overschrijding bij emissies naar water: beknopte fiches (pdf ... - Lne.be

ARCADIS ECOLAS Fiches milieurelevantie ongeoorloofde afvalwaterlozingen
06/11948/KC Milieurelevantie en vermogensvoordeel ongeoorloofde lozingen – Boekdeel 2
Nikkel(verbindingen) zijn prioritaire stoffen volgens Bijlage X bij de Kaderrichtlijn Water 2000/60/EG. De
Kaderrichtlijn water voorziet dat maatregelen worden getroffen om te komen tot de stapsgewijze
vermindering van lozingen, emissies en verliezen van deze stoffen. Nikkel(verbindingen) staan in Lijst II
(“grijze lijst”) van Bijlage 2C van Vlarem I wat betekent dat de lozing van deze schadelijke stoffen in het
aquatisch milieu dient te worden verminderd overeenkomstig artikel 2.3.6.1.§1.2° van Vlarem II. Nikkel is
opgenomen in de verklaring van de 3e Noordzeeconferentie (internationaal verdrag), die een
emissiereductie naar water en lucht nastreeft. Nikkel is opgenomen in Lijst III van de Europese
Verordening (EEG) Nr. 793/93 inzake de beoordeling en beperking van risico’s van bestaande stoffen. De
verordening heeft tot doel de mens en alle componenten van het milieu te beschermen tegen alle
mogelijke effecten van blootstelling aan gevaarlijke chemische stoffen. De stoffen uit de prioriteitlijsten
vragen speciale aandacht wegens hun mogelijke effecten op lange termijn.
Nikkel is één van de meeste mobiele zware metalen in het aquatisch milieu. Oplosbare nikkelverbindingen
zoals nikkelchloride en nikkelnitraat zijn in het algemeen mobieler dan onoplosbare nikkelverbindingen
zoals nikkeloxide en nikkelsulfide. Bij een pH < 6,5 zullen vooral de oplosbare nikkelverbindingen
aanwezig zijn. Ongeveer de helft van de nikkelverbindingen in water zijn aanwezig als ionen, de andere
helft vormt complexen met organisch materiaal. De aanwezigheid van stabilisatoren zoals b.v. EDTA zal
de mobiliteit van nikkel(verbindingen) verhogen door complexvorming.
Nikkel-overschrijding bij lozing naar OW
Nikkelverbindingen kunnen in oppervlaktewater adsorberen aan zwevende stoffen en sedimenten,
waardoor ze effecten kunnen veroorzaken in de waterbodem. Oplosbare nikkelverbindingen en
nikkelcomplexen zijn mobiel, en kunnen over een lange afstand getransporteerd worden, waardoor ze
over een groter geografisch gebied effecten kunnen veroorzaken.
Vervluchtiging van nikkelverbindingen via het wateroppervlak is normaal gezien geen belangrijk proces,
behalve indien nikkelcarbonyl aanwezig is. Nikkelcarbonyl is echter onstabiel onder normale
atmosferische omstandigheden, waardoor het snel afgebroken wordt.
Nikkel zal weinig tot matig accumuleren in waterorganismen. Nikkel accumuleert niet doorheen de
voedselketen.
Nikkel-overschrijding bij lozing naar RWZI
Een verhoogde concentratie aan nikkel(verbindingen) in de ontvangende rioolwaterzuiveringsinstallatie
(RWZI) kan leiden tot een verhoogde adsorptie aan het slib (afhankelijk van de omstandigheden), en
zodoende een verhoogd slibgehalte, waardoor meer slib moet verwijderd worden. Daarnaast kan ook een
deel van de (oplosbare) nikkelverbindingen en nikkelcomplexen via het effluent terug in het
oppervlaktewater terechtkomen, waar het effecten kan veroorzaken.
Om nikkel uit het water te verwijderen kan aktief kool of precipitatie gebruikt worden. Nikkel slaat alleen
onder bepaalde condities, namelijk bij een pH-waarde van minimaal 9,5 compleet neer, nadat het in
onoplosbaar nikkelhydroxide omgezet is.
3.2.22 Selenium of seleen
Algemeen
Een overschrijding van de emissievoorwaarden voor selenium of seleen (Se) heeft een verhoogde impact
op de mens en het milieu. Selenium is een stof die giftig is bij inademing en opname door de mond,
waarbij er gevaar is voor cumulatieve effecten. Selenium(verbindingen) zijn niet classificeerbaar met
betrekking tot humane carcinogeniciteit. Dit betekent dat niet kan uitgesloten worden dat blootstelling
aan selenium(verbindingen) kankerverwekkend is. Selenium kan in het aquatisch milieu op lange termijn
schadelijke effecten veroorzaken.
67