februari 2005 - Sportcommissie

ZANDLOPER 

Informatiebulletin 

van en voor de LO/Sportorganisatie 

Nummer 1, 

februari 2005 

Fit for Action 

Koninklijke Landmacht 

ZANDLOPER 1 

LO/Sportorganisatie

8. Uitreiking 

rode baretten 

28. Bad Reichenhall: 

“Geen doel maar 

een middel” 

10. Impressie 

Parcours Militair 

36. Mijn uitzending 

naar Afghanistan 

Inhoudsopgave 

Jaargang 12, nummer 1, februari 2005 

Van de commandant 3 

Van uw Medezeggenschapscommissie 5 

LO/Sportgroep Harskamp nieuwe imago 6 

Uitreiking rode baretten 8 

Impressie Parcours Militair 10 

Intranet Nieuws 12 

Cadetten klimmen in Marche-les-Dames 13 

Militaire Vijfkampploeg in Chili 16 

LO/Sport kort 20 

Train “while” you fight 24 

LO/Sportinstructeurs blazen Gravendienst nieuw leven in 26 

Bad Reichenhall: “Geen doel maar een middel” 28 

Sonne am Zugspitze 32 

De Pen 33 

Van Kracht & Cardio naar Fitness & Health 34 

Mijn uitzending naar Afghanistan 36 

Van uw personeelsdienst 38

Van de Commandant 

Het jaar 2005 is al behoorlijk op weg en de eerste 

Zandloper ligt weer op de mat. Er wacht wederom 

een spannend jaar met veel ingrijpende ontwikkelingen. 

Zowel op personeelsgebied als in de organisatiestructuur 

van de KL staat er het nodige te gebeuren. 

Voor mij persoonlijk zal eind van de maand maart het 

doek vallen, of liever gezegd: dan zal een nieuw leven 

van start gaan. 

Organisatie-ontwikkeling 

In de loop van dit jaar gaat de KL op de schop. Ongeveer 

rond september zal de functie van Bevelhebber der landstrijdkrachten 

(BLS) verdwijnen en zal het Commando 

Landstrijdkrachten (CLAS) worden opgericht dat rechtstreeks 

zal worden aangestuurd door de Chef Defensie Staf (CDS). 

Door het verdwijnen van deze tussenlaag (BLS) zal een 

deel van de taken van de voormalige Landmachtstaf zowel 

omhoog (Defensiestaf) als naar beneden (CLAS) gaan. 

Dat heeft behoorlijke gevolgen voor het Opleidings- en 

Trainings Commando (OTCo), waar de LO/Sport onder 

valt. Het OTCo krijgt er taken bij en schuift als geheel 

onder de CLAS. OTCo zal als gevolg hiervan ook reorganiseren. 

Er zal een Opleidings- en Trainingscentrum 

Operatiën (OTCOpn) bij komen, dat onze buurman zal 

worden in Gebouw Y te Amersfoort. Dit OTCOpn is een 

samenvoeging van delen van de huidige OTCa en dus 

zal ontvlechting moeten plaatsvinden. In de reorganisatie 

van het OTCo zal de LO/Sport ongemoeid blijven. 

Personeelsontwikkelingen 

Een belangrijke ontwikkeling dit jaar is het wegvallen van het 

onderscheid tussen BBT en BOT personeel. Vanaf medio dit 

jaar zal iedereen de status “militair” krijgen. Een direct gevolg 

zal zijn dat het personeelsbeheer van alle militairen vanuit het 

Haagse zal worden geregeld. Op de werkvloer zullen jullie 

daar nog weinig van merken. Zo lang onze sectie S1 (personeelszaken) 

gevuld blijft, zal het voorwerk door hen gedaan 

worden. Mogelijk dat alleen de administratieve afhandeling 

via het Personeelscommando in Den Haag zal gaan lopen. 

“Up or Out” 

Een andere belangrijke ontwikkeling is dat in de loop van 

2005 duidelijkheid zal gaan komen over de invulling van “Up 

or Out”. Vooral van belang zal zijn hoeveel knippen er zullen 

komen in het loopbaanspoor van militairen en op welke 

leeftijd die zullen gaan vallen. De huidige verwachting is dat 

het beperkt zal worden tot één knip en dat die ergens tussen 

35 en 40 jaar zal vallen. Op basis van de algemene uitgangspunten 

zal wel een specifiek LO/Sportbeleid moeten worden 

geschreven en voorgesteld aan het Personeelscommando. 

Hoofd Sectie S1, kap Peter van Heeringen, is momenteel 

bezig om de contouren van dat beleid helder te krijgen. 

Personeelsinformatie 

Ondanks dat veel nog onduidelijk is, hebben we toch 

gemeend in te moeten gaan op de talloze vragen die deze 

twee ontwikkelingen hebben opgeroepen. Na inventarisatie 

is een groot aantal vragen overgebleven, die inmiddels 

ook al via een S3 brief zijn verspreid. Ook zal Hoofd 

Sectie S1 in deze Zandloper nader ingaan op de meest 

belangrijke vragen. Ik kan echter niet genoeg benadrukken 

dat de antwoorden op dit moment nog geen enkele 

rechtsgeldigheid hebben en dat ze gezien moeten worden 

als “best guess” en vooral service aan het personeel. 

LO/Sportinstructeurs ten behoeve van OJKL 

Eind vorig jaar is een crashactie opgestart met als doel om op 

korte termijn een stevige impuls te geven aan de fysieke- en 

mentale opleidingen van leerlingen in het Oriëntatie Jaar 

KL (OJKL). Gebleken is dat er uit deze VMBO leerlingen te 

weinig geschikte kandidaten komen voor het vervullen van 

gevechtsfuncties. We zijn de uitdaging aangegaan en hebben 

een zevental collega’s geselecteerd die onder de inspirerende 

en vakbekwame leiding van aooi Jack Wouters inmiddels aan 

de slag zijn gegaan om een kwaliteitsimpuls aan de werving 

te geven. Dit is voor de LO/Sport een belangrijk project en 

een uitgelezen kans om te bewijzen wat gestructureerde 

training daadwerkelijk voor effect heeft op de fysieke- en 

mentale gesteldheid van (aspirant)militairen. Heel veel succes 

Jack en je “club van zeven” en we blijven graag (via de 

Zandloper) op de hoogte van jullie ervaringen en successen! 

GVA/AT 

Begin januari zijn de pilots GVA/AT in Bad Reichenhall 

gestart. Kap Gert Borneman en Aooi Nico Spierenburg 

hebben het management van de LO/Sport uitgebreid 

geïnformeerd over de ervaringen van de eerste drie pilots. 

Het was een genot om hen aan te horen. Onder behoorlijke 

tijdsdruk is een oefening uit de grond gestampt waar 

we trots op mogen zijn. Dankzij de voorbereidingen van 

kap Rob Jansen en het vervolg door Gert Borneman is er 

iets moois ontstaan, dat alle aspecten vertoond van het 

ingezette LOFT-beleid. Activiteiten, toegesneden op de 

beginsituatie van de eenheid volgens de LOFT doctrine (6stappen 

model). Activiteiten ook, die appelleren aan zowel 

de fysieke- als mentale component, en tot slot activiteiten 

waarin de evaluatie door onze eigen mensen een belangrijke 

toegevoegde waarde levert aan de vormende waarde van 

deze “topweek voor de deelnemers” (en dit is een citaat 

van de deelnemers zelf!!). Kortom: een fraai voorbeeld van 

integrale, competentiegerichte O&T, waarin Leren, Trainen 

en Vormen in een goed samenspel aan de orde komen. 

Commando-overdracht 

Op 30 maart a.s. zal ik het commando van de LO/Sportorganisatie 

overdragen aan de dan kolonel Nico Spreij. Deze dag 

zal worden omlijst met een mini-symposium. Tijdens dit symposium 

zal een tweetal lezingen worden verzorgd. De eerste 

gaat over het Optreden in Verstedelijkt Gebied (OVG) met 

een knipoog naar de fysieke- en mentale aspecten daarvan. 

De tweede lezing heeft als thema “Militair… Topsporter of 

niet?”. De internationaal befaamde toptrainer Henk Kraaijen- 

ZANDLOPER 03

Colofon 

hof en C-11 LMB, bgen Koen Gijsbers, tevens voormalig 

topatleet, zullen dit onderwerp in een duo-presentatie aan de 

orde stellen. Door dit symposium wordt het nuttige met het 

aangename verenigd. Bovendien wordt hierdoor een podium 

geschapen om relaties uit de KL en daarbuiten te laten proeven 

aan de betekenis van de fysieke- en mentale component, 

en nu eens uit de mond van “derden”. Ik kan me voorstellen 

dat velen geïnteresseerd zijn om deze dag te bezoeken. We 

zijn helaas beperkt door de mogelijkheden van de accommodatie 

en de wens om relaties van buiten de LO/Sport uit 

te nodigen. Vanuit de LO/Sport kan ongeveer 2/3 van het 

personeel aanwezig zijn, terwijl de overige gasten op naam 

zullen worden uitgenodigd. Ik vraag begrip voor deze situatie. 

Afbouwen of onthechten? 

Op 30 maart zitten ruim 36 jaar Koninklijke Landmacht, waarvan 

ruim 33 jaar in de LO/Sportorganisatie, er op. In ieders 

leven een belangrijk moment, dus ook in dat van mij. Een 

moment ook waar je wel naar toe kunt leven, maar waarvan 

je niet van tevoren kunt voorspellen hoe je het gaat beleven. 

In mijn “baantje” kun je het je nu eenmaal niet permitteren 

om echt af te bouwen, terwijl daar af en toe best behoefte 

aan bestaat. Niets menselijks is mij vreemd. Sterker nog: ik 

denk dat het zelfs noodzakelijk is om met enige afstand van 

de organisatie adieu te kunnen zeggen. Immers het leven verandert 

rigoureus en je ritme wordt daardoor behoorlijk op zijn 

kop gezet. Ik (we) ben (zijn) vast van plan nog enkele tientallen 

jaren in gezondheid op deze aardbol te blijven rondlopen. 

Afscheidstournee 

Ik prijs me dan ook gelukkig dat de opvolging goed geregeld 

is, waardoor ik de mogelijkheid heb om de laatste 2 

maanden een soort “afscheidstournee” te houden. Ik ben 

helaas niet in de gelegenheid om alle LO/Sportgroepen te 

bezoeken, maar bij een behoorlijk deel daarvan lukt dat 

gelukkig wel. Deze keer geen moeilijke agenda’s, maar 

gewoon eens lekker ouwehoeren, herinneringen ophalen of 

zo maar wat ontspannen sporten. Een prima manier om te 

“onthechten” en tevens nog vele collega’s de hand te schudden. 

Tot de werkbezoeken en anders graag tot 30 maart. 

Laatste “Van de commandant” 

Dit is tevens de laatste “Van de commandant” van mijn hand. 

De uitgave van maart zal in het teken staan van de overgave 

en overname aan (l)kol Nico Spreij. Ruim 60 bladzijden 

informatie, maar ook wat prietpraat is uit mijn toetsenbord 

gerold. Ik wens Nico veel succes met zijn nieuwe uitdagende 

functie en ook met de “maandelijkse verplichting” om twee 

A4-tjes vol te schrijven voor de Zandloper. Via deze weg 

wil ik ook, tot slot, de gelegenheid nemen om nu al vast 

iedereen van harte te danken voor de getoonde inzet voor 

de LO/Sportorganisatie en voor het vertrouwen dat ik heb 

mogen genieten. Het is een absoluut voorrecht geweest 

om commandant van deze bijzondere club te zijn. Het was 

echt hartverwarmend te zien bij de talloze werkbezoeken, 

over wat voor een deskundig en gemotiveerd personeel we 

beschikken. Het gaat in organisaties altijd om de mensen, 

maar vooral om de goede mensen en daarvan hebben we er 

gelukkig heel veel en dat is iets dat we mogen koesteren. 

Het gaat jullie allemaal heel goed in de toekomst, 

zowel privé als op het werk. 

Door kol Rob Zimmermann 

ZANDLOPER 04

Koninklijke Landmacht 

Op 25 januari is de Medezeggenschap Commissie (MC) 

van de LO/Sportorganisatie weer bijeen geweest, voor 

het eerst in 2005. Dat 2005 wel weer eens een druk 

jaar kan worden bleek meteen al weer uit het feit dat 

niet iedereen in de gelegenheid was om de bijeenkomst 

bij te wonen. Zitting hebben in de MedezeggenschapsCommissie 

is een neventaak, geen hoofdtaak. 

Toch stonden er weer een aantal zaken op de agenda 

die de aandacht van de Commissie vroegen. Zoals u dit 

inmiddels van ons bent gewend willen we, middels de 

Zandloper, weer met u delen waarover het deze keer 

(onder andere) ging. 

• Op het gebied van uitzendbeleid is nog geen voortgang 

te melden, dus ook nog niet over het beleid ten 

aanzien van de gravendienst. Het inhoudelijke deel van 

het gravendienstbeleid heeft inmiddels wel een definitieve 

status. Op de public schijf van de organisatie kunt u hierover 

informatie vinden. Voor de rest dus: wordt vervolgd. 

• De MC heeft uitgebreid stilgestaan bij het -concept- Risico 

Inventarisatie- en Evaluatie rapport (RI & E) welke we 

hadden ontvangen van de opsteller van het rapport, 

dhr. Henk Smilde. De algemene indruk van de Commissie 

over het rapport, was positief. Uiteraard kwamen er enkele 

vragen ter verduidelijking en vragen over de inhoud. 

Deze vragen zijn, in dezelfde bijeenkomst, met de heer 

Smilde besproken en de antwoorden waren voor de Commissie 

bevredigend genoeg om de commandant hierover 

positief te adviseren. Daarmee wordt het rapport een brondocument 

van waaruit de arbeidsomstandigheden binnen 

de LO/Sportorganisatie op een aantal punten aanscherping 

verdienen. Uiteraard is een dergelijk rapport een moment- 

LO/Sportorganisatie 

Medezeggenschapscommissie 

opname en tevens een groeidocument om alle zaken, de 

arbeidsomstandigheden en milieuzaken betreffende, binnen 

de organisatie te volgen. Waar nodig zal de MC de 

commandant hierover aanspreken. Een goed RI & E en uitvoering 

daaraan geven, is een verantwoordelijkheid van de 

commandant èn de MC samen. We houden u op de hoogte 

en willen ook graag door u op de hoogte worden gehouden 

over onze arbeidsomstandigheden. 

• De MC zal zitting nemen in een werkgroep, vanuit de S4, 

die het pakket functionele kleding onder de loep zal nemen. 

Hieruit zal de commandant een advies worden gegeven of 

het pakket verandering behoeft en, zo ja, welke. 

• In de organisatie leven vele vragen over het toekomstig 

personeelsbeleid, het zgn. ‘ up or out’ principe. De MC is 

verheugd dat de commandant, ondanks het feit dat hierover 

nog geen volledige duidelijkheid is, heeft geprobeerd 

iets meer duidelijkheid te geven door middel van de beantwoording 

van vragen die zijn ingediend. Dat de beantwoording 

ook geen volledige duidelijkheid heeft gegeven, moge 

duidelijk zijn. Maar de commandant heeft in ieder geval zijn 

inschatting gegeven van de consequenties van dit beleid 

voor het personeel van de LO/Sportorganisatie. 

• In 2005 zullen er weer MC-verkiezingen zijn. (De LO/ 

Sportorganisatie houdt om de twee jaar verkiezingen voor 

dit orgaan.) Zo rond oktober zullen deze verkiezingen weer 

plaats hebben. We zullen u weer op de hoogte houden en 

roepen nu reeds op om na te gaan denken of zitting nemen 

in de MC iets voor u is. De MC moet een afspiegeling zijn 

van het personeel van de organisatie. Op dit moment is dat 

niet geheel het geval. Wilt u meer informatie over de werkzaamheden 

van MC leden, dan vindt u de leden van de 

MC LO/Sportorganisatie en de manier waarop u hen kunt 

bereiken op de poster op uw sportgroep. 

Tot zover voor deze keer! 

Smi Jan Welling, Secretaris MC LO/Sportorganisatie 

ZANDLOPER 05

“Wij zijn niet beter, maar zeker niet minder 

dan de andere LO/Sportgroepen in het land”, 

aldus sgt Maikel van Gerven, een van de 

twee BBT-collega’s die werkzaam is op deze 

LO/Sportgroep. Vreemde reacties kreeg aooi 

Hans van Leeuwen van collega’s, nadat hij vol 

enthousiasme had verteld dat hij de LO/Sportgroep 

Harskamp zou gaan runnen. 

