingen (inclusief de organisatie van de 

openbare ruimte en voorzieningen); 

het bestaande dienstverleningsaanbod; 

de huisvestingsomstandigheden; 

de lokale, provinciale, Vlaamse en federale bestuursverantwoordelijkheden; 

de vigerende en toekomstige interventieparadigma’s (cure & care model). 

6/26

2.3. Stakeholders 

Mogelijke stakeholders en/of deelnemers aan proeftuinplatformen zijn: 

Gemeenten & OCMW’s; 

Sociale huisvestingmaatschappijen; 

Huisartsen- en specialistenverenigingen; 

Thuiszorgorganisaties; 

Ziekenhuizen; 

Residentiële ouderenzorg; 

Boodschappendiensten, klusjesdiensten; 

Ziekenfondsen, RIZIV; 

Bedrijven (zorg, ICT, telecom, bouw); 

Seniorenverenigingen; 

Maatschappelijke middenveld; 

Patiëntenvereniging en gebruikersorganisaties; 

Mantelzorgers; 

Kennisinstellingen; 

Overheden (federaal, Vlaams, lokaal,…); 

Gezondheids- en zorgbeoefenaars; 

… 

2.4. Onderzoeksvragen 


De onderzoeksvragen die in de proeftuin aan bod kunnen komen, zijn zeer divers, en kunnen zowel 

betrekking hebben op nieuwe producten als op nieuwe processen gericht op ouderenzorg: 

In welke mate kunnen nieuwe zorgen hulpprocessen (of nieuwe zorgen hulpproducten) een 

bijdrage leveren aan de kwaliteit, kosteneffectiviteit en uitvoerbaarheid van de ouderenzorg? 

Wat zijn de aantoonbare maatschappelijke en economische effecten van de nieuwe zorgen 

hulpprocessen (of nieuwe zorgen hulpproducten)? 

In welke mate geven de nieuwe zorgen hulpprocessen (of nieuwe zorgen hulpproducten) 

invulling aan het bestaande woonzorg decreet en het decreet lokaal sociaal beleid? 

Op welke wijze worden de nieuwe integratieve zorgen hulpprocessen ondersteund door 

zorgproducten (bijv. domotica, huisvesting, ICT,…)? 

Op welke wijze zijn de nieuwe integratieve zorgen hulpproducten geïntegreerd in de zorgen 

hulpprocessen? 

Op welke wijze kunnen de nieuwe zorgen hulpprocessen (of nieuwe zorgen hulpproducten) 

verspreid worden in andere zorgcontexten (vb. landelijk, stedelijk,…)? 

Op welke wijze kunnen de nieuwe zorgen hulpprocessen (of de nieuwe zorgen 

hulpproducten) doorstromen in het regulier beleid, de markt of in een privaat-publieke 

samenwerking? 

Welke juridische implicaties hebben de nieuwe zorgen hulpprocessen (of nieuwe zorgen 

hulpproducten)? 

Welke implicaties hebben de nieuwe zorgen hulpprocessen (of nieuwe zorgen 

hulpproducten) voor de arbeids- en organisatieprocessen? 

… 

De specifieke regelgeving, omgeving en organisatie van de zorg in Vlaanderen hebben tot gevolg dat 

het vertalen van een concept dat toegepast wordt in het buitenland naar de Vlaamse situatie een 

belangrijk onderzoekselement zou kunnen bevatten. Dergelijke vertaling van in het buitenland reeds 

uitgeteste of toegepaste concepten kan bijgevolg in aanmerking komen voor subsidie, mits een positieve 

evaluatie volgens de evaluatiecriteria vermeld in 4.4.2. van deze handleiding. 

7/26


Binnen het kader van de proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen kunnen ook Vlaamse 

demonstratieprojecten (bijv. van Flanders’ Care) die toetsing in ‘real life’ situaties vereisen gebruik 

maken van de infrastructuur van de proeftuinplatformen. 

8/26

3. PROGRAMMAKENMERKEN 

3.1. Structuur van de proeftuin 

3.1.1. Platformen 


Een proeftuinplatform bestaat uit een infrastructuur, een ondersteunende structuur voor de algemene 

werking en een testpopulatie (representatieve groep van eindgebruikers). Enkel de additionele kosten 

die vereist zijn voor de opbouw van het platform en die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de 

projecten zijn steunbaar in het kader van de proeftuin. 

Gezien de ambities van de proeftuin, de diversiteit van de mogelijke stakeholders in de projecten en de 

diversiteit in de vraagstelling, is het te verwachten dat er niet één platform gesteund wordt, maar dat 

verschillende platformen worden opgezet (als het ware “deel”proeftuinen). Dit wordt niet a priori 

vastgelegd. De platformen moeten wel complementair en compatibel zijn, en er moet onderlinge 

synergie tot stand komen. Een platform moet bovendien voldoende kritische massa hebben. 

Een aanvragend consortium van een platform kan bestaan uit bedrijven, social profit organisaties met 

activiteiten relevant voor de zorgsector en steden of gemeenten (zie toelichting in 3.3.1). 

Kennisinstellingen kunnen niet optreden als aanvrager, maar kunnen wel deelnemen als onderaannemer 

van een aanvrager. 

Het aanvragend consortium dient een stuurgroep/gebruikerscommissie op te richten, die wordt 

samengesteld uit steden en gemeenten, bedrijven, zorgverstrekkers (transsectoraal), zorggebruikers en 

mantelzorgers. De leden van de gebruikerscommissie engageren zich om actief mee te werken aan het 

proeftuinplatform en na afloop de resultaten maximaal te gebruiken. Verder bepaalt de 

gebruikerscommissie hoe ingestaan wordt voor het algemeen en administratief beheer, de technische 

ondersteuning, de selectie en het beheer van de testpopulatie, de organisatie van het 

gebruikersonderzoek, en de marketing van het proeftuinplatform. 

Het is de bedoeling dat voor de proeftuinplatformen geen specifieke juridische entiteit wordt opgezet die 

later afwikkelingsproblemen stelt. De proeftuinfinanciering is immers tijdelijk. 

3.1.2. Projecten 

Op de platformen worden projecten uitgevoerd door de initiële partners (aanvragers) en eventueel ook 

door andere partijen. De aanvragende projectconsortia kunnen bestaan uit bedrijven, social profit 

organisaties met activiteiten relevant voor de zorgsector en steden of gemeenten (zie toelichting in 

3.3.2). Kennisinstellingen kunnen enkel optreden als onderaannemer. 

Bij de indiening van de platformen zal reeds een uitgewerkte portfolio van projecten moeten 

ingediend worden, waarmee het platform van start kan gaan. Er dient echter ruimte te blijven om later 

bijkomende projecten op het platform uit te voeren. Elk platform dient openheid te garanderen voor 

derden. 

