presentatie - Erfgoedcel Mechelen

Besluit
Rogers beoordeelde Hendrik Jayes drukken als ‘…usually in appearance and workmanship merely
of the normal standard of good provincial printing of his time’. Deze typering komt overeen met de
stellingname die als vertrekpunt diende voor de analyse van het corpus. De cijfers bevestigen dat de
Mechelse pers inderdaad een provinciale pers was. Omdat ze niet in staat waren om te wedijveren
met de gevestigde namen uit de omringende steden, beperkten de geslachten Jaye en Vander Elst
zich tot het drukken voor de lokale markt. Het valt op hoe de edities van ‘nieuwkomers’ als Hendrik
Jaye of Laurentius vander Elst na verloop van tijd van karakter veranderden. De meer omvangrijke
algemene werken verdwenen en maakten plaats voor drukjes die, zowel wat hun fysieke verschijning
als hun inhoud betreft, heel wat minder indruk maakten. Ze waren van bescheiden omvang en de
inhoud was vaak zeer tijdsgebonden en voornamelijk gericht op het Mechelse publiek. Spijtig
genoeg zijn er geen archieven van de Mechelse drukkers bewaard gebleven, maar vermoedelijk
liepen de drukkers daarbij weinig commercieel risico en werden de meeste edities besteld en betaald
door lokale klanten, hetzij het stadsbestuur, het aartsbisdom, de colleges of privé-personen. Pas
toen Pierre Joseph Hanicq, mogelijk gedwongen door het feit dat het geslacht Vander Elst de lokale
markt monopoliseerde, een aantal voor Mechelen vernieuwende keuzes maakte op het vlak van
drukpraktijk, selectie van werken voor zijn fonds en commerciële strategie, werd deze ‘provinciale’
drukkerslogica doorbroken.
Als er in het voorgaande weinig of geen vergelijkingen werden gemaakt met andere plaatsen in de
Zuidelijke Nederlanden, dan is dit vooral te wijten aan de schaarste aan materiaal waarmee het
Mechelse corpus vergeleken kan worden. Na de opname van de rijke Mechelse collecties, is het
Mechelse drukwerk immers oververtegenwoordigd in de STCV-databank. Dit zal in de toekomst
worden rechtgezet wanneer door de beschrijving van vergelijkbare collecties in Brugge, Kortrijk en
andere Vlaamse steden ook voor deze centra een bruikbaar corpus via de STCV ontsloten zal worden
en de databank verder zal uitgroeien tot een krachtig instrument voor de bestudering van het
gedrukte erfgoed.
Soirée Lamot - Mechesle drukkers, klantgericht en flexibel 19