jubileumnummer december 2011 (PDF) - Thuis in Tandtechniek

essentials
jubileumnummer

i n h o u d e s s e n t i a l s d e c e m b e r 2011
4 Interview Jack van Opijnen
De eerste klant van Elysee. Over
het waarom, kwaliteit en vertrouwen
7 Materiaaltechniek: Volkeramiek
Een heldere uiteenzetting over wat
toen een trend was, en nu de norm.
COLOFON Elysee Essentials is een uitgave van Elysee Dental, Handelsweg 16, 2404 CD Alphen aan den Rijn. Tel 0172-65 33 00 Fax 0172-65 30 37.
E-mail: info@elysee-dental.com. Web: www.elysee-dental.com. KvK: Rijnland 28090977. Redactie: Guido van den Berg, Paul Riteco, Reinier van
de Vrie, Anna van Wittenberghe. Redactie-assistent: Jolanda Koetsier. Ontwerp/vormgeving: Th. J. VanOordt/De Werksalon. Fotografie: Jan de
Groot/Zorro Producties. Drukwerk: Bergdrukkerij, Amersfoort
2 Elysee Essentials - december 2011
04
25
8. Interview Jan van Agtmael
Over de overname van UNICO, presteren op
topniveau, uitdagingen en ambitie
10 Interview Bettina Barkema, Evert
Blijsie en Guy Van Goethem
De drie ‘oudste ’medewerkers over volharding,
visie en succes
15 Patiënt van de toekomst
Internet als ‘waarheid en twitteren voor
08 16
10 20
29
de ‘eigen’ mening. De oplossing: duidelijke
informatie en goede communicatie.
16 Interview Duco Hooykaas en
Klaas Kaptein
Twee jonge tandartsen over samenwerken
met vrienden, de eigen praktijk en de toekomst
20 Interview Daniël Wismeijer en Ignace
Naert
Twee zwaargewichten in gesprek over ana-
loog versus digitaal en de veranderende
positie van tandtechnicus en tandarts
25 Interview Peter Paul van Bennekom
BIG issue over kwaliteit anno 2012
29 Interview Guido van den Berg en
Gerben Dreijer
Twee nieuwe krachten binnen Elysee. Over
verdieping, verbreding en het opschuiven
van tandtechniek richting tandheelkunde
34 Techniek Implantologiebedrijven
Een stevig stuk over wat was, wat is en
wat er komt
36
36 Techniek ‘gouden’ frameprotheses
Een duidelijke uitleg dat niet alles goud is
wat er blinkt

v o o r w o o r d
op weg naar elysee 2.0
Het is najaar 2011 en Elysee Dental bestaat
10 jaar. Wat begon als een avontuur van twee
mensen die ‘dachten dat het anders kon en
anders moest’ is nu een forse onderneming met ruim
130 medewerkers in een viertal landen. Medewerkers die
allen op een plek zijn gekomen waar ze ieder voor zich
een toegevoegde waarde leveren in het proces waar het
allemaal om draait; betaalbare tandtechniek van goede
kwaliteit, een tevreden tandarts en een blije patiënt.
Dit lijken clichés van de bovenste plank, maar ik hecht er
waarde aan deze vast te houden. Ik wil u graag vertellen
waarom.
Toeval bestaat niet, maar het moment waar wij ons
nu bevinden heeft, zoals de Engelsen dat noemen,
een pivotal betekenis. Kijken we terug naar de laatste 10
jaar, dan is de tandtechniek in een enorme stroomversnelling
geraakt qua technologie en mondialisering.
Wij zijn trots maar ook bescheiden, want is het niet toch
ook dat Elysee Dental de ogen open heeft gehad voor
de ontwikkelingen en daar slim op heeft ingespeeld?
Was de Nederlandse en Belgische tandtechniek niet
gewoonweg teveel in zichzelf gekeerd, want ‘het gaat
toch gewoon lekker’? Er is geen branche ter wereld die
kan overleven zonder zich rekenschap te geven van de
snel veranderende omgeving en vraag. En nu, eind 2011,
komt daar nog een volgende versnelling aan die ons
dwingt zeer goed na te denken en adequaat te handelen.
Vooral in Nederland, waar de nieuwe regelgeving
met vrije tarieven haar intrede zal doen, maar uiteindelijk
ook in België. Hier wordt het aloude overschot in
tandartsen in enorm tempo omgezet naar mogelijk zelfs
een tekort. Tel daarbij ook nog de verdere digitalisering
van tandheelkunde en tandtechniek op. Voor ons dus
reden om kort doch tevreden terug te kijken met bijna
een gevoel van nostalgie over ‘vroeger’. Maar daarna
onmiddellijk de blik weer op de toekomst. En dat is
exact wat we in dit jubileumnummer van Elysee willen
doen. De materie zelf, en vooral ook de mensen die er
mee te maken krijgen en mee werken. Met steeds meer
de patiënt als focus.
We willen daarom met veel genoegen het ‘Elysee 1.0’
hoofdstuk afsluiten en willen iedereen bedanken,
voorop natuurlijk alle tandartsen en klanten, die dit
mogelijk gemaakt hebben. Om dit feit te vieren willen we
een jubileumsymposium vieren (zie elders). Daar willen
we, behoudens de toast, ons vooral focussen op de
toekomst. Wij zijn er klaar voor. U ook?
3 Elysee Essentials - december 2011