Na de beslissing over de subsidie aan proeftuinplatformen en bijhorende projecten, zal een specifieke 

bijkomende oproep georganiseerd worden naar projecten die gebruik maken van de gesteunde 

infrastructuur. Deze specifieke oproep moet toelaten dat waardevolle projecten van andere dan de 

gesteunde consortia ingediend kunnen worden om op één of meerdere van de gesteunde platformen uit 

te voeren. 

9/26

3.1.3. Programme office 


Om te vermijden dat de verschillende platformen en projecten losstaande infrastructuren en projecten 

blijven, is een centraliserende organisatie vereist, de programme office, die de activiteiten op alle 

platformen coördineert. IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie) zal deze rol 

vervullen. Elk van de gesteunde proeftuinplatformen zal nauw dienen samen te werken met de 

programme office. 

De taken van de programme office zijn onder meer: 

fungeren als centraal aanspreekpunt voor de overheid; 

verzorgen van een duidelijke en geïntegreerde externe communicatie van de resultaten; 

afstemmen van de werking tussen de verschillende platformen en projecten; 

uitwerken en beheren van generieke procedures voor de werking van de platformen, onder meer 

op vlak van de toelatingsvoorwaarden voor projectpartners, algemene principes van 

intellectuele eigendomsrechten en een correcte behandeling van vertrouwelijke informatie; 

faciliteren van de integratie en interpretatie van de gegevens die een maatschappelijke of 

beleidsmatige relevantie hebben; 

opvolgen van de evolutie van de proeftuinplatformen; 

stimuleren van diverse samenwerkingsvormen, bijeenbrengen van stakeholders: zowel binnen 

als buiten de proeftuinplatformen als tussen de proeftuinplatformen onderling; 

identificeren van opportuniteiten: op basis van de diverse resultaten uit de proeftuinplatformen, 

nieuwe projectideeën lanceren en een actief wervingsbeleid organiseren in overleg met de 

regionale innovatiecentra en Flanders’ Care; 

instaan voor juridische en financiële begeleiding: begeleiding in het opstellen van onder meer 

samenwerkingsovereenkomsten, privacy-issues en gebruikerscontracten + verlenen van advies 

met betrekking tot subsidiemogelijkheden; 

ondersteunen bij doorgroeitrajecten: innovatieve onderzoeksprojecten die in de proeftuin lopen, 

laten doorgroeien tot bijvoorbeeld een spin-off; 

organiseren en faciliteren van diverse workshops en interactie met Flanders’ Care. 

3.1.4. Wetenschappelijk consortium 

Aan de programme office zal een wetenschappelijk consortium gekoppeld worden. Dit betreft een 

consortium van kennisinstellingen, dat zal instaan voor de wetenschappelijke begeleiding van de 

proeftuinplatformen en -projecten. 

De samenstelling van het wetenschappelijk consortium zal bepaald worden via een open oproep, die 

parallel aan de oproep naar proeftuinplatformen/projecten zal georganiseerd worden. Eén overkoepelend 

project kennisopbouw zal gefinancierd kunnen worden. Na de selectie van dit project, zullen aan het 

consortium nog bijkomende experten uit de beleidsdomeinen “Innovatie” en “Welzijn, 

Volksgezondheid en Gezin” en het RIZIV toegevoegd worden. 

Elk geselecteerd proeftuinplatform zal tijdens de uitvoering nauw dienen samen te werken met het 

wetenschappelijk consortium. 

Het wetenschappelijk consortium moet de zorg benaderen op een brede, generieke en interdisciplinaire 

manier. Dit betekent dat de zorg voor ouderen in de bredere context van samenlevingsontwikkeling, 

wonen en urbanisatie, zorgontwikkeling, tewerkstelling, sociale cohesie,… dient bekeken te worden. 

Hierbij ligt de focus op welzijn en kwaliteit van leven. Binnen het wetenschappelijk consortium dient 

ruime expertise inzake zorgprocessen, onderzoeksmethodologie, vergrijzing en zorgeconomie aanwezig 

te zijn. 

10/26


De opdrachten voor het wetenschappelijk consortium zijn onder meer: 

het wetenschappelijk ondersteunen van de verschillende zorgen hulpprocessen; 

het opstellen van een meetinstrumentarium dat projectgebonden is. Deze meetinstrumenten 

moeten zowel de economische als de maatschappelijke impact kunnen inschatten; 

het aanbieden van wetenschappelijke kennis aan de proeftuinplatformen en het verzamelen en 

verspreiden van de opgedane wetenschappelijke kennis over de projecten; 

het formuleren van beleidsaanbevelingen op basis van de resultaten van de 

platformen/projecten. 

Het wetenschappelijk consortium zal zich ook inschrijven in verwante Europese projecten rond 

comparatieve effectmetingen. 

3.1.5. Klankbordcommissie 

Om de aansluiting met het werkveld te bewerkstelligen, wordt tevens een klankbordcommissie 

opgericht. Deze commissie bestaat uit vertegenwoordigers van Flanders’ Care en verschillende actoren 

uit het werkveld en heeft als belangrijkste taak om nieuwe innovatieve ideëen aan te reiken voor de 

proeftuinplatformen. 

Verder neemt de klankbordcommissie ook volgende verantwoordelijkheden op: 

De klankbordcommissie volgt de proeftuinen mee op d.m.v. regelmatige bijeenkomsten met de 

verantwoordelijken van de proeftuinen, onder leiding van de programme office (IBBT) die de 

projectbegeleiding organiseert. Hierbij geeft de klankbordcommissie opmerkingen en 

suggesties omtrent de lopende initiatieven en geeft ze aanbevelingen voor eventuele 

bijsturingen. 

De klankbordcommissie zorgt er voor dat alle stakeholders in het ganse innovatieproces 

betrokken zijn, en dat er een permanente dialoog ontstaat tussen de actoren in de proeftuinen, de 

ondernemers in de zorgeconomie, de (eind)gebruikers en het beleid. 

Schematische voorstelling structuur Zorginnovatieruimte Vlaanderen 

11/26

3.2. Drie oproepen 

Voor de proeftuin worden drie oproepen voorzien, verspreid over twee fasen. 


In een eerste fase worden twee oproepen gelanceerd: enerzijds een oproep voor proeftuinplatformen + 

bijhorende projecten en anderzijds een oproep voor een project kennisopbouw voor de selectie van het 

wetenschappelijk consortium. Nadat de proeftuinplatformen geselecteerd werden, wordt overgegaan 

naar de tweede fase, waarin een bijkomende oproep zal gelanceerd worden, waarbij ook nieuwe 

aanvragers die gebruik wensen te maken van een gesteund proeftuinplatform, een projectvoorstel 

kunnen indienen. 

