samenleven: nieuwe feiten over relaties en gezinnen - Cbs

More documents

Recommendations

Info

Gezinssituatie beïnvloedt vertrek Naast het opleidingsniveau van de ouders blijken nog enkele in het OG98 onderzochte huiselijke factoren van invloed te zijn op de leeftijd waarop kinderen uit huis gaan. In alle gevallen is het effect echter minder groot dan dat van het opleidingsniveau van de ouders. Zo gaan kinderen uit gelovige gezinnen relatief laat uit huis. Samenwonen vóór het huwelijk komt in deze kringen minder voor, zodat nog vaak ‘vanuit huis’ wordt getrouwd. Belangrijk blijkt ook de sfeer in het ouderlijk huis te zijn. Laat die sfeer te wensen over, dan gaan de kinderen betrekkelijk snel ergens anders wonen. Alleen studenten gaan gemiddeld nog eerder uit huis, maar het verschil bedraagt maar ongeveer een half jaar. De slechte sfeer heeft soms te maken met een slecht huwelijk van de ouders of met hun echtscheiding. Soms wordt beweerd dat kinderen uit grote gezinnen vanwege ruimtegebrek eerder uit huis gaan. Het OG98 geeft geen informatie over de beschikbare ruimte, maar laat wel zien dat kinderen uit grote gezinnen inderdaad eerder uit huis gaan dan kinderen uit kleine gezinnen. De verschillen zijn echter klein en hangen bovendien sterk samen met andere factoren die het uit huis gaan beïnvloeden. Overigens is het gezamenlijk effect van genoemde sociale factoren op het uit huis gaan wel redelijk sterk, maar verklaart het desondanks nauwelijks een kwart van de verschillen. Het lijkt er dus op dat individuele kenmerken en voorkeuren het vertrek sterker beïnvloeden dan achtergrondfactoren. Met het toenemen van de leeftijd wordt het percentage thuiswonenden dat eigenlijk al weg had willen zijn en het aandeel dat verwacht binnen twee jaar weg te gaan, steeds kleiner. Zo denkt van de 30-plussers ongeveer een op de zeven binnen twee jaar te vertrekken, tegen twee derde van de 25-jarigen. Mogelijk maakt een paar jaar extra niet veel meer uit als men al zo lang bij de ouders woont. Deels zal het ook iets oudere kinderen betreffen die wegens familieomstandigheden permanent bij hun ouders, of vaak de enig overgebleven ouder, willen blijven wonen. De meesten van hen hebben momenteel geen vaste relatie, maar willen niet voorgoed alleen blijven. Ze hebben dus nog geen concrete plannen om uit huis te gaan, maar houden de mogelijkheid wel open. Geld als spelbreker Een op de tien personen die het ouderlijk huis al hebben verlaten en in het OG98 zijn ondervraagd, zegt eigenlijk eerder uit huis te hebben willen vertrekken en geeft meestal als reden voor de vertraging de financiële situatie aan. Van de thuiswonenden is dit aandeel beduidend groter: bijna een op de vijf. Dit kan allereerst komen doordat in de jaren voorafgaand aan 1998 – de interviews vonden in het begin van 24 Centraal Bureau voor de Statistiek
1998 plaats – de conjunctuur nog niet zo best was, maar het aspiratieniveau van jongeren hoog, waardoor ze niet bereid waren in hun consumptiepatroon een stap terug te doen bij het uit huis gaan. Ook kan meespelen dat sommigen achteraf niet meer zo zwaar tillen aan het feit dat ze eigenlijk eerder hadden willen vertrekken, dat hun wens om te vertrekken misschien toch niet zo sterk was of dat ze wat kort van memorie zijn. Verder spreekt het voor zich dat de wens om zelfstandig te wonen niet onmiddellijk in vervulling kan gaan. Hoe dan ook, het vertrek uit het ouderlijk huis blijkt slechts in een minderheid van de gevallen echt te worden opgehouden door economische factoren als ‘kamer te duur’, ‘kon geen geschikte woonruimte vinden’, ‘had geen baan’, redenen die vaak genoemd worden voor een relatief laat vertrek uit het ouderlijk huis. Voor degenen die vanuit huis trouwden of gingen samenwonen lag de zaak overigens vooral in de jaren tachtig vaak iets gunstiger dan voor degenen die