Onderzoek naar afdoening asielaanvragen Somaliërs sinds ...

Afwijzingen minderheden
Algemeen
Van de 33 aanvragen van minderheden zijn er in totaal tien afgewezen. Bij ongeveer de helft
van deze zaken kwam een duidelijk verband naar voren tussen de etnische afkomst van de
asielzoeker en de problemen die leidden tot het vertrek uit Somalië. Vaak echter kon de
asielzoeker een dergelijk verband niet duidelijk maken.
Verder viel op dat de IND niet in alle gevallen doorvroeg naar problemen gerelateerd aan
etniciteit. Daarnaast blijkt dat de mate van onderzoek naar de identiteit en stam van
asielzoekers sterk verschilt. Het komt voor dat de asielzoeker slechts een paar vragen over
zijn stam hoeft te beantwoorden. Bij twijfel aan de etniciteit van de asielzoeker, wordt soms
aanvullend gehoord om deze nader te onderzoeken. Van twee asielzoekers werd uiteindelijk
de etnische afkomst niet geloofd door de IND.
Etnische afkomst niet geloofd
In twee zaken werd de beweerde etnische afkomst van de asielzoeker ongeloofwaardig
bevonden. Soms blijkt aan dit ongeloofwaardigheidsoordeel van de IND een uitgebreid
onderzoek vooraf te gaan. Daarentegen blijkt soms dat een meer gedegen onderzoek in de
lijn had gelegen, wat mogelijk tot een andere oordeel had kunnen leiden. Een voorbeeld van
een uitgebreid onderzoek naar de etniciteit, is de zaak van een vrouw die verklaart niet te
weten tot welke stam of groep zij behoort. Daarnaast verklaart zij echter van familie te
hebben gehoord dat zij tot de minderheidsgroep Midgan behoort. In verschillende
(aanvullende) gehoren krijgt de betrokken vrouw de gelegenheid de situatie te verklaren en
haar etniciteit aannemelijk te maken. Ook na uitgebreide bevraging wordt haar etnische
afkomst echter niet duidelijk en wijst de IND de aanvraag vanwege ongeloofwaardigheid af.
In een ander dossier wordt de verklaring van de asielzoeker dat hij tot de Tumalminderheidsgroep
behoort niet gevolgd. De IND legt aan dit oordeel ten grondslag dat de
stamlijn die betrokkene heeft opgegeven niet met openbare bronnen kan worden bevestigd.
Daarnaast weet hij volgens de IND onvoldoende specifieke kenmerken van de Tumal te
noemen. Bestudering van de onderzoeksvragen van de IND, de antwoorden hierop van de
asielzoeker, in samenhang met de beschikbare bronnen over de Tumal, roept de vraag op
wat de IND verder nog heeft kunnen verwachten van deze persoon om zijn gestelde etniciteit
aannemelijk te maken. De antwoorden van de asielzoeker sluiten namelijk grotendeels aan
bij informatie uit openbare bronnen. Waar de asielzoeker aangeeft dat er geen specifieke
kenmerken van de Tumal zijn, bleken deze ook niet uit informatie uit openbare bronnen.
Voor een inhoudelijke bespreking van deze zaak wordt hier verwezen naar annex 2.
Dit voorbeeld illustreert dat een zaak soms genuanceerder ligt dan op het eerste gezicht lijkt.
In dit geval is de aanvraag al in het aanmeldcentrum afgewezen. Mogelijk had een
zorgvuldiger analyse van de zaak tot een ander oordeel kunnen leiden. Verder is nog van
belang te vermelden dat de IND in het voornemen in deze zaak stelt dat betrokkene heeft
verklaard geen problemen te hebben ondervonden vanwege zijn geloof, etnische afkomst of
nationaliteit. Dit is echter tegenstrijdig met wat hij heeft verklaard in het nader gehoor, waar
bij de nadere vraagstelling wordt gevraagd naar problemen vanwege etnische afkomst. Daar
zegt de asielzoeker dat dergelijke problemen reden waren voor zijn vertrek. Ook heeft hij
onder meer in het vrije relaas duidelijk aangegeven problemen te ondervinden vanwege zijn
afkomst.
Aannemelijk maken van het relaas
Het is in principe aan de asielzoeker om zijn asielrelaas aannemelijk te maken. De stelplicht
hierbij ligt, zo blijkt uit de Vreemdelingencirculaire, in beginsel bij de asielzoeker. Hij is daarbij
gehouden de waarheid te vertellen en mee te werken aan een zo volledig mogelijke
vaststelling van het feitencomplex. Hij moet alle vragen die door de IND worden gesteld zo
volledig mogelijk beantwoorden en zoveel mogelijk relevante documenten overleggen om
zijn verklaringen aannemelijk te maken. De asielzoeker krijgt tijdens het nader gehoor in
Onderzoek asielaanvragen Somaliërs, VluchtelingenWerk Nederland, oktober 2010 Pagina 10 van 27