3.3. Consortia en stakeholders 

3.3.1. Consortium en stakeholders voor een proeftuinplatform 

Aanvragers 

De aanvragers zijn de initiatiefnemers voor het proeftuinplatform en zijn tegelijk de formele 

begunstigden van de subsidie. Een consortium van aanvragers kan bestaan uit: 

- steden of gemeenten uit het Vlaams Gewest (enkel de besturen), 

- organisaties met rechtspersoonlijkheid en die geen onderzoeksinstelling zijn. Onder deze categorie 

vallen zowel (i) de ondernemingen die hun economische activiteit op een duurzame wijze 

uitoefenen door middel van een vestiging in het Vlaams Gewest als (ii) social profit organisaties 

met activiteiten relevant voor de zorgsector die ofwel gevestigd zijn in het Vlaams Gewest ofwel 

een uni-communautaire 1 Nederlandstalige social profit zijn uit het Brussels Hoofdstedelijk 

Gewest 23 . In dit laatste geval is dan wel vereist dat (i) de platformaanvraag tot stand kwam op 

initiatief van een Vlaamse organisatie en (ii) de platformresultaten een aantoonbaar belang hebben 

voor het Vlaams Gewest. 

De materiële infrastructuur van elk platform dient zich hoofdzakelijk in Vlaanderen te bevinden. 

Per platform wordt één hoofdaanvrager aangesteld, die een eerste contactpersoon aanduidt. Deze 

contactpersoon moet werkzaam zijn bij de hoofdaanvrager. 

Het aanvragend consortium dient minstens te bestaan uit een stad of gemeente en een bedrijf 4 . Het 

consortium moet voldoende groot zijn om een brede toepasbaarheid mogelijk te maken en dient in staat 

te zijn om het platform financieel te dragen. Elke aanvrager zal minstens zijn eigen kosten minus de 

subsidie moeten kunnen dragen. 

Kennisinstellingen komen niet als aanvrager in aanmerking (maar wel als onderaannemer). 

Er dient tussen de aanvragers geen formele structuur opgericht te worden, maar de aanvragers dienen 

onderling wel een samenwerkingsovereenkomst af te sluiten. 

1 

Uni-communautaire instellingen zijn instellingen die tengevolge van hun activiteiten of organisatie beschouwd moeten 

worden als uitsluitend behorend tot één van beide gemeenschappen. 

2 

In het geval van een organisatie met een rechtsvorm naar publiek recht is vereist dat de actviteiten waarvoor in dit 

programma steun wordt aangevraagd te situeren zijn buiten het valorisatiegebied van het wettelijk monopolie van deze 

organisatie. 

3 

Tenzij hiervan uitdrukkelijk wordt afgeweken in dit programma, geldt voor de categorie “organisaties” verder de FAQ op 

de IWT-website betreffende de aanvrager voor O&O-Bedrijfssteun. 

4 

Een bedrijf dient hier geïnterpreteerd te worden als een vennootschap zoals gedefinieerd in het wetboek van 

vennootschappen. 

12/26

Onderaannemers 


De aanvragers kunnen zelf instaan voor de uitvoering van de activiteiten, maar kunnen daarnaast ook 

onderaannemers inschakelen die specifieke expertise inbrengen (bijv. kennisinstellingen, bedrijven, 

social profit organisaties,…). Hierbij dient de betrokken aanvrager/begunstigde de geleverde prestaties 

van de onderaannemer volledig te vergoeden (voor meer informatie: zie FAQ op www.iwt.be). 

De kosten die de aanvrager/begunstigde maakt voor de onderaannemers worden door IWT aan hetzelfde 

subsidiepercentage gesteund als alle andere platformkosten (zie 3.4.2). 

Testpopulatie 

De testpopulatie bestaat uit een groep van representatieve eindgebruikers van de beoogde 

innovaties. Gezien deze proeftuin zich ook richt op preventie, behoren niet alleen ouderen die reeds 

zorg nodig hebben (+ de mantelzorgers van deze ouderen) tot deze mogelijke testpopulatie, maar 

kunnen ook ouderen die nog geen zorg vereisen, deel uitmaken van de testpopulatie. De proeftuin dient 

te voorzien in een representatief en voldoende stabiel panel van testgebruikers, in functie van de te 

onderzoeken innovaties, en in een methodiek om dit testpanel in te schakelen en te bevragen. Uiteraard 

dient er voldaan te worden aan alle vereisten die gesteld worden op vlak van privacy (cfr. 

privacycommissie). 

Gebruikerscommissie 

Het aanvragend consortium dient een stuurgroep/gebruikerscommissie op te richten, die de volledige 

zorgen waardeketen omvat (eindgebruikers, mantelzorgers, overheden zoals steden en gemeenten, 

beleidsvoerders, zorgverstrekkers, bedrijven,…). Een transsectorale en multidisciplinaire samenwerking 

is essentieel. 

De leden van de gebruikerscommissie engageren zich om actief mee te werken aan het 

proeftuinplatform en na afloop van het platform de resultaten maximaal te gebruiken. Verder bepaalt de 

gebruikerscommissie hoe ingestaan wordt voor het algemeen en administratief beheer, de technische 

ondersteuning, de selectie en het beheer van de testpopulatie, de organisatie van het 

gebruikersonderzoek, en de marketing van het proeftuinplatform. 

3.3.2. Consortium voor een proeftuinproject 

Aanvragers 

De projectaanvragers zijn de initiatiefnemers voor het proeftuinproject en zijn de formele begunstigden 

van de subsidie aan een project. Deze aanvragers kunnen ook deel uitmaken van het aanvragend 

consortium van een proeftuinplatform, maar dit is geen vereiste. De mogelijke types projectaanvragers 

zijn dezelfde als die voor het platform: 

- steden of gemeenten uit het Vlaams Gewest (enkel de besturen), 

- organisaties met rechtspersoonlijkheid en die geen onderzoeksinstelling zijn. Onder deze categorie 

vallen zowel (i) de ondernemingen die hun economische activiteit op een duurzame wijze 

uitoefenen door middel van een vestiging in het Vlaams Gewest als (ii) social profit organisaties 

met activiteiten relevant voor de zorgsector die ofwel gevestigd zijn in het Vlaams Gewest ofwel 

een uni-communautaire 5 Nederlandstalige social profit zijn uit het Brussels Hoofdstedelijk 

5 Uni-communautaire instellingen zijn instellingen die tengevolge van hun activiteiten of organisatie beschouwd moeten 

worden als uitsluitend behorend tot één van beide gemeenschappen. 

13/26


Gewest 67 . In dit laatste geval is dan wel vereist dat (i) de projectaanvraag tot stand kwam op 

initiatief van een Vlaamse organisatie en (ii) de projectresultaten een aantoonbaar belang hebben 

voor het Vlaams Gewest. 

Per project wordt één hoofdaanvrager aangesteld, die een projectleider aanduidt. De projectleider moet 

werkzaam zijn bij de hoofdaanvrager en treedt op als eerste contactpersoon voor IWT en de programme 

office. 

Er zijn geen a priori regels over het aantal aanvragers, behalve dat het consortium in staat moet zijn om 

het eigen aandeel van het project (eigen kosten minus de subsidie) financieel te dragen. De aanvragers 

dienen onderling een samenwerkingsovereenkomst af te sluiten. 