i n t e r v i e w
jack van opijnen de eerste
klant van elysee dental
Samen met Paul Riteco, directeur Elysee Dental, vervulde Jack van Opijnen zijn dienstplicht bij de marine. Dat schept
een band. Direct na de oprichting van Elysee Dental in 2001 kwam de vraag of hij daar zijn kroon- en brugwerk wilde
onderbrengen. Dat wilde hij wel. And the rest is history, zoals men dat zegt. Een interview over vertrouwen, evolutie
in de tandtechniek en natuurlijk over Annie, de spraakmakendste praktijkmedewerkster van Nederland.
4 Elysee Essentials - december 2011
Jack van Opijnen (49), is de eerste
klant van Elysee Dental. En daarom
mag zijn verhaal natuurlijk niet
ontbreken in dit jubileumnummer.
Jack leerde Paul Riteco kennen in 1988
toen ze beiden in Amsterdam hun
dienstplicht vervulden bij de marine.
Hij studeerde af in 1987 aan de RUG.
Jack had net zijn nieuwgebouwde
praktijk betrokken, toen dat telefoontje
van Paul kwam: ‘Ik had al gehoord
dat hij bezig was met tandtechnische
dingen, dus toen hij mij vroeg of ik
mijn kroon- en brugwerk door Elysee
wilde laten maken, hebben we een
afspraak gemaakt. Paul vertelde precies
hoe dat in China in zijn werk zou
gaan, en, wat voor mij heel belangrijk
was, dat de kwaliteit geborgd was.
En dan hebben we het over kwaliteit
die zich kon meten met de Nederlandse
tandtechniek. Alles viel hiermee op
zijn plaats, want in mijn vorige praktijk
deed ik nauwelijks iets aan kroonen
brugwerk, maar in mijn nieuwe
praktijk wilde ik dat zeker doen. En dat
kon ook omdat de praktijk is opgezet
volgens een meerstoelenconcept, dus
alle kans en de ruimte om me meer
op dat restauratieve deel te richten.
Dus heb ik meteen ‘ja’ gezegd, en was
daarmee dus de eerste klant van
Elysee.’ Maar, hoe reageerde het lab
waar hij voordien zaken mee deed?
‘Ik heb open kaart gespeeld, en verteld
wat ik ging doen, maar heb ook
de afspraak met ze gemaakt dat ik
spoedopdrachten zoals reparaties
aan protheses en gewone protheses
wel bij hun bleef bestellen. Ik had op
dat gebied ook behoefte aan korte
lijnen en snelle afhandeling van de
klanten. Echter, kronen waren destijds
in verhouding erg duur, en het
kostenaspect heeft zeker meegespeeld
om die door Elysee te laten
maken.’
Hoge kwaliteit en service
Zo’n eerste bestelling is natuurlijk
spannend, want is die kwaliteit ook
echt vergelijkbaar, en hoe gaat het
als het tegenvalt? ‘Daar hebben we
heel goede afspraken over gemaakt.
Paul kwam de eerste werkstukken
zelf brengen. Ze waren werkelijk van
heel hoge kwaliteit. We hadden ook
de afspraak gemaakt dat als ik niet
tevreden zou zijn, of als er iets over
moest, dat dat op no cure, no pay
basis zou plaatsvinden. Moeilijk doen
over aanpassingen of iets dergelijks
is er nog nooit bij geweest. Dus ook
de service stond op hoog niveau.’
Hoge vlucht
Elysee Dental heeft een hoge vlucht
genomen. Van niets naar de norm.
Hoe kijkt hij daar tegenaan. ‘Voor mij
was al na 2 jaar duidelijk dat hier echt
iets in gang was gezet. En, dat de
hetze, want dat mag je gerust stellen,
van andere tandtechnische bedrijven
geen invloed hebben gehad op de
ambitie van Paul en Koen (Clement).
Ze hebben de wind er echt onder gezet.
Hun visie was juist. Ik wist ook dat
andere tandartsen bij Elysee hun
werk lieten maken, maar daar toch
met enige schroom over spraken. Liever
gezegd, niet over spraken. Maar
je zag dat Elysee steeds meer klanten
kreeg en dat die allemaal tevreden
waren omdat de kwaliteit en service
hoog waren en, ook belangrijk, omdat
de werkstukken snel werden gemaakt.
Ik heb ze ook steeds bij collegae aan-
>>

opijnen: geborgde
kwaliteit was en is
voor mij heel belangrijk
5 Elysee Essentials - december 2011

6 Elysee Essentials - december 2011
bevolen. En dat doe je natuurlijk
alleen als alles klopt. Ik had alleen
nooit gedacht dat ze zo snel, zo’n
hoge positie zouden verwerven. Maar
ja, op de prijs-kwaliteitverhouding
valt immers ook niets af te dingen!’
De praktijk
Tandartspraktijk Van Opijnen is gevestigd
in Balkbrug, Overijssel. Het is een
solopraktijk met een meerstoelenconcept.
Naast Jack werken er 4 preventie-assistentes
en 1 junior assistente
in opleiding. ‘We hebben een
overzichtelijk team, dat vind ik prettig
werken. De preventie-assistentes
mogen bepaalde werkzaamheden
verrichten volgens de BIG-wet. En omdat
mijn fysieke aanwezigheid 5 dagen
in de week gewaarborgd is, kan ik
overal toezicht op houden. Behalve
algemene tandheelkunde, doe ik ook
veel op gebied van orthodontie en
implantologie. Voor dat laatste ben ik
bezig om een registratie te krijgen. Er
komt steeds meer vraag naar, vandaar
dat ik daartoe heb besloten.’ Wat verwacht
hij van de vrije tarieven. Heeft
dat voor zijn praktijk consequenties?
‘Nee, dat verwacht ik niet. Dit is een
middelgrote praktijk met 4.000
patiënten en wij vervullen een regiofunctie.
Daarbij komt dat we hier in
het oosten een relatief tandartstekort
hebben. Wekelijks melden zich
nieuwe patiënten aan, en omdat zich
hier ook nieuwe tandartsen vestigen,
verwijs ik ze door. Mensen gaan niet
shoppen voor 10 euro, want ik verwacht
toch niet dat er tandartsen zullen
zijn die ineens gigantische verhogingen
gaan invoeren. Natuurlijk kun
je straks wat meer rekenen als het om
echt arbeidsintensieve behandelingen
gaat, maar verder zal het wel loslopen,
denk ik. Mensen hebben een budget,
en je moet dan toch kijken of je daarbinnen
kunt blijven. Mijn patiënten
zijn trouw aan deze praktijk. Ik verwacht
wel dat er tandartsen zijn die
met tarieven op internet gaan adverteren.
Je krijgt nu toch meer marktwerking.
Wat ik een positieve ontwikkeling
vind, is dat mensen door die
vrije tarieven gemakkelijker voor een
second opinion terechtkunnen. Als
tandartsen een patiënt naar jou toesturen
om ook eens te kijken hoe en
wat, kan dat het vertrouwen in de
eigen tandarts ook vergroten. Je hebt
immers een behandelovereenkomst
met je eigen tandarts. Ik zou het heel
vreemd vinden als ik een patiënt in
de stoel kreeg die zijn kronen bij een
ander heeft laten maken, zonder dat
ik daarvan op de hoogte ben gesteld.
Dat moet die andere tandarts wel
doen natuurlijk, want dan heeft mijn
patiënt ook een behandelovereenkomst
met hem of haar. Maar het zal
zo’n vaart niet lopen. Het gaat niet
echt om de prijs. Het gaat om het vertrouwen,
de aandacht en de kwaliteit
die je je patiënten biedt.’ Wat zijn de
opvallendste veranderingen in zijn
praktijk de laatste jaren? ‘De sterke
verschuiving naar keramiek. Eerst had
je alleen opgebakken porselein op
metaal, waar trouwens niets mis mee
is, maar door de zirkoniumachtige
materialen heb je wel meer mogelijkheden
in kroon- en brugwerk. En digitaal
scannen natuurlijk. Dat ga ik ook
doen. Ik ben naar die voorlichtingsdag
in Drachten geweest. Heel interessant.
Nu wacht ik op een apparaat
waar alle kinderziektes uit zijn. Zo’n
scanner sluit je gewoon aan op je laptop.
Dat is zo gemakkelijk, want die
kan ik meenemen naar elke behandelkamer.
Daar kijk ik echt naar uit. Maar
ik ga geen eigen kronen maken, dat
laat ik aan Elysee over.’
Annie, niet de musical
Jack van Opijnen werkt dus nu al ruim
10 jaar met Elysee Dental. De mensen
bij Elysee die er al wat langer werken,
kennen de praktijk natuurlijk door en
door. En daarmee ook Annie, de dame
die de telefoon beantwoordde en de
administratie deed en ook de werkstukken
bij Elysee aanmeldde. Een
dame waar je niet omheen kon! ‘Annie,
ja, Annie. Ze is nu met pensioen.
Zo bestaat er geen tweede! Een hart
van goud, maar als ze het niet met je
eens was, dan kon ze dat in héél duidelijke
bewoordingen aangeven. En
dan moet ik daar ook nog bij vermelden
dat ze géén tegenspraak duldde.
Zij was echt het imago van deze praktijk.
Dus als er een keer iets was waar
ze een andere visie op had, dan wist
je dat voor de rest van je leven… Ze is
vorig jaar met pensioen gegaan. Ik
moet nog 15 jaar… Maar doe dat met
plezier!’ Dan heeft Jack als eerste
klant van Elysee nog 15 jaar de tijd om
na te denken welk passend afscheidscadeau
hij graag van Elysee wil…