LO/Sportgroep Harskamp 

nieuw imago 

ZANDLOPER 06

Lange tijd lag de LO/Sportgroep verscholen achter 

prachtig bloeiende rododendrons en mocht je niet 

bekend zijn op de Harskamp, was het lang zoeken 

voordat je de LO/Sportgroep had gevonden. Van dit 

imago wil het LO/Sportbureau af. Aooi Carly van 

Pinxten de voorganger van de huidige commandant 

LO/Sportgroep, aooi Hans van Leeuwen, was deze 

weg al ingeslagen en Hans zet dit voort en heeft dit 

tot target verheven. 

Overenthousiaste collega 

De LO/Sportgroep is nu gemakkelijk te vinden. Er is een 

wegbewijzering en de prachtige rododendrons zijn verplaatst. 

Ik zie onze ‘trainingspakken’ voor de ramen bewegen terwijl 

de LO/Sportvlag de klanten verwelkomt. Mijn insteek is om 

twee BBT-collega’s, geplaatst op deze LO/Sportgroep, te 

interviewen en hun ervaringen op papier te zetten. Tijdens 

de koffie neemt aooi Hans van Leeuwen het woord. Na 

ruim een halfuur hebben we deze overenthousiaste collega 

geboeid en afgevoerd en kan het gesprek beginnen. 

Imagoverandering 

Sgt Martijn Arends en sgt Maikel van Gerven, zijn in 2003 

onder leiding van Carly van Pinxten begonnen op de Harskamp. 

De imagoverandering is onder zijn bewind al ingezet. 

Klantvriendelijk gericht, compleet aanbod van lespakketten, 

begeleiden van teambuildingen, mee op oefening, het 

organiseren van evenementen, enzovoort. Het alleen maar 

uitgeven van een accommodatie en een bal is verleden 

tijd. Beiden willen hiermee niet suggereren dat hier in het 

verleden niets is gedaan, maar LO/Sportgroep Harskamp 

heeft nu een vaste klantenkring en gaat met de tijd mee. 

Verstrekken van ‘ballen’ 

De meeste klanten komen tijdelijk voor een cursus naar de 

Harskamp en zitten midden in een fysieke opbouwcyclus. 

Hier wordt door Martijn en Maikel op ingespeeld. Beiden zijn 

enthousiast over de contacten met collega’s in het land. Informatie 

omtrent de lessen wordt uitgewisseld en door beiden 

invulling aangegeven. Vorig jaar is door C-Luchtmobiel aan 

beide collega’s een tevredenheidsbetuiging met een geldelijke 

beloning uitgereikt. Uit dit gegeven is duidelijk dat hun bijdrage 

zich niet beperkt heeft tot het verstrekken van ‘ballen’. 

‘Flipperkastgelden’ 

Veel cursisten komen voornamelijk uit Amersfoort (OTC- 

Man), maar ook uit de rest van het land. Legerplaats 

Harskamp is een Schietkamp, waarvan uit het hele land 

gebruik wordt gemaakt. Ze komen dan ook vaak voor een 

langere periode. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat 

Legerplaats Harskamp de drukste kantine heeft en daardoor 

tevens de rijkste is van het land. De LO/Sportgroep maakt 

dan ook driftig gebruik van deze zogenaamde ‘flipperkastgelden’. 

Zo bezit de LO/Sportgroep een kostenloze sauna 

en zonnebank. Een product wat toch wel tijdrovend is. 

Beide collega’s zul je dan ook niet in de sauna aantreffen. 

Liever gaan ze een eindje hardlopen, bovendien zagen 

ze voor deze ruimte liever een dojo terugkomen. Toch is 

er veel belangstelling voor en is er dus niet meer weg te 

denken. De accommodatie beperkt zich overigens niet tot 

bovenstaande producten. Alle faciliteiten die te vinden zijn 

op een grote LO/Sportgroep zijn ook hier te vinden. 

Leerschool 

Sgt Maikel van Gerven is een ALO’er. Waarschijnlijk had 

ik een nietsvermoedende non-verbale uitdrukking op 

mijn gezicht, want hij riep gelijk: “ik ga me niet weer 

verdedigen”. Toen ik vertelde dat dat niet hoefde, zei hij; 

“schrijf er dan maar gelijk Zwolle bij.” Maikel werkt met 

veel plezier op de Harskamp en heeft het erg naar zijn zin. 

De opleiding tot fysiotherapeut behoorde tot zijn wensen, 

maar dat is er uiteindelijk niet van gekomen. Het werken 

op de LO/Sportgroep Harskamp is een uitdaging. Je bent 

niet alleen ‘lesboer’, maar je krijgt ook met veel andere 

aspecten te maken. Er ligt veel werk en je bent met een 

klein groepje, dus komt het wel eens voor dat je als laagste 

in rang zijnde de belangen van de LO/Sportgroep behartigt 

in de Buitengewoon Medezeggenschapcommissie. Maikel, 

overigens iemand met een duidelijke mening, ziet dit alles 

als een leerschool en een leerzame periode, maar heeft 

niet de intentie om als beroeps door het leven te gaan. 

Carrièreplaatje 

Sgt Martijn Arends ziet zeker toekomst in ons bedrijf. 

LO/Sportgroep Harskamp had dan ook niet zijn voorkeur. 

Dit kwam mede door de ‘negatieve’ verhalen van collega’s. 

Ondanks deze plaatsing is hij een en al lof over aooi Carly van 

Pinxten en is hij door hem zeer goed opgevangen. Kort geleden 

heeft hij de skatecursus gedaan. Ondanks dat dit behoort 

tot het ‘fun’ pakket en daarmee geen punten te behalen zijn 

-doelende op zijn carrièreplaatje- was hier duidelijk behoefte 

aan. Ook Public Relations behoort tot zijn interesse. Door 

middel van posters, flyers en de intranetsite van de Harskamp 

houdt Martijn iedereen op de hoogte van de activiteiten. Ook 

naar zijn mening zijn de werkzaamheden op een ‘kleine’ LO/ 

Sportgroep gevarieerder dan op een groot LO/Sportbureau. 

Generaal Winkelmankazerne 

Dat niet alleen de LO/Sportgroep te kampen heeft met 

een ‘negatief’ imago blijkt uit het feit dat de Legerplaats 

Harskamp zo goed als zeker te zijner tijd omgedoopt zal 

worden tot: Generaal Winkelmankazerne. Volgens Maikel 

en Martijn is een ding zeker: het maakt niet uit of het 

gaat om een grote of een kleine LO/Sportgroep. Iedereen 

draagt zijn steentje bij aan onze LO/Sportorganisatie, 

zo ook de LO/Sportgroep Harskamp of moet ik zeggen: 

de LO/Sportgroep Generaal Winkelmankazerne? 

Aooi Richard Wichhart 

ZANDLOPER 07

Uitreiking 

rode baretten 

Op vrijdag 14 januari werd op het marktplein 

in de Arnhemse binnenstad, onder grote 

belangstelling, aan de A-cie en Vakol cursisten 

van de Luchtmobiele brigade de rode baret 

uitgereikt. Onder hen bevond zich Kevin Broos, 

zoon van onze collega aooi Humphrey Broos. 

Zij werden door familie, vrienden en kennissen op deze, 

waarschijnlijk éénmalige, unieke plaats verwelkomd. 

Tijdens de inhuldiging daalden drie parachutisten neer 

om de rode baretten aan Commandant Luchtmobiele 

Brigade, bgen Koen Gijsbers, te overhandigen om deze 

vervolgens aan de 120 leerlingen te verstrekken. 

Adrenalinestoot 

Tijdens deze ceremonie verzorgden onze collega’s een 

afdaling van de Eusebiuskerk. Dit stond onder leiding 

van smi Marc Bakker, die ondersteund werd door 

LO/Sportgroep Groot Heidekamp te Schaarsbergen. 

De militairen hebben de dagen voorafgaand aan de 

ceremonie de eindoefening ‘Fearless Falcon’, een fysiek 

en mentaal zware oefening in de omgeving van Trier, 

gedraaid. Ter afsluiting van deze opleiding werden zij 

op de zuidelijke Rijnoever gedropt en liepen zij Arnhem 

via de John Frostbrug binnen. De vermoeidheid 

was van hun gezicht af te lezen, maar het geweldige 

ontvangst gaf hun de laatste noodzakelijke adrenalinestoot 

om deze missie tot een goed eind te brengen. 

Trots 

Bij het overhandigen van de rode baret werd aooi 

Humphrey Broos naar voren geroepen om persoonlijk 

zijn zoon zijn verdiende rode baret te overhandigen. 

Overbodig om te vermelden dat dit met gepaste trots 

ging wat duidelijk van beide gezichten was af te lezen. 

ZANDLOPER 08 

Aooi Richard Wichhart

ZANDLOPER 09

Impressie 

Parcours Militair 

Op dinsdag 2 november jl. om halfvijf vertrokken we vanuit Ede richting Geldrop-Mierlo. Onderweg deden we een 

shoarmatent aan om de vetten aan te vullen. Voordat we in Geldrop-Mierlo aankwamen, waren we al drie keer fout 

gereden. Om acht uur waren we op de plaats van bestemming, een vakantiepark, wie had dat gedacht. Allemaal 

dachten we dat we in boogtenten zouden slapen, maar nee gewoon in een bungalowhuisje (heel gezellig). 

We moesten ons melden in de kantine van het park. Daar kregen 

we onze AOT en draaiden ze oude filmpjes over parcours militair. 

Om tien uur lekker naar bed want misschien vroeg eruit. Om 

zes uur moest de commandant eruit om het BOT te halen en 

te vragen hoe laat we moesten starten. We hadden geluk want 

onze start was pas om 11:15 uur dus konden we nog lekker 

in bed blijven liggen. We dachten om een uur of drie terug te 

zijn om nog lekker te kunnen bubbelen, maar dat viel tegen. 

“Nog een half uur en dan ben je er”. 

We waren aan het warm lopen want een kwartier later moesten we 

naar de start; vol goede moed en met veel lol. De sfeer zat er goed 

in. Om 11:15 uur gingen we van start. De eerste opdracht ging 

goed, bij de verplaatsing hebben we 

tien minuten gezocht naar een Y-splitsing 

en eindelijk gevonden. We waren 

iets te fanatiek van start gegaan. De 

opdrachten vond ik erg leuk. Ook leuk 

was dat ik mijn collega tegenkwam 

die in de organisatie zat en ik vroeg: 

”Hoe ver is het nog hiervandaan?“ 

Ze zei; “Nog een half uur en dan ben 

je er”. Twee uur later waren we er! Ik 

denk dat ze met de auto bedoelde. 

Om halfzeven, geloof ik, kwamen we 

binnen. We konden nog net onder 

de bijna afgebroken boog door om 

te finishen. We zijn gelijk gaan eten 

want we hadden natuurlijk erg veel 

honger en dorst. Eindelijk naar huis 

en om 20:45 uur lag ik in bed; ik was 

versleten en de volgende dag ook nog. 

Conditioneel 

Het was mijn eerste keer dat ik meedeed aan een parcours 

militair en ik vond het een leuke ervaring. Volgend jaar ga ik 

weer meedoen als alles het toelaat. Ik weet nu in ieder geval 

waarop we moeten trainen voor we er weer aan meedoen. 

(Bijvoorbeeld: strippenkaart, voertuigenherkenning, meer als 

een team werken en elkaars kwaliteiten kennen). Op conditioneel 

gebied was er niks mis; we hebben zes en half uur 

gelopen, waren nog redelijk fit en het klimmen ging ook goed. 

Sgt Carlijn van Renswoude, LO/Sportgroep Ede 

ZANDLOPER 10

ZANDLOPER 11

Intranet Nieuws 

De liefhebbers van de computer zal het misschien al 

opgevallen zijn dat er een aantal OTCa een nieuwe 

site heeft geopend op het Intranet. De LO/Sportorganisatie 

is druk bezig met het voorbereiden van de 

eigen site en op het moment van verschijnen van de 

Zandloper is er reeds een aantal mensen op cursus 

geweest in Ede. Het streven is dat er op ieder niveau 

van onze organisatie mensen geschoold worden in het 

‘bouwen’ van één of meerdere pagina’s. 

Waarom ‘bouwen’ tussen aanhalingstekens staat zal ik 

uiteraard uit de doeken doen, want de creatievelingen van 

onze organisatie zullen hun ‘ei’ misschien niet helemaal kwijt 

kunnen. Het geheel is namelijk in strakke formats opgelegd 

door OTCo, omdat men herkenbaar wil zijn en er naar streeft 

om alles gebruikersvriendelijk te houden. Het huidige intranet 

is uitgegroeid tot een soort digitale jungle en is technisch 

gezien niet toereikend. De tweedaagse cursus is zeer praktisch 

ingericht en wordt verzorgd door PCGOK (Persoonlijk Computer 

Gebruik Opleidingen Krijgsmacht), een hele mond vol. 

Het maken van detailpagina’s, linklijsten, onderdeelspagina’s 

moet hiermee een fluitje van een cent worden. Binnen het 

strakke ‘regime’ blijven er echter mogelijkheden genoeg om 

aan onze eigen identiteit een waardevolle bijdrage te leveren. 

Doel 

Het moge duidelijk zijn dat dit niet zo maar uit de 

lucht komt vallen, maar dat er een duidelijke doelstelling 

achter schuil gaat. Zonder er al te diep op 

in te gaan, wil ik ze wel even memoreren 

• Verbeteren van de interne communicatie 

• Toegankelijker maken van de informatie 

• Ondersteunen van de bedrijfsvoering 

• Lagere kosten 

Op zich spreken deze zaken voor zich, we moeten wel 

beseffen dat het intranet een groeiproces is. In eerste 

instantie zal de nadruk komen te liggen op het delen 

van de informatie en het verbeteren van de communicatie 

door een snelle en doelgerichte nieuwsfaciliteit. 

Praktijk 

In de praktijk komt het er op neer dat we er naar streven 

medio dit jaar ‘on line’ te gaan. Nadat de cursussen zijn 

doorlopen, kan er op alle niveaus natuurlijk gestart gaan 

worden met de opbouw. Dat er daarnaast nog veel zaken 

gerealiseerd moeten gaan worden is ook duidelijk. Hoe 

ziet de redactieraad van het intranet eruit, wie nemen 

daar zitting in, de statuten van OTCo vertalen naar onze 

organisatie, enzovoort. Bureau Marketing & Externe Betrekkingen 

is momenteel druk bezig met het creëren van de 

randvoorwaarden. Natuurlijk zijn er regelmatig kinken in de 

kabel te ontdekken, want zo wordt de huidige versie van 

het besturingssysteem (TDS) alweer vervangen door een 

update. Wat dit voor impact heeft op het totale proces is tot 

op moment van schrijven nog niet duidelijk, maar we willen 

wel graag aan de slag. Ook is het streven dat de nieuwe 

GOAL.net applicatie gekoppeld kan worden aan dit systeem 

en volgens Paul Lindeboom gaat dit moeiteloos lukken. 

Surfen 

Ik hoop in ieder geval een aantal mensen nieuwsgierig 

gemaakt te hebben, ga gerust eens kijken op de sites van het 

OTCMan of OTCo surfen voor de beeldvorming. Realiseer 

jezelf daarbij dat er veel mogelijkheden blijven, maar wel 

redelijk strikte ‘vangrails’ zijn waarbinnen gewerkt moet 

worden. Heb je na het zien van de sites of het volgen van de 

cursus frisse ideeën, ventileer die dan gerust onze kant op. 

Smi André Wijnberger, redactielid Zandloper 

ZANDLOPER 12

Cadetten klimmen in 

Marche-les-Dames: 

‘ieder zijn 

momentje’ 

ZANDLOPER 13

Met eindelijk meer ruimte om te staan, schudt een 

achttal eerstejaarscadetten op de rand van de steile 

rotswand de spanning van zich af. "Wie beweert geen 

enkele spanning gevoeld te hebben, is òf een geroutineerd 

klimmer, òf liegt tegen zichzelf," concludeert 

de groep. 

De cadetten hebben zojuist de 'Via Ferrata' voor hun kiezen 

gekregen. De 'IJzeren Weg' is een uitdagend parcours 

dat op de heuvelflank tussen 0 en 62 meter over smalle 

richels en schommelende bruggetjes slingert. Uitgerust met 

helmen, klimgordels, carabiners, sangels en 'achtjes' trekken 

de officieren in spé de aandacht van de wandelaars 

ver beneden hen op de grond. "Van mezelf ben ik zeker, 

metalen steunen en ladders vind ik ook nog oké, mijn collega 

vertrouw ik ook nog, maar dat bruggetje van Vlaams 

waaibomenhout, daar heb ik toch echt andere gevoelens 

bij." Cadet Erwin van Someren werpt nog een laatste blik 

tientallen meters de diepte in. Van Someren is zeker niet de 

laatste van de eerstejaarscadetten die ergens tijdens de drie 

dagen in Marche-les-Dames 'zijn momentje' voorgeschoteld 

krijgt. Op deze bijzondere klimlocatie in de Ardennen, 

normaal het domein van de Belgische Commando's, vinden 

immers de meeste GVA's van de Academie plaats. Tijd 

voor een ruimere blik op deze activiteiten, want waarom 

vinden ze eigenlijk plaats? En waarom op deze manier? 

