nov/dec - Academisch Genootschap

22
Column
Columnaria
Een verenigingsblad met een vaste rubriek onder
het hoofdje COLUMN, dat is al geen alledaags
verschijnsel. Krijgt deze rubriek op gegeven
moment zelfs een speciaal accent door
verhuizing van een willekeurige bladzijde naar
telkens de laatste pagina, dan rijst het vermoeden
dat een zichzelf respecterende redactie met
dit al een bedoeling heeft. Uiteraard zonder
enige verplichting daarover tekst en uitleg te
moeten geven. Maar een dergelijke abstinentie
kan dan wel gevolgen hebben. Bijvoorbeeld,
wanneer weetgierige nieuwsgierigheid niet
meer valt te beteugelen en iemand desnoods,
op slinkse wijze, aan de mouw van de redactie
toch de aap van haar beweegredenen wil ontfutselen.
Dacht men misschien de grote hoeveelheid
informatie beter te doen beklijven door het
blaadje ‘op te leuken’ met iets totaal anders?
Een heel eigentijdse maar misschien ook toch
wat ondermaatse overweging. Onwaarschijnlijk
dus.
Wilde de redactie gewoon niet achterblijven bij
wat in de dagblad- en tijdschriftenpers bonton is
geworden, namelijk belangstelling suggereren
naar wat in niet-redactionele hoofden omgaat?
Om zodoende haar eigen professionaliteit te
benadrukken? Dat zou evenwel een gebrek aan
redactioneel zelfbewustzijn impliceren, waarvan
tot nog toe nergens iets is gebleken.
Of zocht men naar een oplossing voor een zuiver
praktisch probleem? Er kan bij de redactie
een behoefte aan taakverlichting zijn ontstaan.
En waarom dan niet één pagina ter beschikking
stellen aan wie dan ook voor wat dan
ook. Klinkt acceptabel, ware het niet dat ook
voor die bladzijde de redactie verantwoordelijk
blijft. Hetgeen de misschien beoogde taakverlichting
op slag weer zou teniet doen. Want wat
kost meer inspanning dan aan een ander toegestane
vrijheid in balans te brengen met de eigen
verantwoordelijkheid voor alle gevolgen van
die vrijgevigheid. Een uitweg uit dit dilemma,
zo lijkt het, biedt zich alleen aan na voor zichzelf
te hebben bepaald waaraan een COLUMN
in dit specifieke geval zou moeten voldoen om
zich als zodanig te mogen afficheren. Nog meer
hoofdbrekens dus in plaats van verlichting. Zoals
al blijkt bijvoorbeeld uit de sympathieke
pogingen van een redactielid dienaangaande (’t
gewAG nr. 17).
Zou een COLUMN in ons verenigingsblad
kunnen zijn bedoeld gewoon ter activering van
ook die compartimenten in de hersenen waar
informatieverwerking geen prioriteit heeft?
Waar de gedachten vrijelijk kunnen ronddwalen,
bijvoorbeeld op zoek naar de wortels van
het woordje COLUMN?
Het eerste waar men dan aan denkt, is het Latijnse
woord COLUMNA (zuil), een vrijstaand
lichaam dat boven iets uitsteekt of slechts een
dragende functie heeft. Na enig speurwerk
echter wordt het veel waarschijnlijker dat het
eveneens Latijnse COLUMEN alle aandacht
verdient. Verwantschap tussen de woorden
is evident. Beide zijn in letterlijke als ook in
overdrachtelijke zin interpretabel, maar met het
verschil dat COLUMEN alleen van toepassing
is op alles wat ergens boven uitsteekt. Letterlijk
of figuurlijk. Welke twee mogelijkheden in
het Nederlands van elkaar worden onderscheiden
door een simpele accentverschuiving. Iets
is úitstekend (boven iets anders) of het is uit-
stékend. Dat laatste een kwalitatieve bepaling,
in een definitie moeilijk te vangen, maar wel
bruikbaar voor de bewering dat een geslaagde
COLUMN úitsteekt door uitstékendheid. Maar,
zoals bekend, gaat het streven naar uitstékend-