Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
zaakte veel rook en stank. Toen men ging beschikken over kolen, werd turf steeds<br />
min<strong>de</strong>r populair. Wel herinneren nog een aantal plassen in het westen van Ne<strong>de</strong>rland,<br />
zoals <strong>de</strong> Vinkeveense- en <strong>de</strong> Nieuwkoopse Plassen, aan <strong>de</strong> vroegere turfwinning.<br />
Het ging hier om zogenaamd laagveen, in tegenstelling tot hoogveen<br />
in het oosten van Ne<strong>de</strong>rland. Het enige verschil was dat laagveen bene<strong>de</strong>n <strong>de</strong><br />
zeespiegel lag en hoogveen erboven. Hoogveen gebie<strong>de</strong>n lagen o.a. in Drente<br />
en <strong>de</strong> rechte grens tussen Zuid-Drente en Duitsland is het gevolg van een lijn die<br />
men dwars door een moerasgebied had getrokken. De Ne<strong>de</strong>rlandse hoogveengebie<strong>de</strong>n<br />
zijn groten<strong>de</strong>els afgegraven en in cultuur gebracht.<br />
Mijn eerste opwelling, toen ik over een grootschalig gebruik van turf voor energieproductie<br />
in <strong>Finland</strong> hoor<strong>de</strong>, was dat dit toch wel heel <strong>de</strong>sastreus moet zijn<br />
voor het milieu. Maar Tarja vertel<strong>de</strong> mij dat over het algemeen alleen turf wordt<br />
gewonnen in gebie<strong>de</strong>n die al zijn gedraineerd en dus niet meer in <strong>de</strong> oorspronkelijke<br />
staat verkeren. Ver<strong>de</strong>r leek mij het verbran<strong>de</strong>n van turf ook niet erg milieu<br />
vrien<strong>de</strong>lijk, maar blijkbaar beschikt men in <strong>Finland</strong> over installaties die <strong>de</strong> rook<br />
voor een groot <strong>de</strong>el wegfilteren, en dus luchtvervuiling tot een minimum wordt<br />
beperkt. Dit gebeurt in zogenaam<strong>de</strong> CHP (Combined Heat and Power generators)<br />
centrales, waarbij behalve het opwekken van elektriciteit, ook warmte vrijkomt<br />
die toegepast wordt voor on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re het verwarmen van woningen. Op<br />
het gebied van <strong>de</strong> gecombineer<strong>de</strong> elektriciteit en warmte productie is <strong>Finland</strong><br />
zelfs één van <strong>de</strong> toonaangeven<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> wereld. Hierbij is <strong>de</strong> efficiency<br />
meer dan 80%, terwijl bij centrales waar alleen elektriciteit wordt opgewekt, <strong>de</strong><br />
efficiency maar ongeveer 40% is. De kooldioxi<strong>de</strong> uitstoot van <strong>de</strong> CHP centrales<br />
per eenheid geproduceer<strong>de</strong> energie is relatief laag.<br />
Het totaal van <strong>de</strong> energieproductie in <strong>Finland</strong> uit turf is ongeveer 5%. Ter vergelijking:<br />
27% wordt verkregen uit olie, 21% uit hout, 18% uit atoomenergie, 11% uit<br />
kolen, 11% uit gas, 4% uit waterkracht en 3% uit an<strong>de</strong>re bronnen.<br />
Een an<strong>de</strong>re economisch belangrijke toepassing van <strong>de</strong> gewonnen turf in <strong>Finland</strong><br />
- 38 -<br />
Turfwinning in <strong>Finland</strong>/Turvetuotanto Suomessa