View PDF Version - RePub

In de reeds hierboven genoemde studie van Hofmeier (1973) over Tanzania wordt
pas duidelijk hoe de ontwikkeling van het moderne transport beïnvloed werd
door pre-koloniale transportpatronen. Hoewel de meerderheid van de Afrikaanse
bevolking in kleine gemeenschappen leefde zonder veel onderlinge contacten,
waren als gevolg van de lange-afstandhandel in ivoor en slaven vanuit het
binnenland met Arabische centra aan de kust, karavaanroutes ontstaan. Omdat de
karavaanwegen en het transport met dragers na enige tijd door de Duitsers
ongeschikt werd bevonden om hun aspiraties die in de bestuurlijke sfeer (zo snel
mogelijk het gebied onder controle te brengen) en in de economische sfeer (het tot
ontwikkeling brengen van het hoog ingeschatte productiepotentieel) lagen te verwezenlijken
werd al voor 1900 begonnen met de aanleg van spoorwegen.
De spoorlijnen volgden echter voor een groot deel de oude karavaanroutes en uiteraard
verloren die daardoor hun betekenis. Elders werden voetpaden en karavaanwegen
geleidelijk aan verbeterd zodat een wegenstelsel ontstond dat de
belangrijkste bestuursposten met elkaar verbond. Desondanks bleef in de Duitse
periode het karavaantransport met dragers van belang, hetzij als een aan- en
afvoersysteem voor de spoorwegen, hetzij bij gebrek aan spoorwegen, als onafhankelijk
transportsysteem (Hofmeier 1973, pp.53-60).
Door aandacht te schenken aan de wijze waarop pre-koloniale transportsystemen
en moderne transportontwikkeling in elkaar grepen, slaagt Hofmeier waar Slater
(1975) faalt namelijk inzicht in het proces van ruimtelijke herstructurering tijdens
de koloniale periode.
In deze studie over Togo zal functionele integratie niet alleen worden beschouwd
in termen van marktintegratie en arbeidsmigratie, maar zal als aanvulling daarop
en uitwerking daarvan de ontwikkeling van de infrastructuur geanalyseerd worden.
Dat wil zeggen dat ook aandacht zal worden besteed aan de pre-koloniale
infrastructuur, de wijze waarop die van invloed is geweest op het patroon dat
vanaf de koloniale penetratie is ontstaan, de ontwikkeling van koloniale penetratielijnen
als hoofdwegen en spoorlijnen, en de geleidelijke overheersing van sommige
penetratielijnen door andere in relatie met de havenconcentratie, de uiteenlopende
niveau's van ontwikkeling in verschillende delen van het netwerk, en de
tijdelijke desintegratie van het netwerk.
Op deze wijze kan aan de hand van de ontwikkeling van de infrastructuur de
regionale integratie van de Savanes in de Westafrikaanse handelseconomie worden
bestudeerd en de lokale integratie van Kantindi in de Savanes worden verduidelijkt.
Ter afsluiting moet nog opgemerkt worden dat in de loop der tijd het woord perifeer
door talloze auteurs van uiteenlopend pluimage is gebezigd en van vele uiteenlopende
betekenissen is voorzien. Soms werd het zelfs gebruikt en van geen
enkele betekenis voorzien. Het resultaat is een term die het midden houdt tussen
een multi-purpose container en een lege doos. Voor deze studie is de term daarom
onbruikbaar.
25