GGD-richtlijn medische milieukunde: Kwik in het ... - Radar

RIVM Rapport 609300021
Met het oog op de signalerende functie kan de GGD de gemeente informeren
hoe vaak de GGD wordt betrokken bij een kwikincident. Ook het aantal
kwikincidenten op landelijk niveau, beschikbaar via het GGD-registratiesysteem
Osiris, kan de noodzaak om preventieve maatregelen te nemen ondersteunen.
Doel is om inzichtelijk te maken hoe vaak kwikincidenten vooromen en tot welke
problemen dit kan leiden. Het informeren van de gemeente hoeft niet per se bij
ieder incident maar kan ook in een jaarlijks overzicht gebeuren. Het uiteindelijke
doel hierbij is om aandacht te krijgen voor de noodzaak van preventie (zie
volgende paragraaf).
Het zorgvuldig opruimen van kwik na een incident wordt voor burgers nog wel
eens belemmerd door de hoge kosten van bijvoorbeeld de vervanging van een
stofzuiger of vloerbedekking of door hoge kosten van het inschakelen van een
professioneel schoonmaakbedrijf. Er bestaan mogelijkheden om deze kosten via
de inboedelverzekering vergoed te krijgen. Ook kan in overleg met de gemeente
of een woningbouwvereniging naar een oplossing worden gezocht om de kosten
te vergoeden of voor te schieten. Voor alle betrokken partijen moet duidelijk zijn
welk gezondheidsrisico kwik kan veroorzaken. De GGD speelt een belangrijke rol
bij de advisering en de informatievoorziening hierover.
6.2 Kwikincidenten en preventie
Vanwege het mogelijk grote gezondheidsrisico bij kwikincidenten in het
binnenmilieu is preventie van groot belang. De beste methode van preventie is
het zo mogelijk verwijderen van kwikhoudende toepassingen uit woningen,
scholen en kinderopvangcentra. Voor toepassingen, zoals thermometers en
bloeddrukmeters is dat mogelijk omdat hiervoor ook vervanging mogelijk is. In
Bijlagen 4 en 5 zijn voor dit doel voorbeeldbrieven opgenomen voor
zorginstellingen, scholen en kinderopvangcentra.
Voor andere toepassingen, zoals antieke barometers en nieuwe toepassingen
zoals spaarlampen en elektronica met kwiklampen of lcd, is dat lastiger. Voor
deze toepassingen is informatievoorziening over de aanwezigheid van kwik in
het product, over de gezondheidsrisico s bij breuk en over de noodzaak van
zorgvuldig opruimen van belang, zodat de gebruikers hier rekening mee kunnen
houden. Een tekst die hiervoor kan worden gebruikt is toegevoegd in Bijlage 7.
Breuk van spaarlampen kan ook worden voorkomen door ze te voorzien van een
beschermende kap. Dit is in ieder geval aan te raden in kinderkamers, scholen,
kinderopvangcentra en sportaccommodaties. Op deze locaties kan er ook voor
worden gekozen om ze te vervangen door halogeen- of ledlampen
(Umweltbundesamt, 2010).
Het voorkómen van kwikincidenten in scholen kan door het verbieden van het
toepassen van kwik bij practica en door het verwijderen van oude voorraden van
potjes met kwik. In de VS worden acties gehouden om het gebruik van kwik in
scholen te stoppen (www.epa.gov/mercury/schools.htm).
Het voorkómen van kwikincidenten in kinderopvangcentra wordt een
aandachtspunt van de inspecteurs Toezicht Kinderopvang en wordt in de
geactualiseerde checklist van het Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid
opgenomen. Zij kunnen de kinderopvang attenderen op het gebruik van digitale
thermometers en adviseren om kwikthermometers in te leveren bij chemisch
afval.
Pagina 40 van 82