Op zoek naar stress 

Iedere militair zou fysiek inzetbaar moeten zijn; het Handboek 

Militair spreekt zelfs over 'eisen'. Dus onder operationele 

omstandigheden zware en langdurige inspanningen ook 

onder slechte weersomstandigheden aan kunnen? Ja, en 

daarom is trainen van een goede fysieke conditie en vaardigheden 

niets minder dan absolute noodzaak. Daarnaast 

verbetert fysiek trainen natuurlijk de mentale gehardheid: 

van levensbelang bij grote stress, zoals in gevechtssituaties. 

Maar hoe train je daarvoor? Dat is lastig, want die angsten 

doen zich alleen voor tijdens echte gevechtsomstandigheden. 

Toch wil Defensie militairen in opleiding er zo veel mogelijk 

op voorbereiden en zocht daarom naar alternatieven. Op 

zoek dus naar stress, op zoek naar situaties die de angst 

voor zwaar lichamelijk letsel zo dicht mogelijk benaderen. 

GVA-Klimmen is efficiënter dan bungyjumpen of duiken 

Deze zoektocht eindigt bij de extremere sporten als 

bungyjumpen, duiken of parachutespringen. De meest 

gebruikelijke grensverleggende activiteit is echter werken op 

hoogte. Elnt Ron Kaag, Kwaliteitsbewaker Rotsklimmen, kijkt 

zichtbaar ontspannen vanaf een klein plateau op 62,5 meter 

hoogte uit over de Belgische Maas: "Kijk, een klimactiviteit 

kun je met minder geld, materiaal en personeel opzetten. 

Bovendien kun je activiteiten als duiken en parachutespringen 

minder makkelijk onderbreken en ook stress is daarbij op het 

moment veel minder zichtbaar. Daarnaast kun je bij klimmen 

eindeloos variëren om stressvolle situaties te creëren." Ondertussen 

draait cdt Beckers in Marche-les-Dames op diezelfde 

62,5 meter hoogte zijn 'afdaalacht' in het klimtouw. Aan 

maj Jan van den Dool, C-LO/Sportgroep KMA, vraagt 

hij bevestiging, want hij is onzeker over het 'infitten'. Van 

den Dool, allang overtuigd van de prima zekering, antwoordt: 

"Heb je er zelf vertrouwen in? Durf jij hier aan te gaan 

hangen? Ja? Dan kun je de lange afdaling maken. Kijk, 

dit is ook een manier om mensen die het moeilijker hebben, 

gerust te stellen. Niet alleen een veilige situatie creëren, 

maar ook door ze vertrouwen in materiaal en eigen 

capaciteiten te geven." 

Elnt Ron Kaag vervolgt: "Zelfs ervaren lui kun je hier 

eenvoudig voor het blok zetten: een minimale aanpassing 

van het programma confronteert ze met een bekend geachte 

situatie ineens met hun eigen en andermans stress. Een 

voorbeeld? Bij een heel ervaren groep klimmers demonstreerden 

we voor hun Mariniersafdaling eerst met een stapel 

geschakelde bergrugzakken, dat ze beneden niet geremd 

zouden worden. De klap van de rugzakken op de grond 

zorgde in een bekende situatie dus ineens voor stress. Maar 

het kan nog eenvoudiger door 'onverschrokkenen' bijvoorbeeld 

een koprol op de indianenbrug of een sprongetje op 

de evenwichtsbalk te laten maken. Of juist omgedraaid: 

bij mensen die iets goed kunnen of iets wel durven stress 

veroorzaken door dat iets juist te verbieden. Bijvoorbeeld 

juist niet hinkelen op de evenwichtsbalk. Zo kun je met 

minimale middelen of aanpassingen toch iedereen een 

leermoment aanreiken." 

'Er gebeurt van alles met ze' 

Instructeurs van de LO/Sportgroep KMA, onder wie 

behoorlijk wat 'Cordelet Rouges' (de hoogste gradatie in 

klimbevoegdheid), verzorgen tijdens de grensverleggende 

activiteiten de instructie en begeleiding. "Er gebeurt namelijk 

van alles met ze," vertelt sgt1 Muuk Harmsen. "Zowel op 

psychologisch vlak, dingen in je hoofd halen dus, als op 

fysiologisch vlak: zweten, aandrang in de blaas, droge mond. 

Ook zie je regelmatig een gedragsverandering: ineens heel 

druk, of juist heel rustig worden. Dat moeten ze bij zichzelf 

én bij anderen leren herkennen, erkennen en erop reageren." 

Uitgebreid klimprogramma op het menu 

Tijdens het driedaagse programma krijgen de eerstejaars 

hiervoor een uitgebreid menu aan afdalingen, helirappels, 

catcrawls, traverses, ladders, indianen-, kippen- en hangbruggen 

voorgeschoteld. Het klimmen op zich is overigens geen 

doel op zich; het is slechts een middel. Een goed GVA-programma 

biedt namelijk veel ruimte voor evaluatie. Tijdens 

deze evaluaties komt de doelstelling van de GVA naar voren: 

zorgen dat je de vier stappen in stresshantering doorloopt. 

En die vier zijn: herkennen en erkennen van eigen stress, idem 

maar dan bij andere militairen, leren omgaan met je eigen 

stressreactie en tot slot leren omgaan met de stressreactie van 

anderen. De groep van opperwachtmeester Itsch evalueert 

het ochtendprogramma (de 'Tarzan') van klimdag 2 in de 

boogtent. Erkenning van eigen stress blijkt toch minder 

ZANDLOPER 14

Op 60 meter hoogte vrienden worden 

met je eigen en andermans stress 

makkelijk dan stressherkenning bij je buddy. Het lijkt een soort 

van schroom waar de cadetten zichzelf overheen moeten 

zetten. Itsch: "Je kunt kracht putten uit elkaars kunnen en 

aanmoedigingen, maar ook uit elkaars stress. Jouw spanning 

is immers niets anders dan een normale reactie op een abnormale 

situatie. En jouw collega's vertonen ook zo'n reactie." 

Een groepslid vult direct aan dat er zelfs bij het kader toch 

enige spanning zichtbaar was: "Die sigaret voorafgaand aan 

de Tarzan-klimwand rookte u toch ook wat opgelaten." 

'Skills', maar ook 'drills' 

Tot slot leren cadetten tijdens deze GVA ook dat een angstsituatie 

een andere manier van leidinggeven vereist. Schijnbaar 

neem je in stressvolle situaties minder informatie op en moet 

je dus echt toetsen of informatie is doorgekomen. In zulke 

situaties moet je drillmatig handelen, want datgene wat je 

net gehoord hebt, vergeet je. Kennelijk zijn die drills dus echt 

ergens goed voor. Sgt1 Harmsen: "Hoe je dat doet? Door 

iemand bij naam te noemen, recht aan te kijken, zien of ze 

info opnemen en controlevragen te stellen. Het is belangrijk 

dat cadetten zich realiseren dat ze dit straks als PC ook moeten 

doen. Maar ook informatie doorgeven is heel belangrijk. 

Als mensen precies weten wat er gaat gebeuren, vermindert 

dat de stress. Bijvoorbeeld doorgeven wat er om de hoek 

van de bergwand te wachten staat, elkaar tips geven. En 

door zelf het voorbeeld te zijn, zorg je dat de rest volgt." 

Elnt Marcel Kersten, Sectie Communicatie KMA 

ZANDLOPER 15

Militaire Vijfkampploeg in Chili 

Op woensdag 10 november vertrok de Nederlandse Militaire Vijfkampploeg, bestaande uit vijf heren en vier dames, 

naar het 52e Military Pentathlon World Championship te Santiago in Chili. Al heel vroeg moesten zowel atleten als 

begeleiders zich verzamelen op Schiphol, zodat er alle tijd was om rustig in te checken. 

Dat dit geen verkeerde beslissing was geweest, werd al snel 

duidelijk bij de incheckbalies. Nadat inmiddels de KMar al 

was geïnformeerd en er overal wat mensen heen en weer 

begonnen te rennen, kon het feest beginnen. Wanneer je op 

pad gaat naar een land aan de andere kant van de oceaan, je 

vlucht daarbij een tussenstop in Atlanta heeft en je hebt naast 

je gewone bagage een negental wapens en twee volle dozen 

munitie bij je, is dat misschien wel vragen om problemen. 

Op alles voorbereid en met de papieren in de aanslag werd 

iedereen door de KMar ondervraagd en werden er wederom 

allerlei gegevens genoteerd. Nadat er vervolgens een half 

uur gewacht was op iemand van Schiphol die met stickers de 

wapenkisten zou verzegelen, wat achteraf natuurlijk helemaal 

niet noodzakelijk bleek te zijn, kon iedereen door de douane 

en was de eerste figuurlijke hindernis richting het Wereldkampioenschap 

(WK) in Santiago met succes genomen. 

Tussenstop 

De vlucht van Amsterdam naar Atlanta duurde bijna tien uur 

maar de ploeg zat redelijk dicht bij elkaar in het vliegtuig, 

dus werd er volop gepraat over datgene wat men eventueel 

zou aantreffen in Chili. Of er op het vliegveld in Atlanta net 

zoveel problemen bij het inchecken zouden zijn als op Schiphol? 

Wonderbaarlijk was dan ook het gemak en met name 

de snelheid waarmee opnieuw ingecheckt kon worden in 

Atlanta voor de vlucht naar Santiago. Na een dik uur was alles 

geregeld en kon het wachten opnieuw beginnen. Een tussenstop 

van ruim acht uur waarin men kort van de gelegenheid 

gebruik maakte om het centrum van Atlanta te verkennen. 

Slaapmiddel 

Op weg naar Santiago, weer een vliegreis van ruim 

negen uur, kreeg iedereen van de trainers de opdracht 

ZANDLOPER 16

om een slaapmiddel in te nemen, omdat er tijdens die 

vlucht verplicht geslapen diende te worden. Bij aankomst 

waren er namelijk maar twee trainingsdagen voordat het 

Wereldkampioenschap begon. Vanwege het heen en 

weer gereis tussen de diverse tijdzones mocht er dus geen 

tijd verloren gaan met eventuele vormen van jetlag. 

Statig complex 

Op het vliegveld van Santiago werd de ploeg opgevangen 

door een liaisonofficier en na de normale commotie rondom 

de wapens en de munitie, het nodige papierwerk en wat 

andere formaliteiten, kon de ploeg per bus doorreizen naar de 

Escuela Militar, de KMA van Chili. Een oud, donker maar zeer 

statig complex met veel betonnen gebouwen, dat door de 

enorme hoeveelheid smog een grauwe kleur had gekregen. 

Verder waren er wel alle faciliteiten aanwezig die je maar kon 

bedenken, zowel op sportief gebied als op het verblijf zelf. 

Neerslag 

Toen de eerste twee trainingsdagen aanbraken was het 

ook gelijk gebeurd met het mooie weer. Vanaf dat moment 

regende het onafgebroken, twee dagen en nachten lang. 

Achteraf bleek er in die twee dagen twintig procent van de 

totale neerslag welke op jaarbasis in Chili valt, gevallen te zijn 

en dat had toch wel invloed op iedereen. Bij sommige atleten 

werd een beroep gedaan op hun mentale weerbaarheid, maar 

gelukkig werd dit binnen de ploeg goed opgepakt en liet 

men zich niet van hun stuk brengen, waardoor er vol goede 

moed aan de eerste wedstrijddag begonnen kon worden. 

Oud-olympiër 

Tijdens deze eerste dagen was de C-11 Luchtmobiele Brigade, 

brigadegeneraal Koen Gijsbers, mee als Chef de Mission. De 

generaal Gijsbers heeft de militaire vijfkampploeg namelijk 

geadopteerd en ondersteunt de ploeg met een vijfkamphonk 

en andere faciliteiten in Schaarsbergen. Hij was uitermate 

te spreken over de discipline en de goede sfeer binnen de 

ploeg en vond het een genot de atleten te zien trainen. Zelf 

heeft hij ook nog een training meegepikt, want tijdens de 

verkenning van het loopparcours kon de oud-olympiër het 

niet laten zijn loopschoenen aan te trekken en lekker mee 

te dribbelen. Helaas kon hij vanwege een bezoek aan de 

Verenigde Staten, samen met de Bevelhebber der Landstrijdkrachten, 

niet bij de echte wedstrijden aanwezig zijn maar via 

de mail en sms werd hij iedere dag op de hoogte gehouden 

van de prestaties en resultaten van de Nederlandse Equipe. 

Schieten 

Ondanks enkele opstartproblemen begonnen de Nederlandse 

deelnemers voortvarend. Sld1 Anouska Lievaart schoot als 

eerste een dikke Persoonlijk Record (PR) met 17 punten en 

kpl Kjell v. d. Waals bleef slechts twee punten onder zijn 

PR. Halverwege de wedstrijd werd de eerste tweehonderd 

geschoten door een Chinees. Het volgende tweetal in de 

serie, elnt Annemieke Heugens en wmr Daniel Muller zijn 

goede schutters en er werd dan ook veel van hen verwacht. 

Beide begonnen met 98 langzaam vuur, maar tijdens het 

snelvuur waren er wat technische problemen. Gelukkig 

lieten beide atleten zich niet van de wijs brengen en na 

enig oponthoud konden zij hun serie goed afmaken. Kpl1 

Harold Visser schoot voor zijn doen onder de maat terwijl sgt 

Annemarie van Dongen een redelijk puntenaantal behaalde. 

In de serie daarna had Nederland weer twee toppers op de 

baan. Sgt1 Renate v.d. Hoek en de altijd lachende sgt Melvin 

Laport. Renate startte met een 98 en Melvin met een 99 

langzaamvuur, wat perspectieven bood. Melvin schoot met 

een snelvuur van 96 een PR en Renate eindigde op een verdienstelijke 

192. De dames stonden hiermee in de bovenste 

regionen met het schieten. Bij de heren kon pas na de laatste 

schutter, elnt Alex Berding, de balans opgemaakt worden. Een 

PR voor Alex wordt al moeilijk omdat hij een PR heeft staan 

van 199. Hij kwam er met 196 dichtbij en dat was alweer 

lang geleden. De beide trainer/coaches, smi Jeroen Kuiper 

(dames) en smi Eric Hoek (heren), konden tevreden zijn. 

Hindernisbaan 

Aan het weer kon het niet liggen. De zon scheen maar het 

was niet al te warm. Wel viel het op dat de Nederlanders 

vroeg moesten starten. De heren en de dames waren positief 

over de baan en verwachtten goede prestaties. Annemarie 

heeft de spits afgebeten met een PR. Ze liep een tijd van 

2.42.7, dat leverde haar een 18 e plaats op. Renate had er zit 

ZANDLOPER 17

in, dat was gewoon te zien. Ze straalde ook zelfvertrouwen 

uit. Aan de meet stond dan ook een evenaring van haar 

persoonlijke beste tijd op het scorebord. Beide andere dames 

stelden toch ietwat teleur. Bij de heren brachten zowel Kjell 

als Daniel en Alex niet helemaal wat er van hen verwacht 

mocht worden. Het moest dus komen van Melvin en Harold. 

Melvin zat natuurlijk lekker in de wedstrijd met een PR op 

het schieten. Hoewel hij op het eind van de baan volledig 

in elkaar klapte wist hij toch nog een PR te lopen. Harold 

stond er voor de hindernisbaan natuurlijk heel anders voor. 

Het resultaat van het schieten had hem behoorlijk geraakt. 

Hij heeft laten zien dat hij kan omgaan met teleurstellingen. 

Ook hij liep een PR op de hindernisbaan 2.30.8 min. Vele 

uren later liepen de snelste mannen van de wereld. Een atleet 

uit Ecuador zette de snelste tijd neer namelijk 2.16.6. min. 

wat nog altijd vier seconden boven het wereldrecord is. 

Ambassade 

’s Avonds was er een formeel bezoek aan de Nederlandse 

Ambassade in Chili. De Vijfkampéquipe werd heel hartelijk 

ontvangen en er was grote interesse voor datgene wat er 

De trainers smi Jeroen Kuiper (l) 

en smi Eric Hoek (r) 

door de atleten gepresteerd werd. Met name de vrouw van 

de ambassadeur nam de moeite om met iedere atleet een 

praatje te maken. Na de nodige hapjes en drankjes was het 

na twee uurtjes tijd om terug te gaan, omdat er de volgende 

morgen weer volop gepresteerd diende te worden. 