De wereldwijde markt van volkeramische
producten groeit snel. Ivoclar Vivadent ® ,
een van de grotere spelers op het gebied
van tandheelkundige en tandtechnische
producten meldt dat hun productgroep
volkeramiek de snelst groeiende divisie is.
De trend is ontegenzeggelijk metaalvrije
restauraties van esthetisch keramiek. Met
een hoge sterkte.
Hoewel de superieure sterkte van zirconiumdioxide
onbetwist is en ook de kleurstelling
sterk is verbeterd na de introductie van
gekleurde kappen voor kroon- en brugwerk,
staat lithiumdisilicaat, een glaskeramiek,
opnieuw in de belangstelling. Was het
vroeger alleen mogelijk om lithiumdisilicaat
te persen, tegenwoordig is het ook mogelijk
om te frezen met behulp van moderne CAD/
CAM-technieken. De sterkte van dit gefreesde
glaskeramiek is circa 2,5 keer groter dan het
klassieke, geperste lithiumdisilicaat (Empress).
Door de toegenomen buigsterkte, die
tussen 360-400 MPa ligt, kan dit materiaal
worden toegepast voor solitaire kronen in de
esthetische zone. Voor brugwerk of kronen
die aan een hogere belasting bloot staan,
moet worden uitgeweken naar onderstructuren
uit zirconiumdioxide. Deze kunnen met
porselein worden opgebakken of overperst
worden met zirconiumdioxide persporselein,
of met het eerder genoemde lithiumdisilicaat.
Een bijkomend voordeel is dat de sterkte van
deze onderstructuren niet afhankelijk is van
het bevestigen met bondingcement, zoals
Empress. Conventioneel cementeren volstaat.
In het frontgebied, bij matige krachten op de
restauraties, waar een goede translucentie en
een perfecte esthetiek belangrijke overwegin-
gen zijn, was vroeger de aluminiumoxide kap
van NobelProcera ® (buigsterkte: 600 MPa) de
eerste keus. Hoewel zirconiumdioxide de rol
van aluminiumoxide grotendeels heeft overgenomen,
is er nu dus een translucenter alternatief
bijgekomen met het gefreesde lithiumdisilicaat
IPS e.max CAD van Ivoclar Vivadent ® .
Wanneer er een hogere kauwbelasting wordt
verwacht, dan is er een ruime keuze in het aanbod
aan zirconiumdioxidekappen van de diverse
leveranciers. Als prijs ook een rol speelt
dan is de keus voor het huismerk Forma ® van
Elysee Dental zeker een logische keuze.
Volledige anatomische vormgeving
Steeds meer fabrikanten bieden de mogelijkheid
van een anatomische vormgegeven, volledige
kroon of brug uit zirconiumdioxide.
Deze restauratie hoeft alleen nog aan het
buitenoppervlak te worden ingekleurd en afgeglanst.
Veel fabrikanten werken met een wat
transparanter zirconiumdioxide zodat de
kroon qua kleur heel acceptabel wordt. Daarbij
moet wel rekening worden gehouden met
het feit dat massief zirconiumdioxide nauwelijks
of geen fluorescentie geeft. Patiënten die
regelmatig in een ‘black light’-omgeving verkeren,
kunnen dit soms als storend ervaren.
Volledige anatomische kronen uit gefreesd
lithiumdisilicaat kennen dit probleem weliswaar
niet, maar de sterkte is wel een stuk
minder; ruim de helft van die van zirconiumdioxide
(1000-1100 MPa).
Parafuncties en keramiek
Bruxisme wordt algemeen gezien als contraindicatie
voor de toepassing van volkeramiek.
Hoewel de kwaliteit van opbakporseleinen
voor zirconiumdioxide sterk is verbeterd en
de tandtechniek ook een leercurve heeft door-
m a t e r i a a l k u n d e
volkeramiek. van trend tot norm
gemaakt bij het opbakken op een materiaal
dat een uiterst slechte warmtegeleiding heeft,
blijft afschilferen: ‘chipping’, van opbakporselein
een berucht fenomeen. Met de introductie
van volledig anatomische vormgeving
en de ontwikkeling van een extra sterk (1200
MPa) dichtgesinterd zirconiumdioxide kunnen
volledige keramische kronen ook bij bruxers
worden toegepast. Deze uiterst sterke kronen
worden uit gekleurd zirconiumdioxide vervaardigd.
Deze kleur wordt voor het sinteren
aangebracht. Na het frezen en sinteren
wordt de kroon ingekleurd en afgeglanst.
Geautoriseerd freescentrum
Ivoclar Vivadent ® heeft met MDL in Hong-
Kong, het partnerlab van Elysee Dental, een
partnerschapovereenkomst gesloten. Vermoedelijk
begin zal MDL begin 2012 officieel
tot ‘Authorized Milling Partner’ worden
benoemd voor de IPS e.max CAD-producten.
Op dit moment hebben slechts een handvol
bedrijven een dergelijke exclusieve overeenkomst.
Dit betekent voor Elysee Dental dat
we actiever worden betrokken bij de ontwikkeling
van nieuwe producten en deze als eerste
kunnen testen en op de markt brengen.
Norm
Door de productdifferentiatie en -innovatie van
de diverse leveranciers, is de inzetbaarheid
van volkeramiek verbreed. Het Lava Ultimate,
een composiet van kunstharsgebonden, nanodeeltjes
keramiek, een verbeterde versie van
het Paradigm MZ 100, is hier een recent
voorbeeld van. Overbodig te zeggen dat het
verstandig is om je als clinicus niet tot een
merk te beperken, maar voor elke indicatie
het optimale product te kiezen. Vanzelfsprekend
adviseert Elysee Dental u hierbij.
7 Elysee Essentials - december 2011