Net als bij de platformen, kunnen de aanvragers van een project onderaannemers inschakelen voor de 

uitvoering van hun project. Hier gelden dezelfde regels als voor de platformen (zie p 13). 

Testpopulatie 

De testpopulatie waarop een project zich beroept, is (een deel van) de testpopulatie van het platform (zie 

p 13). 

Gebruikerscommissie 

Het is niet de bedoeling om per project een individuele gebruikerscommissie op te stellen. De 

gebruikerscommissie van het platform waarop de projecten uitgevoerd worden, zal evenwel inzage 

krijgen in de (niet-confidentiële) resultaten van het project en zal advies/sturing kunnen verlenen. 

3.3.3. Consortium voor het project kennisopbouw (= wetenschappelijk consortium) 

Aanvragers 

Een aanvragend consortium voor het project kennisopbouw bestaat uit een brede, 

instellingsoverschrijdende, multidisciplinaire samenstelling van voornamelijk Vlaamse 

kennisinstellingen, die alle facetten van de ouderenzorg behandelen en ruime expertise bezitten op vlak 

van zorgprocessen, onderzoeksmethodologieën, vergrijzing en zorgeconomie. Niet-Vlaamse 

kennisinstellingen kunnen eveneens aanvrager/begunstigde zijn, doch hun bijdrage is cumulatief beperkt 

tot maximaal 20% van de totale projectbegroting. 

Het consortium stelt één hoofdaanvrager aan, die een projectleider aanduidt. De projectleider moet 

werkzaam zijn bij de hoofdaanvrager en treedt op als eerste contactpersoon voor IWT. 

Na de selectie van het consortium kennisopbouw (via open oproep), zal het consortium verder 

aangevuld worden met experten uit de beleidsdomeinen “Innovatie” en “Welzijn, Volksgezondheid en 

Gezin” en het RIZIV. 

6 In het geval van een organisatie met een rechtsvorm naar publiek recht is vereist dat de actviteiten waarvoor in dit 

programma steun wordt aangevraagd te situeren zijn buiten het valorisatiegebied van het wettelijk monopolie van deze 

organisatie. 

7 Tenzij hiervan uitdrukkelijk wordt afgeweken in dit programma, geldt voor de categorie “organisaties” verder de FAQ op 

de IWT-website betreffende de aanvrager voor O&O-Bedrijfssteun. 

14/26



Voor de projectuitvoering kunnen de aanvragers/begunstigden specifieke taken uitbesteden aan een 

onderaannemer. De kosten voor onderaannemers dienen echter beperkt te blijven tot 30% van de 

projectbegroting. 

3.4. Platform- en projectduur, begroting en subsidie 

3.4.1. Platform- en projectduur 

Een proeftuinplatform is een tijdelijke structuur. De subsidie geldt voor maximaal 3 jaar. Projecten 

(inclusief het project kennisopbouw) kunnen enkel gefinancierd worden tijdens de financieringsperiode 

van het platform waarop ze uitgevoerd worden. 

IWT zal enkel kosten kunnen aanvaarden die tijdens de platform/projectperiode (max. 3 jaar) gemaakt 

werden. IWT vergoedt dus geen kosten die de duur van het platform/project overschrijden (zoals 

eventuele verplichtingen met betrekking tot het personeel). 

3.4.2. Subsidie en subsidiepercentage 

Subsidie 

De totale subsidie aan de proeftuinplatformen en hun initiële projectportfolio bedraagt maximaal 6,02 

miljoen euro. Voor geen enkel individueel platform (inclusief het initieel portfolio aan projecten) of 

project mag de subsidie meer bedragen dan 2 miljoen euro. Voor de latere bijkomende oproep naar 

proeftuinprojecten wordt 2 miljoen euro voorzien. 

Aan het project kennisopbouw kan maximaal een subsidie van 0,93 miljoen euro toegekend worden. 

Subsidiepercentage voor de proeftuinplatfomen en –projecten (exclusief project kennisopbouw) 

De proeftuinplatformen en -projecten zullen (met uitzondering van het project kennisopbouw) deels 

gesteund worden onder het O&O-besluit 8 en deels onder de vorm van rechtstreekse subsidie aan 

Vlaamse steden en gemeenten, zoals voorzien in het besluit 9 van de Vlaamse Regering van 20 juli 

2012. 

Als organisaties (bedrijven of social profit organisaties) begunstigde zijn van een project of 

platform zullen ze een subsidie toegekend krijgen die conform het O&O-besluit is. Dit betekent dat 

het subsidiepercentage afhankelijk is van het ontwikkelings/onderzoeksgehalte van de projecten, 

de eventuele samenwerking met kmo’s en de aard van de onderneming. 

Voor de platformen en projecten zal worden uitgegaan van een 40/60 verhouding tussen onderzoek 

en ontwikkeling, waardoor het basissubsidiepercentage 35% bedraagt. 

Verder wordt een extra subsidie van 15% voor samenwerking toegekend. Dit geldt enkel indien er 

in het platform of project een samenwerking (niet via onderaanneming) is tussen minstens 2 

onafhankelijke organisaties (bedrijven of social profit organisaties), waarbij minstens 1 organisatie 

8 

Besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot regeling van de steun aan projecten van onderzoek en ontwikkeling van het 

bedrijfsleven in Vlaanderen 

9 

Besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2012 houdende toekenning van een subsidie aan het IWT voor steunverlening aan de 

proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen 

15/26


een kmo is en geen enkele organisatie meer dan 70% van de in aanmerking komende kosten van 

het samenwerkingsverband voor haar rekening neemt. 

Naast de extra subsidie voor samenwerking, kunnen kleine ondernemingen (ko’s) 20% extra 

subsidie krijgen en kunnen middelgrote ondernemingen 10% extra subsidie krijgen (geldig voor 

bedrijven en social profit organisaties). Onderstaande definities worden hierbij gehanteerd: 

• Een middelgrote onderneming (mo) is een zelfstandige onderneming met niet meer dan 250 

werknemers én met een jaaromzet van minder dan € 50 miljoen óf een balanstotaal van 

minder dan € 43 miljoen (voor meer informatie: zie FAQ op 

http://www.iwt.be/faq#t35n468). 

• Een kleine onderneming (ko) is een zelfstandige onderneming met niet meer dan 50 

werknemers én met een jaaromzet van minder dan € 10 miljoen of een balanstotaal van 

minder dan € 10 miljoen (voor meer informatie: zie FAQ op 

http://www.iwt.be/faq#t35n468). 

De subsidie voor een organisatie die als aanvrager/begunstigde deelneemt aan een proeftuinplatform 

of -project zal zich bijgevolg situeren tussen 50% en 70% (afhankelijk van de grootte van de 

onderneming) indien een voldoende samenwerking kan aangetoond worden. 

