NMEC De Helix Een grens voorbij: vanaf 15 jaar ... - Lne.be

Bedreiging
De oppervlakte aan intacte kustduinen, schorren- en duin-polderovergangszones nam in de
loop van de 20ste eeuw zienderogen af vooral door bouwactiviteiten.
Het Duinendecreet, maar later ook het aankoopbeleid van de Vlaamse Overheid heeft er voor
gezorgd dat de achteruitgang stopgezet werd. Bovendien is nagenoeg het volledig Vlaams
kustduinenareaal opgenomen in Natura 2000, een Europees netwerk van beschermde
gebieden.
Het duinenecosysteem ondervindt echter nog altijd schadelijke invloeden, zoals verdroging,
versnippering, oprukkend struweel en invasieve exotische plantensoorten.
4. Hoogstamboomgaard
Belang
In Vlaanderen was het vanaf de 16de eeuw gebruikelijk om rond de boerderij fruitbomen aan te
planten om in het eigen fruit te voorzien. Dit waren meestal hoogstammen en tussen de
fruitbomen graasde het vee.
Hoogstamboomgaarden zijn niet alleen van belang omdat ze fruit leveren voor mensen; zowel
het fruit als de hagen die meestal de boomgaarden omzomen, worden ook bijzonder
gewaardeerd door heel wat zoogdieren, vogels en insecten.
Bedreiging
Globalisering van de fruitmarkt, intensievere veeteelt en de commerciële kweek die volledig
omschakelt naar laagstammig fruit zorgden ervoor dat hoogstamboomgaarden vanaf 1960 uit
het landschap verdwenen. Ook rooipremies voor hoogstamboomgaarden versnelden dit proces.
Ecosystemen buiten België
5. Mangroven
Belang
Mangroven, de vloedbossen langs de tropische kusten, zijn enorm belangrijk als `kraamkamer`
van de oceaan omdat veel vissoorten hun jeugd doorbrengen in het ondiepe, voedselrijke
water. Maar ook algen, sponsen, anemonen, schelpdieren, krabben … vinden in dit
worteldoolhof een geliefd schuiloord of kweekplaats. Bovendien vormen gezonde
mangrovebossen een belangrijke buffer tegen extreem natuurgeweld. Maar ook omgekeerd
vervullen mangroves een beschermende rol, want door zand en slib tegen te houden,
behoeden zij koraalriffen tegen toeslibbing.
Bedreiging
Veel mangrovebossen worden gekapt voor het maken van kweekvijvers voor garnalen, voor de
aanleg van suikerrietplantages, rijstvelden, zoutwinnerijen, aquacultuur, …
Bij de garnalenkwekerijen worden er ook nog extra problemen gecreëerd omdat het
overblijvende ecosysteem aangetast wordt door het gebruik van antibiotica, pesticiden en voer
bij de opkweek van de garnalen. Alleen al in de tweede helft van de 20 ste eeuw werd wereldwijd
ongeveer 50% van alle mangrovebestanden gekapt.
6. Koraalriffen
Belang
Koraalriffen worden soms de regenwouden van de oceanen genoemd. Ze zijn een verblijfplaats
voor duizenden diersoorten, ze bevatten chemische stoffen die misschien kunnen leiden tot
bruikbare geneesmiddelen en ze zijn een natuurlijke bescherming van kustgebieden door als
golfbreker dienst te doen. Het ecologische
NMEC De Helix Een grens voorbij: vanaf 15 jaar (handleiding) 21