o v e r n a m e u n i c o
jan van agtmael kiest voor
inhoud en kwaliteit
Elysee Dental nam in mei UNICO dentaal labo in Merksem (Antwerpen) over. Outsourcing van werk naar lagelonen-
landen en digitalisering, waren voor Jan van Agtmael de twee belangrijkste redenen om zijn labo over te doen. En
nu kan hij zich helemaal richten op de kwaliteit van het werk. Zijn streven is om steeds een stapje verder te komen
in de vervanging van natuurlijke elementen.
8 Elysee Essentials - december 2011
Hoe heeft UNICO zich ontwikkeld?
Na mijn studie tandtechniek in Brussel heb ik enkele jaren
in diverse laboratoria gewerkt, totdat ik in 1989 een eigen
laboratorium begon, UNICO. Ik heb bewust gekozen voor een
klein, gespecialiseerd lab om me te kunnen toeleggen op
hoogwaardig kroon- en brugwerk, de opbouw voor implantaten
en esthetisch werk. Met ons zevental bedienen we een
twintigtal tandartspraktijken voor wie we veel werk doen. De
meeste van onze klanten zijn gespecialiseerd in prothetisch
werk, kroon- en brugwerk en implantologie.
Vanwaar de overname van UNICO door Elysee Dental?
Toen ik merkte dat de markt erg begon te veranderen, hebben
mijn vrouw en ik onze aandelen verkocht aan Elysee. De eerste
verandering is het outsourcen van werk naar lagelonenlanden,
iets waar Elysee een pionier in is en een sterk bedrijf in is geworden.
Ten tweede is er de digitalisering, waarin een kleiner
labo moeilijk mee kan groeien. Je moet grote investeringen
doen wil je alle systemen in de markt goed kunnen volgen.
Dat kost teveel voor een klein labo en je hebt bovendien te
weinig volume om zo’n systeem rendabel te maken. Ons oog
viel op de groep Elysee, die toch blijk geeft van grote dynamiek
en vaardigheid om in te spelen op veranderingen, zoals
de outsourcing naar China bewijst. Het bedrijf is ook heel
toekomstgericht en intensief met digitalisering bezig. Elysee
wil graag ons product in het hogere segment aan haar klantenkring
aanbieden. Zo hebben we elkaar gevonden.
Wat betekent het voor het laboratorium in Merksem?
We blijven eigenlijk hetzelfde werk maken, maar we krijgen
nu meer mogelijkheden en middelen om ons verder te specialiseren
en te bekwamen. Dat geeft ons ruimte om kwalitatief
te groeien. Ik ben nu minder tijd kwijt met overhead en
administratie, en kan me vooral bekwamen in de digitale
mogelijkheden. Ik denk dat je met digitalisering nog beter
diagnostisch kunt werken en ook meer anticiperend. Met een
digitale afdruk kun je verschillende voorstellen maken voor
een werkstuk. De tandarts kan de afdruk corrigeren tot hij
hem goed vindt en dankzij de vergrotingsmogelijkheden kan
hij een afdruk ook beter beoordelen. Digitale opnames zijn
bovendien gemakkelijk en snel overdraagbaar via de computer.
Het labo krijgt ook meteen feedback en de communicatie
verloopt in ieder geval veel vlotter, terwijl de software steeds
beter en gebruiksvriendelijker wordt. Met al deze voordelen is
digitalisering bezig de klassieke technieken voorbij te steken.
Heeft de overname nog meer voordelen voor uw werk?
Dat Elysee meerdere Centers of Excellence heeft en er nog
meer zal krijgen, vind ik heel aantrekkelijk. Het is prettig
om samen met een groep collega’s naar oplossingen en
verbeteringen te zoeken. Vroeger sprak ik nauwelijks met collegae,
want dat waren cocurrenten. Nu hebben we een groep
die open met elkaar praat en overlegt. Samen weet je meer
dan alleen. Ik vind het heel boeiend dat ik nu collega’s heb
die met dezelfde materie bezig zijn en die ook het onderste
uit de kan willen halen om topproducten te maken.

En de marketing ligt verder bij Elysee?
Inderdaad zal Elysee ons product op de markt brengen. Vroeger
werkten we hier voor de regio maar nu kunnen we dankzij
de marketing van Elysee gemakkelijk voor heel België werken.
We kunnen natuurlijk ook voor gewone praktijken werken, als
die een gespecialiseerd werkstuk willen waarvoor de patiënt
bereid is extra te betalen. Voor het gewone werk kan de praktijk
daarnaast natuurlijk ook bij ons terecht.
UNICO blijft dus op een topsegment zitten in de tandheelkunde?
Dat is dan ook de bedoeling. Het gaat om werk dat meer
aandacht, voorbereiding en overleg vraagt. Het gaat vaak om
veeleisende patiënten die hun gebit heel belangrijk vinden en
er meer geld voor over hebben. We zien de patiënt trouwens
ook graag langs komen als dat mogelijk is. Dan kijken we en
praten we over het hoe en waarom, over de kleur, vorm en
lengte. We willen daarbij geen valse verwachtingen wekken.
In overleg met de tandarts gaan we vervolgens planmatig en
stapsgewijs tewerk. Je gaat immers ook geen huis bouwen
zonder plannen?!
Hoe kijkt u naar de toekomst voor de tandtechniek?
Ik vind het erg belangrijk dat Elysee vooruit denkt, dynamisch
is en toekomstgericht werkt. Bij een architectenbureau is er al
geen tekentafel meer, over tien jaar staan er in een labo allicht
ook geen slijpmotortjes meer te zoemen, alleen nog beeldschermen.
Elysee denkt echt grootschalig en ik wil daar - met
mijn medewerkers - echt in meegaan en toch ons ding blijven
doen en onszelf verbeteren dankzij de ondersteuning van Elysee.
Ik blijf het een enorm boeiend én uitdagend vak vinden
omdat je levende elementen probeert na te maken door iets
artificieels. De perfectie lukt nooit honderd procent maar ze
blijft een streefdoel waarvoor je onderweg naar oplossingen
zoekt.
Op hoeveel procent zitten jullie nu van de levende materie?
Wie ambitieus is geraakt misschien aan zeventig procent. Hoe
meer je op elk element begint te letten - de sterkte van een
tand, slijtage, resistentie tegen schokken, lichtbreking, de
morfologie - hoe meer je beseft dat absolute perfectie niet van
deze wereld is. Je kunt ten slotte niet dagen met een werkstuk
bezig zijn. Maar dat we nog een heel stuk verder kunnen
komen, dat is mijn uitdaging en mijn ambitie.
9 Elysee Essentials - december 2011

van niets naar norm
Guy Van Goethem met Dirk Maes in diens praktijk te Knokke-Heist.
Guy (48) is districtmanager van Elysee Dental België.
Bettina Barkema met Yvonne Verhoeff van de facturatieafdeling.
Bettina (36) is kwaliteitsmanager bij Elysee Dental.
10 Elysee Essentials - december 2011