alleen gingen wonen, of althans niet samen met een partner. De leeftijd van vertrek veranderde voor deze categorieën maar weinig. De woningmarkt was in die tijd voor samenwoners dan ook gunstiger dan voor mensen die alleen wilden gaan wonen, zoals ook blijkt uit de toenmalige wachtlijsten. Momenteel ligt dit genuanceerder door de toename van het aantal hat-eenheden (huisvesting alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens) en de mogelijkheden voor centraal wonen. Conjunctuur en beleving eigen situatie De wijze waarop iemand zijn eigen situatie heeft beleefd, hoeft niet te sporen met hetgeen op grond van de externe omstandigheden, zoals de conjunctuur, zou kunnen worden verwacht voor het ‘gemiddelde’ individu. Zo zouden de jongeren die zijn geboren in de jaren zestig – soms aangeduid als ‘de verloren generatie’ – minder kansen hebben gehad om zich maatschappelijk te ontplooien. Hun start op zowel arbeidsmarkt als woningmarkt was moeizamer dan die van eerdere en latere generaties. Deze jongeren zijn inderdaad ook iets later uit huis gegaan, maar hun antwoorden op de betreffende vragen in het OG98 geven geen bevestiging van een slechtere uitgangspositie. Het percentage dat naar eigen gevoel te laat uit huis is gegaan, wijkt nauwelijks af van dat onder degenen die eerder of later zijn geboren. Kennelijk vond de verloren generatie het in het algemeen niet erg om wat langer thuis te blijven. Het feit dat ze thuis in het algemeen een grote mate van vrijheid en welvaart kenden en in alle opzichten over veel ruimte konden beschikken, zal ongetwijfeld hebben bijgedragen aan dit betrekkelijk positieve oordeel. Het OG98 bevat echter te weinig gegevens om dit goed te kunnen nagaan voor deze ‘niet zo erg’ verloren generatie, die het momenteel maatschappelijk zeer goed doet, mede door de nu wel gunstige conjunctuur. Samenleven. Nieuwe feiten over relaties en gezinnen 25
Page 1: Redactie: Joop Garssen Joop de Beer
Page 4 and 5: Verklaring der tekens . = gegevens
Page 7 and 8: Voorwoord Het zijn vooral demografi
Page 9 and 10: 1. Samenleven Joop Garssen Waar moe
Page 11 and 12: met het oog op de volksgezondheid,
Page 13 and 14: eperking van de vrijheid van vrouwe
Page 15 and 16: Ondanks een toenemende individualis
Page 17 and 18: 2. Weg van moeders pappot 24 23 22
Page 19 and 20: was, gemakkelijker bezoek kon ontva
Page 21 and 22: Opleiding ver weg Slechte sfeer thu
Page 23: 2.6 Gemiddelde vertrekleeftijd Laag
Page 27: Men zou dan ook kunnen denken dat j
Page 30 and 31: 3.2 Uit huis gaan van vrouwen naar
Page 32 and 33: 3.4 Percentage vrouwen met een twee
Page 34 and 35: 3.6 Percentage gehuwde vrouwen dat
Page 36 and 37: 3.9 Kans op een eerste huwelijk 100
Page 38 and 39: Na de scheiding wonen de mannen doo
Page 40 and 41: 3.12 Percentage in 1994 gescheiden
Page 42 and 43: Conclusies - Jonge generaties gaan
Page 44 and 45: 4.1 Percentage jongeren dat het oud
Page 46 and 47: 4.2 Percentage gehuwd en ongehuwd s
Page 48 and 49: vaak voor onder Surinaamse en Antil
Page 50 and 51: 4.4 Gehuwden naar herkomstgroeperin
Page 52 and 53: Huwelijken vaak minder stabiel Zoal
Page 55 and 56: 5. Kinderwens en huwelijk Maarten A
Page 57 and 58: Tabel 5.1 Aandeel buitenechtelijk l
Page 59 and 60: 5.4 Samenleefverband van de moeder
Page 61 and 62: Tabel 5.2 Aandeel eerste kinderen d
Page 63 and 64: nissen zich in de loop van de relat
Page 65 and 66: 5.7b Vruchtbaarheid en ontbinding v
Page 67 and 68: lijk snel na het begin van de relat
Page 69 and 70: Instabiele relaties vaak kinderloos
Page 71 and 72: geen kinderen verwachten beduidend
Page 73 and 74: 6. De Sarahs van nu Jan Latten en P
Page 75 and 76:
Oost-Europese landen en enkele West
Page 77 and 78:
6.3 Vrouwen met twee of meer kinder
Page 79 and 80:
ook in trek bij middelbaar opgeleid
Page 81 and 82:
vinden. Grafiek 6.7 toont de freque