Indien een project andere financiële steun geniet van een publiekrechtelijk persoon, dient er voor de 

berekening van het maximale subsidiepercentage rekening gehouden te worden met de 

samengestelde subsidie. Het gaat hierbij om financiële steun voor dezelfde activiteiten. 

Vergoedingen voor geleverde prestaties, zoals bijvoorbeeld in ziekenhuizen, worden niet 

beschouwd als subsidie. 

Gemeenten of steden die begunstigde zijn van een platform of project, kunnen 80% subsidie 

verwerven voor hun deelname aan een proeftuinplatform en/of –project. Het betreft hier enkel de 

besturen zelf. Entiteiten die verbonden zijn aan de publieke sector maar (deels) werken met 

marktmiddelen, worden als organisatie (bedrijf of social profit organisatie) beschouwd. 

Steden en gemeenten kunnen enkel gesteund worden voor hun deelname aan projecten die geen 

rechtstreekse economische exploitatie door de overheid beogen, maar uitgevoerd worden in 

samenwerking met bedrijven met een lange termijn oogmerk voor economische benutting. In de 

finale subsidieovereenkomst zullen de nodige clausules opgenomen worden om te vrijwaren dat geen 

indirecte staatsteun wordt verleend aan de betrokken bedrijven. 

Kennisinstellingen kunnen geen aanvrager/begunstigde zijn, maar kunnen enkel als onderaannemer 

optreden. Voor hun geleverde prestaties worden de kennisinstellingen voor 100% vergoed door de 

aanvrager/begunstigde waarvoor ze onderaannemer zijn. Het subsidiepercentage waarop de 

aanvrager/begunstigde een beroep kan doen voor deze onderaannemer is hetzelfde als voor alle andere 

platform- of projectkosten van de begunstigde en volgt bijgevolg de subsidiepercentages die hierboven 

zijn weergegeven (80% voor besturen van steden/gemeenten en 50-70% voor organisaties). 

Subsidiepercentage voor een project kennisopbouw 

Voor het project kennisopbouw worden de aanvragers/begunstigden (kennisinstellingen) gesteund 

volgens het SBO-besluit 10 . Hier bedraagt het subsidiepercentage 100%. 

10 

Besluit van de Vlaamse Regering van 3 oktober 2003 houdende de instelling van een financieringskanaal voor het strategisch 

basisonderzoek in Vlaanderen (BS 04.03.2004) 

16/26

3.4.3. Aanvaardbare kosten 

Algemene principes 


De algemene principes voor de opmaak van de begroting (geldig voor de platformen, projecten en het 

project kennisopbouw) worden beschreven in het IWT-kostenmodel. In het najaar van 2012 zal een 

nieuw kostenmodel in voege treden. De modaliteiten zullen uiterlijk begin november bekend gemaakt 

worden op de IWT-website (zie http://www.iwt.be/subsidies/oeno-bedrijfsproject/documenten). 

Kort samengevat geldt het volgende: 

- De aanvaardbare personeelskosten vormen de basis. Ze moeten steeds na het project verantwoord 

kunnen worden, zowel naar geleverde prestaties op het project, als naar uitgevoerde betalingen. De 

personeelskosten verwijzen naar de directe loonkost van de personen die bij de aanvrager het 

project uitvoeren. Indien een bepaalde persoon niet voltijds actief is op het project, zullen de 

prestaties slechts a rato van de geleverde inspanning in rekening worden gebracht. Technisch 

personeel is slechts aanrekenbaar voor zover het taken uitvoert die noodzakelijk zijn voor het 

project, zoals het uitvoeren van testen en gelijkaardige activiteiten. Personeel voor ondersteunende 

taken zoals secretariaat, boekhouding, aankoop, onderhoud, enz. kan hier niet ingebracht worden 

(wel bij de overige kosten). Algemeen leidinggevend en toezichthoudend personeel wordt ook niet 

tot het directe personeel gerekend. 

- De overige kosten bestaan enerzijds uit de directe kosten voor werkingsmiddelen en 

uitrustingsgoederen (afschrijving van computer, testen analyse apparatuur) en anderzijds uit 

indirecte kosten. Dit zijn algemene kosten die weliswaar uit de projectactiviteiten voortvloeien, 

maar die ofwel niet direct toewijsbaar zijn, of kosten van algemeen ondersteunende aard zijn. De 

overige kosten worden berekend als een standaardkost per voltijds equivalent (VTE). Deze 

standaardkost moet overeenkomen met een reële kost. 

Onderaannemingen vallen onder de overige kosten. Een onderaanneming vanaf 8.500 euro kan 

afzonderlijk gebudgetteerd worden, maar in dat geval dient een raming van de kosten ingesloten te 

worden. 

- Kosten kunnen in rekening gebracht worden vanaf de startdatum van het platform/project. Dit is ten 

vroegste de eerste dag van de maand volgend op de uiterste indiendatum. 

- Organisaties die niet (100%) BTW-plichtig zijn, kunnen de niet-recupereerbare BTW mee opnemen 

in hun projectbegroting. 

Verder dienen kennisinstellingen (in het project kennisopbouw) en steden en gemeenten een duidelijke 

boekhouding te voeren die toelaat de niet-economische activiteiten te scheiden van de eventuele 

economische activiteiten. 

Specifiek voor de proeftuinplatformen en –projecten (niet van toepassing voor project kennisopbouw) 

Het financieel plan in de platformaanvraag moet zowel de kosten voor de investeringen in het platform 

als de kosten voor de werking van het platform verduidelijken. Bij de goedkeuring van een 

platformaanvraag zullen concrete engagementen moeten beschikbaar zijn voor de financiering van het 

eigen aandeel door elke aanvrager (totale kosten van de desbetreffende aanvrager minus de subsidie). 

Er wordt een aparte begroting opgesteld voor het platform en voor elk individueel project dat op het 

platform zal uitgevoerd worden en waarvoor subsidie aangevraagd wordt. Een platformen 

projectbegroting wordt per jaar en per aanvrager opgesteld. 

17/26


Volgende kosten kunnen deel uitmaken van de aanvaardbare kosten voor de berekening van de 

subsidie: 

- Voor de kosten voor het opzetten van de proeftuin, inclusief de uitbouw van de infrastructuur en de 

platformen worden de personeels- en werkingskosten aanvaard die specifiek aan de proeftuin 

verbonden zijn, a rato van de tijd en het aandeel van de kosten specifiek voor de werking van de 

proeftuin. Gebruiksvergoedingen voor infrastructuur e.d. mogen enkel de directe kosten dekken en 

geen winsttoeslagen e.d. Investeringen in specifieke apparatuur kunnen eveneens aanvaard worden, 

eveneens a rato van het gebruik in de proeftuin, en voor zover boekhoudkundig afgeschreven 

tijdens de proeftuinperiode. Investeringen in grond en gebouwen komen daarentegen niet in 

aanmerking. De kosten voor het ontwikkelen van een specifieke methodiek, voor de testpopulatie 

e.d. komen wel in aanmerking. 