van niets naar norm
Ze waren medepioniers naast Paul Riteco en Koen Clement. Ze deden alles zelf, ongeacht hun functie. Schouders
eronder om visie realiteit te laten worden. Dat lukte. Een interview met de drie ‘oudste’ medewerkers van Elysee
Dental: Bettina Barkema, Evert Blijsie en Guy Van Goethem. Een interview over aanvankelijke tegenwerking en wan-
trouwen, over visie en volharding, succes en de top. En natuurlijk over de toekomst volgens Elysee.
Bettina Barkema kwam bij Elysee Dental in dienst
toen het bedrijf net drie maanden bestond. Ze
wilde dichterbij huis werken, maar wilde niet zo
maar elke baan. Ondanks dat Elysee kort daarvoor was
opgericht, besloot ze de sprong te wagen. ‘Vanwege het
verhaal dat Paul en Koen hadden. Ze waren zo enthousiast
en vastberaden om te slagen dat ik geen moment
heb geaarzeld.’ Dat enthousiasme, de visie, en de reële
kans om daarmee te slagen, was ook wat Evert Blijsie
over de streep trok. ‘Ik wilde bij Elysee werken omdat ze
een ongelooflijk sterk punt hadden dat mij ontzettend
aansprak. Ze konden hun visie op de markt zo sterk
overdragen dat ik wist dat dit in korte tijd zou exploderen.
En dan in de goede betekenis van het woord, namelijk
groeien. Ze bestonden toen bijna drie jaar. Toen ik
solliciteerde werkte ik bij een implantologiebedrijf >>
Evert Blijsie op de beurs. Evert (54) is
account manager bij Elysee Dental.
i n t e r v i e w
11 Elysee Essentials - december 2011

guy
12 Elysee Essentials - december 2011
en hoefde daar niet weg, maar ik wilde deel uitmaken
van iets wat heel anders was en heel groot kon worden.
Dat ik salaris moest inleveren geeft wel aan hoe graag ik
die baan wilde. We waren in die tijd met vijf mensen. We
hadden een heel concreet team. Koen was een meester in
het overbrengen van de ‘Elysee-visie’. Die bevlogenheid
stak iedereen aan.’ Ook Guy Van Goethem stapte in 2004
over naar Elysee. ‘Ik wist het meteen; die mensen hebben
pioniersbloed, ik heb dat ook dus ik dacht, dáár moet ik
bij zijn, en daar blijf ik dan ook de komende 20 jaar.’
Cowboys
‘In het begin werden we gezien als cowboys,’ vertelt
Evert. ‘Ons motto was ‘een frisse wind door tandtechnisch
Nederland’. Dat werd met scepsis en wantrouwen
bekeken. ‘Guy: ‘Er heerste in de markt de houding van:
we zijn benieuwd hoe lang dit gaat duren. Dus, wanneer
geven ze het op. We werden gezien als een jong bedrijf
maar ook als een niet bewezen stabiel bedrijf. En het
bleef ook niet bij die houding. Ik werkte nog maar net
voor Elysee toen ik op de Dental Expo,’Dentex’ kwam.
Daar zag ik vroegere klanten en die waren BOOS.’ Evert
vult aan: ‘We hebben op die Expo niet alleen meegemaakt
dat fabrikanten en toeleveranciers woest op ons
waren, maar ze schrokken er ook niet voor terug om
dreigementen te uiten. Wij waren Firma Non Grata. Het
was op zijn Hollands gezegd gewoon de kift. Alleen, wij
gingen nooit meer weg. We waren aan het opbouwen.’
Guy: ‘Wij hebben het altijd eerlijk gespeeld. Wat we
zeggen is waar. En ik vroeg in die tijd alleen maar: ‘mag
ik het vertellen?’. En dan bedoelde ik daarmee vertellen
hoe wij werkten en wat wij voor hen konden betekenen.
Alleen, in België zeggen dat je de fabricage in China liet
doen, was not done. Ik had en heb het altijd eerst over
de kwaliteit, en daarna over de prijs.’ Bettina: ‘Zo is het
altijd geweest. Alles ging op basis van kwaliteit én op
prijs. Prijs alleen is altijd erg belangrijk geweest, maar
wij wilden ook de hoogst mogelijke kwaliteit leveren. Er
was veel angst voor de Aziatische markt. Het idee heerste
dat omzet in Nederland en/of België thuishoorde.’
Evert: ‘Prijs is een item, maar kwam altijd als laatste ter
sprake, en dan trok je ze toch over de streep.’ Guy: ‘Daar
bettina
heb ik nog een leuke anekdote over die aangeeft hoe
bang men in die beginjaren was om ervoor uit te komen
dat men met Elysee werkte. Een van onze eerst klanten
had een patiënt die 12 implantaten nodig had. Daar
moest een suprastructuur voor worden gemaakt. Dat is
duur precisiewerk, maar hij gaf dat aan ons als test case.
En dat lieten wij natuurlijk maken in Hong Kong. Wij
waren blij met die opdracht, maar hij zei wel: ‘Als er iets

geen dag is hetzelfde, dus je blijft gemotiveerd
fout gaat en ik ga op m’n bek, dan doet het pijn, maar
wel voor mij alleen. Want ik wil verder niet aan de grote
klok hangen dat dat werk uit Hong Kong komt’.’ Evert:
‘Sommige van onze eerste klanten hielden het voor zichzelf
dat ze klant bij ons waren, hoewel de meeste klanten
van het eerste uur wisten dat we een serieus bedrijf waren.
Daar hebben we ze al snel van kunnen overtuigen. Je
merkte dat je als professionele gesprekspartner steeds
serieuzer werd genomen. De totale omslag kwam relatief
snel. We kregen er steeds meer klanten bij. Ik reed heel
Nederland rond, er waren destijds 6000 tandartsen, dus
dan weet je het wel. Bettina: ‘We deden echt alles zelf.
Paul haalde bestellingen op, dan was hij aan het einde
van de dag vlak bij Alphen en dan kwam er een telefoontje
dat er iets in Overijssel moest worden opgehaald. En
dan ging hij weer in de spits!’ Guy: ‘We hebben allemaal
hard gewerkt. Ook ’s nachts, want aan veel dingen kwam
evert
je overdag niet toe. In België ging het van nul naar veel,
niet zo snel als in Nederland, maar het kwam allemaal
wel.’ Evert: ‘Ik heb nog blauwe voeten… maar dan op
een goede manier. Relatiebeheer is erg belangrijk en op
een bepaald moment zagen we dat de klanten steeds
meer vanzelf binnenkwamen. We werden gezien als een
keiharde concurrent. We hebben veel geïnvesteerd om
te overleven. We hadden toen ca. 120 tot 130 klanten.
De productie werd voor het grootste deel uitbesteed. We
wisten gewoon dat we zouden overleven, en dat we een
gevestigde naam zouden worden.’
Grootste veranderingen
Er is de afgelopen 10 jaar veel veranderd. Volgens hen
is op productgebied de grootste verandering die van
metaal/goud naar volkeramiek. Guy: ‘De evolutie in tandtechniek
is enorm. Van de gewone tandtechniek naar
allerlei ideeën, maar software, naar CAD/CAM systemen,
digitale kleurbepalingen en - afdrukken.’ Evert: ‘Voor ons
werd het eenvoudiger: we worden steeds meer een hightech
bedrijf, en wij liepen altijd al voorop! De digitale
orderbon is zo’n voorbeeld. De techniek is veranderd,
de productontwikkeling heeft niet stilgestaan, en nog
niet. We zijn in de tandtechniek begonnen, maar daar
kwamen langzaamaan verschuivingen in. We bieden
steeds meer vernieuwende diensten. Vernieuwen speelt
een belangrijke rol in ons bedrijf. We waren de eerste
die CAD/CAM techniek konden aanbieden. Zo maak je
onderscheid, en natuurlijk met service en dienstverlening.’
Hoe Elysee dan steeds weer weet te vernieuwen
en op het spoor komt van al die nieuwe technieken en
diensten? ‘Bettina: ‘Paul is goed in het contacten leggen
hiervoor op beurzen, congressen en managementmeetings.
Hij weet feilloos wat wel en wat niet gaat werken in
de toekomst.’ En dan is er nog de patiënt zelf. Is die het
laatste decennium ook veranderd? Guy: ‘Absoluut. De
patiënt is veel beter voorbereid. Ze weten meer omdat ze
er meer over lezen. Bovendien staat esthetiek inmiddels
bovenaan het lijstje van wat mensen willen. In België zijn
ze gewend om te gaan shoppen bij de diverse tandartsen
voor bepaalde behandelingen. Ik zou echter veel liever
zien dat ze bij hun eigen tandarts blijven.’ Evert: ‘Wij
maken het zelfs mee dat ze ons bellen met vragen over
materialen, maar ook over prijzen. Dat betekent dat ze
hun tandarts niet vertrouwen. Daar gaan we dus nooit
op in, we verwijzen ze altijd terug en adviseren om met
hun tandarts in gesprek te gaan. Uiteindelijk is tandarts
immers de regisseur. Wel vind ik dat patiënten nog beter
moeten worden voorgelicht.’
>>
i n t e r v i e w
13 Elysee Essentials - december 2011

