Evaluatie Nieuw Zorgaanbod - de Koppeling

Voorwoord
Voor u ligt het eindrapport van het evaluatieonderzoek Nieuw Zorgaanbod. Het betreft de eerste
projecten van wat inmiddels gesloten jeugdzorg of Jeugdzorg Plus is gaan heten. Het gaat hierbij om
de projecten 1) De Juiste Hulp, uitgevoerd door De Hoenderloo Groep, 2) Paljas Plus uitgevoerd door
Tender (locatie Oosterhout) en BJ Brabant (locatie Deurne), 3) De Koppeling, samenwerkingsproject
van Spirit en de Bascule, en 4) Hand in Hand, uitgevoerd door Avenier en Horizon. Zij kregen in
2005 toestemming om bij wijze van experiment een aanbod voor gesloten jeugdzorg op te zetten.
Het toenmalige ministerie van VWS zette via ZonMw een evaluatieonderzoek uit om de effectiviteit
hiervan te evalueren. Dit onderzoek is uitgevoerd door de sectie Orthopedagogiek Gezin & Gedrag van
de Radboud Universiteit Nijmegen in samenwerking met Praktikon.
In Hoofdstuk 1 van het rapport worden de achtergronden van het ontstaan van de gesloten
jeugdzorg ofwel Jeugdzorg Plus en de projecten van het Nieuw Zorgaanbod beschreven en wordt het
onderzoek wetenschappelijk ingekaderd. Hoofdstuk 2 geeft de opzet van het onderzoek. In Hoofdstuk
3 komen de resultaten aan bod, waarbij eerst wordt ingegaan op de kenmerken van de bij de vier
projecten ingestroomde doelgroep, daarna op de uitgevoerde behandeling en tenslotte op de
uitkomsten op korte termijn, direct na de behandeling, en op langere termijn, na een halfjaar. Hoofdstuk
4 sluit het rapport af met een conclusie en aanbevelingen. Dit laatste hoofdstuk is zo geschreven dat
de snelle lezer in vogelvlucht een compleet beeld krijgt van de achtergronden, opzet en belangrijkste
resultaten van het onderzoek. In de Bijlagen wordt nog gedetailleerde informatie gegeven over de
specifieke projecten van het Nieuw Zorgaanbod en over de onderzoeksuitkomsten.
Een onderzoek als het onderhavige, dat zich vrijwel geheel in de praktijk van de jeugdzorg
heeft afgespeeld, kan niet zonder de steun en medewerking van mensen uit die praktijk. We willen
graag de directies van de instellingen bedanken voor het faciliteren van dit onderzoek. Het was niet
altijd even gemakkelijk om in de soms stormachtige ontwikkeling van het zorgaanbod zelf ook nog
eens rekening te houden met het onderzoek. Dat dit toch kon is voor een groot deel te danken aan de
contactpersonen van elke deelnemende instelling: Wanda Assink, Geert Boumans, Suraima Emelina,
Maartje van Esch, Maartje van Gemert, Rob Gerrits, Malti Gowrising, Ilse Hessels, Tijs Jambroes, Carolien
Konijn, Jetty van der Lande, Ilona Lina, Odette Montens, Renate de Mooij, Ricky Slegers, Ilse Tamrouti,
Marianne Vellinga, Marleen Vergeldt, Ignace Vermaes, Sandra Voorneman, Mark Vos en Renske Zacht.
Hen willen we met name danken voor hun inzet om de benodigde informatie te verkrijgen. Deze
informatie moest met name geleverd worden door behandelcoördinatoren, teamleiders, mentoren,
jongeren en hun ouders. We stellen het erg op prijs dat een groot aantal van hen de moeite nam
op verschillende momenten vragenlijsten voor het onderzoek in te vullen. Uiteindelijk zijn dit de
gegevens geworden die we konden gaan analyseren. Ook willen we Marjolein Scholten en Marjolijn
Merckx van ZonMw bedanken voor hun betrokkenheid en input bij ons onderzoek. Ad Vermulst van
de Radboud Universiteit Nijmegen willen we danken voor zijn belangrijke bijdrage aan de statistische
analyses. Jolanda Geurtsen, Lex Henzen en Gerrit Kolk van de politie Gelderland-Midden willen we
bedanken voor hun enorme inzet bij het verkrijgen van de benodigde politiegegevens. Ook willen we
alle hulpverleners binnen de jeugdzorg en justitie bedanken, die het ons mogelijk hebben gemaakt om
de interviews bij de jongeren af te kunnen te nemen.
Tot slot willen we vooral het grote aantal jongeren bedanken dat zich bereid toonde mee
te werken aan een telefonisch follow-up interview en daarin open en eerlijk over hun ervaringen en
leefsituatie wilden praten. Dit leverde niet zelden letterlijk bewogen beelden op van hoe moeilijk
jongeren het kunnen hebben bij het opgroeien, maar ook hoe er vooral door de betrokkenheid en
inzet van behandelaars gelukkig nog vaak een weg terug blijkt te zijn.
De auteurs,
Nijmegen, juli 2010.
Evaluatie Nieuw Zorgaanbod | Gesloten jeugdzorg voor jongeren met ernstige gedragsproblemen | Eindrapport 7