- Voor de werking van de proeftuin komen de directe personeels- en werkingskosten in aanmerking 

voor zover deze duidelijk aan de proeftuin kunnen toegewezen worden. Dit betreft o.m. de kosten 

voor het in stand houden van de proeftuin en voor het onderhoud van het netwerk van 

proefpersonen etc. 

- De marginale kosten die voortvloeien uit het uitvoeren van projecten op het proeftuinplatform, 

moeten begroot worden per project en volgens een duidelijk en algemeen gangbaar tarief, aan de 

projectaanvragers doorgerekend worden. 

3.5. IPR en valorisatie 

3.5.1. Proeftuinplatformen en –projecten (exclusief project kennisopbouw) 

De intellectuele eigendomsrechten (IPR) behoren toe aan de begunstigden, volgens de regels gangbaar 

in O&O-bedrijfsprojecten 11 . In de samenwerkingsovereenkomst dienen duidelijke afspraken te worden 

gemaakt over de achtergrondkennis en de nieuw opgebouwde IPR. Er dient onderzocht te worden of er 

eventuele belemmeringen zijn naar het gebruik van de kennis. 

Binnen de proeftuin moet een duidelijke regeling worden uitgewerkt ter bescherming van de 

intellectuele rechten van de gebruikers van de proeftuin. Te complexe regelingen worden als een risicofactor 

beschouwd. 

In de platformen projectaanvraag moet duidelijk vermeld worden welke toegevoegde waarde de 

aanvragers verwachten van hun deelname aan het platform/project. Afhankelijk van de aard van de 

aanvrager, kan deze toegevoegde waarde economisch of maatschappelijk zijn. 

Op maatschappelijk vlak dient aandacht besteed te worden aan zowel het betaalbaar houden van de 

ouderenzorg als het verhogen van de zorgkwaliteit voor ouderen. Hierbij dient ook rekening gehouden 

te worden met de criteria voor kwaliteitsvolle zorg die onder meer door Flanders’ Care gehanteerd 

worden (zie bijlage 1). 

Voor de bedrijven dient er in principe een voldoende economische meerwaarde aangetoond te worden 

(investeringen en tewerkstelling in Vlaanderen). 

11 http://www.iwt.be/sites/default/files/subsidies/documenten/Algemene_IWT_voorwaarden_februari2010_2010.2.pdf 

18/26

3.5.2. Project kennisopbouw 


Indien er intellectuele eigendomsrechten opgebouwd worden in het project kennisopbouw, behoren 

deze toe aan de begunstigden van dit project. Bij een eventuele economische benutting van de 

resultaten dienen de IPR op een marktconforme wijze getransfereerd te worden (zie document 

Beleidslijn m.b.t. gebruik resultaten op http://www.iwt.be/subsidies/sbo/documenten). 

19/26

4. BEHANDELING VAN DE AANVRAAG 

4.1. Algemeen 


Voor de proeftuin Zorginnovatieruimte Vlaanderen worden drie oproepen geörganiseerd, verspreid over 

twee fasen. 

In een eerste fase worden in parallel twee oproepen gelanceerd: enerzijds een oproep voor 

proeftuinplatformen + bijhorende projecten, en anderzijds een oproep voor een project kennisopbouw. 

De tijdslijnen voor deze oproepen worden vermeld in het oproepdocument, dat beschikbaar is op 

www.iwt.be/subsidies/proeftuinzorg. 

Met betrekking tot de oproep voor de proeftuinplatformen en -projecten, dienen de aanvragende 

consortia bij indiening duidelijk te maken welk platform ze zouden willen opzetten en hoe ze dit 

plaform denken te benutten. Deze aanvraag moet een intentieverklaring tussen de consortiumpartners 

omvatten, evenals een gedetailleerde beschrijving van het platform, een sluitend financieel plan, een 

portfolio van projecten om het platform gedeeltelijk te benutten en een gemotiveerde raming van de 

verwachte economische en maatschappelijke impact. De projectvoorstellen moeten degelijk ingevulde 

voorstellen betreffen die op de criteria (zie 4.4.2) kunnen getoetst worden. Het mag dus niet gaan om 

zeer generieke en/of vage omschrijvingen van mogelijkheden. 

IWT zal een evaluatie en selectie van de ingediende platformen projectaanvragen en ingediende 

aanvragen voor het project kennisopbouw organiseren, met inbreng van externe deskundigen. 

Van zodra de geselecteerde proeftuinplatformen (en bijgevolg ook de beschikbare infrastructuur) 

gekend zijn, zal de programme office instaan voor de nodige informatieverspreiding ten behoeve van 

geïnteresseerde organisaties. 

In een tweede fase, zal IWT een bijkomende oproep organiseren naar proeftuinprojecten die gebruik 

wensen te maken van één of meerdere van de gesteunde proeftuinplatformen. Ook voor deze oproep zal 

IWT een evaluatie organiseren met inbreng van externe deskundigen. 

4.2. Indiening 

De aanvraag moet worden ingediend volgens de modaliteiten beschreven in de aanvraagdocumenten, 

die beschikbaar gesteld werden op www.iwt.be/subsidies/proeftuinzorg. De aanvraag wordt in het 

Nederlands opgesteld. 

20/26

4.3. Ontvankelijkheid 


Na de indiening gaat IWT na of de platformen projectaanvragen formeel ontvankelijk zijn. De 

ontvankelijkheidscriteria zullen toegepast worden op de platformaanvraag in zijn geheel en tevens op 

elk individueel proeftuinproject. 

Volgende ontvankelijkheidscriteria worden gehanteerd: 

Ontvankelijkheidscriteria voor subsidie aan een proeftuinplatform 

1. Het proeftuinplatform evenals de aangevraagde proeftuinprojecten passen qua doelstelling en aanpak 

binnen de oproep. 

2. Er is voldaan aan de algemene administratieve voorwaarden m.b.t. timing en vorm van de indiening en 

de deelnemende organisaties. In het bijzonder bestaat het aanvragend consortium minstens uit een stad 

of gemeente en een bedrijf 12 . 

3. Er is voldaan aan specifieke in de oproep vastgelegde regels. 

4. Het aanvragend consortium legt een activiteiten- en financieringsplan voor m.b.t. de goede werking 

van het proeftuinplatform, de continuïteit en afwikkeling op het einde van het project (exit). 

5. De doelgroep is omschreven en de werking van de stuurgroep/gebruikerscommissie is duidelijk. 

6. Er is geen probleem bij de platformindieners op vlak van de financiële draagkracht, het voldoen aan 

overheidsverplichtingen, of het gedrag naar aanleiding van vorige projectvoorstellen. 

Ontvankelijkheidscriteria voor subsidie aan een proeftuinproject 

1. Het proeftuinproject past qua doelstelling en aanpak binnen de oproep. 

2. Er is voldaan aan de algemene administratieve voorwaarden m.b.t. timing en vorm van de indiening en 

de deelnemende organisaties. 