Page 83 and 84:
7. Kleine en grote gezinnen 60 50 4
Page 85 and 86:
welijke groepering rekent, was eind
Page 87 and 88:
in de meest recente CBS-bevolkingsp
Page 89:
Conclusies - Het twee-kindgezin is
Page 92 and 93:
Eind jaren zestig begon het aantal
Page 94 and 95:
Uit grafiek 8.3 blijkt dat tweede-k
Page 96 and 97:
8.5 Redenen om te scheiden genoemd,
Page 98 and 99:
wachten dat het echte huwelijk van
Page 100 and 101:
Conclusies - Ruim een kwart van de
Page 102 and 103:
van de kinderen die geen echtscheid
Page 104 and 105:
Ruim een kwart van de kinderen had
Page 106 and 107:
- Van de kinderen blijft 80% bij de
Page 108 and 109:
leeftijdsgenoten, op school of werk
Page 110 and 111:
5 4 3 2 1 0 Het dalend kindertal on
Page 112 and 113:
Voor Turkse vrouwen breekt het moed
Page 114 and 115:
vooral de Marokkaanse vrouwen op, z
Page 116 and 117:
10.7 Aandeel vrouwen met een derde
Page 118 and 119:
kinderen per vrouw. Nederland is ec
Page 120 and 121:
verdwenen. Het is dus aannemelijk d
Page 123 and 124:
11. Leefstijl en demografisch gedra
Page 125 and 126:
Tabel 11.1 Vijf typen vrouwen deze
Page 127 and 128:
11.2 Vijf typen vrouwen, naar oplei
Page 129 and 130:
11.4 Percentage onder de vijf typen
Page 131 and 132:
Een kwart eeuw geleden was dit ook
Page 133:
- Het aandeel traditionele vrouwen
Page 136 and 137:
huis. Vrouwen vertrekken steeds zo
Page 138 and 139:
Weer grotere verschillen in huwelij
Page 140 and 141:
12.5 Leeftijd waarop 25, 50 en 75%
Page 142 and 143:
tendens zichtbaar is om sneller een
Page 144 and 145:
Oorzaken kinderloosheid veranderd K
Page 146 and 147:
Eerste fase: standaardisering Op gr
Page 148 and 149:
Conclusies - De grote variatie in g
Page 150 and 151:
ervaren en er kwam weer meer variat
Page 152 and 153:
Het los-vast scenario Maar het kan,
Page 154 and 155:
13.1 Bevolking: CBS-prognose en twe
Page 156 and 157:
13.2b Bevolking naar plaats in het
Page 158 and 159:
12 10 8 6 4 2 Geen samenleving van
Page 161 and 162:
14. Nederland en Europa: overeenkom
Page 163 and 164:
anderhalf procent boven het huidige
Page 165 and 166:
schillende wijzen van registratie n
Page 167 and 168:
aangeduid als ‘etnische minderhed
Page 169 and 170:
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Br
Page 171 and 172:
Tabel 14.2 Aandeel ooit gehuwden on
Page 173 and 174:
kinderen 2,5 2,0 1,5 stelling. Door
Page 175 and 176:
Tabel 14.4 Kenmerken van huishouden
Page 177 and 178:
combinatie van betaalde arbeid en g
Page 179 and 180:
15. Is Nederland gidsland of buiten
Page 181 and 182:
worden verstaan die ooit ten westen
Page 183 and 184:
geboekt. In 1975 waren de sterfteci
Page 185 and 186:
15.2 Totaal vruchtbaarheidscijfer k
Page 187 and 188:
De Nederlandse buitenechtelijke vru
Page 189 and 190:
De ontwikkeling die tot deze hoge l
Page 191 and 192:
kreeg, zoals hierboven beschreven,
Page 193 and 194:
en in Zweden trouwt inmiddels nog m
Page 195 and 196:
Multicultureel beleid Het beleid da
Page 197:
- Het aandeel mensen met een buiten
Page 200 and 201:
spelden dat we ons in de richting v
Page 202 and 203:
de ouders kunnen bijdragen, des te
Page 204 and 205:
van instabiele relaties’ genoemd.
Page 206 and 207:
geboorten in een korte periode, voo
Page 208 and 209:
fiscale maatregelen de vorming van
Page 211 and 212:
17. Panta rhei Jan Latten Geen onve
Page 213 and 214:
was, speelde het hiernamaals voor s
Page 215 and 216:
we dat de betekenis van het uit hui
Page 217 and 218:
Meer relatieverbrekingen De toegeno
Page 219 and 220:
Toekomstige condities Wat kunnen we
Page 221 and 222:
Geraadpleegde bronnen en literatuur
Page 223 and 224:
[34] Graaf, A. de, en L. Steenhof,
Page 225:
[70] Poppel, F. van, 1992, Trouwen
Page 228:
Wim van Hoorn (Centraal Bureau voor
show all

samenleven: nieuwe feiten over relaties en gezinnen - Cbs

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?