PAPOEA'S VAN WAROPEN - Stichting Papua Erfgoed

MUNABA 179
bestond ook de van andere stammen in de West-Geelvink-baaï bekende
gewoonte om de schedels der verwanten in het huis te bewaren in een
zielebeeld. In het district Kai werden nagenoeg geen zielebeelden gebruikt.
Slechts eenmaal maakte een vader een zielebeeld voor zijn ongeïnitieerden
zoon, waarvan de neus doorboord werd in de plaats van het overleden
kind. Aan het beeld zelf werd blijkbaar geen waarde gehecht, want de
vader bood het kort na het overlijden te koop aan.
Het ophalen der schedels van de plaatsen waar het lijk is bijgezet geschiedde
zonder eenig ceremonieel. Het hoort volgens sommigen bij zonsopgang
te geschieden, maar in de practijk is men afhankelijk van de waterstand.
De schedel van het bovengenoemde jonge kind werd door de zusters
van de moeder zonder veel omslag weggehaald van de plaats achter het
huis, waar het kind was bijgezet. De beenderen deed men in een koffertje
van bladeren en de schedel werd in een nieuwe draagtasch mee naar huis
genomen. Het koffertje met het skelet werd op een kleine stellage op
dezelfde plaats achtergelaten, nadat men vier bebladerde takken op een rij
in de grond had gestoken, waaraan een paar stukgesneden mandjes werden
bevestigd '(zie p. 171). Indien het overleden kind een jongen was geweest,
zou men er een boog en pijlen aan hebben bevestigd. De vrouwszusters
naaiden vervolgens de schedel in een stuk rood doek. Voor de bewezen
diensten moest de vader wat sago geven, waarvoor hij weer eenige kralen
en schelpen banden in ruil terug kreeg. De schedel hoort eigenlijk op de
vliering in het middenhuis aan de nokbalk te worden opgehangen, maar
in dit geval hing men hem gemakshalve bij de haard.
Wanneer nu de eerste munaba gedanst is, kan de schedel weer worden
weggebracht. Opmerkelijk is, dat niemand eenige schroom of eerbied schijnt
te voelen bij het opbergen van de schedel. Er wordt ternauwernood eenige
aandacht aan het voorwerp zelf besteed. De eerste schedel, die ik na de
munaba zag wegbrengen, was die van een jongen man. Een (classificeerende)
vader klom naar de vliering, wikkelde de schedel in een nieuwe doek
en pakte hem vervolgens in een linnen zakje, dat versierd was met eenige
kralen. Daarna hing hij de schedel weer even aan een touw midden in de
kring der dansers en danseressen, die gedurende de nacht de munaba hadden
gedanst. Aan het pakket werden nog eenige kralen, een schelpen band, een
korombowi, witte porceleinschelp, en een draagtasch bevestigd.
De rij der danseressen,' meerendeels zusters van den overledene, trekt nog
eenige malen om de schedel heen. Eenige vrouwen uit dat huis steken nog
haastig een paar kleine meisjes in een kleed om ze voor het eerst eens in een
munaba mee te laten dansen. Maar een der meisjes wordt verlegen en gaat
onder algemeen gelach pruilend tegen de wand staan. Op de inhoud van