PAPOEA'S VAN WAROPEN - Stichting Papua Erfgoed

AANTAL, UITERLIJK VOORKOMEN DER WAROPENERS 31
maal bedekken de jongere vrouwen zich nog wel eens met bladeren, maar
dit geschiedt toch alleen maar, als zij verder door water of modder aan het
gezicht zijn onttrokken. Overigens bestaat de normale dracht der vrouwen
uit een lendendoek, die van voren gewoonlijk tot halverwege de knieën
als een schortje afhangt. De meeste vrouwen, vooral de oudere, dragen
blauw katoen (rari), jonge meisjes ook wel rood katoen, de kleur die als
regel bij feesten wordt gedragen. De jongere meisjes dragen om de heupen
een gordel (ghono), die bestaat uit strengen rood of geel gekleurde touwtjes,
van achter aan twee kanten opgenomen in een driehoekig versiersel van
kraalwerk met daarvan afhangende franje. Verder dragen de jonge vrouwen
dan gewoonlijk nog een kralenband (korurawo), die iets lager dan de
gordel vlak. boven het zitvlak loopt.
De armen zijn meestal rijk getooid met banden van schelp (saparo), of
van celluloid (ponisi). Ook om de beenen dragen veel meisjes, evenals de
jonge mannen, banden van koper (rewano) of van celluloid. Het zachte
getinkel van de armbanden verraadt in de stille avond, dat er een jong meisje
komt aanroeien. Om de hals draagt zij dan gewoonlijk nog een dun snoertje
van fijne, lichtroode kralen en aan de vingers ringen van schildpad (enikambo),,
van ijzer of van de sagovrucht (rewakambo). Ook in de ooren, die,
meestal bij gelegenheid van een initiatieceremonie, worden doorboord, draagt
zij versierselen, dikwijls een glazen hanger (dimbo), die de Waropeners
zelf kunnen maken van gewoon flesschenglas; soms allerlei andere dingen,
die men machtig kan worden. Op onze houten waschknijpers en metalen
paperclips hadden de pronkzieke meisjes het dikwijls ook verzien. Besneden
motoa-noten (kagharo), die nog wel bewaard worden, heb ik niet als oorhanger
in gebruik gezien, hoewel zij daarvoor wel gediend hebben.
Oudere vrouwen maken minder omslag met haar uiterlijk. Zij hebben
veelal het schortje eenvoudig strak tuschen de beenen doorgetrokken en
dragen geen andere sieraden dan een paar strengen oude kralen, die een
zekere ruilwaarde vertegenwoordigen 1 ). Dikwijls hebben zij ook een kain,
1
) Er zijn verschillende kralen, waaraan men een zekere getaxeerde ruilwaarde
toekent.
kerefeisamumu, plat — wit, waarde : 1 streng ± 3 toemang sago
rawo nibe, geel — glad, waarde : 1 streng ± 1 toemang
ranggaghai, geel — geribbeld, waarde: 1 stuks ± 1 toemang
somadai, wit, waarde: 1 stuks ± 4 toemang
kitotomi, gespikkeld, waarde: 1 stuks ± 5 toemang
woai garo, echte oude kralen in verschillende soorten ;
dikwijls meer dan 10 toemang per stuk.
De waarde der groote saparo, schelpen banden, die om de elleboog heen kunnen,
werd gesteld op 4 tot 6 toemang; die van de gewone, kleinere exemplaren op 2
tot 3 toemang. Men bood ze ons echter ook wel voor wat tabak te koop aan. Zie
ook W. K. H. Feuilletau de Bruyn, Schouten- en Padaido-eilanden, p. 172.