Athletes Speaker 

Tegelijkertijd met het bezoek aan de ambassade was er 

een verkiezing van nieuwe athletes speakers. Eén keer per 

twee jaar wordt er vanuit de atleten een vertegenwoordiger 

gekozen om de belangen van de atleten te behartigen. Sgt1 

Renate van der Hoek was één van de vrouwelijke kandidaten. 

Zij werd na een zeer goede speech en perfecte vertolking van 

datgene wat ze wilde gaan betekenen voor met name de 

vrouwelijke atleten, met een ruime meerderheid van stemmen 

gekozen tot atletes speaker voor de komende twee jaar. 

Zwemmen 

Het zwembad ligt prachtig tussen de gebouwen. Geen wind, 

wel zon. De Europeanen genieten ervan en lopen lekker in 

de zon. Binnen kunnen de atleten de warming-up doen in 

het binnenbad. In het eerste wedstrijdblok gaan de dames 

te water. Onder grote belangstelling worden de eerste series 

gezwommen. Anouska gaat te keer. Een PR zit er zeker 

weer in. Bij de laatste balk komt ze niet perfect uit, het kost 

haar enkele tienden van seconden en een zere pink. Een 

verbetering van negen tiende deed haar even niet meer aan 

haar pink denken. Toch maar even naar het ziekenhuis met 

verzorger aooi Gerard Zonneveld. Gelukkig niet gebroken 

maar wel het kapsel beschadigt. Annemarie zette een tijd neer 

ZANDLOPER 18

die er zeker mocht zijn. Een tiende boven je beste tijd op een 

WK is natuurlijk prima. Annemiek en Renate waren niet top 

deze dag en kwamen helaas niet in de buurt van een PR. De 

vierde plaats in het eindklassement kwam niet in gevaar. 

Valse start 

Bij de heren Alex en Kjell ging het ook niet geweldig. Pieken 

op een WK is gewoon moeilijk. Melvin is een verhaal apart. 

De eerste start werd uitgevoerd zonder het commando 

“take your marks”, deze start moest dus over. Bij de tweede 

start maakte Melvin een duidelijke valse start, maar van de 

starter mocht het tweetal doorgaan. Melvin twijfelde en 

zijn race was natuurlijk verre van perfect, de tijd 32.3 viel 

dan ook flink tegen. Harold maakte gebruik van het goede 

gevoel van gisteren en zwom een prima tijd net boven zijn 

PR. Daniel kreeg de beloning voor het vele zwemwerk de 

afgelopen winter en zette een mooie tijd op het scorebord. 

Een PR is mooi meegenomen op zo’n heerlijke zwemdag. 

Maj Anne Heikloop, de nieuwe Chef de Mission, heeft 

nog net de laatste Nederlanders kunnen zien zwemmen 

op het moment dat hij arriveerde op de Escuela Militar. 

Werpen 

Kjell gooide als eerste en dit mislukte volledig. Melvin is 

aan de beurt en gooit een redelijke wedstrijd. Daniel laat 

zien dat hij goed kan werpen. Het gaat lekker tot en met 

de tweede ring. De volgende ring heeft Daniel volledig 

gebruikt en dat koste hem 12 punten. Er was deze dag iets 

met de ring op 30 meter. Ook Harold had problemen op 

deze afstand. 116 punten stond na zestien worpen. Gelukkig 

heeft Harold een flinke verteworp en met 63 meter kwam 

hij toch hoog in het klassement. Alex gooit een degelijke 

wedstrijd en dan is het de beurt aan de dames. Anouska 

ging niet geweldig, maar had ook last van haar gespalkte 

pink. Annemieke en Annemarie wierpen beiden 124 punten, 

tevens de beste prestatie tot nu toe van beide dames. 

Renate had haar dag niet en vergooide haar wedstrijd. 

Lopen 

Op de laatste dag van het kampioenschap worden zoals 

altijd de prijzen pas verdeeld. De Deen Brian Dasbjerg heeft 

een kleine voorsprong op de drie Chinezen achter hem. De 

vraag is niet eens of hij die voorsprong kan behouden, maar 

eerder hoe snel de Chinees bij hem zal zijn en de leiding over 

zal nemen. Het werd een zeer spannend gevecht, waarin de 

Deen toch aan het kortste eind trok en met vijf seconden 

achterstand de wereldtitel aan de Chinees moest laten. De 

Nederlanders gingen goed van start. Harold Visser werd 

uiteindelijk met een tijd van 27.23 minuten eerste Nederlander 

op de 8 kilometer cross, direct gevolgd door Melvin die 

28.12 liep. Voor beiden een PR. De andere heren kwamen 

weliswaar niet bij hun beste tijd in de buurt, maar ondanks 

het zware parcours werd er toch uitermate sterk gelopen. 

Wereldtitel 

Bij de dames werd het een Chinees onderonsje. Ze pakten 

zowel op de cross als in het eindklassement de drie podiumplaatsen. 

De Nederlandse dames hadden voor de afsluitende 

cross tot doel gesteld om het Nederlands damesrecord 

puntentotaal te gaan verbeteren, wat inmiddels alweer tien 

jaar stond. Dit was gezien de omstandigheden geen makkelijke 

opgave, maar het record werd gebroken met maar 

liefst 250 punten. Een goede afsluiting van een geweldig 

Wereldkampioenschap met uiteindelijk een vijfde plaats 

voor de dames en een achttiende plaats voor de heren. 

Met name de Zuid-Amerikaanse ploegen deden van zich 

spreken tijdens dit WK en er werd op een uitermate hoog 

niveau gepresteerd. De Chinezen wonnen zowel bij de heren 

als de dames de wereldtitel. Bij de heren volgden Brazilië 

en Duitsland, terwijl bij de dames Rusland en Noorwegen 

de tweede en derde plaats voor hun rekening namen. 

Kapitein Henri van der Linde 

Chef d’Equipe ad interim 

Annemiek Heugens (l) en 

Renate van der Hoek (r) 

ZANDLOPER 19

LO/Sport kort 

Na enkele weken heen en weer reizen tussen het opleidingscentrum 

Ede en de LO/Sportorganisatie ben ik nu 

definitief neergestreken binnen de LO/Sportorganisatie. 

Volgens de redactie van dit blad wordt het dan ook tijd dat 

ik me even voorstel. Wie is Freek Bruning en wat doet een 

TD-er (Technische Dienst) binnen het personeelswerk? 

Inmiddels ben ik al weer twintig jaar getrouwd en vader 

van twee kinderen die beide zorgen dat de leraren op 

de HAVO in Apeldoorn ook bezig gehouden worden. 

Daarnaast ben ik een actief liefhebber van vele sporten, 

alleen door diverse spierblessures en studie heb ik dit 

de afgelopen jaren op een laag pitje moeten zetten. 

Vaak van huis 

Als militair ben ik als dienstplichtig soldaat in 1982 opgekomen 

als berger Leopard 1 bij het 103 Verkenningsbataljon in 

Seedorf. Deze functie was zo leuk dat ik tot 1998, over het 

algemeen alleen maar uitdagende bergings/ diagnose functies 

heb vervuld. Daarbij natuurlijk vaak van huis, veel gezien, 

en ook leuke en indrukwekkende momenten meegemaakt. 

Afronden van mijn HBO 

In januari 1996 mocht ik naar de HOOV, echter mogelijkheden 

om binnen de TD direct door te stromen waren er 

niet. Er volgde een gesprek met de monitor, dit resulteerde 

dat ik in 1999, in combinatie met een P-functie (Personeel), 

een opleiding MBO-sociaal juridisch medewerker ben gaan 

volgen. Hoe langer ik met de studie bezig was des te leuker 

vond ik het. Dit heeft geresulteerd dat ik afgelopen maand, 

bij het afronden van 

mijn HBO P&A, een 

boeketje bloemen van 

de LO/Sport mocht 

ontvangen. Erg attent en 

leuk. Collega’s bedankt. 

Behulpzaam 

Met een afgeronde 

studie op zak hoop ik 

het komende jaar de 

LO/Sportorganisatie 

behulpzaam te zijn bij de 

overgang naar een gecentraliseerde 

personeelsdienst en 

daarnaast u van dienst te 

zijn bij vragen op P-gebied. 

Smi Freek Bruning, 

Mdw P&O LO/ 

Sportorganisatie 

ZANDLOPER 20 

Jeneverkruis 

Op 6 december jl. hebben onderstaande 

personen het Jeneverkruis 

(officierskruis) ontvangen. 

Lkol Nico Spreij (25 jaar) 

Maj Johan Groen (20 jaar) 

Maj Anne Heikoop (20 jaar) 

Tok, tok, weer een vreemde eend 

in het LO/Sporthok

Nieuwjaarsduik 

In het nieuwe jaar was de jaarlijks terugkerende nieuwjaarsduik op één december het eerste wat de 

sgt1’n Arnoud Hagen (zie foto) en Eelke Hogenhout (uitzending EUFOR1) hebben georganiseerd. 

Vele militairen vanuit het hele gebied waren hierop afgekomen en hebben een duik genomen. 

Foto’s: Elnt Melanie Roodenburg 

KL 

Sportkalender 

2005 

ZANDLOPER 21

Werving kan niet vroeg 

genoeg beginnen 

Avalon, dochter van Ans van Nimwegen (DIV Ostgp 

LO/Sportorganisatie), geeft een interview af aan 

het clubblad van judoschool Herman Boersma naar 

aanleiding van het behalen van haar groene band. 

Hieronder het verhaal van deze jonge dame, die 

weet wat ze wil en zeker niet op haar mondje is 

gevallen. Zo moeder, zo dochter zullen we maar 

zeggen. 

Leeftijd: 11 jaar 

Kleur band/slip: oranje/bruin 

Hoe lang zit je al op judo: vijf jaar 

Favoriete schoolvakken: handvaardigheid en gym 

Mooiste boek: alles van Carry Slee 

Mooiste film: Shrek 1 en 2 

Hobby’s: judo en zwemmen 

Wat is je beste judoworp/greep: tani-otoshi 

Ik houd van: lekker eten 

Ik heb een hekel aan: liegen 

Wat vind je het leukste van judo: de oefenpartijen 

Wat vind je het vervelendste van judo: 

dat de lessen te kort zijn 

Wat vind je van Nederland: te vol 

Wat vind je van de buurt waarin je woont: 

het wordt er niet beter op 

Wie wonen er bij jullie thuis: mijn moeder, broertje en ik 

Wat wil je later worden: sportinstructeur 

Wat is je grootste wens: om oud te worden 

Ben je gelukkig: ja heel erg 

Hoe komt dat: omdat ik goed in mijn vel zit 

Wat wil je nog zeggen: de groeten van Avalon 

ZANDLOPER 22

Het winnende 

KL-volleybalteam 2004 (veteranen) 

Wie had ooit gedacht onze Personeelsconsulent (kap 

Piet Paul) tijdens een partijtje volleybal in actie te 

zien. Deze foto wilde wij u niet onthouden, maar mag 

niet gebruikt worden voor chantage doeleinde. 

Nederlandse Kampioenschappen voor 

personen met een beperking 

Al ruim twee jaar geef ik (aooi Teun Vis) training 

aan personen, met een (verstandelijke) beperking, 

bij de Atletiek Vereniging Spirit te Lelystad. 

Het werken met een groep gehandicapten is leuk, zeer zeker 

vermoeiend, maar heel dankbaar. Ze zijn aanhankelijk en 

afhankelijk van de trainers en begeleiders. AV Spirit organiseert 

op 27 en 28 mei a.s de Nederlandse Kampioenschappen 

op bovenstaande locatie. Daarbij zijn veel vrijwilligers nodig 

en men heeft een verzoek gedaan aan de Koninklijke Landmacht 

om op diverse manieren dit evenement te steunen. 

Op deze wijze wil ik een oproep doen aan collega’s 

om u op te geven als trainer / begeleider op dit 

evenement. Informatie en opgave bij aooi Teun Vis 

(LO/Sportschool Amersfoort, e-mail: t.vis@chello.nl 

aooi Teun Vis 

ZANDLOPER 23

Train “while” you fight 

Na jaren van wachten op de cursus MZV-1, was het 

dit jaar dan eindelijk zover. Op 19 oktober 2004 

startte de acht keer tweedaagse opleiding, die tot en 

met 22 december 2004 zou duren. 

Deelnemers aan deze cursus: Pim van den Nouwelant, 

Remco Kuiper, Marcel van Kesteren, Jorg Rouwenhorst, 

Tom Linthout, Dennis ‘The Menace’ Streppel, Alexander 

van Schijndel, Bart Mason, Joe van Bergen en Petra Klokker. 

Adam Mahulette heeft ongeveer de helft van de cursus 

meegedaan en is daarna vertrokken naar Irak. Nicole 

van Tuel moest helaas stoppen vanwege een blessure. 

Oudste cursist 

Met mijn dertig jaar heb ik de eer om een stukje te typen, als 

oudste cursist. De eerste dinsdag verzamelden we op de Brederode 

Lunettenkazerne te Vught, waar we werden ontvangen 

door onze cursusleiders Johan Sanders en Patrick de Ronde 

(die deze cursus zou draaien voor zijn MZV-2 bevoegdheid). 

Voor mij waren heel veel gezichten onbekend, omdat 

er veel nieuwe BBT-ers in de cursus zaten, die ook nog eens 

voor het grootste gedeelte uit Regio Noord-Oost kwamen. 

De eerste weken bestond hoofdzakelijk uit het verbeteren 

van de technieken uit module 1. Door de intest voor deze 

cursus, lag het niveau van eigen vaardigheid redelijk hoog. 

Hierdoor vloog de intensiteit ook lekker omhoog! De eerste 

weken was het meer regel dan uitzondering, dat er drie 

T-shirts per dag tot de laatste draad toe nat waren. (Dit 

was meer train while you fight, dan train as you fight!) 

Accent op vorming 

Deze dagen bestonden voor het grootste gedeelte uit het verder 

verbeteren van stoot- en traptechnieken en het verbeteren 

van het sparren. Het sparren bleek zeer variabel ingevuld 

te kunnen worden door TITIAR (Trefvlak, Initiatief, Techniek, 

Intensiteit, Arbeidstijd, Rusttijd). Het accent in module 1 

(AMO), ligt met name op vorming en door het variëren met 

TITIAR kreeg je vaak hele leuke en spannende sparvormen, 

waarbij je niet bang moest zijn om klappen te krijgen. 

Incasseren 

Heel leerzaam om te ervaren wat variatie in bijvoorbeeld 

trefvlak met je toepassing van technieken kan doen. Zolang 

het trefvlak de romp en de benen was, ging het vaak een stuk 

beter dan met het hoofd erbij. In de vuisten van een gemiddelde 

MZV-1 cursist zat duidelijk nog geen percentagemeter, 

die kon meten of deze inderdaad de ander raakte met 10 

of met 70 procent van je kracht (incasseren dus!). In de 

cursus werd uitgeprobeerd of de intensiteiten in plaats van 

met percentages, met termen uitgevoerd konden worden 

ZANDLOPER 24

De adrenaline pomp 

draait op volle toeren 

(Toucheren, Treffen, Stevig treffen, Hard treffen en Voluit). 

Ik heb dit als gemakkelijker ervaren, omdat bij iedere term 

duidelijker omschreven staat wat de uitvoering moet zijn. 

Zweten 

PPODKI… PPODKI wie…? Ook de mooie afkorting PPODKI 

werd behandeld en beoefend in de onderlinge instructielessen. 

(Voor de oudere, niet MZV-1 opgeleide generatie; 

Plaatje, Praatje, Organisatie, Daadje, Klassikale correcties, 

Individuele correcties). Naar mijn mening een prima middel 

om beginnende lesgevers een duidelijke leidraad mee te 

geven die niet alleen voor de MZV-lessen, maar ook voor veel 

andere lessen goed toepasbaar is. Geef een kort en flitsend 

voorbeeld, geef vooral kort de belangrijkste kernaanwijzingen 

en zet de club aan de gang (niet lullen, maar zweten!) 

MZV-baan 

In week 4 van de cursus hebben we een MZV-baan gelopen 

in Schaarsbergen. Hierbij kwam de top van onze LO/Sportorganisatie 

samen met de IGK (Generaal van Baal) en nog 

een aantal belangrijke mensen kijken naar de opzet van 

een MZV-baan. In de vorige Zandloper stond hierover ook 

een artikel met foto’s van deelnemers aan onze cursus. De 

LO/Sportgroepen OK en GHK hadden een schitterende baan 

voorbereid met verschillende ongure personen op de route; 

bijvoorbeeld twee mannen die je zeer agressief aanvielen vanuit 

de bosjes, een dronkelap die uiteindelijk niets deed, twee 

mannen in een ondergrondse gang die je de toegang wilden 

verhinderen, een persoon in een redmansuit (de zwarte full 

protection pakken die net uitgeleverd zijn), enzovoort. 

