Download - VOTB

4 TERREINONDER-
ZOEK: SONDEREN
Om op een snelle en niet al te dure manier een indruk te krijgen van de opbouw
van de ondergrond, kunnen het beste eerst sonderingen worden uitgevoerd.
Meetfouten kunnen worden uitgesloten door altijd ten minste twee sonderingen
uit te voeren (één = geen). Aan de hand van sonderingen kan de draagkracht van
een paalfundering al worden berekend.
Bij een sondering wordt een stalen buis met een diameter van 36 mm met een snelheid
van 20 mm per seconde in de grond gedrukt. Aan de onderzijde is de buis
voorzien van een kegelvormige stalen punt (conus). De conus heeft meestal een
oppervlak van 1.000 mm 2 , maar er bestaan ook conussen met een puntoppervlak
van 1.500 mm 2 . Tijdens het indrukken wordt de weerstand die de conus in de
grond ondervindt en eventueel de wrijvingskrachten op (een deel van) de staaf,
elke 20 mm gemeten. De gegevens worden meestal digitaal opgeslagen. Het verloop
van de sondering kan doorgaans ook in de sondeerwagen op een beeldscherm
worden gevolgd.
Geschiedenis van het sonderen
De sondeertechniek is nog niet zo oud. Het eerste sondeerapparaat dateert van
1932, het zogenaamde Barentsen-apparaat, genoemd naar de rijksambtenaar
B. Barentsen die als eerste sonderingen uitvoerde voor een weg nabij Gouda. Dit
deed hij door met de hand en gebruikmakend van zijn eigen gewicht, een conus
van tien cm 2 in de grond te drukken. Hij bedacht een manier om de grondweerstand
op de conuspunt nauwkeurig te meten. Hij bracht hiervoor een binnenstang
aan in de buis en drukte met deze binnenstang handmatig op de binnenzijde van
de punt. De grondweerstand kon worden afgelezen via een hydraulische meetkop
die was voorzien van een manometer.
De op de manometer afgelezen oliedruk, vermenigvuldigd met het oppervlak
van de zuiger (plunjer-oppervlak) van de meetkop, gaf de uitgeoefende kracht
weer. Door deze vervolgens te delen door het conusoppervlak, werd de conusweerstand
(spanning) verkregen. Het mechanisch sonderen was geboren. Omdat
TERREINONDERZOEK: SONDEREN
39