WETENSCHAPPEN - DPB Brugge

In het leerplan wiskunde van de eerste graad onderscheiden we:
- elementair: de types a∙x = b; x + a = b ; a∙x + b = c
- basis:vergelijkingen van de 1ste graad met getallen als coëfficiënten
- verdieping: lettervormen
Het omvormen van formules hoort bij het niveau 'verdieping'. Als je echter
bij oefeningen eerst de gegevens laat invullen en dan pas de omvorming
laat doen, dan zit je op het niveau 'basis'. De ervaring leert dan dat
leerlingen in de loop van het derde of het vierde jaar zelf de
overschakeling maken naar het niveau 'lettervormen'.
10 Moeilijke en vreemde woorden
Het loont de moeite vreemde woorden taalkundig te duiden of ten minste
te wijzen op gelijkenissen in de voor- of achtervoegsels. Dergelijke voor-
en achtervoegsels zijn dikwijls uit het Latijn of het Grieks afgeleid.
Voorbeelden:
- polymeer, polypeptide, polynoom … met 'poly-' verwijzend naar veel; het
tegenovergestelde zie je dan bijv. in oligopeptide, oligosacharide waar
'oligo-' naar weinig verwijst;
- cytoplasma, fagocytose …: alle woorden met 'cyto-' verwijzen naar de
cel
- heterotroof, heterozygoot, heterosoom … : 'hetero-' verwijzend naar
verschillend, anders … en dit staat tegenover 'auto-' dat naar eigen
verwijst zoals in autotroof, autosoom of naar 'homo-' dat naar gelijke
verwijst zoals in homozygoot, homoloog, …
- endoplasmatisch reticulum, endocytose, endocrien …: 'endo' verwijzend
naar binnenin; het tegenovergestelde kan dan het voorvoegsel 'exo-'
krijgen zoals in exocrien, exocytose …
- hydrostatische druk, gehydrateerde ionen, gedehydrateerde
marathonloper …
We verkiezen Nederlandstalige woorden indien deze beschikbaar zijn,
maar met het oog op verdere studies kun je ook al eens de vreemde
woorden laten vallen zoals centripetaal i.p.v. middelpuntzoekend, inertie
i.p.v. traagheid enz.
Soms kiezen we bewust voor de wetenschappelijke terminologie. Zo is in
het geactualiseerde leerplan biologie voor de tweede graad expliciet
gekozen om de termen sympatisch en parasympatisch zenuwstelsel op te
nemen in de doelstelling. De vroegere formulering met de termen
‘willekeurig’ en ‘onwillekeurig’ zenuwstelsel zorgde soms voor verwarring
bij leerlingen (en leraren?). De wetenschappelijke termen, die in het
17