Die nieuwe pakken zijn voor zo’n baan echt aan te bevelen. 

Op zo’n pak kun je nu eens echt zonder remmen tekeer 

gaan, lekker stoten en trappen zonder dat de persoon in het 

pak iets voelt. Iedereen was enthousiast over de MZV-baan. 

Het is lekker om zo scherp te zijn tijdens het lopen van een 

MZV-baan. Omdat je weet dat je op ieder moment aangevallen 

zou kunnen worden, draait de adrenaline pomp op volle 

toeren, heerlijk! Uiteraard hebben we zelf ook een MZV-baan 

voorbereid in de cursus. Met tweetallen verkennen van de 

mogelijkheden op de kazerne, een scenario bedenken, personeelsinzet, 

draaiboek maken en de organisatie op de dag zelf. 

Proportionaliteitsbeginsel 

Naar mijn mening is de MZV-baan een onderdeel wat bij 

heel veel eenheden aanslaat. Het kost misschien iets meer 

organisatie dan een gemiddelde les, maar het rendement 

is een stuk hoger, omdat je niet alleen de aangeleerde 

MZV- technieken test en deze op maximaal niveau traint, 

maar je test ook enorm veel karaktereigenschappen tijdens 

het lopen van een baan (bijvoorbeeld: blijft de persoon 

zijn zelfbeheersing houden en reageert hij/zij volgens het 

proportionaliteitsbeginsel?). Het scenario is te schrijven 

naar de wensen van de eenheid en men traint de reactie 

op verschillende situaties die men bijvoorbeeld tijdens een 

uitzending tegen zou kunnen komen. Bovendien zou het 

zonde zijn om de nieuwe pakken in de kast te laten liggen. 

Op naar het examen 

In de weken na de MZV-baan zijn we veel bezig geweest 

met module 2 en 3 stof: één of meerdere tegenstanders, 

vanuit verschillende richtingen, vanuit situaties waarin men 

is vastgepakt, ongewapend en gewapend. Ook werden 

er in deze weken nog veel onderlinge instructielessen 

gegeven, waarbij meteen de eigen vaardigheid getraind 

werd. In de cursus kregen we les van Michael Lapod 

met onder andere hoge trappen en ook Jeroen Kuiper 

verleende steun in de laatste weken van de cursus. 

Het examen 

Op dinsdag een theorietoets gehad, waarna we nog hebben 

kunnen oefenen voor het examen en op woensdag 

was het dan eindelijk zover: praktijkexamen. In drie 

groepen hebben we dit examen afgelegd, waarbij iedere 

groep van vier LO/Sportinstructeurs ruim een uur werd 

geëxamineerd. In dit uurtje werden we conditioneel helemaal 

uitgewrongen door middel van technieken inslijpen 

en laten zien op hoge intensiteit, technieken met wapen, 

traptechnieken, sparvormen (met meerdere tegenstanders), 

gewapend en ongewapend, sparvormen met vastpakken 

en bevrijdingen hierop, enzovoort. Dit ging allemaal 

achter elkaar door, zonder kans op herstel, waardoor de 

uitvoering van de technieken steeds gebrekkiger werd en 

het vormingsdoel doorzettingsvermogen behoorlijk uit de 

verf kwam. Na het examen was het wachten op de uitslag. 

Honderd procent 

Na acht weken van twee dagen knokken hadden we allemaal 

prijs. Het slagingspercentage was honderd procent. Ik heb 

genoten van deze cursus, waarin ik veel geleerd heb, lekker 

heb kunnen trainen en kennis heb kunnen maken met 

veel jonge collega’s. Ik denk dat ik namens alle cursisten 

spreek als ik zeg: Johan, Patrick, Jeroen en Michael, bedankt 

voor de leuke, leerzame cursus en de positieve sfeer! 

Sgt1 René van Berlo, LO/Sportgroep RVS 

ZANDLOPER 25

LO/Sportinstructeurs 

blazen Gravendienst nieuw leven in 

Gelijk na de cursus achter de computer om de aantekeningen snel te verwerken tot een artikel, want het ‘wegzakvermogen’ 

neemt steeds meer toe. Onze cursusleiders de smi Geert Jonker en aooi Arnand Maringka deden een uitvoerig 

verslag in de Defensiekrant nummer 3 met alle ins en outs over de cursus. Een prima artikel waarbij alle aspecten van 

de pilotcursus, nagenoeg dag voor dag, naar voren werden gehaald en belicht. 

Mijn artikel viel met name qua inhoudelijke uitvoerigheid daarbij 

in het niet en was rijp voor de prullenbak of een aanpassing. 

Voor het laatste heb ik gekozen en met een andere insteek. 

Zoals de pilotcursus is verlopen en wat het inhoudelijk allemaal 

betrof, wordt perfect weergegeven in het artikel van de 

Defensiekrant. 

Krappe kant 

Daarom wil ik in dit artikel van de gelegenheid gebruik maken 

om ‘ínside-information’ die relevant is voor onze organisatie 

te beschrijven. Op maandag 6 december werden de eerste 

tien LO/Sportinstructeurs op de Palmkazerne in Bussum verwacht 

voor het volgen van de pilotcursus Gravendienst bij het 

OTCLog. Ondanks het feit dat bij de LO/Sportorganisatie al vrij 

lang bekend is dat het LO/Sportpersoneel deze cursus moest 

gaan volgen en zodoende ook moest vullen, wisten ze menig 

cursist toch redelijk te verrassen. In deze tijd waar ‘plannen’ 

met hoofdletters wordt geschreven en rekening moet worden 

ZANDLOPER 26

gehouden met heel veel factoren, zoals bijvoorbeeld werkende 

ouders, met de daar bijhorende oppasproblematiek, is een 

reactietijd van veertien dagen tot een week op zijn zachtst 

gezegd aan de krappe kant. Vooral wanneer men tijdens de 

cursus erachter komt dat briefwisselingen tussen Bussum en 

Amersfoort al vanaf voor de zomervakantie dateren. 

Marketinggedachte 

Onze professionele houding zorgt ervoor dat wij onze cursusleiding 

de komende twee weken verrassen door, ondanks de 

niet ideale locatie, in combinatie met zwaar mistig weer en de 

maandagochtendspits, toch met z’n allen op tijd in Bussum te 

zijn. De cursusleiding stond hier versteld van en gaf ons uitgebreid 

de tijd om de koffietax te halen. Rond negen uur verzamelden 

wij ons in het leslokaal, waar de commandant van het 

OTCLog, de kol Jongkind een welkomstwoord tot ons sprak. 

Hierin benadrukte hij de druk die van bovenaf is gelegd op 

het hele fenomeen vernieuwde ‘Gravendienst’ en de keuze om 

het personeel van de LO/Sportorganisatie hiervoor in te zetten. 

Zijn wensen ten aanzien van de opleiding in de toekomst, 

inclusief eventuele terugkomdagen (lees: bijscholingsdagen). 

Ten grondslag hieraan ligt een zekere marketinggedachte die 

zorg moet dragen voor werk op de plank. 

Terug naar 1962 

Ook wist hij ons te vertellen dat de LO/ 

Sportorganisatie niet op deze toekomstige 

‘U’-functies zit te wachten. Verwantschap 

tussen ‘para- of semi medische’ achtergrond 

op basis van vooropleiding in combinatie de 

rangsgebondenheid (minimaal onderofficier), 

dit laatste vanwege de inhoudscriteria 

van de functie. Dat hierbij veel vraagtekens 

gezet kunnen worden staat buiten kijf. 

Een reden voor de terughoudendheid die 

de lkol Kees Meijll destijds gaf, is het wervingsremmende 

effect dat het mogelijk in 

de toekomst onder de BBT-ers (oude benaming) zou kunnen 

hebben. Echter wist de commandant ons te vertellen dat wij 

de pilotcursus zijn en alle ogen op ons gericht zullen zijn. De 

druk is van bovenaf zodanig hoog, dat het wel moet slagen. Hij 

hoopte ook op onze medewerking omdat wij eigenlijk baanbrekend 

werk zouden gaan verrichten. De laatste keer dat de 

Gravendienst daadwerkelijk in actie was geweest gaat terug 

naar 1962. Sindsdien is letterlijk en figuurlijk alles bij het oude 

gebleven. Filosoferen, meedenken en praktische oplossingen 

zoeken waren de woorden die de komende twee weken veelvuldig 

naar voren zouden komen. 

Levendig 

Doel! Een moderne Gravendienst neerzetten, die vanuit een 

handboek kan werken met materiaal wat door de Fysieke 

Dienst (op voorzet van de Gravendienst) wordt geleverd. Een 

bijkomende, maar zeker geen onbelangrijke zaak, is het opzetten 

c.q. invullen van een opleiding voor de collega’s die na 

ons komen. Wat moet erin, wat kan eruit, en dat alles bin- 

Het doorgeven 

van organen 

was letterlijk 

en figuurlijk het 

meest tastbare 

nen de gestelde opleidingstijd. Na het voorstellen van beide 

cursusleiders, legde de smi Geert Jonker het programma van 

de cursus uit. Aooi Arnand Maringka zit pas sinds een jaar bij 

het Identificatie BID/KL (Berging- en Identificatiedienst). Geert 

daarentegen stampt uit de tijd van de inmiddels legendarische 

Harry de Jong (de ‘Neus’). We hadden unaniem ook het gevoel 

dat alle expertise, die bij en van de Gravendienst aanwezig is, 

bij Geert ligt. Hij wist de taak en het doel van de Gravendienst 

levendig aan ons over te brengen. 

Wat wij inhoudelijk allemaal hebben gedaan is in het artikel 

van de Defensiekrant uitstekend uit de doeken gedaan. Zoals 

in het artikel ook wel werd aangehaald, werkten wij tijdens 

een uitoefening met dummypoppen. Deze kwamen qua vorm 

en gewicht overeen met een volwassen mens, maar that’s 

it. Een aantal van de cursisten had zich voor de cursus meer 

ingesteld op het daadwerkelijk werken met doden, in ieder 

geval het ermee geconfronteerd worden.. Een bezoek aan het 

anatomisch laboratorium van het academisch ziekenhuis in 

Utrecht bracht ons het dichtst bij doden of ‘onderdelen’ van 

doden. Vanuit een plastic kist het aan elkaar doorgeven van 

een hart, longen, een stuk darm, nieren en een lever, waren 

letterlijk en figuurlijk het meest tastbare. Met die instelling en 

dat verwachtingspatroon werd het tijdens de evaluatie toch als 

een vorm van gemis gezien. Wij weten als 

geen ander hoe moeilijk het is om militairen 

zo dicht mogelijk bij de ‘train as you fight’ 

situatie te krijgen. Zeker met deze materie 

werkt de praktijk vanwege de regelgeving 

tegen, daarbij hebben we nog niet eens het 

ethische aspect erbij gehaald. 

Boeiend en interessant 

Mogelijkheden op dit gebied werden 

aangevoerd door bijvoorbeeld contacten 

te leggen met het Amerikaanse legerhospitaal 

in Rammstein. Daar komen de 

gewonden uit Irak door middel van een 

24-uurs luchtbrug aan, waar helaas militairen ook komen te 

overlijden. De Gravendienst van de Amerikanen heeft veel 

kennis en jammer genoeg ervaring in huis. Niet voor niets een 

onderdeel bestaande uit 1500 militairen. Zou het mogelijk zijn 

bij deze mensen over de schouder te kijken en zien hoe het 

in de praktijk gaat? Een uitdaging voor de cursusleiding om 

te bezien hoe hier gestalte aan gegeven kan worden. Met 

zoveel didactische ervaring binnen de cursisten werden op dat 

gebied de nodige aanpassingen en aanbevelingen naar voren 

geschoven, met als hoofddoel verbetering voor de collega’s die 

na ons zullen komen. Kortom, ‘een iets heel anders’ cursus, 

die door de cursisten als verschillend is ervaren. Ik denk van 

boeiend en interessant tot opgedragen en noodzakelijk. Stel 

dat we het laatste nemen als uitgangspunt, laten we dan het 

eerstgenoemde ervan proberen te maken. Aan de cursusleiders 

Geert en Arnand zal het niet liggen, want die inzet en dat 

enthousiasme is gegarandeerd aanwezig. 

Smi Richard Hesterman, LO/Sportgroep Rheindahlen 

ZANDLOPER 27

Bad Reichenhall: 

“GVA /AT, geen doel 

maar een middel” 

Defensie en Grensverleggende Activiteiten/Adventure 

Training (GVA/AT) zijn onlosmakelijk met elkaar 

verbonden. De LO/Sportorganisatie is sinds jaar en 

dag leading hierin. Door het dichtdraaien van de geldkraan 

in het jaar 2000 werden de GVA/AT-activiteiten 

in het buitenland beperkt tot het minimum. 

Vanaf dat jaar was Siedlinghausen in Duitsland het enige 

alternatief om GVA/AT-activiteiten in het buitenland te ontplooien. 

Op deze locatie was het aanbod beperkt en na één 

bezoek redelijk bekend en vormde op den duur geen uitdaging 

meer. Gezien het toenemende belang van de fysieke 

en mentale component (Leren, Trainen en Vormen) binnen 

de Koninklijke Landmacht en de wens van commandanten, 

is door C-OpCo, genm L. Noordzij, toestemming verleend 

om in 2005 een aantal GVA/AT-pilots met een maximum 

van 1500 deelnemers te realiseren. Dit alles uiteraard met 

een militaire inslag en tegen zo laag mogelijke kosten. 

Enthousiast 

De LO/Sportorganisatie heeft aan deze opdracht gehoor 

gegeven en is dit jaar begonnen met een pilot winterprogramma 

GVA/AT, van totaal acht weken, in Bad 

Reichenhall. Vanaf 23 mei gaat deze pilot over in een 

ZANDLOPER 28

zomerprogramma van totaal vijf weken. Na de derde week 

is kap Gert Borneman, die de oefening voorbereid en opgestart 

heeft, al laaiend enthousiast en doet zijn verhaal. 

Uitgestrekt gebied 

Bad Reichenhall ligt in het zuiden van Duitsland, zo’n 900 

kilometer van Amersfoort en twintig kilometer van Salzburg 

(Oostenrijk). Zeker niet naast de deur, maar je spreekt wel 

over een uitgestrekt gebied waar alles op gebied van GVA/AT 

tot uitvoer is te brengen. Wat dacht u van: rotsklimmen 

en werken op hoogte, koude- en bivakdrills, langlaufen, 

Hochseilbahn (klimmen/klauteren), speleologie (grotten), 

bergtour, canyoning, rafting, klettersteigen, enzovoort. 

Knowhow 

De thuisbasis is de Generaal Konradkazerne. Hier is alle 

facilitaire accommodatie aanwezig waarvan gebruik kan 

worden gemaakt. In de buurt bevindt zich op 1700 meter 

hoogte (de Reiteralpe) een militair oefenterrein, waar we 

kunnen bivakkeren en verschillende activiteiten kunnen 

uitvoeren. In dit uitgestrekte oefengebied zijn liften aanwezig, 

maar ook: water, elektriciteit, blokhutten, EHBO-posten en 

bij noodgevallen zijn er landingsplaatsen voor helikopters. 

De voorbereiding en uitvoering valt hoofdzakelijk onder 

onze verantwoording. Daar waar nodig huren we lokale 

gidsen in, bijvoorbeeld bij het speleo. Hier leveren we twee 

hulpinstructeurs om het een en ander op de juiste manier 

te begeleiden. De medewerking van de Duitse autoriteit is 

optimaal. We hebben een compleet gebouw ter beschikking 

en zijn bij de Duitsers in de voeding. Ze verlenen 

alle medewerking hetgeen wij zeer waarderen. Onze 

LO/Sportinstructeurs doen zo veel mogelijk aan selfsupporting, 

maar daar waar nodig, kunnen we altijd terugvallen 

op de kennis en ervaring van de Heeresbergfuhrer (Duitse 

militaire berggids). Deze samenwerking verloopt prima. 

Wervingaspect 

Diverse eenheden van het 41 Mechbrig uit Seedorf hebben 

tot nu toe ieder één week GVA/AT doorstaan. Aan tachtig 

man wordt een standaard GVA/AT pakket aangeboden. 

Dit bestaat uit een tweedaagse tocht met overnachting 

naar de Reiteralpe. Hier worden met name de koud weer 

en bivak drills doorgenomen. Bij temperaturen van min 25 

graden is dit absoluut noodzakelijk. Daarnaast gaan ze een 

dag langlaufen en een dag speleo in combinatie met de 

Hochseilbahn. Dit is een speeltuin op twaalf meter hoogte. 

