Handboek debietmeten in open waterlopen - Wageningen UR E-depot

STOWA 2009-41 Handboek debietmeten in open waterlopen
den op de ontwikkeling van de meettechniek. De eerste magnetisch-inductieve debietmeter
verscheen in 1952, de eerste ultrageluid debietmeter in 1978. Met de looptijd verschilmeter
(ADM) zijn de eerste continue debietmeetstations zonder obstructie van de waterloop met
een hoge betrouwbaarheid gerealiseerd. Met de komst van de varende Dopplermeting eind
jaren negentig is de basis gelegd voor een techniek die met inachtneming van de beperkingen
mogelijk een grote toepassingspotentie heeft voor het Nederlandse waterbeheer.
3.2 De meeTmeThODen Op een rij
Debietmeetmethoden worden in dit handboek onderscheiden in:
• Incidentele metingen waaronder wordt verstaan het meten van het debiet op een locatie
gedurende een beperkte periode en met een frequentie van enkele keren per maand of
per jaar;
• Continue metingen waaronder wordt verstaan het meten van het debiet op een locatie
gedurende een langere periode en waarbij de informatie over het debiet semi-continu,
bijvoorbeeld met een frequentie van eenmaal per kwartier of per dag wordt ingewonnen.
NB: De aanduidingen ADM en ADCP worden in dit handboek gebruikt als een verzamelnaam voor technieken
die gebruik maken van het akoestische looptijdverschilprincipe respectievelijk het principe van de
meting van het akoestische Dopplereffect. Beide technieken worden in Nederland door diverse leveranciers
en van verschillende fabrikanten aangeboden.
inciDenTele DebieTmeTingen
• de standaard velocity-area methode (par. 5.1), een methode die in vrijwel alle waterlopen kan
worden uitgevoerd met een redelijke mate van nauwkeurigheid.
• de aangepaste velocity-area methoden (par. 5.2), waar de standaard methode niet kan worden
toegepast in verband met de grote breedte van de rivier, drukke scheepvaart, rivier met
een steil verhang en getijderivieren.
Bekende aangepaste velocity-area methoden zijn:
• moving-boat methode (varende Doppler methode/ varende ADCP)
• deflectiemethode
• drijvermethode
• de verhangmethode (par. 5.3), een methode gebaseerd op de snelheidsformules van Chézy of
Manning die tamelijk onnauwkeurig is en gebruikt kan worden om redelijk snel en eenvoudig
een indruk van het debiet te verkrijgen.
• de verdunningsmethode (par. 5.4), een methode die werkt met een merkstof en veelal toegepast
wordt in snelstromende beken om een indruk van het debiet te verkrijgen.
• veldcalibratie (par. 5.5) van afvoerende kunstwerken zoals gemalen en stuwen, een
methode die dient om in-situ een betere indruk te verkrijgen van de afvoercapaciteit van
de kunstwerken dan met de standaard debietformules. Veldcalibratie dient veelal om de
coëfficiënten in de debietformules te calibreren. Een veldcalibratie is strikt beschouwd
geen afzonderlijke debietmeetmethode, maar is een toepassing van de velocity-area
methoden.
17