PAPOEA'S VAN WAROPEN - Stichting Papua Erfgoed

14 • CULTUREELE EN GEOGRAFISCHE OMGEVING
pensche cultuur. Er is zeer weinig landbouw, zoodat het er weinig toe doet,
of het veel of weinig regent. Bij regen gaat men slechts noodgedwongen
buitenshuis. En aangezien de regenval hoog is, zijn er heel wat dagen,
waarop ,,de hemel de menschen verhindert" (doragha iora nuo). De regen
speelde een groote rol in het oude slavenvangen, want de aanvallende partij*
viel het liefst aan onder dekking van een flinke bui, waardoor niet alleen de
aanvallers lang onzichtbaar blijven, maar ook de aangevallenen bij hun
vuurtjes binnen zitten, terwijl hun prauwen volgeregend zijn, zoodat het
ontsnappen moeilijker wordt.
Er is overigens een niet zoo duidelijk verschil tusschen Oost- en Westmoesson
als elders in Indië. Voor het prauwverkeer tusschen Waropen
Kai en het Napansche is het begin van de Oostmoesson de meest geschikte
tijd. Zoowel in de Oost- als in de Westmoesson komen periodes voor, waarin
de prauwvaart door krachtige winden geheel onderbroken is. Bij oversteken,
bijv. van Waropen' Kai naar Japen of van Napan naar de Mooreilanden,
maken de prauwen altijd gebruik van de zee- en landwinden, waarbij
verder met maan- en waterstand wordt rekening gehouden 1 ).
HISTORISCHE GEGEVENS
De Waropeners hebben weinig voorwerpen, die ons iets over hun historische
relaties meededen. Men vindt er de bekende Papoea-bijl, die gekenmerkt
is door de ovale of lensvormige dwarsdoorsnede 2 ). Deze steenen
bijl is echter in het Waropengebied reeds zeldzaam geworden, hoewel hij
vroeger veel algemeener geweest moet zijn en ook als strijdbijl is gebruikt.
Dat zien wij nu nog in de gaba-gaba modellen, die gebruikt worden bij het
Serakokoi-ritueel 3 ).
Waarschijnlijk betrokken de Waropeners reeds lang hun kapmessen, pijlen
harpoenpunten van de Biakkers, die zich op het smeden hebben toegelegd
en nog steeds als reizende smeden door de Geelvinkbaai trekken. Steenen
zijn er in de vloedbosschen ook niet veel te vinden, terwijl men bovendien
nog in de vele schelpen een makkelijk verkrijgbaar snij- en krabmateriaal
heeft. Been wordt nog wel gebruikt als heft voor messen, een enkele maal
ook als lepel en de beentjes van de vleermuis als naainaald. Ook bamboemessen,
lansen en pijlen, zijn nog steeds in gebruik. Metalen draagt men
graag, even zoo goed allerlei waardelooze toko-snuisterijen als de zeer hoog
geschatte, platte zilveren polsringen, die ook de mannen bij andere stammen
1 ) Zie over het klimaat. dr. C. Braak, in Klein, Nieuw Guinee, deel I, p. 164,
speciaal p. 169 s.q. 2 ) Zie dr. A. Thomassen a Thuessink van der Hoop in Stapel,
Geschiedenis van Ned. Indië, Deel I, p. 50. 3 ) Zie beneden, p. 186.