Download - VOTB

2 DE BODEM VAN
NEDERLAND
Nederland is een lage en natte rivierdelta aan de Noordzee. Dit heeft de bodem van
ons land sterk bepaald. Zo zijn verschillende soorten grond en steen afgezet (sediment),
bijvoorbeeld door rivieren als de Rijn en de Maas, de Noordzee, de wind of
plantengroei in drassige (moeras)gebieden, en zelfs ten gevolge van de landijsbedekking
tijdens de ijstijden. Dit gebeurde geologisch gezien niet zo lang geleden,
namelijk in de periode van het Kwartair, die ongeveer 1,8 miljoen jaar geleden
begon. Een overzicht van de geologische tijdvakken is weergegeven in figuur 2.1.
Geologische geschiedenis
In de lange periode die aan het Kwartair voorafging waren de omstandigheden in
Nederland vaak heel verschillend. Dan weer lag Nederland onder water, dan was
het weer land, dan weer iets er tussenin. Ook de klimatologische omstandigheden
varieerden sterk: van ijstijden en tropische koraalzeeën tot zoute binnenzeeën die
in een woestijnhitte droog dampten.
Al deze wisselende omstandigheden hebben in de geologische geschiedenis van
Nederland diverse soorten gesteente gevormd. Deze liggen nu begraven onder het
dikke pakket van relatief jonge sedimenten, dat nu de bodem van Nederland
vormt.
• Koraalrif
De oudste (bekende) gesteenten van de Nederlandse bodem werden 416 tot 354
miljoen jaar geleden gevormd. In deze periode, ook wel het Devoon genoemd,
werd Nederland geleidelijk overspoeld door de zee. In deze zee zetten zich klei- en
zandlagen af. Ook zorgde de ontwikkeling van koraalriffen in de ondiepere delen
van de zee voor de vorming van kalksteenlagen. Aan het einde van het Devoon
zakt de zeespiegel en steekt Nederland hier en daar weer boven water uit. In het
noordelijke deel van de Noordzee treedt vulkanisme op. Nergens in Nederland zijn
gesteenten van Devonische ouderdom aan de oppervlakte zichtbaar, de gesteenten
zijn uitsluitend bekend geworden uit diepe boringen naar olie en aardgas.
DE BODEM VAN NEDERLAND
15