Richtlijn voor het opmaken van een stedelijk groenplan - Invexo

Vlaanderen is een stad. Je hoort het meer
en meer mensen zeggen. En vanuit de
lucht bekeken lijkt het in elk geval te
kloppen.
Vanop de grond is Vlaanderen eerder een
lappendeken van steden. De ruimte tussen
steden en gemeenten is beperkt en
bezaaid met behoeften van allerlei aard:
landbouw, industrie, woon- en natuurgebied.
Het is dus heel belangrijk dat we die steden
en gemeenten leefbaar houden. Groen is
daarbij van levensbelang. Dat heeft de
Vlaamse overheid goed begrepen. In haar
ambitieus plan Vlaanderen in Actie (ViA)
staat dat minstens de helft van de stedelijke
of kleinstedeljke gebieden tegen 2020 een
stadsbos moet hebben of er één heeft
opgestart.
Niet elke stad of –laat staan- gemeente kan
het zo ambitieus aanpakken. Dat is ook niet
erg, soms kunnen kleine ingrepen, een
groot verschil maken. Als het maar
gestructureerd en doordacht gebeurd. En
daarbij kan deze richtlijn helpen.
Groen speelt op verschillende vlakken een
belangrijke rol in het stedelijk- en
buitengebied. Op sociaal vlak is de groene
ruimte een omgeving waar de mens kan
verblijven, uitrusten, bewegen, spelen
en/of andere mensen ontmoeten. Groen
wordt ook erkend als essentieel beeldbepalend
element in straten en op pleinen.
Daarnaast heeft groen in meer of mindere
mate een ecologische waarde. Zo vormt
groen niet enkel een biotoop van fauna en
flora maar kan groen ook een rol spelen in
de reductie van fijn stof, in het bufferen van
geluid of storende zichten, in de
klimaatregeling van de binnensteden en in
integraal waterbeleid.
Toch staat dat groen in de bebouwde
omgeving onder grote druk van sterkere
sectoren zoals huisvesting, industrie, …
Bovendien heeft het zwaar te lijden onder
een aantal randvoorwaarden zoals
vervuiling, verharding, …
Het belang van een samenhangende, goed
functionerende groenstructuur kan dus
nauwelijks onderschat worden.
Ruimtelijke kwaliteit en beleving worden
steeds belangrijker.
Maar er moet ook aandacht uitgaan naar
een optimale verdeling van het
groenareaal. Maatschappelijk gezien is
het immers van belang dat iedere burger
toegang heeft tot groen, ook mensen
zonder tuin. Voor veel steden en
gemeenten is hier een uitdaging
weggelegd.
Met de richtlijn opmaak van een stedelijk
groenplan wenst het ANB tips te geven
om deze uitdaging aan te gaan. De
richtlijn laat toe om gestructureerd aan de
slag te gaan en de dialoog tussen de
verschil-lende diensten te bevorderen.
Het ANB hoopt hiermee de kwaliteit van
de publieke ruimte een duw in de rug te
geven.
Marleen Evenepoel
Administrateur-generaal
Agentschap voor Natuur en Bos
Augustus 2009
VOORWOORD