i n t e r v i e w
14 Elysee Essentials - december 2011
Trend, trendsetter, toetssteen en copycats
Volgens Guy zouden ook de techniekers nog wat kunnen
leren. ‘De meeste labs zijn een ‘onderdanige branche’. Ze
moeten leren op gelijke voet met de tandartsen te staan,
en als er dan eens een keer iets niet goed is, dan moeten
ze dat samen oplossen. Maar ook andersom zou dat zo
moeten. De technieker moet ook de tandarts kunnen bellen
als er volgens hem of haar een betere oplossing voorhanden
is. Ze moeten ook niet vergeten dat ze business
runnen. Ze moeten ondernemer zijn.’ Evert: ‘Nederland
zit een beetje in een impasse. Tandartsen zeggen al snel:
‘Ik blijf doen wat ik altijd heb gedaan. Laat een ander
maar eerst iets nieuws proberen, dan zie ik later wel.
Iedereen hanteert immers het UPT tarief, hoewel daar nu
verandering in komt. Tandtechniek is dé trend, en zal dat
ook de komende jaren nog wel blijven. Mensen willen zolang
mogelijk hun eigen gebit houden. Dat zul je ook op
de Dental Expo wel zien. Een van de grootste trends van
dit moment is implantaten. En natuurlijk blijft informatievoorziening
ongelooflijk belangrijk. Ook outsourcen zal
steeds vaker gebeuren.’ Guy vult aan: ‘Wat we nu zien is
een bijzondere ontwikkeling. Er is namelijk sprake van
copycatten; bedrijven die alles wat wij doen kopiëren.
Een groter compliment is er natuurlijk niet!’ Bettina:
‘Het gaat bij ons vooral om de totale kwaliteitsbeleving.
Er zit om dat kroontje een heel verhaal. Niet alleen de
kwaliteit van het product en de behandeling van de klant
speelt een rol, maar ook zaken als strategie, milieu, arbo
en leveranciers en transparantie. Wij willen de norm zijn.
Een toetssteen hoe echte tandtechniek met de juiste
kwaliteit-prijsverhouding kan uitpakken in de praktijk.
Wij bieden altijd meerdere keuzes. Zo kan het meest
ideale behandelplan gekozen worden bij de situatie in
de mond. Dat is mede door bedrijven als Elysee mogelijk
geworden. Wij zijn wat dat betreft trendsetter.’ Evert:
‘Het beroep tandarts verandert. Je zult zien dat er steeds
grotere praktijken komen, waarbij de praktijkvoering en
we streven met z’n allen
hetzelfde doel na
de prijs van het product steeds belangrijker worden. De
tendens is dat veel tandartsen geen zin hebben om een
eigen praktijk op te zetten. Ze willen een goed salaris
en ze willen parttime werken. In de gemiddelde praktijk
wordt momenteel één prothese per maand aangemeten.
Dat is al een enorme verandering. De verschuiving
naar het behoud van het gebit is al groot, maar wordt
nog veel belangrijker. Er is immers sprake van een sterk
verbeterde kwaliteit en sterk veranderde en verbeterde
technische voorzieningen. Maar, die veranderingen zijn
ook conjunctuurgevoelig.’
Over 5 jaar
Er is duidelijk veel veranderd in de tandheelkunde en in
de tandtechniek. Dus is de vraag voor de geïnterviewden
wat ze verwachten van de komende 5 jaar. De steeds
belangrijker plaats voor de tandtechniek zal een hoge
vlucht nemen door Research & Development, volgens
Guy. ‘We hebben in het verleden een tegenrichting
genomen van wat te doen gebruikelijk was. Dat doen
we nog steeds. Zo investeren we flink in Nederland en
België in zogeheten Centers of Excellence. Want ook die
dienstverlening moet top blijven.’ Evert verwacht dat er
in de nabije toekomst tandkiemimplantaten zullen worden
ontwikkeld voor patiënten met agenesie. Daarnaast
verwacht hij dat Elysee marktleider wordt. Nummer 1.
‘We zijn nu in omzet nummer 2, maar wij zijn absoluut
nummer 1 als het gaat om het gezondste bedrijf in deze
branche.’ Allemaal zijn ze het erover eens dat de ontwikkelingen
de komende 5 jaar nog sneller zullen gaan dan
de afgelopen 5 jaar. Ook dan zien ze zich nog werken
bij Elysee. ‘Je moet hier héél flexibel zijn. De snelheid
van het bedrijf is geweldig. Beslissingen worden snel
genomen, en daar hebben we onze snelle groei aan
te danken. We hebben een ‘platte’ organisatie, waar
iedereen aanspreekbaar is en waar respect en waarden
tellen. Dat merk je aan de mensen en aan de sfeer. Als je
dat optelt bij de visionaire manier van werken, dan wordt
duidelijk dat we allemaal hetzelfde doel nastreven. De
norm zijn én blijven. Want daar profiteert elke schakel in
het geheel van.’