Niet alleen vanwege de mentale vorming, maar ook in het 

kader van het wervingsaspect is het noodzakelijk dat dit soort 

GVA/AT oefeningen terug moeten komen in het Opleiding 

en Trainingsplan, volgens kap Gert Borneman. De militair ziet 

een baan bij Defensie niet alleen maar oefenen op de kazerne 

en omgeving, maar ook eens oefenen onder totaal andere 

en avontuurlijke omstandigheden. Ik weet uit ervaring dat 

ze hier jaren later nog over praten en dat de meerwaarde 

erg groot kan zijn. De GVA/AT moet geen doel zijn, maar 

een middel om het Leren, Trainen en Vormen optimaal bij 

de eenheden te implementeren. Daar komt bij dat de keuze 

van de items in de GVA/AT oefeningen zich uitstekend lenen 

om de vooraf vastgestelde doelstellingen op te evalueren. In 

het oefengebied van Bad Reichenhall kan alles verwezenlijkt 

worden, zo veel mogelijkheden heeft dit gebied. In Nederland 

zou dit veel moeilijker zijn. Wat zeer belangrijk is dat wij ruim 

vooraf met de commandant een gesprek hebben en samen 

de doelstelling van de oefening bepalen. Wat wil hij bereiken 

en kunnen wij dat redelijkerwijs voor hem verzorgen. 

Koud Weer Doctrine 

De commandanten van de eenheden, maar zeker ook de 

manschappen, zijn volgens het Klant Tevredenheids Onder- 

ZANDLOPER 29

zoek (KTO) dik tevreden met de inhoudelijkheid van het 

aangeboden programma. Door sommige militairen werd zelfs 

aangegeven dat dit voor hun de beste oefening is tot nu toe. 

Overigens voor de duidelijkheid: dit volgens militairen die 

langer dan vijf jaar in dienst zitten en de nodige ervaring hebben. 

Tijdens de weken hebben er weinig aanpassingen plaatsgevonden, 

aldus kap Gert Borneman. De tweedaagse op de 

Reiteralpe met de Koud Weer Doctrine heeft een belangrijke 

plaats in de oefening. Bij het optreden met Koud Weer is het 

de bedoeling om inspanning en zweten te voorkomen en dus 

langzaam naar boven te lopen. Daarbij is het belangrijk je aan 

de drills (kleding en voeding) te houden en energie te sparen. 

We hebben als militair de neiging om er altijd aan te trekken 

en fysiek tot het gaatje te gaan. Bij de Koud Weer Doctrine is 

dit niet de bedoeling. De eenheden komen deze week fysiek 

toch wel aan hun trekken. Met name het tourskiën op de 

Reiteralpe en de dag langlaufen. In de visgraattechniek 

omhoog langs de lift onder leiding van een LO/Sportinstructeur. 

Hochseilbahn 

Het programma werd ook ingevuld met één dag langlaufen 

alsmede één dag speleo in combinatie met de Hochseilbahn. 

Dit is een klimtuin op twaalf meter hoogte. Hier moet je je 

op de meest onmogelijke manieren verplaatsen, individueel 

of samen met een partner. Dit valt soms niet mee zodat 

een aantal mensen toch weer een mentale en fysieke prikkel 

hebben gehad. In de evaluaties kwamen ze hier ook 

volmondig voor uit. De Hochseilbahn werd afgesloten met 

het naar boven klimmen tegen een paal aan om er uiteindelijk 

op te klimmen. Daarna moest je er vanaf springen. Uiteraard 

werd het een en ander goed beveiligd. Veel mensen 

hadden hier moeite mee en zagen er tegen op. Dan is het 

goed om te zien, dat als er op de juiste manier gecoacht 

wordt, het toch lukt. Het Langlaufen werd verzorgd in Reit 

im Winkel en was prima voor elkaar. De routes waren juist 

uitgezet met een tussenstop in een restaurant waar geluncht 

werd. In de voorbereiding hadden de instructeurs er voor 

gezorgd dat de juiste methodiek gevolg werd. Met name 

de noodstop werd druk bezocht door Duitse kijkers, die dit 

prachtig vonden. Het speleo vond plaats onder leiding van 

een Duitse speleo instructeur, samen met twee instructeurs 

(Smeagols) van onze organisatie. Het was voor de meesten 

een eerste ervaring met het door nauwe gangen kruipen, 

dusdanig dat je vast komt te zitten en gecoacht moet worden. 

Ook hier hebben erg veel mensen hun mentale en fysieke 

prikkel gehad. Al met al prima verzorgde evenementen om 

als middel te dienen om alle leerervaringen te evalueren. 

Materiaal 

Er zijn kosten nog moeite gespaard om de materialen die 

noodzakelijk zijn bij deze GVA/AT oefening op orde te heb- 

ben. Specifiek materiaal, zoals: honderd paar ski schoenen, 

vijftig paar ski’s, pikkels, lawine piepers, lawine sondes, 

gammaschen, lawineschep, stijgijzers, honderd rugzakken, 

honderd branders enzovoort zijn door de LO/Sportorganisatie 

aangeschaft en in Bad Reichenhall opgeslagen. Met 

name de schoenen waren een must om er voor te zorgen 

dat men tijdens de tweedaagse tocht op de Reiteralpe 

geen koude voeten had. De LO/Sportorganisatie levert de 

instructeurs en verzorgt de uitvoering. Het facilitaire gedeelte 

levert het onderdeel zelf. Met name de samenwerking 

met de LDO (Leider Der Oefening) en de HID (Hoofd 

Inwendige Dienst) van de eenheid verloopt erg goed. 

Zomerprogramma 

Op 23 mei gaat het zomerprogramma draaien. Ook dit 

gaat een standaardpakket worden met waarschijnlijk 

onder andere: Hochseilbahn in combinatie met Speleo, 

een Klettersteig, een Bergtour en Canyoning. Na het 

zomerprogramma zal er een evaluatierapport opgemaakt 

worden met conclusies en aanbevelingen. Dit zal de basis 

vormen voor de besluitvorming over de toekomst. 

LO/Sportgroep 

Op mijn vraag of, indien deze pilot slaagt, de oprichting van 

een 29ste LO/Sportgroep (Bad Reichenhall) een feit is, kan 

natuurlijk nog geen concreet antwoord worden gegeven. 

Voor kap Gert Borneman is één ding duidelijk: “er is vraag 

naar dit product en wij voorzien in die behoefte, maar de 

GVA/AT in Bad Reichenhall is geen doel, maar een middel 

in het kader van Leren, Trainen en Vormen.” De vraag 

naar deze oefeningen is bij de eenheden erg groot. Als 

deze worden opgenomen in het jaarplan van de eenheden 

en wij dertig tot veertig weken op jaarbasis deze GVA/AT 

oefeningen verzorgen, dan kom je er bijna niet meer onderuit 

om er een permanente groep te vestigen die de kar gaat 

trekken. De hulpinstructeurs kunnen dan eventueel met de 

bus mee komen. Er wordt nu erg veel tijd, geld en moeite 

geïnvesteerd in het heen en weer rijden van instructeurs, 

bijscholen en de nieuwe instructeurs in het plaatje brengen. 

Dat hou je op termijn niet vol. Het brengt erg veel onrust 

in onze organisatie om het complete plaatje telkens weer 

rond te krijgen. Laten we afwachten tot na de zomer en dan 

het een en ander goed evalueren. Wat vonden wij ervan, 

maar veel belangrijker, wat vond de klant ervan en kunnen 

we samen verder met elkaar. Gezien de reacties die kap 

Gert Borneman gezien en gehoord heeft is hij er niet bang 

voor. Een uitstekend product en voor onze instructeurs een 

fantastisch werkveld waar ze hun specialisaties voor de volle 

honderd procent kunnen inzetten. Wij zijn er klaar voor! 

Aooi Richard Wichhart 

ZANDLOPER 30

ZANDLOPER 31

Op 29 november was het weer zover, wederom gingen 

er LO/Sportinstructeurs naar Mittenwald om een 

cursus te volgen. Ditmaal waren smi Peter Crooijmans, 

smi Hennie Kennis (KLu/KMS) en de smi Gert 

Heerkes de gelukkigen. We gingen daar de cursus “ 

Ausbilder im militairen skilauf “ volgen. 

De LO/Sportschool had de voorwaarden prima in de hand 

want bij aankomst stonden we alledrie op een deelnemerslijst 

en kregen we netjes de legering op de Karwendel kaserne. 

Na een korte voorstelronde en het drinken van een bakkie 

startte de cursus op 30 november met het uitreiken 

van de materialen en een theoriedagje op de kazerne. De 

sneeuwcondities waren dermate matig dat er in de omgeving 

niet geskied kon worden en dus het programma dusdanig 

werd samengesteld dat de skimomenten op hele dagen 

werden gepland op de Zugspitze bij Garmisch. Gedurende 

de gehele cursus bleken we dus veel reistijd kwijt te zijn. 

Satelliet ontvanger 

De eerste dagen werden we overspoeld met de belangrijkste 

termen: mittleren körper position, kanten, drehen und belasten. 

Gedurende de cursus kwam daar nog bij: lernen tut man 

Sonne 

am Zugspitze 

durch ski zu fahren und nicht durch reden! Dit laatste beviel 

ons wel. Ter afwisseling werden er nog enkele dagen gepland 

in Seefeld (Oostenrijk) zodat we iets meer pistes te zien 

kregen; goed bedacht van de leiding ter plaatse. De avonduren 

kwamen we ook goed door met de satellietontvanger 

(champions league, uefa cup) en de irish pub in Garmisch. 

Masters im ski fahren 

Op de vrijdagen waren we tijdig gereed en dus volgde de 

snelle abfahrt richting Sinterklaas en de trainingsvelden (het 

voetbal ging gewoon door, ter jullie geruststelling) Uiteindelijk 

hadden we een prima cursus, hebben we erg veel geleerd, 

waren de Duitse instructeurs masters im ski fahren, behaalden 

we het diploma en hadden we fantastisch weer. Tevens 

leerden we weer veel van elkaar; het solex rijden van Peter, 

het crossen van Hennie en het voetbal van Gert. Uiteindelijk 

waren noord en zuid weer goed verbonden en danken we de 

LO/Sportschool voor de faciliteiten en Hennie Huijbregts voor 

het intesten. Een perfecte cursus en weer drie specialisten 

erbij voor de LO/Sportorganisatie. Grüsse und viel spass! 

Smi Gert Heerkes, LO/Sportgroep Johannes 

Postkazerne te Havelte 

ZANDLOPER 32

De Pen 

Jammer Michel dat ik op deze manier de pen van je 

kreeg. Niet zozeer om de pen zelf maar wel weer de 

manier van je spelling van mijn naam. Is het nu niet 

mijn achternaam die verkeerd geschreven is maar wel 

weer mijn voornaam. Je leert het ook nooit hè, met 

een “u” in plaats van een “e”. Maar dat trekken we 

wel een keertje recht. 

Over namen geschreven, ik weet dat ik geen gemakkelijke 

naam heb, maar dat je er binnen dit bedrijf (lees KL in plaats 

van LO/Sportorganisatie) vier maanden over moet doen om 

een letter uit je naam te krijgen is toch van de zotte. Toen ik 

in mei 2000 opkwam op de KMS, heb ik dus vier maanden 

lang elke dag naar een bureautje moeten lopen om die “r” 

uit Majo”r”ie te krijgen. Toen heb ik echt even gedacht 

hoe moet dat verder als ze dit nog niet eens kunnen. 

Seedorf 

Maar gelukkig zijn er ook heel veel mooie dingen gepasseerd 

in de afgelopen vijf jaar. Zoals mijn plaatsing in Seedorf. Dit 

was mijn eerste plaatsing gelijk na de VTO. Samen met nog 

drie nieuwe collega’s werden wij daar heen gestuurd. Uiteindelijk 

heb ik daar drie hele mooie jaren mee gemaakt. Wat 

me vooral van die periode bij is gebleven, is het onderlinge 

sporten met elkaar. En dan vooral de partijtjes BOT-BBT. Dat 

waren de wedstrijdjes waar het er altijd zeer hard en fanatiek 

aan toe ging. Was het nou een partijtje voetbal of rolhockey 

het knalde er altijd wel op. Ik kan wel zeggen dat wij als ‘BBTers‘ 

regelmatig onze huid duur verkochten, maar als je alle 

uitslagen bij elkaar op zou tellen er toch een gelijkspel uit zou 

komen. Nogmaals bedankt jongens voor de leuke periode. 

Verlenging 

Dat is bij mij nou niet helemaal goed gegaan; dat weten die 

mensen die daar over gaan ook wel en wil je daar meer van 

weten dan moet je maar bellen. Uiteindelijk zou ik vanwege 

de verlengingen een tweede functie gaan draaien. Gelukkig 

is dat Oirschot geworden, een van mijn voorkeuren. Ook 

hier is het weer geweldig werken. Een zeer goed cluster, zo 

niet het beste cluster in Oirschot met mooie oefeningen en 

ook nog een aantal geweldige cursussen, dus wat kun je je 

nog meer wensen als LO/Sportinstructeur binnen defensie. 

Cursussen 

Over cursussen gesproken: Mountainbike, Vert, VOLO 

en Ausbilder Militaires Bersgsteigen Teil Sommer om er 

maar een paar te noemen. Gelukkig ben ik door mijn commandanten 

altijd in de gelegenheid gesteld om ze te volgen 

en daar heb ik zeker geen spijt van. Want in welk ander 

bedrijf krijg je de mogelijkheden om datgene te doen waar 

je zoveel plezier in hebt. Fietsen in Italië of met touwen 

stoeien in Duitsland en daar ook nog voor betaald krijgen. 

Normaal betalen mensen ervoor om het te mogen doen. 

Maar ook op vrijdag en zaterdag naar school om de ALO te 

volgen. Een drukke en hectische tijd maar wel een aanrader 

voor diegene die het kunnen en willen. Ik heb er zeer veel 

geleerd en ook al veel van toegepast in mijn lessen want dat 

wat je met kinderen kunt doen, kun je in veel gevallen ook 

met militairen doen. Want zeg nou zelf kinderen spelen in een 

zandbak alleen is die van ons wat groter. Maar alle gekheid 

op een stokje zonder een goed thuisfront kunnen wij allemaal 

niet werken dus dat is zeker zo belangrijk. Want thuis hebben 

ze maar veel te stellen met ons, LO/Sportinstructeurs. 

Sgt1-test 

Nu wil ik ook nog wel even mijn sgt1-test aanhalen. Samen 

met sgt Achim Bungard heb ik op 23 en 24 december onze 

sgt1-test gehad. Ja, je leest het goed: wij zijn etmaaloverschrijdend 

bezig geweest. Onze collega’s, de sgt1 Hans 

Talboom en René van Berlo hadden een zeer leuke en 

afwisselende test in elkaar gezet. Spelcircuit, gebak halen 

(run-bike-run), viertonnerwielen verwisselen, wlp inrichten, 

bedienen, skiën, snowboarden, biatlon, klimmen, interventies, 

stappen, eskimoteren en een afsluitende duikopdracht 

om het zo maar eens in vogelvlucht op te noemen. Je kunt 

je natuurlijk wel voorstellen dat ik op kerstavond wel wat 

vroeger moest afhaken dan normaal. Maar het was het 

wel waard. Bedankt voor de schitterende test jongens. 

Studiegroep 

Maar nu ga ik toch echt een eind aan dit stuk maken hoewel 

ik als ik wil nog wel even door kan gaan. Dus Michel je had 

gelijk zo ‘rottig’ is de pen helemaal niet. Maar aan wie ga ik 

hem nu geven…? Nou dat is niet zo moeilijk hoor. Als laatste 

van onze studiegroep (Peter en Michel waren de vorige ‘penvrienden’) 

zou René van Berlo wel in aanmerking komen maar 

die heeft hem al een keer gehad dus moet het iemand anders 

zijn. Dus Hans jij ziet de bui al wel hangen denk ik. Aangezien 

jij samen met René mijn Sgt1-test hebt afgenomen is dit 

een leuke manier om jou terug te pakken. Ik wens je er veel 

plezier mee en tja het valt wel mee hoor. Met sportieve groet. 

Sgt1 Raoul Majoie, LO/Sportgroep RVS 

ZANDLOPER 33 

Kinderen spelen ook in een zandbak 

alleen is die van ons wat groter

Van Kracht & Cardio 

naar Fitness & Health 

Hoe ziet de Kracht- en Cardioruimte (K&C) van de 

Koninklijke Landmacht (KL) er uit in 2010? Met deze 

vraag stoeit de werkgroep Fitness & Health nu al zo’n 

anderhalf jaar. Waarom moet je jezelf druk maken 

over een productgroep die zich in feite al lang heeft 

bewezen en voldoende klanten binnen brengt? 

