Voorkomen van storingen en slijtage - Main Press(*)

Binnen Dow wordt het oliemanagement
serieus genomen. Al sinds de start van de
vestiging in Terneuzen maakt het smeermiddelenonderzoek
deel uit van het Equipment
Conditioning Monitoring programma. Door
de conditie van machines te monitoren,
kunnen eventuele problemen al in een vroeg
stadium worden herkend en kan worden ingegrepen
voordat machines defect raken. Het
smeermiddelenonderzoek gaat daarbij nog
een stap verder en is bedoeld om de oorzaken
die veelal ten grondslag liggen aan defecten
te inventariseren en analyseren. Door het
contaminatieniveau van de smeermiddelen
en andere bronnen van machineslijtage en
-defecten voortdurend te controleren en de
reinheidsgraad door middel van filtratie te
beheersen kan de conditie van de machine
optimaal op peil worden gehouden.
Vitale functies
Olie vervult voor hydraulische systemen een
aantal vitale functies. Zo wordt middels de
olie de hydraulische energie getransporteerd,
worden lagers en bewegende delen gesmeerd
en worden warmte en slijtagedelen getransporteerd.
Wanneer deze functies niet meer (goed)
kunnen worden vervuld, treedt productieverlies
op als gevolg van stilstand of lagere snelheden.
Daarnaast raken mechanische componenten
beschadigd en moeten -tezamen met de olie-
worden vervangen. Naast de kosten die dit met
Oliemanagement
Voorkomen van
storingen en slijtage
Om de betrouwbaarheid en
beschikbaarheid van machines
te optimaliseren, wordt jaarlijks
veel geïnvesteerd in onderhoud.
Voor hydraulische systemen
speelt daarbij de oliereinheid
een belangrijke rol. Vervuilde
olie blijft vaak vele jaren
zitten en kan zo de oorzaak
zijn van beschadigingen aan
componenten, verhoogde slijtage
en systeemcorrosie.
Met de steeds hogere olieprijzen
en de stijgende kosten voor
afvoer van gebruikte olie, is een
gedegen oliemanagement geen
overbodige luxe.
zich meebrengt, wordt ook het milieu onnodig
belast. Ondanks deze grote gevolgen, wordt
nog steeds 75% van de storingen in een hydraulisch
systeem veroorzaakt door vervuilde olie.
Als mogelijke oorzaken voor de vervuiling
kunnen daarbij worden genoemd assemblage,
reparatie of servicewerkzaamheden of een
slechte tankbeluchting. Ook de cilinderstang,
conventionele slijtage of corrosie dragen bij
aan het ontstaan van vervuiling.
Om vervuiling te voorkomen, dient bij het
ontwerp, de assemblage en de inbedrijfstelling
van tanks, pijpwerk en slangen met een
aantal factoren rekening te worden gehouden.
Zo moet bij het ontwerp al nadrukkelijk rekening
worden gehouden met de keuze van het
juiste filtersysteem en de mogelijkheden voor
reiniging. Scherpe overgangen en dode hoeken
waar vuil zich kan ophopen, dienen daarbij te
worden voorkomen. Voorafgaand aan alle
nieuwbouw- en assemblagewerkzaamheden
dient daarnaast een doordachte reinigingsprocedure
te worden doorlopen. Tenslotte moeten
leidingen en andere systeemcomponenten vóór
inbedrijfstelling worden gespoeld.
Laboratorium voor
smeermiddelenonderzoek
Ondanks deze maatregelen, leert de praktijk
dat slijtage, corrosie of water voor vervuiling
kunnen zorgen. Daarom dient regelmatig het
niveau van deeltjes- en vochtcontaminatie te
MAINTENANCE MAGAZINE N° 95, mei 2009
27

MAINTENANCE MAGAZINE N° 95, mei 2009
28
Spoeltechnieken voor een verbeterde systeemreinheid
- Extra filteren met een “fijner filter” dan het systeemfilter.
- Spoelen met een 2 tot 4 maal hogere snelheid (turbulentiestroming met een Reynolds
getal van 4.000 tot 6.000).
- Spoelen met een verhoogde smeerolietemperatuur (60-80°C) om vastzittende contaminatie
los te maken.
- Spoelen met temperatuur variaties.
- Spoelen met drukpulsaties om klevende contaminatie in hoeken en spleten los te
krijgen.
- Tegen de normale stromingsrichting spoelen (back-flashen).
- Hydrojetting om wanden van reservoirs en leidingen met grotere diameters te
reinigen.
- Elektrostatisch reinigen om zeer kleine deeltjes te verwijderen.
- Reinigen met oplosmiddelen.
- Chemische reiniging om de meeste organische en anorganische afzettingen op het
oppervlak te verwijderen.
