marterpassen xiii - Nieuw in de Zoogdierwinkel

derzoekje voortzetten in het Drentse? Of toch iets
nieuws beginnen? Ik had in de afgelopen jaren af
en toe een marterachtige waargenomen. Een paar
keer een hermelijn, drie keer een wezel en een
keer een bunzing die haar jongen vanuit een kapschuur
met stro een voor een veilig de weg over
bracht. Daaraan terugdenkend nam ik een ferm
besluit: ik ga onderzoek doen naar marters!
Dat is echter gemakkelijker voorgenomen dan
uitgevoerd. Mijn moeizame zoektocht naar informatie
over marters en vooral marteronderzoek,
bracht me weer bij het advies van mijn collega.
Het contact met Hans Kleef was snel gelegd en uit
de mailwisseling die volgde, bleek al snel dat er
vooral naar de kleinere marters weinig onderzoek
is gedaan. Om toch wat meer over marteronderzoek
in het algemeen aan de weet te komen, kreeg
ik Hans zover mij een keertje mee te nemen. Ik
nam een dagje vrij (als boswachter voorlichting, pr
en recreatie zit je beroepshalve meestal achter je
bureau) en Hans leidde mij de fascinerende wereld
van de boommarter binnen.
Allereerst bezochten we een paar nestbomen in de
boswachterij Veenhuizen die Hans wilde controleren
op de aanwezigheid van jongen. De potentiële
bomen bleek hij in voorgaande jaren allemaal in
kaart te hebben gebracht. Monnikenwerk. We
bezochten een aantal van die bomen en telkens
werd er onder de boom naar uitwerpselen van
boommarters gezocht. Bij boomnummer 3 bleek
het raak ondanks dat we op de grond niets konden
vinden. Toen ik al weer naar de auto wilde lopen,
wees Hans me op een zijtak. ‘Kijk eens wat daar
ligt.’ Goh, een keutel. Dat was les 1. Vervolgens
werd de rand van de nestholte geïnspecteerd. Ik
kon niets vreemds ontdekken, maar Hans zag een
minuscule haar aan de rand kleven. Na enig turen,
zag ik wat hij bedoelde. Dat was les 2 (en er volgden
nog een stuk of vijftien maar daar zal ik u niet
mee vermoeien). Er werd een soort hengel tevoorschijn
gehaald met daarboven op een cameraatje
voorzien van een microfoon. ‘Ik gebruik nu alleen
het microfoontje. Als er jongen in de holte zitten,
hoor je ze na een tijdje wel’, onderwees Hans. We
meenden beiden al enige beweging in de holte te
hebben gezien, dus de spanning steeg behoorlijk.
‘Zou ik zo meteen mijn eerste boommarter zien?’
Na een minuut of twintig hadden we nog steeds
geen kik gehoord en Hans besloot de holte met de
camera te inspecteren. Dat leverde bar weinig op.
Na drie pogingen kwamen we erachter dat het
zwarte beeld op het tv-schermpje niet werd veroorzaakt
door een slechte verbinding, maar door
het feit dat de nestholte vol rotzooi zat. Geen
boommarter dus, wel een aantal duizendpoten die
waarschijnlijk de indruk van boommarterbewegingen
hadden gewekt…
Later die dag had ik alsnog geluk toen we in het
Drents-Friese Wold een van Hans zijn vaste
adresjes bezochten. In het nest zaten drie jongen
van een week of vijf. Schitterend! Mijn eerste
boommarters, weliswaar op een tv-schermpje,
maar toch.
De boommarters hadden me echter nog niet opgegeven.
Een week later zag ik midden op de dag in
de boswachterij Ruinen een volwassen boommarter
in de kruinen van een beuk recht op mij af komen.
Wat een prachtig beest, een seconde of tien
heb ik hem kunnen bekijken voordat hij in de
kruinen van de dennen van het belendende bosvak
verdween. Sinds die dag hebben de boommarters
mij in hun macht, ook al heb ik ze al een half jaar
niet meer gezien.
Na mijn aanmelding bij de WBN heb ik bedacht
dat ik het gebied rond mijn woonplaats Norg wel
eens even in kaart zou brengen. Er komen af en
toe meldingen binnen van mensen die menen een
boommarter te hebben gezien. Steenmarter komt
er sowieso voor. Verkeersslachtoffers zijn er de
laatste jaren niet gemeld. Het werkgebied grenst
aan de noordzijde van het kerngebied de Drents-
Friese Wouden, laten we het maar de periferie
noemen. Er zijn diverse grotere en kleinere relatief
jonge bossen (zo’n 60-80 jaar) te vinden. Alleen
rond het landgoed Mensinge in Roden en rond
Norg zijn een aantal oudere stukken. Vol goede
moed begon ik met het inventariseren van bomen
die waren voorzien van een of meerdere spechtengaten.
Al snel had ik een paar mooie oude beuken
te pakken die waren voorzien van een spechtenflat.
Maar toen begon eigenlijk pas het echte werk.
Hoe vind je nestholtes in een grove dennenbos
waar de bomen allemaal even oud en even dik
zijn? Hoe zie die holtes er eigenlijk uit, zijn ze er
wel? Dat moet wel, want op veel plekken hoor en
zie ik zwarte en groene spechten. Maar na een
uurtje of vijftien veldwerk had ik nog geen nestholte
in een andere boomsoort gevonden. Ja, in
dode staande eiken kom je geregeld het hakwerk
van de grote bonte specht tegen, maar die gaten
zijn over het algemeen te klein voor de boommarter
had ik me laten vertellen. Kortom, vanaf nu
zou ik alleen nog maar uitkijken naar beuken.
Hans maar eens gemaild en gelukkig, of helaas,
het is maar net hoe je het bekijkt, heeft hij zo’n
beetje alles al onderzocht op het gebied van nestholtes.
Hij kwam met de opbeurende mededeling
Jaarbrief WBN-VZZ over 2006 43