3. Er is voldaan aan specifieke in de oproep vastgelegde regels. 

4. De doelgroep is omschreven en de werking van de stuurgroep/gebruikerscommissie van het 

proeftuinplatform (naar dit specifieke proeftuinproject toe) is duidelijk. 

5. Er is geen probleem bij de projectindieners op vlak van de financiële draagkracht, het voldoen aan 


Ontvankelijkheidscriteria voor subsidie aan een project kennisopbouw 

1. Het projectvoorstel wordt ingediend uiterlijk op de resp. vastgestelde limietdatum en is volledig en 

conform de vereisten van de aanvraagtemplate. 

2. Het wetenschappelijk consortium is samengesteld uit actoren van de doelgroep, met name 

kennisinstellingen die over een ruime expertise beschikken op vlak van zorgprocessen, 

onderzoeksmethodologieën, vergrijzing en zorgeconomie. Het consortium dient interdisciplinair 

samengesteld te zijn. 

3. Het projectvoorstel is voorzien van de nodige verklaringen van de aanvrager(s). 

4. Er is geen probleem bij de projectindieners op vlak van de financiële draagkracht, het voldoen aan 


IWT kan contact opnemen met de aanvrager(s) tijdens de ontvankelijkheidsanalyse ter vervollediging 

van de aanvraag. Na de beslissing omtrent de (on)ontvankelijkheidsverklaring van een voorstel (voor 

een project of platform) wordt de hoofdaanvrager hiervan op de hoogte gebracht. 

Projecten die niet ontvankelijk worden bevonden, nemen niet deel aan de verdere evaluatie- en 

selectieprocedure. De ontvankelijkheidscriteria blijven gelden tijdens de ganse behandelingsprocedure. 

12 

Een bedrijf dient hierbij geïnterpreteerd te worden als een vennootschap zoals gedefinieerd in het wetboek van 

vennootschappen. 

21/26

4.4. Evaluatie 

4.4.1. Evaluatieproces 


Na ontvankelijkheid zal IWT met de aanvragers een gesprek organiseren en indien nodig bijkomende 

informatie opvragen. De mogelijke data voor deze gesprekken worden vermeld in het oproepdocument. 

De aanvragen worden beoordeeld door IWT met advies van externe deskundigen. De deskundigen 

geven een advies op basis van de evaluatiecriteria tijdens een besloten mondeling college. Bij de 

samenstelling van de colleges van deskundigen, zal IWT instaan voor een optimale samenstelling en er 

rekening mee houden dat belangenvermenging vermeden wordt. 

De Vlaamse Regering beslist over de steun aan de proeftuinplatformen op basis van een advies van 

IWT. De steunbeslissing betreffende de individuele proeftuinprojecten en het project kennisopbouw 

wordt aan IWT gedelegeerd. 

Onafhankelijk van de evaluatieprocedure, kan een negatieve beslissing genomen worden of kunnen 

aanvullende voorwaarden gesteld worden op basis van onvoldoende financiële draagkracht van de 

aanvragers, het niet voldoen aan overige verplichtingen of vergunningen vanwege de overheid of nietcorrect 

gedrag naar aanleiding van vorige aanvragen (inzake informatieverstrekking, inhoudelijke en 

financiële verplichtingen of verslaggeving). 

Bij de selectie kan rekening gehouden worden met de complementariteit van de platformen en 

projectportfolio’s. 

4.4.2. Criteria 

Bij de beoordeling van de platformen projectvoorstellen worden volgende evaluatiecriteria 

gehanteerd: 

Criteria voor de beoordeling van een proeftuinplatform 

1. Relevantie van het proeftuinplatform: 

duidelijkheid van het doel van het proeftuinplatform en aansluiting bij de doelstelling van de 

oproep, mede te evalueren op basis van de ingediende proeftuinprojecten; 

omvang en bereik van de doelgroep van gebruikers en organisatie en representativiteit van de 

gebruikerscommissie; 

complementariteit met andere initiatieven m.b.t. innovatiestimulering; 

verwachte economische en/of maatschappelijke toegevoegde waarde in het algemeen en in 

Vlaanderen in het bijzonder, in aansluiting bij de verwachtingen van de oproep; 

mate waarin de specifieke risico’s m.b.t. de valorisatie worden erkend en beheerd. 

2. Kwaliteit van de uitvoering: 

duidelijkheid en relevantie van het werkplan, met inbegrip van opvolgingsindicatoren; 

relevantie en track record van de betrokken organisaties, compleetheid en competentie van het 

aanvragend consortium en kwaliteit van de organisatie van de samenwerking; 

kwaliteit van het organisatorisch en financieel plan (incl. opstart en afwikkeling van het 

proeftuinplatform), met inbegrip van de omvang van en zekerheid over de materiële en 

financiële engagementen van de betrokken organisaties; 

mate waarin de specifieke risico’s m.b.t. de uitvoering worden erkend en beheerd. 

3. Administratieve en financiële draagkracht van de deelnemende organisaties 

Verder zal bij de subsidiebeslissing ook rekening gehouden worden met de complementariteit van de 

platformen en projectportfolio’s. 

22/26

Criteria voor de beoordeling van een proeftuinproject 


1. Relevantie van het proeftuinproject: 

duidelijkheid van het doel van het proeftuinproject en aansluiting bij de doelstelling van de 

oproep; 

omvang en bereik van de doelgroep van gebruikers en organisatie en representativiteit van de 

stuurgroep/gebruikerscommissie van het proeftuinplatform (naar dit specifieke proeftuinproject 

toe); 

complementariteit met andere initiatieven m.b.t. innovatiestimulering; 

verwachte economische en/of maatschappelijke toegevoegde waarde in het algemeen en in 

Vlaanderen in het bijzonder, in aansluiting bij de verwachtingen van de specifieke oproep; 

mate waarin de specifieke risico’s m.b.t. de valorisatie worden erkend en beheerd. 

2. Kwaliteit van de uitvoering: 

duidelijkheid en relevantie van het werkplan, met inbegrip van opvolgingsindicatoren; 

relevantie en track record van de betrokken organisaties, compleetheid en competentie van het 

aanvragend consortium en kwaliteit van de organisatie van de samenwerking; 

kwaliteit van het organisatorisch en financieel plan met inbegrip van de omvang van en zekerheid 

over de materiële en financiële engagementen van de betrokken organisaties; 

mate waarin de specifieke risico’s m.b.t. de uitvoering worden erkend en beheerd. 

