courant 15 - Antwerps BierCollege

handen en voeten aan gildenreglementen,
stedelijke ordonnanties en accijnzen gebonden
waren. Gedurende de zeventiende en de achtiende
eeuw zouden de stedelijke brouwers, eventueel in
een breder samenwerkingsverband met Brussel en
Leuven, trachten om de concurrentie van het
platteland tegen te gaan en de import van vreemde
bieren via speciale tarieven te beperken. Het
plakkaat van 1685 waarmee de landvoogd de
steden aan zijn kant probeerde te krijgen in ruil
voor aanzienlijke bijdragen in zijn oorlogskas,
legde theoretisch althans, de industriële
activiteiten op het platteland aan banden. In de
praktijk was de toepassing hiervan geen sinecure
en beroepten de Brabantse dorpen zich op de
Blijde Inkomst om de vrijheid van
beroepsoefening te verdedigen.
Een andere vorm van concurrentie waartegen de
stedelijke brouwers moesten opboksen, waren de
kloosterbrouwerijen. De talrijke kloosters en
stichtingen waarover de Scheldestad beschikte, en
waarvan het aantal nog zou toenemen in de eerste
helft van de zeventiende eeuw ten gevolge van het
elan van de Contrareformatie, konden accijnsvrij
bier brouwen. O.m. in de Jezuiëtencolleges
behoorde de eigen brouwerij tot de standaard
uitrusting 2 .
Een aspect, dat ongetwijfeld heeft bijgedragen tot
het zoeken door de stedelingen naar alternatieven
voor de Antwerpse brouwsels, is de kwaliteit van
het stedelijke bier in die periode. In tegenstelling
tot in andere steden, gold er, ook omwille van de
machtsverhoudingen tussen brouwers en stad,
geen pegel (dit is een verplichte receptuur met de
ingrediënten van biertypes en hun onderlinge
verhoudingen) in de Sinjorenstad.
In de zeventiende zou de discussie over de
kwaliteit van het Antwerpse bier tot een bitse
strijd tussen de brouwers en hun klanten leiden
waarbij de burgers zelf gingen concurreren met de
de brouwers. Hierover meer in de volgende
aflevering.
Ivan Derycke
2 Erik Aerts en Eddy Put, “Jezuïetenbier: bierhistorische
beschouwingen bij een brouwhandleiding uit 1627”, in:
Volkskunde, jg. 93 nr. 2 (1992), p. 94-133.
Antwerpse BierCourant – September 2009 Nummer 15
Agenda Antwerps Bier College
Reeks: “ontmoet eens een brouwer”
in samenwerking met ’t Waagstuk, telkens om 20
u. in het Waagstuk, Stadswaag 20.
10 euro per persoon per deelname
Vrijdag 23 oktober 2009:
Chris Bauweraerts van La Chouffe
Vrijdag 20 november 2009:
Urbain Couttean van de Struise Brouwers
12 en 13 December: Kerstbierfestival Essen. Wij
gaan in principe op zaterdag (www.ober.be)
Een aanrader van een andere vereniging
10 oktober: Nationale Bierhappening te Zottegem
met voorstelling van het nieuwe BLES-bier.
Gratis toegang voor Zythosleden (www.bles.be)
Voor verdere informatie over deze en andere
bieractiviteiten verwijzen we naar de website van
Zythos: nl www.zythos.be.
We houden u op de hoogte. Voor de nieuwste
ontwikkelingen kun je steeds terecht op onze
website op www.AntwerpsBierCollege.be
Zoals u allicht reeds weet: uw mening waarderen
we zeer …
Mail uw reacties of opmerkingen naar
info@antwerpsbiercollege.be of stuur een briefje
naar ABCourant-redactie Antwerps BierCollege,
p/a. Hans Bombeke, Stadswaag 19, 2000
Antwerpen. Voelt u de onweerstaanbare drang
om op speurtocht te gaan naar nieuwtjes,
interessante bier(evenement)en of heeft u een
schat van bierwijsheid die u kunt inbrengen, laat
het ons dan ook weten.
Lid van 12