PAPOEA'S VAN WAROPEN - Stichting Papua Erfgoed

314 TECHNISCH KUNNEN. ARBEIDSORGANISATIE
wrongen of verhakte exemplaren te bespeuren zijn. Verschillende mannen,
die het op dit gebied verder gebracht hebben, besteden veel arbeidstijd aan
de prauwenbouw of aan het maken van snijwerk. Vanwege hun bijzondere
vaardigheid genieten zij ook een zekere bekendheid en naar het schijnt,
zijn er zelfs bepaalde ruma, welker leden zich bijzonder op de een of andere
techniek toeleggen. In Nubuai was men in het huis Tanatirewo voortdurend
bezig met het hakken van prauwen.
Men heeft in de Waropen niet slechts wat Malinowski noemt „organized
labour" en een bepaalde arbeidsverdeeling tusschen de sexen en een zekere
specialisatie, maar ook in vrij ontwikkelde graad een arbeidsorganisatie
in ,,communal labour" 1). De Waropeners werken, zooals ook de meeste
andere Papoea's, graag in groepen, waarbij alle deelnemers zonder verschil
of specialisatie samenwerken voor een bepaald doel. Op deze wijze bouwen
de mannen huizen, naaien de vrouwen atap of bewerken zij sago. Gewoonlijk
is de groep samengesteld uit verwanten. Bij de bouw van de seraruma
kan de sera een zekere aanspraak op de arbeid van zijn clanleden doen.
Meestal is er bij de huisbouw één bepaalde man, die het initiatief heeft
genomen, n.1. de man, die de leiding heeft over het huis (ionéa riruma).
Deze man is dan verplicht de deelnemers wat tabak te geven en eenig voedsel.
Een belangrijke vorm van zulk „communal labour" is de raaktocht,
waarbij zich soms niet slechts verwanten of leden van één clan en bewoners
van één dorp, maar zelfs van meerdere dorpen vereenigen.
Ook in andere gevallen werken de Waropeners graag in groepen, zelfs
wanneer de vereischte arbeid niet een zelfde doel beoogt. Visscherslieden
gaan dikwijls bij elkaar liggen om te visschen. Bij het stellen van de sero
werken mannen en vrouwen samen. In Napan kwam eens de geheele
kampong deelnemen aan het vangen van visch uit een sero, zeer tot verontwaardiging
van den sera, die met zijn verwanten deze sero gesteld had.
Vrouwen, die brandhout moeten zoeken of weekdieren, gaan gewoonlijk
in groepen er op uit 2 ).
HUIZEN
Het woord ruma heeft de dubbele zin van „traditioneele verwantengroep"
en van „woonruimte". In de practijk dekken beide beteekenissen elkaar
1 ) Zie B. Malinowski, Argonauts of the Western Pacific, p. 159. 2 ) Voor zulke
groepen gebruikt men een apart woord: aira; bijv. ghaidoroaira, groep vrouwen, die
in het vloedbosch weekdieren zoekt; aroaira, groep menschen, die in het sagobosch
werkt; pareriaira, groep menschen, die komt om een gevangen slaaf los te koopen.