Deelrapport Urgentieverlening in de lokale praktijk

5.4 Mantelzorg
Mevrouw B lijdt aan een chronische ziekte en heeft daarvoor veel zorg nodig.
Haar twee zussen verzorgen haar dagelijks. Beide zussen wonen binnen uw
werkgebied, maar mevrouw B woont elders in Nederland. Nu wil mevrouw B
in de buurt van haar zussen komen wonen om de zorg te vergemakkelijken. Er
is reeds een poging gedaan om via woningruil aan een woning te komen, maar
dat is nog niet gelukt.
Kan mevrouw B in uw werkgebied met voorrang een woning krijgen?
Volgens een derde van de respondenten (33%, n=307) kan mevrouw B met voorrang een woning krijgen. De
toelichtingen op deze vraag verschillen sterk: ze variëren van “Dit betekent dat er problemen in en rond het huis
van mevrouw B [..] zijn, [..] (en dus) is de gemeente waarin mevrouw B woonachtig is in dezen aan te spreken”
tot “Zowel het leveren van mantelzorg als het ontvangen van mantelzorg zijn bij ons reden voor urgentie”.
De meest genoemde redenen waarom mevrouw B geen voorrang kan krijgen, zijn dat zij niet woont in het
betreffende woningmarktgebied of geen economische of sociale binding heeft. Als gevolg daarvan kan zij geen
beroep kan doen op de urgentieregeling. Als reden hiervoor voeren de respondenten aan dat zorgdiensten in de
eigen regio mevrouw B moeten ondersteunen. Ook wordt aangevoerd dat wanneer men dit zou toestaan, de
senioren in de eigen regio niet meer aan bod komen. Alleen als blijkt dat mevrouw B in haar eigen gemeente
niet de juiste zorg kan krijgen, kan zij in sommige gevallen alsnog een urgentieverklaring aanvragen.
Een tweede veelgenoemde reden waarom geen urgentie kan worden toegekend, is dat mantelzorg geen
urgentiecriterium is. In dit geval is het vaak wel zo dat mevrouw B bij een levensbedreigende of acute
noodsituatie een urgentieverklaring kan krijgen.
De respondenten die positief hebben geantwoord, schrijven regelmatig dat een urgentieverklaring afgegeven
door de gemeente van mevrouw B noodzakelijk is. Die kan vervolgens worden overgenomen. Ook wordt vaak
als voorwaarde genoemd dat de juiste zorg niet in haar huidige gemeente geleverd kan worden, of dat ze
afhankelijk is van de zorg van haar zussen. Slechts een paar gemeenten of corporaties geven aan geen verdere
voorwaarden te stellen aan de situatie van mevrouw B; in die gebieden kan zij zo met voorrang een woning
krijgen.
Opvallend is dat een aantal reacties betrekking heeft op andere mogelijkheden voor mevrouw B. Zo wordt
regelmatig genoemd dat ze met een beroep op de hardheidclausule toch een urgentieverklaring kan krijgen.
Ook een aanvraag van een CIZ-indicatie voor aanleunwoningen of andere vormen van verzorgd wonen wordt
kansrijk geacht. Een derde optie is lokaal maatwerk: sommige corporaties hebben zelf de vrijheid te bepalen of
ze mevrouw B willen helpen.
5.5 Huurschuld
Vanwege huurschuld heeft familie V een jaar geleden hun woning moeten
verlaten. Ze zijn toen in gaan wonen bij de moeder van mevrouw V. Maar dat
levert veel spanning op. Familie V is bereid om via de schuldsanering hulp te
zoeken. Kan de familie V in uw werkgebied met voorrang een woning krijgen?
Volgens 23% van de respondenten (n=306) kan familie V met voorrang een woning krijgen in hun werkgebied.
Ook in het omgaan met deze problematiek blijkt veel variatie te zijn in den lande. Zo wordt door een respondent
geschreven over de mogelijkheid van een zorgdakconstructie, met intensive begeleiding inclusief
schuldsaneringtraject, bij goed gevolg uitmondend in een vast huurcontract. Tegelijkertijd schrijft een tweede:
“Absoluut niet, een huurder die is verhuisd of is uitgezet vanwege huurachterstand krijgt bij ons geen tweede
kans”, en een derde: “Familie V is zelf verantwoordelijk voor hun eigen situatie en kan niet beloond worden voor
hun financiële problemen”.
Volgens een aanzienlijke groep is huurschuld een uitsluitinggrond voor urgentie. Hierbij wordt vaak gewezen op
de eigen verantwoordelijkheid van familie V. Voor de corporaties en gemeenten waar huurschuld geen
uitsluitinggrond is, worden diverse voorbehouden en voorwaarden genoemd om voorrang te krijgen. Vaak gaat
het om een combinatie: urgentie is mogelijk als er sprake is van schuldhulpverlening en/of van een
levensontwrichtende situatie. Ook de aanwezigheid van minderjarige kinderen is soms een reden om in
VROM-Inspectie mei 2008 Urgentieverlening in de lokale praktijk Pagina 22/29