Om deze vraag te beantwoorden moet er een degelijke 

beschouwing worden gemaakt van de huidige situatie in 

militair verband, afgezet tegen een te verwachten situatie, 

waarin civiele ontwikkelingen een grote rol spelen. 

Vernieuwende systemen 

We stappen even terug in de tijd, waarin er sprake was 

van een ruimte (vaak een leeg gehaald materiaalhok) 

waarin materialen stonden. In die tijd maakte krachttraining 

nog geen prominent deel uit van de militaire 

lichamelijke oefening en was er dan ook geen sprake van 

een “krachtdoctrine”. In de slipstream van de civiele 

ontwikkelingen ontstond er geleidelijk aan een aparte 

ruimte waar naast ijzer ook al multifunctionele apparaten 

te ontdekken waren, later gevolgd door allerlei vernieuwende 

systemen zoals bijvoorbeeld de Hydra-apparatuur. 

Werkgroep 

Van een echte omslag werd sprake in 1995 toen de destijds 

geformeerde werkgroep “Kracht en Cardio”, wat een 

samenwerkingsverband was tussen de LO/Sportorganisatie 

en de sectie TGTF, beviel van een aantal aanbevelingen. 

Hieruit bleek dat de krachtcomponent voor het militair 

optreden dusdanig groot was dat er veel meer aandacht 

aan moest worden besteed dan tot dan toe het geval was. 

Daarnaast werd het verbeteren en onderhouden van het 

uithoudingsvermogen op cardio-appartuur (low-impact) als 

een belangrijke aanvulling gezien. Het leeggehaalde materiaalhok 

werd een kracht en cardio-ruimte (1996) en er werden 

doctrines voor kracht en uithoudinsgvermogen ontwikkeld. 

Sinds die periode is er met name in de civiele fitnesscentra een 

enorme ontwikkeling te bespeuren. Daar waar twee decennia 

geleden de judoleraar het er een beetje bij deed, spreken 

we vandaag de dag over “Fitness and Health” wat bij velen 

een onlosmakelijk deel van hun leven is geworden. We zien 

mega-centra ontstaan waarin een heel team aan specialisten 

is gekoppeld zoals; fysiotherapeuten, sportartsen, diëtisten 

en natuurlijk gespecialiseerde instructeurs op diverse toepassingsgebieden 

zoals; dance, body-pump, body-conditioning 

en spinning. Snel inspelen op de veranderende markt en 

vernieuwen is hierbij het hoofdthema, waarbij de crèches 

voor de kinderopvang natuurlijk niet mogen ontbreken. 

Onbetaalbaar 

De enorme toeloop naar deze centra heeft natuurlijk te 

maken met een bewustwording over wat goed is en wat 

slecht is voor een lichaam. De noodzaak te bewegen is 

inmiddels bij het grootste deel van de westerse wereld wel 

doorgedrongen. Steeds meer begint men zich te realiseren 

dat “gezond blijven” naast het esthetische aspect een 

must wordt voor de toekomst waarin de zorg onbetaalbaar 

wordt. Er zijn al ziektekostenverzekeraars die kortingen 

bedingen voor het lidmaatschap van een Fitnesscentrum. 

Moderne tijd 

Naast dit “gezondheidsdenken” blijkt het een gat in de 

markt als je individueel kunt sporten, op de momenten dat 

het jou uitkomt, maar wel gezamenlijk. Deze combinatie 

past feilloos in de moderne tijd waarin te veel verplichtingen 

van de sportclub als drempelverhogend wordt gezien, 

maar waar aan de andere kant de mens toch de behoefte 

heeft om een sociale omgeving te hebben. Op deze sociale 

behoefte is enorm goed ingespeeld. De aankleding 

en bargelegenheid bij de centra zijn zeer belangrijk. 

Marktverruiming 

Tevens, ik heb het eerder al even aangehaald, is er een 

enorme “specialisatie” en marktverruiming te bespeuren. 

Koppelingen aan dieetprogramma’s, inspelen op 

jaargetijden (skiën, zonvakanties), fysiotherapeutische 

behandelingen, sauna, zonnebank, squashbanen en zelf 

exposities van moderne kunst hebben hun intrede gedaan. 

Wat hebben deze ontwikkelingen voor effect op 

Kracht- en Cardioruimten van de KL 

Deze vraag, gekoppeld aan de noodzaak te bezien of de 

doctrine die in 1995 en 1996 is ontwikkeld nog actueel 

is, heeft Commandant LO/Sportorganisatie ertoe doen 

besluiten de werkgroep Kracht en Cardio te herinstalleren. 

Onder leiding van Hoofd bureau doctrine LOFTS, thans 

Stafoff KOC, majoor Johan Groen is er een team samengesteld 

bestaande uit: elnt Anton Koteris (TGTF), drs Taco 

Visser (TGTF), maj Johan Groen (KOC), smi Peter Janssen 

(JWF), smi Marc Bakker (GHK) en elnt Fred de Ruijter(BHK). 

Naast alle andere werkzaamheden was het de bedoeling 

dat er een plan van aanpak zou komen over de (her) 

inrichting van de K&C-ruimten, waarin infrastructuur en 

ZANDLOPER 34

contracttermijnen belangrijke randvoorwaarden creëren. 

Er werd besloten een enquête te houden, waarin het gebruik 

en de wensen zijn getotaliseerd. Deze uitkomsten zijn vervolgens 

gekoppeld aan de visie welke de werkgroep heeft 

ontwikkeld. Deze visie bevat naast veel gelijkenis met de 

civiele ontwikkeling een hertoetsing van de doctrine kracht. 

De belangrijkste conclusies die hieraan zijn verbonden zijn: 

1. De doctrine kracht zoals die binnen de KL wordt 

gehanteerd is ook heden ten dage nog actueel en 

behoeft niet noemenswaardig te worden gewijzigd. 

Wel moet er invulling gegeven worden aan krachttraining 

die meer functiespecifiek gericht is. 

2. In elke ruimte moeten de volgende functionaliteiten 

zichtbaar worden gemaakt tw: 

• Algemene fitheidstraining 

• Taakspecifieke fitheidstraining 

• Revalidatie 

• Gezondheid en ontspanning 

Afhankelijk van de doelgroep kan het belang en impact 

van een bepaalde functionaliteit sterker of minder sterk 

aanwezig zijn. M.a.w. de K&C ruimten binnen de KL 

kunnen enigszins van elkaar verschillen. Het verdient 

de aanbevelingen om ook binnen de KL te praten over 

Fitness and Health (F&H) i.p.v. Kracht en Cardio (K&C) 

3. Om goed invulling te geven aan deze functionaliteiten 

moet kritisch worden bezien wat er moet worden 

aangeschaft c.q. vervangen. Hierbij is ook een adequate 

inrichting en aankleding van groot belang. 

Waar heeft dit in praktische zin toe geleid? 

Met het oog op de algemene fitheidstraining zijn er twee 

aanpassingen gepleegd. Het krachttrainingsapparaat “Delts” 

is weggenomen uit de lijn. Daarnaast is er een aanvulling 

met de “Low row”. Hierdoor ontstaat er een evenwichtige 

verdeling van de te trainen spiergroepen. Tevens is de 

elliptical (crosstrainer) verwelkomd als nieuwe uitbreiding 

van het cardio-pakket. Voor de taakspecifieke training blijkt 

het noodzakelijk om een accent te leggen bij de circuits met 

losse fitnessmaterialen. Hiervoor zullen in de nabije toekomst 

dan ook extra investeringen voor worden gedaan. Tevens 

wordt er op dit moment geïnventariseerd wat er zo allemaal 

is ontwikkeld op dit gebied in de LO/Sportorganisatie. 

Een “databank” met voorbeelden van verschillende krachtcircuits 

zullen dan ook worden verspreid nadat we deze 

verzameld hebben. Daarnaast zijn de LO/Sportgroepen van 

de schoolbataljons uitgebreid met een tweetal trilplaten. Deze 

trilplaten kunnen ingezet worden in het revalidatietraject, 

maar ook andere doelgroepen kunnen baat hebben bij 

deze nieuwe trend. Alhoewel nog niet alle onderzoeken zijn 

afgerond, kan worden aangenomen dat vibratietraining in 

de toekomst een vaste plaats kan innemen bij de revalidatie, 

maar ook bij preventie en health. Een mogelijke verdere 

uitbreiding zal dit jaar worden bezien. Om invulling te 

geven aan het aspect gezondheid zijn er bio-impedantiemeters 

aangekocht die een bijdrage kunnen leveren in de 

bewustwording over de conditie van het eigen lichaam. 

Zijn dit alle aanpassingen? 

Het is te kort door de bocht om aan te nemen dat 

dit pakket aan maatregelen voldoende is om de 

komende jaren door te komen. Belangrijke punten 

van aandacht voor de werkgroep zijn: 

• invulling van taakspecifiek 

trainen (materiaal en database programma’s) 

• invulling van het aspect gezondheid 

• vervangen cardio-materiaal 

en vernieuwen kracht-apparatuur 

• kennis LO/Sportinstructeur en upda 

ten bundel 5 “Trainen fysieke fitheid” 

Er moet in ieder geval ook nog wel worden vermeld dat 

geen enkel toepassingsgebied op zichzelf staat. Natuurlijk 

is de elliptical te gebruiken voor revalidatie, maar ook voor 

health en recreatie. Zo geldt het dus voor zoveel van deze 

aspecten. Naast deze nieuwe aanschaf, zal er op het gebied 

van aankleding ook het een en ander moeten veranderen. 

Zo is het streven om middels foto’s analyse’s te maken 

van de markantste fysieke aktiviteiten van uw eenheid. 

Deze foto’s zouden een goede indruk moeten geven over 

te gebruiken spiergroei en fysieke aktiviteit passend bij 

die eenheid. Dit vormt dan weer een goed uitgangspunt 

voor gerichte training, wat aanspreekt bij de betrokken 

persoon. U zult komend in dit project worden betrokken. 

Slot 

Het wordt nog meer dan voorheen een kwestie van de 

klant naar de F&H ruimte lokken, waar hij of zij te maken 

krijgt met een aspect wat het meest aanspreekt voor de 

persoonlijke situatie. Het werken met (maand)thema’s 

is hiervan een goed voorbeeld. Dit betekent ook dat er 

binnen de randvoorwaarden, mogelijkheden zouden 

kunnen komen om zelf invloed uit te oefenen op de 

inrichting van uw Fitness and Health ruimte, gericht op 

uw doelgroep(en) en hun wensen in de toekomst. 

Maj Johan Groen, KOC LO/Sportorganisatie 

ZANDLOPER 35

Mijn uitzending naar Afghanistan 

Van 13 augustus 2004 tot 28 januari 2005 ben ik 

uitgezonden geweest naar Afghanistan. Dit was mijn 

eerste uitzending en ik zat er niet bepaald op te 

wachten. Maar ja, als je dan toch moet, probeer je er 

het beste van te maken. 

Ik werd geplaatst op het Joint Visitors Bureau (JVB) op HQ 

ISAF te Kabul. De taak van ons bureau was om NATObezoeken 

in al zijn facetten voor te bereiden en uit te 

voeren. Het bureau bestond eerst uit zeven en later uit 

vijf personen: een Ierse Commandant, een Franse overste, 

een Belgische korporaal, een Spaanse sergeant1 en ik. 

Internationaler kan het echt niet. Een Duitse kolonel en 

een Haubtmann hebben we helaas uit de groep moeten 

verwijderen vanwege disfunctioneren. Met de voertaal engels 

had ik weinig problemen. Ik heb mijn engels in dat half jaar 

wel flink kunnen verbeteren en dat is mooi meegenomen. 

Afghaanse vrienden 

Het is moeilijk om je een voorstelling te maken van Afghanistan 

als je er zelf niet geweest bent. Bij mij heeft het in 

ieder geval een enorme indruk achtergelaten. Ik heb veel 

mensen leren kennen en zelfs twee Afghaanse vrienden 

gemaakt waar ik nog regelmatig contact mee zal hebben. 

Als SO-Escort werd ik verantwoordelijk gesteld voor 

bepaalde NATO-bezoeken. Om beurten waren we leading 

in de organisatie. We maakten het programma in overleg 

met het bezoek en de ISAF-leiding. Verder maakten we een 

zeer gedetailleerd convooiplan: we regelden kamers, diners, 

vluchten naar Provincial Reconstruction Teams (PRT’s), 

bezoeken aan president Karzai, ministeries en Ambassades. 

Brok in de keel 

Ook waren we verantwoordelijk voor een stuk protocol. 

Daar werd in twee gevallen een beroep op gedaan bij 

het overlijden van twee Franse soldaten en een Italiaan. 

Allen omgekomen bij verkeersongevallen als gevolg van te 

hard rijden door het terrein. We moesten van alles regelen 

zonder dat we daarop voorbereid waren. En ineens sta 

je daar dan op het vliegveld, aangetreden met ongeveer 

vijfhonderd militairen, allen met een brok in de keel op het 

moment dat de kist voorbij gedragen werd door de collega’s, 

de NATO-medaille aan de vlag bevestigd werd en 

het vliegtuig vertrok op weg naar een treurende familie. 

ZANDLOPER 36

Lange dagen 

Als escortofficier was je constant aan de zijde van de VIP 

gast. Ook moesten we voorafgaand aan bezoeken een 

aantal verkenningen uitvoeren om de weg te leren kennen. 

Het mooie van deze baan is onder andere dat je veel ziet 

van het land en dat je interessante VIPS tegenkomt zoals 

Prins Phillip de kroonprins van België, SACEUR gen Jones de 

hoogste NATO generaal, Minister Kamp, CDS gen Berlijn, 

IGK Gen van Baal en nog diverse anderen. We maakten 

lange dagen, soms van vijf uur in de ochtend tot diep in 

de nacht. Een normale werkdag was van acht tot acht uur 

‘s avonds. Alleen op de vrijdagochtend waren we vrij. 

Dubbelfunctie 

Er was een prima fitnesszaal op HQ waar ik regelmatig op 

de loopband te vinden was. Ik heb gemerkt dat het voor de 

uitgezonden militair erg belangrijk is dat hij de gelegenheid 

heeft om te sporten en daardoor te ontspannen. De loopbanden 

waren bijna altijd bezet. Twee sportinstructeurs uit België 

en Frankrijk met een dubbelfunctie, waren verantwoordelijk 

voor de fitnesszaal en Militair Welfare Activities (O&O) 

Eisen 

Zes maanden is een te lange periode voor een uitzending als 

je een gezin hebt. Ik heb met Chief CJ1 (HPERS) gesproken 

en die gaf aan dat vrijwilligers eisen kunnen stellen. Zij kunnen 

zich beschikbaar stellen voor drie of vier maanden. Aan 

ISAF om dat al dan niet te accepteren. Periodiek vindt er een 

zogenaamde ‘Manning conference’ plaats bij SHAPE in Brussel 

waarbij de NL National Military Reepresentative (NMR) 

de plaatsen voor de Nederlandse militairen behartigt. De 

KLU heeft het goed geregeld. Die draaien twee uitzendingen 

van drie maanden in twee jaar en dat is prima te doen. 

Opleiding 

Achteraf was mijn opleiding echt onvoldoende. In Ober 

Ammergau (Zuid Duitsland) zit de NATO-School waar men 

zich kan inschrijven voor een vijfdaagse NATO Orientation 

Course. In Stavanger (NO) wordt twee maal per jaar de 

Mission Rehursal Exercise (MRE) gehouden met als doel 

de staf van het personeel van het hoofdkwartier te trainen 

en teambuilding plaats te laten vinden. Zowel het OPCO 

als de LO/Sportorganisatie zijn niet op de hoogte van 

deze opleidingen. Als gevolg van een te late aanwijzing 

was het ook niet mogelijk deze opleidingen te volgen. 

Gevaar 

In een uitzendgebied is het nooit ongevaarlijk maar ik heb 

me nooit bedreigd gevoeld. Op 11 oktober 2004 hebben 

we de laatste raketaanval gehad. Een zware explosie 

op tweehonderd meter afstand van het hoofdkwartier 

zorgde ervoor dar we een uurtje de bunker in moesten. De 

mensen in Afghanistan zijn erg blij met de Europese hulp. 

Kinderen staan te zwaaien langs de weg en de mensen 

zijn erg vriendelijk ondanks de enorme armoede. Amerikanen 

zijn gehaat in Afghanistan ondanks ‘Enduring 

Freedom’ en alles wat de VS voor dit land gedaan heeft. 