de patiënt anno 2012
Vroeger was het leven overzichtelijk. We
keken Nederland 1 of 2, de bakker zat nog
op de hoek en vreemde landen ontdekte je
alleen in de encyclopedie. Voor de jongere
lezers: een soort Wikipedia als boek. Een
wat…?! En de tandarts? Een wat strenge
meneer, die er al zat toen jij nog moest
wisselen. Hij deed controles, vulde gaatjes
en maakte soms een kroon. Hoewel het
vroegtijdig aanmeten van een kunstgebit
voor velen hun lot zou zijn.
Daar is veel aan veranderd. Erg veel. Wellicht
is er geen medisch specialisme te
noemen waar zo veel en zo snel is veranderd.
Niet in de laatste plaats door de veranderende
opstelling en wens van de patiënt. Deze
trend zet zich volgens ons onverminderd
voort. De patiënt, pardon consument, weet
steeds beter wat er te koop is en wat hij of zij
wil. Oude behoeftes, zoals een functioneel,
gezond gebit, verschuiven naar het gebit als
lifestyle-statement met alle mogelijke, trendy,
cosmetische en esthetische verfraaiingen.
Een onzichtbare orthodontische behandeling
is nog relatief gewoon in vergelijking tot
piercings in de weke delen, gouden tanden,
Swarovski-kristallen en Grillz.
Transformatie
De klassieke praktijk ziet zich geconfronteerd
met een algemene toename aan nieuwe aandoeningen
in de patiëntenpopulatie, zoals
cariës bij jeugdigen, zuurerosie en stressgeinduceerde
parafuncties. Het marktgeoriënteerde
behandelcentrum ziet een transformatie
van patiënt naar zorgconsument, met veel
cosmetische kansen en speelt hier dan ook
volledig op in. De Nederlandse Zorgautoriteit
spreekt in de Regeling Mondzorg inmiddels
ook van ‘consument’. Het maakt dan niet
meer uit of deze persoon een zorgvrager, een
(potentiële) patiënt is of iemand die namens
een patiënt om informatie vraagt. De vraag is
natuurlijk of dit tot een tweedeling in de professie
zal leiden tussen ethisch verantwoorde
zorgverleners en consumentgerichte zorgaanbieders.
Wij denken dat het antwoord hierop
door de patiënt zal worden gegeven.
Objectieve beoordeling
Elysee Dental schetst het volgende beeld van
De Zorgconsument 2012.
Voor zover het al niet het geval is, wordt voor
zorgzoekers het internet dé bron van alle
informatie. Een bron waar opinies en feiten
naadloos in elkaar overgaan en inwisselbaar
zijn. Niet dat we dit toejuichen, maar het is
wel een gegeven. Dit impliceert ook dat van
tandartsen een actievere rol wordt gevraagd
om zich in de virtuele wereld als mening- en
beeldvormer te profileren. Passiviteit op dit
vlak betekent dat anderen: patiënten, bloggers,
twitteraars en hoogstwaarschijnlijk ook
de concullega’s de perceptie gaan bepalen.
En zoals u weet, is in het huidige tijdsgewricht
w e t e n s c h a p
perceptie de werkelijkheid. Zolang patiënten
niet in staat zijn om tandheelkundige kwaliteit
objectief te beoordelen, blijven subjectieve
gevoelsfactoren doorslaggevend in het
besluitproces bij de keuze voor een ‘goede’
zorgverlener en -aanbieder. Voor wie dit te
abstract klinkt moet maar eens een kijkje
nemen op www.zorgkaartnederland.nl.
Prijs versus ervaring
In tegenstelling tot wat veel behandelaars vrezen,
namelijk dat de prijs van de geleverde
dienst doorslaggevend is, geloven wij dat het
niet gaat om de totaalprijs maar om het totaalplaatje.
Waar voor je geld dus. Zorg voor keuzevrijheid,
transparantie en goede feitelijke
informatie waarmee u uw behandelingtherapie
en uw materiaalkeuzes onderbouwt.
Dat laatste mag u ook eisen, en kunt u ook
verwachten, van uw tandtechnisch laboratorium.
Een behandelovereenkomst op basis
van een geïnformeerde patiënt is het fundament.
Echter, besluitvorming is vaak niet rationeel
maar veelal emotioneel. Waar het meer
dan ooit om gaat is persoonlijke aandacht,
empathie, aansluiten op de wensen en
behoeftes van de patiënt, betrouwbaarheid
en authenticiteit. Wie dit over het voetlicht
krijgt hoeft zich geen zorgen te maken of op
prijslijstniveau de buurvrouw een Eurootje
goedkoper is. Een lage prijs is snel vergeten,
maar een prettige behandeling blijft de
patiënt altijd bij.
15 Elysee Essentials - december 2011

i n t e r v i e w
16 Elysee Essentials - december 2011
eigen keuzes maken,
in eigen praktijk
Jonge tandartsen kiezen steeds minder voor een eigen praktijk. Wat ooit de norm was, is nu de uitzon-
dering. Toch zijn er nog jonge tandartsen die deze uitzondering op een ambitieuze manier vormgeven
door het opzetten van een forse praktijk. Zoals Duco Hooykaas en Klaas Kaptein. Ze zaten nog in de col-
legebanken toen ze vrienden werden. Een interview over vriendschap, vertrouwen en professionaliteit.
Duco Hooykaas en Klaas Kaptein
trokken kort geleden in
een totaal nieuw pand en
kijken vol ambitie naar de toekomst.
Na de collegebanken gingen ze een
periode hun eigen weg, maar hebben
nu hun toekomst vormgegeven
in hun eigen praktijk aan de rand
van Hilversum.
De appel en de boom…
Klaas (38) en Duco (37) studeerden
beiden aan de ACTA en werden
vrienden. Na het afstuderen, net
na de eeuwwisseling, startte Klaas
direct in de praktijk van zijn vader.
Maarten Kaptein, inmiddels op
pensioengerechtigde leeftijd maar
nog steeds enkele dagen in de week
actief als tandarts-implantoloog,
was een van de pioniers op implantologiegebied
in Nederland. Klaas
volgde in zijn voetsporen. ‘Op de
opleiding deden Duco en ik ook al
het keuzeonderwijs Implantologie.
Eigenlijk deden we het meeste wel
samen, ook de scriptie. Dat was
trouwens ook een implantologisch
onderwerp. Dat handelde over
vroege en immediate implantaten,
thema’s waar we nu in de praktijk
ook veel mee te maken hebben.’
Duco koos ervoor om een tijd na zijn
afstuderen vooral op verschillende
plekken waar te nemen. ‘Ik denk dat
ik in ongeveer 8 à 9 praktijken heb
gewerkt en ervaring heb kunnen
opdoen. Ik heb daarbij de tijd genomen
om te zien wat ik wil en wat ik
kan. In 2007 heb ik hier in Hilversum
een praktijk overgenomen van een
tandarts die met pensioen ging.
Een praktijk aan huis nog, dus dan
weet je ook dat je binnen afzienbare
tijd naar een andere, eigen locatie
wilt. Ik ben toen ook begonnen om
een dag per week in de praktijk van
Klaas en zijn vader te werken, om te
zien of dat voldeed. Vrienden zijn is
één, maar samen werken gaat toch
een stuk verder. Na anderhalf jaar
waren we er wel volledig uit en nu
vormen we vanaf begin 2010 een
maatschap.
Ondertussen hadden we ook de
blauwdruk van de gewenste praktijk
ontwikkeld. Groter, mooier, geheel
nieuw, maar wel in hetzelfde gebouw.
Ideaal dus, zeker ook voor de
patiënten.’
Samen werken
‘Met vrienden ga je wandelen, niet
handelen’ is een veel gehoorde
mantra. Hoe zien jullie dit? Klaas:
‘Feitelijk is het heel simpel; het
werkt en het blijft ook goed gaan.
En het biedt uiteraard ook grote
voordelen, werken is nu vooral ook
een stuk leuker, nóg leuker, haha’.
Duco: ‘Alles wordt besproken, maar
tegelijkertijd denk ik ook dat het
goed is dat we met zijn tweeën zijn.
Wordt het meer en groter, dan zou
een onderlinge vriendschap ook
eventueel nadelig kunnen uitpakken.
Dan krijg je misschien ook snel
een ‘wij-zij cultuur’.’ Klaas vult aan:
‘Je moet wel de zaken goed vastleggen,
ook voor de andere medewerkers
in de praktijk. Bijvoorbeeld
als het dus niet blijkt te werken.
Vriendschap of niet, daar ligt wel een
serieus contract onder.’
>>

