samenleven: nieuwe feiten over relaties en gezinnen - Cbs

Ongehuwd samenwonen snel ingeburgerd
Hoewel een toenemend aantal mensen een tweede of derde relatie aangaat, heeft
toch nog het merendeel van de bevolking met één partner samengewoond (grafiek
3.5). De toon wordt dus nog steeds gezet door mensen met een bestendige eerste
relatie. Het gangbare patroon is dat eerst bij wijze van proef wordt samengewoond,
veelal gevolgd door een bevestiging in de vorm van een huwelijk, een samenlevingscontract
of een partnerschapsregistratie. De populaire media wekken
misschien de indruk dat het normaal is af en toe van partner te wisselen, maar dit
voorbeeld wordt maar zelden gevolgd. In een relatie die niet optimaal is, zullen de
nadelen vaak niet opwegen tegen de voordelen. De emotionele gevolgen zijn vaak
ernstig, zeker voor de eventuele kinderen, en ook de financiële consequenties
kunnen onoverkomelijk zijn.
Ook de minderheid die wèl meerdere keren heeft samengewoond ziet een langdurige,
stabiele relatie waarschijnlijk als ideaal. Het ouderwetse motto ‘tot de dood
ons scheidt’ lijkt door samenwoners eerder te zijn vervangen door ‘tot het echt niet
meer gaat’ dan door ‘voor zolang het duurt’. Is er uiteindelijk sprake van meerdere
relaties, dan kan dit meestal worden bestempeld als ‘seriële monogamie’: zolang de
relatie duurt is men trouw aan de partner.
Samenwonen is in slechts enkele decennia vrijwel volledig ingeburgerd. Aanvankelijk
waren het vooral de hoger opgeleide, progressievere jongeren die gingen
samenwonen. Van degenen die in de jaren tachtig trouwden, hadden nog beduidend
minder laag opgeleide vrouwen dan hoog opgeleide vrouwen vóór het
huwelijk samengewoond (grafiek 3.6). Onder vrouwen die in de jaren negentig
trouwden was dit verschil naar opleidingsniveau nagenoeg verdwenen.
1)
3.5 Percentage vrouwen dat samenwoont in hun eerste relatie (op diverse leeftijden), per tijdvak waarin ze zijn geboren
100
90
80
70
60
50
0
1945-1949 1950-1954 1955-1959 1960-1964 1965-1969
23 jaar 28 jaar 33 jaar 38 jaar 43 jaar
1) Samenwonen in een huwelijk of buiten een huwelijk.
Samenleven. Nieuwe feiten over relaties en gezinnen 33