Dal 

Kabul ligt in een dal op 1800m boven de zeespiegel. 

Het is er zeer droog. De zomers zijn met maximaal 40- 

45 graden in de schaduw niet zo heet dan in Irak. De 

winter lijkt sterk op die in Nederland met temperaturen 

van min tien in de nacht tot plus drie overdag. In de 

zomer heb je er veel last van stof en zandstormen. In de 

winter hangt er een kolensmog boven de stad en dat 

kan niet weg in verband met de omliggende bergen. 

Landschap 

Afghanistan vind ik prachtig om te zien. Negentig procent 

van het land ligt boven de 1500 meter hoogte. Het landschap 

is ruig en lijkt soms op een maanlandschap. 

Toekomst 

De Nederlanders hebben plannen om in 2006 een tweede 

PRT op te richten. Ook komt er in het voorjaar van 2005 

een F16 squadron naar Afghanistan. De commando’s 

worden uitgezonden evenals een Chinook detachement. 

Tijdens de parlementaire verkiezingen in september 

2005 zullen 750 mariniers ingezet worden om de veiligheid 

te waarborgen. Het Apachedetachement gaat eind 

maart 2005 terug naar Nederland wegens een te zware 

belasting van personeel en materieel. Naar verwachting 

zal Nederland nog tot 2012 in Afghanistan blijven. 

Aanbevelingen: 

a. Mensen vroegtijdig aanwijzen (actie OPCO); 

b. Vrijwilligers kunnen eisen stellen aan de 

duur van de uitzending; 

c. Opleidingen NATO-school en MRE te Stavanger proberen 

te volgen als je op ISAF HQ geplaatst wordt; 

d. Proberen contact te leggen met de NMR te Brussel om 

de mogelijkheden te bespreken. (Actie K&OC c.q. Sie 1). 

Maj Ruben Driever 

ZANDLOPER 37

Vragen naar aanleiding van 

de brief “Overgang BBT BOT” 

Recent is aan u bekend gesteld dat de omscholingsopleiding 

om BOT militair te worden is vervallen 

met ingang van 1 januari 2005. Naar aanleiding van 

deze brief zijn er een vijftigtal vragen bij de Sectie 1 

binnengekomen. Hoewel deze vragen via de Regio’s 

worden beantwoordt, wil ik gebruik maken van deze 

publicatie om de belangrijkste vragen te beantwoorden. 

Vraag: “Ik ben sgt1 BOT 27 jaar, moet ik me nu zorgen 

gaan maken over het feit dat ik met 35 jaar bedankt word 

voor de bewezen diensten en welke criteria gelden er 

straks om na je 35ste te mogen blijven bij Defensie?” 

Iedere militaire medewerker krijgt dezelfde status, dat betekent 

niet dat men automatisch zich zorgen moet maken. 

En waarom dan niet? De LO/Sportorganisatie betrekt haar 

personeel uit een specifieke omgeving namelijk CIOS en 

ALO, daarbij komt dat er geen functieroulatie is met overige 

KL-onderdelen. Wat echter wel speelt is het feit of er voor u 

bevorderingsruimte is op het moment dat u als medewerker 

wordt bezien in het kader van “Up or Out”. Niet alleen 

geschiktheid speelt dus een rol, maar zeker ook ruimte om 

in te nemen (vacature). Vooralsnog wordt er gesproken over 

een leeftijdsbracket waarin wordt bezien of medewerkers van 

defensie (specifiek militairen) geschikt zijn voor een hoger 

functioneringsniveau, dit wordt concreet gemaakt door de 

term bevorderbaarheid. Voorzichtige conclusie is dat als u 

niet (meer) bevorderbaar bent en geen deel uitmaakt van een 

overgangsregeling, u door defensie geen verlenging wordt 

aangeboden. Dit kan op elk moment gebeuren. Het moment 

kan voor onderofficieren op een ander (leeftijds) moment 

liggen als voor officieren. Er wordt gestreefd naar een situatie 

van relatief hoge werkzekerheid na het bevorderingsmoment. 

Waar de exacte knip komt te liggen en of dit aan leeftijd dan 

wel een ranggroep of beide wordt gekoppeld wordt nog 

uitgewerkt op het ministerie daarin is de KL niet leidend 

Vraag: “Hebben beoordelingen op dit moment nog 

zin of moeten we juist iedereen sowieso vanaf nu 

gaan beoordelen, gevraagd of ongevraagd?” 

Het beleid met betrekking tot Functioneringsgesprekken en 

Beoordelingen is recentelijk opnieuw vastgesteld. Daarnaast 

heeft C-LO/Sportorganisatie ook beleid gemaakt met 

betrekking tot de uitvoering hiervan. Beoordelingen hebben 

zeker zin als het gaat om het vaststellen van het niveau van 

functioneren, of er meer beoordeeld moet gaan worden is 

nog de vraag. Als het gaat om het LO/Sportpersoneel zijn er 

minimaal drie beoordelingsmomenten noodzakelijk, namelijk: 

• bij instroom, de competentietest 

• bij doorstroom (naast hogere rang of officierschap) 

bijvoorbeeld eerste twee functies smi en aooi 

• bij uitstroom (Up or Out beoordeling) 

Ook de cyclus functioneringsgesprekken biedt veel houvast, 

op basis van dit beleidsdeel alsmede de introductie van P&O 

2000+ wordt op dit moment bij Persco/ILM hard gewerkt 

aan het opzetten van een structuur waarin het Persoonlijk 

OntwikkelingsPlan (POP) centraal staat. Dit sluit goed aan bij 

de ontwikkeling binnen de LO/Sportorganisatie op het gebied 

van Competentiemanagement waarbij ook de persoonlijke 

ontwikkeling een belangrijke plaats inneemt. Tenslotte is de 

uitkomst van beide opgenoemde methoden van begeleiding 

in combinatie met beoordelen het juiste middel om ontwikkeling 

en groei van zowel organisatie als de medewerker 

te verenigen als het gaat om doelen en belangen. 

Vraag: “Wie komen er straks in aanmerking om civiele 

opleidingen te gaan volgen welke nu via de Regionale 

Loopbaancentra aangevraagd worden of zijn?” 

Gezien het feit dat de status van beide categorieën militairen 

wordt veranderd, ligt het voor de hand dat ook beleid en 

regelgeving op het gebied van opleidingen wordt geharmoniseerd. 

Het veranderen van beleid en regelgeving is een 

langdurig proces met een aantal juridische aspecten, waar ook 

vakbonden een mening over hebben in het georganiseerd 

overleg. De insteek van de Staatssecretaris (personeelsbrief) is 

dat opleidingen een meer functionele insteek moeten krijgen, 

dit betekend dat civiele opleidingen, tenzij in het kader van 

SBK bedoeld, gericht dienen te zijn op het kunnen vervullen 

ZANDLOPER 38

van de functie. Vooralsnog heeft dit geen impact op de lopende 

aanspraken van het LO/Sportpersoneel voor 2005, indien 

het aanspraken betreft over meerjarige opleidingen, wordt 

traditioneel uitgegaan van een reeds aangegane verplichting 

tot betalen aan de opleidinggever. Dit houdt in dat deze 

opleidingen gevolgd kunnen blijven worden. Het is nog niet 

duidelijk hoe de verhouding tussen in- en externe opleidingen 

voor wat betreft investering door defensie komt te liggen. 

Vraag: “Wat betekent dit voor de momenten 

van de carrièrecursussen VTO 2/3 de DTO 

en HOOV en voor de Officieren?” 

Carrièrecursussen staan niet in relatie tot uitstroom in termen 

van tijd. Het is echter wel mogelijk dat in de toekomst sommige 

carrièrecursussen dan wel vaktechnische vorming dichter 

tegen carrièremomenten worden aangeplakt. Het is niet zo 

dat carrièrecursussen een selectie-instrument zijn binnen de 

“Up or Out” gedachte, veel meer zijn deze cursussen een 

middel om mensen voor te bereiden op een vervolg in de 

carrière. Conclusie is dan ook dat er eerst een beslissing wordt 

genomen over verlengde samenwerking tussen organisatie en 

persoon en daarna pas additionele vorming. De ALO gevormde 

officier mag in voorkomend geval A-cursus, PASMB, 

VMVof Stafdienst volgen op basis van het hierboven gestelde. 

Ook hier zijn factoren zoals groeipotentieel potentieel en de 

ruimte in de formatie bepalend voor een verleng verblijf. 

Vraag: “Op welke wijze gaat de LO/Sportorganisatie 

zich wapenen tegen de wervingskracht van onder 

andere Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging 

(DKDB). Nadenken over hoe LO/Sportorganisatie dit 

soort bedreigingen kan tackelen en welke bindingsfaciliteiten 

we kunnen verzinnen/gebruiken!” 

Allereerst moet ik vaststellen dat C-KCT een convenant heeft 

afgesloten met de DKDB, dit betekent dat C-KCT zijn eigen 

zuigkracht op de arbeidsmarkt vergroot door een mogelijke 

vervolgloopbaan bij de Politie in te zetten als wervingsinstrument. 

Ook bestrijdt hij hiermee een mogelijke leegloop. Ook 

heeft C-KCT belang bij een gevulde LO/Sportgroep op de 

EVN met de juiste kwaliteit en hij is bereid daar zijn steentje 

aan bij te dragen. De ervaringsopbouw van de commando 

als potentiële medewerker van de LO/Sportgroep EVN is dus 

voor meerdere partijen interessant. Dit is ook de boodschap 

van de Staatssecretaris, een baan voor het leven bestaat 

niet meer binnen defensie. In die lijn is de DKDP eerder een 

kans om personeel te werven dan een bedreiging. Dit zou 

mogelijk consequenties hebben voor de wervingskracht 

van de LO/Sportorganisatie op KCT’ers specifiek voor de 

EVN, echter wij zoeken geen Commando’s, wij zoeken 

LO/Sportinstructeurs die in alle LO/Sportgroepen kunnen 

functioneren en zijn bereid om in voorkomend geval extra te 

investeren voor specifieke klanten zoals KCT of Luchtmobiel. 

Vraag: ”Voor LO/Sportpersoneel is de E-cursus vervallen. 

Voor sgt1 van andere wapens en dienstvakken 

(W&D) bestaat de E-cursus nog wel. Indien overgestapt 

wordt naar ander wapen of dienstvak KL is het dan 

niet gevolgd hebben van een E-cursus geen gemis / 

struikelblok? hoe zit het met functie termijn (ook 3 

jaar en maximaal 2x met één jaar verlengen)” 

Overstappen naar een ander wapen of dienstvak 

levert wel degelijk beperkingen op. Bijvoorbeeld: 

Alle onderofficieren van wapens en dienstvakken 

hebben INI 2 doorlopen 


hebben E-cursus doorlopen 


hebben geëigende functies doorlopen. 

Voor andere W&D (Wapen en Dienstvakken) is er relatief 

weinig verschil tussen LO/Sportpersoneel en een zogenaamde 

”spijkerbroek”, kortom als u geen achtergrond heeft bij een 

ander W&D is dit een slechte “move”. De duur functievervulling 

blijft vooralsnog onveranderd, hierin blijft ook een 

afwijking mogelijk als het organisatiebelang in het geding is. 

Vraag: “Komt er een overgangsregeling voor 

het reeds zittende personeel, BBT/BOT?” 

Ja, deze komt er echter vanaf welke leeftijd en voor 

welke rangen is nog niet duidelijk aangegeven door het 

ministerie. De regeling betreft met name de categorie 

BOT-militairen, omdat buiten het lopende contract er 

geen verplichtingen bestaan vanuit de werkgever. 

Vraag: “Wat wordt er aan arbeidsvoorwaarden 

geregeld met betrekking tot opgebouwde 

pensioen bij vertrek na de 1e of 2e verlenging?” 

Sinds enige tijd beheert defensie geen pensioenfonds 

meer voor haar medewerkers. Zij stort voor haar werknemers 

de pensioenpremie. Het ABP is het fonds dat uw 

pensioen beheert. Dat betekent dat afkoop, overdracht of 

opschorten van uw pensioen via het ABP wordt geregeld. 

Vraag: “Blijft de restitutie regeling van BBT’ers 

bij ouderschapsverlof van kracht? Of krijgen 

deze dezelfde regeling als BOT’ers?” 

De regeling ouderschapsverlof is nu al gelijk voor BOT en 

BBT, ook is geen aanleiding om bij ontslag in de lopende 

ouderschapsperiode restitutieplicht te laten vervallen. 

Vraag: Wat is nou precies het verschil 

straks tussen BOT en BBT? 

Er is straks geen onderscheid meer, want 

eenieder heeft de status militair. 

Kap Peter van Heeringen, HP&O LO/Sportorganisatie 

ZANDLOPER 39

Colofon 

De Zandloper is een uitgave van en voor 

de LO/Sportorganisatie KL. 

Redactie(raad) 

Voorzitter 

kap Ron Gits (MDTN *06-500-61484) 

Hoofd-/eindredacteur 

aooi Richard Wichhart (MDTN *06-500-61213) 

Redacteur 

smi Mike Becker (MDTN *06-529-73610) 

smi Richard Hesterman (MDTN *06-566-5303) 

smi Jan Welling (MDTN *06-500-61839) 

smi André Wijnberger (MDTN *06-500-61161) 

sgt Sibyl Gassner (MDTN *06-529-73610) 

dhr Taco Visser - TGTF (MDTN *06-557-66418) 

dhr Paul Lindeboom (MDTN *06-500-61013) 

Redactie-Kopijadres LO/Sportorganisatie KL 

Redactie Zandloper 

Bernhardkazerne 

MPC 53 B 

Postbus 3003 

3800 DA Amersfoort 

Uitgezonden personeel 

Sgt1 Eelke Hogenhout 

(buddy elnt Ab Agterbos, ’t Harde) 

Rnr 78.10.11. 055 

1 (NL) NSE SFOR 17 

LO/SPORT BASE BUGOJNO 

NAPO 85, 3509VP Utrecht 

E-mail: buizerd2@hotmail.com 

Terug: april 2005, Eindhoven 

Sgt Arnoud Hagen 

(buddy sgt Melvin Laport, Garderen) 

Rnr 76.01.09.190 

1 (NL) NSE SFOR 17 

LO/SPORT BASE BUGOJNO 

NAPO 83, 3509VP UTRECHT 

E-mail: aphagen@hotmail.com 


Sgt Irene de Vreede 

(buddy sgt Petra Klokker, ‘t Harde) 

Rnr 78.05.14.237 

1 (NL) BLMF SPTSQNDET 

SFOR 17 LO/SPORT BANJA LUKA 

NAPO 85, 3509VP Utrecht 

E-mail: irenecom@hotmail.com 


Aooi Klaas de Jong 

(buddy kap Henri van der Linde, Assen) 

Rnr 54.08.19.232 

1 (NL) INFBAT A-TEAM SFIR 5 

NAPO 175, 3509 VZ Utrecht 

E-mail: klaasdejonginirak@hotmail.com 


Tel: PTT 033-4661213 

MDTN *06-500-61213 

Mobiel 06-22412928 

Mail defensienetwerk: 

Wichhart, REM LOSPORT BDFPL 

E-mail internet (werk): losportzandloper@mindef.nl 

E-mail internet (privé): richardwichhart@hotmail.com 

Kopij/brieven volgende uitgave dienen uiterlijk 

2 maart 2005 bij het kopijadres te zijn. 

Vormgeving & lay-out 

Sectie Grafische Vormgeving 

Frederikkazerne Den Haag 

Druk 

PlantijnCasparie Zwolle 

De inhoud van dit blad weerspiegelt niet noodzakelijk de 

mening van de C-LO/Sportorganisatie. De redactie behoudt 

zich het recht voor ingediende kopij niet of gedeeltelijk te 

plaatsen. De inhoud van ingezonden brieven en artikelen 

blijft voor rekening van de schrijver. Artikelen uit dit blad 

mogen overgenomen worden mits de bron wordt vermeld. 

Sgt1 Adam Mahulette 

(buddy smi Leon Kluitenberg, 

Schaarsbergen) 

Rnr 80.03.10. 079 

1 (NL) INFBAT C-TEAM SFIR 5 


E-mail: adam_mahulette@hotmail.com 


Sgt1 Robert Mensink 

(buddy smi Ruud Lenferink, Schaarsbergen) 

Rnr 76.10.19.250 

1 (NL) INFBAT C-TEAM SFIR 5 


E-mail: stips4u@hotmail.com 


Smi Gerrit Hof 

(buddy aooi Jack Ooms, Breda) 

Rnr 60.11.11.129 

3 (NL) HELIDET ISAF 


E-mail: gerrit.hof@gmail.com 


Laat eens iets van je horen! 

ZANDLOPER 1

februari 2005 - Sportcommissie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?