PAPOEA'S VAN WAROPEN - Stichting Papua Erfgoed

12 CULTUREELE EN GEOGRAFISCHE OMGEVING
met een versleten looper. Hier en daar steken doode boomen, ontschorst en
wit gebrand door de felle zon, boven het water hun grillig gevormde takken
uit, die geheimzinnig sidderen onder de druk van de getij stroom.
Bij laag water loopt het vloedbosch droog. Dan blijft er een taaie, sterk
riekende modderlaag over, waaruit het drabbig water klokkend wordt weggezogen,
wat in de diepe stilte even duidelijk hoorbaar is als het geritsel,
gekrabbel en geschuifel van de millioenen krabben en schelpdieren, waarvan
verschillende soorten door de vrouwen gezocht worden om tot voedsel te
dienen. Langs de breedere geulen heeft de bevolking een strook mangrovebosch
weggekapt en op de vrij gekomen modderstrook zet men zijn huizen
op palen, zóó hoog, dat zij juist vrij blijven van water bij het twee à drie
meter groote verschil der getijden. Onder de huizen vormen in de loop der
jaren de leege schalen van opgegeten schelpdieren schelpenheuvels, die op
de duur een vrij harde bodem vormen. Ook op deze verharde bodem dient
men echter zeer voorzichtig te loopen, omdat de verrotte stompen van
door paalworm aangeboorde oude palen de onbeschermde voet ernstig
kunnen kwetsen. En achter het huis ligt dan weer de taaie modder, waarin
men nu eens tot aan de enkel, dan weer tot boven de knie wegzinkt. Op
verschillende plaatsen kan de bevolking nog schelpenbergen aanwijzen, die
de plaats van vroegere kampongs bepalen.
Aanvankelijk had ik gemeend een betrekkelijk geringe intensiteit der
malaria op de creditzijde van het vloedbosch te kunnen stellen, omdat wij
persoonlijk in het Waropengebied steeds vrij bleven en er ook zelden muggen
zagen, en ook, omdat er bij de dagelijksche drukbezochte obatuitdeeling veel
minder koortslijders schenen te komen dan wij elders gewoon waren aan
te treffen. Dr. H. de Rook deelt echter mede, dat de malaria ook aan de
Waropenkust veel voorkomt 1 ), zoodat wij hoogstens mogen aannemen, dat
de Waropeners min of meer ongevoelig zijn geworden voor deze ziekte.
Maar dan blijft er op hygiënisch gebied nog over het niet te onderschatten
voordeel van de grondige kampongreiniging door de getijden, twee keer per
etmaal.
Het vloedbosch heeft ook zijn eigen charme. Het water met zijn kronkelende
kreekjes ligt als een grillige spiegel en weerkaatst de 'zonnestralen,
die met de donkergroene bladeren een flonkerend spel van licht en schaduw
spelen. In de breede geulen, waaraan de kampongs gelegen zijn, drijft het
spiegelbeeld van wolken, vooral bij avond en morgen in steeds wisselende
kleuren. Het water is dan rood in allerlei schakeeringen zooals de lucht rood
is. De huizen, waaruit rook opkrinkelt, worden zwarte silhouetten op
1 ) In Klein, Nieuw-Guinee, deel III, p. 837.