marterpassen xiii - Nieuw in de Zoogdierwinkel

Bij het reduceren van de kans van optreden van
een bepaald hengcamscenario moet worden bedacht
dat niet alle invloeden kunnen worden vastgesteld.
Echter, paragraaf 4 beschrijft hoe met
gezond verstand een aantal voorzorgsmaatregelen
te treffen zijn volgens het principe ‘zo laag als
redelijkerwijs mogelijk’, in fraai Engels ook wel
het ALARA-principe genoemd (As Low As Reasonably
Achievable).
4. Dilemma’s en gezond verstand
In de praktijk kunnen er dilemma’s ontstaan. Bijvoorbeeld
een WBN-er die de kansverlagende
maatregel wil treffen ’s nachts te hengcammen, in
de verwachting dat de moer afwezig zal zijn. Indien
in een bepaald terrein nachtelijk hengcammen
lastig of onmogelijk is dan staat hij voor de keuze:
afzien van overdag hengcammen of een hoger
risico aanvaarden in het belang van het onderzoek.
Een ander voorbeeld; iemand wil een nestboom
met twee boven elkaar gelegen holtes bekijken.
Als kansverlagende maatregel wil men de afstand
van de camera tot de marter zo groot mogelijk
maken, dus men gebruikt het hoogst gelegen gat.
De holte blijkt een kromming te hebben en het
zicht van de camera levert te beperkte informatie
op. Ook deze onderzoeker staat voor de keuze,
stoppen of een hoger risico aanvaarden via een
tweede poging door het lagere gat. Wellicht is het
mogelijk met een externe camera te kijken of de
aanwezigheid van jongen vast te stellen op basis
van het geluid via de monitorluidspreker. Het maken
van een goede afweging is voor de ervaren
WBN-er die individuele boommarters in zijn gebied
enigermate kent vaak intuïtief en dus niet zo
zwart-wit. Vaak geldt hoe minder ervaring, hoe
voorzichtiger men is (en ook moet zijn) bij de
inschatting van het aanvaardbaar risico.
5. Evaluatie van seizoen 2006
Tabel 2 toont de resultaten van 108 inspecties met
de hengcam. Bij deze 108 inspecties werd de moer
60 maal thuis aangetroffen. In 7 (van de 60) gevallen
was sprake van geïrriteerd gedrag. In ten
minste één van die 7 gevallen was sprake van fysiek
contact van de camera met de marter en ver-
Tabel 2. Resultaten hengcaminspecties 2006
dween de irritatie door vanuit een hoger gelegen
holte te inspecteren. In 2 van die 7 gevallen bleek
de agressie van één bepaalde boommarter zodanig
te zijn dat inspectie van de boomholte onmogelijk
was; maar ook deze marter verliet haar boom niet.
In 2 andere (van de 7) gevallen bleek dat de marter
binnen een week verhuisd was, zonder dat er redenen
waren om dit aan het hengcammen toe te
schrijven. Al deze kansen worden aanvaardbaar
geacht en passend binnen de visie zoals samengevat
in Tabel 1.
Ook is één maal een camera permanent gedurende
48 uur ingebracht in een nestboom waarin een
moertje met twee jonge boommarters. In deze
periode is uitsluitend de natuurlijke interactie tussen
moertje en jongen waargenomen en geen irritatie.
6. Conclusies
De hengcam heeft in 2006 opnieuw haar grote
waarde bewezen. In bomen waar het vroeger onmogelijk
was om jongen vast te stellen, zoals het
bekende territorium op Den Treek (zie elders in
deze MARTERPASSEN) kon dat nu eindelijk wel
dankzij de hengcam. Ook is in een aantal gevallen
sterfte van de jongen in de nestholte vastgesteld.
Het in 2005 opgestelde gedragsprotocol voor
nestinspecties met een hengcam lijkt afdoende te
zijn. Het aantal geconstateerde schrikreacties van
de moertjes door het hengcammen mag beperkt
worden genoemd. Hierbij moet ook bedacht worden
dat er vermoedelijk een extra gevoelige periode
te onderscheiden is op het moment dat de
jongen de leeftijd hebben bereikt waarop ze de
nestboom willen verlaten. De WBN concludeert
dat op grond van de nieuwe ervaringen de hengcam
een in het belang van het onderzoek niet meer
weg te denken techniek is geworden.
We danken de terreineigenaren en –beheerders
voor hun toestemming, belangstelling en medewerking
aan dit onderzoek.
N locatie aantal inspectie tijdstip moer thuis? irritatie? bewoond aantal geboorte
inspecties data
ná inspectie jongen datum
1 Cronebos 2 10-4 ochtend ja nee tot 29-05 1 ± 01-04
17-5 ochtend ja nee
2 Leuvenum Heineken dam 4 25-4 ochtend ja nee tot 30-05 3 ± 17-04
15-5 ochtend ja nee
23-5 ochtend ja nee
30-5 ochtend ja nee
3 Leuvenum Poolse weg 1 24-4 ochtend ja nee nee
4 Hoenderlose Bos 1 1-5 ochtend nee - ? 1 ± 11-4
Jaarbrief WBN-VZZ over 2006 47