GGD-richtlijn medische milieukunde: Kwik in het ... - Radar

RIVM Rapport 609300021
Hoewel de verkoop van de meeste kwikhoudende producten, zoals
kwikthermometers en barometers is verboden, blijven kwikincidenten mogelijk
(zie paragraaf 4.1 voor informatie over de wet- en regelgeving). Het in bezit
hebben van kwikhoudende producten is namelijk niet verboden. Vooral
thermometers en barometers komen nog veel voor in huishoudens en daar
kunnen ongelukken mee gebeuren.
Op middelbare scholen kan kwik aanwezig zijn in glazen potjes omdat het nog
steeds gebruikt mag worden tijdens practica (zie www.arbovo.nl/nieuws/gebruik-gevaarlijke-stoffen
en www.arbocatalogus-vo.nl). Kwik kan
in scholen vrijkomen door breuk en door het morsen tijdens practica.
In Tabel 2.1 staat een overzicht van de hoeveelheid kwik zoals die in
kwikhoudende producten in huishoudens kunnen voorkomen (Caravati et al.,
2008; Meldpunt gezondheid en milieu 2008). Voor een uitgebreid overzicht van
elektronische kwikhoudende producten zie Bijlage 6.
Tabel 2.1 Indicatie van de hoeveelheid kwik in grammen en in milliliters zoals
die in kwikhoudende producten in huishoudens kunnen voorkomen.
Product Kwik in gram Kwik in ml
Barometer 100-900 7-66
Bloeddrukmeter 150 11
Kwikschakelaar 3,5 0,3
Thermometer 3 0,2
Koortsthermometer 0,5-0,7 0,05
Spaarlamp 0,002 0,005 0,0001-0,0004
TL-lamp 0,003 0,0002
Elektronica met
kwiklamp/lcd
0 - 0,1 0 0,05
2.4 Blootstellingsroute
Nadat kwik in het binnenmilieu is vrijgekomen, kan het zich als bolletjes
verspreiden, in kieren terecht komen, opgenomen worden in poreuze materialen
en langzaam verdampen. De blootstelling aan en opname van kwik vindt
voornamelijk plaats door inademing van kwikdamp. De opname van kwik via
ingestie is nihil. Vloeibaar kwik en kwikdampen kunnen ook zeer beperkt via de
huid opgenomen worden. Ten opzichte van het kwik dat via inademing in het
lichaam komt draagt deze route echter weinig bij. Bij het inademen van
kwikdampen wordt 80% geabsorbeerd door de longen en opgenomen in het
bloed. In het bloed komt kwik in twee vormen voor: opgelost als Hg 0 en aan
eiwit gebonden als Hg 2+ (zie paragraaf 3.1 voor meer informatie over
metabolisme en gezondheidseffecten).
2.5 Blootstellingsbepaling
Om inzicht te krijgen in de mate van blootstelling kunnen de concentraties
kwikdamp in de lucht bepaald worden. De toetswaarde is bepalend voor de
keuze van de meetmethode. De subchronische gezondheidskundige
advieswaarde voor een week, zoals die door het RIVM is afgeleid, bedraagt
10 g/m 3 (zie paragraaf 4.2). De chronische gezondheidkundige advieswaarde
voor levenslange blootstelling aan kwik binnenshuis bedraagt 50 ng/m 3
(0,05 µg/m 3 ) (Dusseldorp et al., 2004). Dit houdt in dat apparatuur onder deze
waarden moet kunnen meten. Hieronder is een overzicht gegeven van methoden
om kwik te meten. Bij elke methode zijn de belangrijkste eigenschappen
Pagina 16 van 82