- Mechanisch schoonmaken
worden onderzocht, zodat kleine afwijkingen
in een vroegtijdig stadium kunnen worden
bijgesteld. Voor de smeer-, regel-, seal- en
hydraulische systemen wordt daarbij gebruik
gemaakt van de geldende reinheidsnormen.
Dow Terneuzen beschikt hiertoe over een
eigen laboratorium.
Het laboratorium bedient de 25 fabrieken die de
vestiging in Terneuzen rijk is. Van de meer dan
10.000 machines die hier staan opgesteld, is 10
- 15% oliegesmeerd. Voor de oliereinheid hanteert
Dow een olieanalyseprogramma waarin
meettechnieken, monsterplaatsen, alarmwaarden,
meetfrequentie, registratie, diagnose en
evaluatie zijn vastgelegd. Jaarlijks worden
6.000 – 7.000 oliemonsters genomen die allereerst
visueel worden geïnspecteerd op kwaliteit
en watercontaminatie. Daarnaast wordt voor
het vaststellen van de oliereinheid gebruik
gemaakt van laser- en/of microscooptellingen.
Voor de lasertellingen is in het laboratorium een
Automatic Particle Counter (APC) beschikbaar
die conform de ISO-norm 4406 (99) het aantal
deeltjes telt dat groter of gelijk is aan 4, 6 en
14 µm. Een microscooptelling conform ISOnorm
4407(02) wordt ingezet voor telling van
het aantal deeltjes dat groter of gelijk is aan
5 en 15 µ en geclassificeerd wordt conform
ISO-norm 4406 (78). Verder wordt in voorkomende
gevallen ook ferrografie-onderzoek naar
de oliereinheid uitgevoerd.
Filtratie en spoeltechniek
Filtratie speelt bij het beheersen van de
systeemreinheid een belangrijke rol. Door het
plaatsen van filters en filtratiesystemen kan
worden voorkomen dat de smeermiddelen vervuild
raken en een ongewenst sneeuwbaleffect
optreedt. De analyse van de oliereinheid dient
daarbij meerdere doelen. Enerzijds kan op een
efficiënte en veilige manier worden bepaald of
de olie al dan niet (beter) moet worden gefilterd,
herwerkt of vervangen. Anderzijds kan op
basis van de opgedane kennis en ervaring en
door de nauwe samenwerking met Hydrauvi-
sion steeds voor de meest geëigende filtertechniek
worden gekozen. In die gevallen waarin de
bestaande filtersystemen niet toereikend zijn,
bijvoorbeeld wanneer door werveling in een
tank drab is losgeraakt, kan door middel van
een by-pass filtratie een tijdelijke oplossing
worden geboden.
Wanneer filtratie niet leidt tot een voldoende
reinheid van de olie, kan er ook voor worden
gekozen om het systeem op locatie of bij
Hydrauvision te spoelen. Zo’n ingreep bleek
nodig nadat tijdens een onderhoudsstop verspanende
bewerkingen waren uitgevoerd op een
smeeroliekoeler van een kraakgascompressor.
Gezien de grootte van de koeler diende
er gespoeld te worden met circa 1000 l/min.
gedurende 48 uur. Het bedrijf uit Schoondijke
beschikt hiervoor over spoelequipment
met een spoelcapaciteit tot circa 2000 l/min.
Door het geslaagde eindresultaat -de vereiste
reinheidsklasse werd ruimschoots behaald- is
besloten om componenten die een mechanische
bewerkingen ondergaan hebben, preventief te
spoelen en zo de bedrijfszekerheid verder te
verhogen.
Atex gecertificeerde vacuümpurifier
Voor olieontwaterings en -ontgassing wordt
binnen Dow Terneuzen verder gebruik gemaakt
van een ATEX-gecertificeerde vacuümpurifier
(zone 1 en 2, gasgroep II B en temperatuurklasse
4). De installatie verwijdert water,
gassen en vervuiling uit hydraulische vloeistoffen
en smeervloeistoffen volgens het vacuumdroogprocesprincipe.
Hierbij wordt zowel
het vrije en geëmulgeerde water als 80% van
het in de vloeistof moleculair opgeloste water
verwijderd. Verder worden alle vrije gassen
en tot 80% van de in de vloeistof moleculair
opgeloste gassen verwijderd. Tevens wordt de
olie gefiltreerd, waardoor ook de reinheid op
niveau kan worden gebracht.
Water- en metaalvervuiling van de vloeistof
hebben een sterk katalytische werking op de
veroudering van de vloeistof. Door deze vervuiling
effectief te verwijderen zal de standtijd
van de olie sterk toenemen. In tegenstelling tot
veel andere systemen, verwijdert het vacuümdroogproces
ook water en gassen die moleculair
in de vloeistof zijn opgelost. Hierdoor
wordt een grote buffercapaciteit gecreëerd
waardoor de tijdsintervallen tussen twee reinigingsperioden
verlengd kunnen worden. De
purifier kan daardoor in een roulatiesysteem op
olie reservoirs worden ingezet.