3. Administratieve en financiële draagkracht van de deelnemende organisaties. 

Criteria voor de beoordeling van een project kennisopbouw 

4.4.3. Na de beslissing 

1. Wetenschappelijke waarde: 

strategisch karakter van het onderzoek en de bijdrage tot de uitbouw van een ruim kennisplatform 

met brede mogelijkheden voor verdere onderzoeksactiviteiten; 

doelmatigheid en de kwaliteit van de onderzoeksaanpak, de projectplanning (incl. coördinatie), het 

werkprogramma en het voorziene projectbeheer; 

uitvoerbaarheid en haalbaarheid van het voorgestelde onderzoek met de voorziene menskracht en 

middelen; 

aanwezige competentie, infrastructuur en potentieel in de schoot van de projectaanvragers om het 

voorgestelde onderzoek uit te voeren. 

2. Valorisatie- of utiliteitsperspectieven: 

belang en omvang van het verwacht maatschappelijk valorisatiepotentieel in Vlaanderen, 

kwaliteit van de voorgestelde strategie en de aanpak ter ondersteuning van de verdere 

maatschappelijke benutting van onderzoeksresultaten (kennistransfer); 

aanwezige competentie op vlak van het beheer van onderzoeksresultaten en de transfer ervan naar 

economische of maatschappelijke actoren. 

De projectfiche met de besluitvorming wordt aan de aanvrager overgemaakt bij bekendmaking van de 

beslissing. De aanvragers kunnen steeds een nabespreking aanvragen. 

In het geval van een positieve beslissing wordt een overeenkomst opgemaakt tussen IWT en de 

projectaanvragers. 

23/26

5. UITVOERING EN MONITORING 

5.1. Uitvoering 


De verantwoordelijkheid voor de goede uitvoering van het proeftuinplatform en de bijhorende projecten 

ligt bij de begunstigden. 

Bij de start zullen een aantal voorwaarden worden vastgelegd. Daarvoor zijn, zowel voor de platformen 

als voor de individuele projecten, de volgende documenten essentieel: 

de overeenkomst tussen de begunstigden en IWT, op basis van de algemene bepalingen m.b.t. 

IWT-subsidie, aangevuld met platform- of projectspecifieke bepalingen; 

de samenwerkingsovereenkomst tussen alle betrokken partijen, die de onderlinge rechten en 

plichten regelt, o.m. met betrekking tot de aansturing, de taken, de verdeling van de kosten en de 

IPR. Deze samenwerkingsovereenkomst wordt opgesteld door de betrokken partijen en ter 

goedkeuring voorgelegd aan het IWT. 

Voor de platformen dient daarnaast een reglement opgesteld te worden dat regelt wie toegang krijgt tot 

het platform en onder welke voorwaarden. 

5.2. Uitbetaling 

De uitbetaling van de subsidie gebeurt in zesmaandelijkse voorschotten, bij het begin van de periode 

waarop deze betaling betrekking heeft. De voorschotten worden uitbetaald na vervulling van de 

noodzakelijke voorwaarden, zoals voorzien in de IWT-overeenkomst. Van het totale bedrag wordt 20% 

ingehouden tot na afsluiting van het project. 

5.3. Opvolging 

De opvolging van de platformen en projecten wordt vastgelegd bij de start. De basisprincipes zijn 

alleszins: 

Voor de proeftuinplatformen wordt een gebruikerscommissie opgezet, die op regelmatige basis 

bijeenkomt, en die de initiatiefnemers adviseert. IWT wordt uitgenodigd op de vergaderingen van 

de gebruikerscommissie en krijgt de verslagen; 

Er dienen afspraken gemaakt te worden tussen de consortia voor de platformen enerzijds en IBBT 

en het wetenschappelijk consortium anderzijds om de opvolging zo efficiënt mogelijk te laten 

verlopen. 

Jaarlijks wordt een operationeel verslag overgemaakt aan IWT, dat minstens volgende aspecten 

behandelt: 

o status van de uitbouw van de proeftuin (materieel, organisatorisch en qua competenties) en in 

het bijzonder evoluties t.o.v. het vorige verslag; 

o overzicht van de acties die gedaan zijn om de werking van de proeftuin te ondersteunen, zoals 

opbouw van methodes, opzetten van de testpopulatie, bekendmaking, acties naar potentiële 

gebruikers,… 

o overzicht van de werking van de gebruikerscommissie; 

o beschrijving van de inbreng van de kennisinstelling die als ondersteuning optreedt (indien van 

toepassing); 

24/26


o overzicht van de portfolio van projecten die door de proeftuin worden uitgevoerd (in 

voorbereiding, lopend, afgewerkt) en voor de afgewerkte projecten een appreciatie van het 

resultaat en de toegevoegde waarde; 

o overzicht van de ingezette middelen door de initiatiefnemers en in het bijzonder prestatiestaten 

van het ingezette personeel over het voorbije jaar; 

o specifieke aandachtspunten voor het volgende jaar. 

Na afloop van de gesteunde periode zullen de initiatiefnemers een syntheseverslag opstellen dat de 

hoger vermelde punten behandelt en daarnaast meer expliciet aandacht geeft aan de toegevoegde 

waarde van de activiteiten van de proeftuin. 

25/26

Bijlage 1: criteria voor kwaliteitsvolle zorg 13 


Effectiviteit: het verlenen van zorg gebaseerd op wetenschappelijke kennis aan iedereen die hierbij baat heeft. 

Hierbij wordt gekeken of een interventie, zoals een preventieve service, diagnostische test, of therapie, betere 

resultaten geeft dan alternatieven, inclusief het alternatief van niets doen. Evidence based practice vereist dat 

degenen die zorg geven consequent onderbenutting van de effectieve zorg en overmatig gebruik van inefficiënte 

zorg vermijden. 

Efficiëntie: het vermijden van verspilling, met inbegrip van uitrusting, benodigdheden, ideeën en energie. 

Patiëntgestuurd: het respectvol inspelen op de individuele patiënt/gebruiker voorkeuren, behoeften en 

waarden, en ervoor te zorgen dat de patiënt/gebruiker betrokken wordt bij alle klinische beslissingen. 

Tijdigheid: het verminderen/vermijden van wachttijden en de soms schadelijk vertragingen voor zowel degenen 

die zorg ontvangen als degenen die zorg geven. 

Toegankelijkheid: het verlenen van zorg die niet varieert in kwaliteit als gevolg van persoonlijke kenmerken 

zoals geslacht, etniciteit, geografische locatie en sociaaleconomische status. 

Veiligheid: patiënten/gebruikers dienen te worden beschermd tegen schade veroorzaakt door het zorgsysteem. 

Vermindering van het risico en het waarborgen van de veiligheid vragen specifieke vereisten voor meer 

aandacht voor systemen die helpen bij het voorkomen en het inperken van fouten. 

13 Gebaseerd op de 6 internationaal erkende kenmerken van goede zorg, door Institute of Medicine, ‘CROSSING THE QUALITY CHASM - A New 

Health System for the 21st Century’ - www.iom.edu/Reports/2001/Crossing-the-Quality-Chasm-A-New-Health-System-for-the-21st-Century.aspx 

26/26

Handleiding proeftuinzorg (pdf) - IWT

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?