hooykaas: vrienden zijn is
één, maar samenwerken
gaat een stuk verder
kaptein: je moet zaken
goed vastleggen, ook voor
de anderen in de praktijk
17 Elysee Essentials - december 2011

18 Elysee Essentials - december 2011
transparantie is voor alle partijen aan te bevelen
Zakelijke verantwoordelijkheid
Vanaf 2011 zien we in toenemende
mate jongere tandartsen expliciet
kiezen voor het werken in grotere
praktijken, zonder daarmee het
eigenaarschap op zich te willen
nemen. Jullie kiezen daar juist wel
voor. Duco, met zijn jarenlange
ervaring als waarnemer: ‘In al die
praktijken was ik toch te gast, een
medewerker. Ik maak graag zelf
de keuzes. Ik zie ook dat andere
tandartsen als medewerker zelf hun
keuze willen maken, maar dat is
niet altijd reëel. Klaas en ik houden
wat dat betreft ook graag de regie
over onze praktijk in handen als
er nieuwe medewerkers komen.’
Klaas: ‘Het is juist de combi van
het klinische deel met het zakelijke
waar je de regie over voert en ook
de voldoening uit haalt. Dat is ook
wat de patiënten moeten ervaren;
een goede mix en een eenduidig
verhaal, niet iedere keer wat anders.
Daarbij vind ik het zakelijke en het
management deel van het werk ook
een goede afwisseling. Punt. Ik ken
veel collega’s die hier steeds meer
tegen aan hikken, wij zeker niet’.
Duco: ‘Wanneer je uit een tijd komt
waarin het allemaal een stuk minder
was aan regelgeving, kan ik me voorstellen
dat de verhouding ‘aan de
stoel’ versus management wel uit
balans lijkt te raken. Voor mij biedt
het juist een extra dimensie en het
plaatst je meer in de maatschappij.
We besteden ook juist niet te veel
uit zodat we op de hoogte blijven
van wat er speelt, omdat je anders
je grip en zicht op die processen
verliest. En datzelfde geldt voor de
tandheelkunde; ook dat doen we in
grote mate zelf. Wij willen dat onze
patiënten zich altijd hier thuis en
welkom voelen.’
Patiënt centraal
Kiezen jullie dan voor een bepaalde
taakverdeling? Zeker als je bedenkt
dat je naast vier en een halve dag
aan de stoel, alle bijkomende taken
ook nog een privéleven wilt hebben?
Duco: ‘Ik ben vader van drie
jonge kinderen én eigenaar van een
nieuwe praktijk, maar ik kan het nog
goed behappen. Van een echte taakverdeling
is nog geen sprake, het zal
zich eerst nog verder moet uitkristalliseren.’
Klaas ziet wat dat betreft
ook een duidelijke link met de
patiëntbejegening: ‘ Taakverdeling
en delegeren aan praktijkmedewerkers
is goed, maar, zeker als je een
grotere, nieuwe praktijk krijgt, ligt
het gevaar op de loer dat de patiënt,
van jou als tandarts, vervreemd. En
dat is nu juist onze focus: plaats de
patiënt centraal. Natuurlijk zijn er
patiënten die er geen probleem mee
hebben om door praktijkmedewerkers
te worden behandeld, maar als we,
met het oog op de nieuwe regelgeving
van 2012, toch ergens willen
differentiëren, dan is dat daar. Een
nauwe(re) relatie met onze patiënten.’
Toekomst
Met het noemen van 2012 is een
mooi bruggetje gemaakt richting de
toekomst. Hoe zien ze die? Klaas:
‘We zullen niet snel gaan uitbreiden
met tandartsen en bijvoorbeeld
preventieassistentes. Anders gezegd:
wij kijken graag nog zelf bij iedereen
in de mond. We willen mevrouw
Pieterse en meneer Jansen ook graag
blijven zien. Als je het patiëntverloop
als indicator zou nemen, willen we
daar graag goed op scoren.’ Duco: ‘Dit
legt ook een grote nadruk op preventieve
zorg. Daarnaast hebben wij een
belangrijke functie als verwijspraktijk
voor implantologie in de regio. En met
een orthodontist in hetzelfde pand
kun je zodoende een groot deel van
het zorgspectrum afdekken.’ Maar
verwachten jullie dat patiënten toch
‘gaan lopen’ met het oog op 2012?
Duco: ‘Er is altijd een groep die gevoelig
is voor prijs, maar ik heb sterk
het gevoel dat het overgrote deel primair
helemaal niet zit te wachten op
het inruilen van een eerstelijnsvoor-

ziening. De groep die dat gaat doen,
zal dat wellicht ook doen om andere
redenen. Wij maken ons daar niet
heel druk over en gaan ook geen
gekke dingen doen met onze prijzen
of zo. Wij denken dat er geen grote
veranderingen zullen zijn wat prijzen
betreft. Het enige aspect waar ik nog
wel goed over na wil denken, is hoe
je de steeds groter wordende vraag
om uitleg aan de patiënt vormgeeft.
Uiteraard doe ik dat het liefst allemaal
zelf, maar er moet natuurlijk
ook gewoon gewerkt worden. Maar
transparantie is altijd goed, het gaat
er om dat iedere patiënt zich daar
zo goed mogelijk bij voelt. En als
iemand meer vraagt, is die meestal
ook wel bereid om iets meer te
betalen. Dat geldt in het normale
leven immers ook. Ik hoop alleen
wel dat we niet doorslaan. Maar een
vertrouwensrelatie tussen patiënt
en tandarts is daar toch de beste
remedie voor.’ Of er nog een laatste
punt is dat ze nog graag kwijt willen?
Klaas: ‘Ik kijk ontzettend uit naar de
verdere digitale ontwikkelingen. Geweldig
wat er straks allemaal mogelijk
is, bijvoorbeeld met het digitaal
scannen in de mond! Het aardige is
bovendien dat de meeste patiënten
er ook zeer positief op reageren.
Duco: ‘Wat het belangrijkste is in
ons vak, is dat je aan het einde van
de dag vooral de mensen blij wilt
hebben gemaakt. Een mooi en goed
gebit staat bij bijna iedereen zeer
hoog op de lijst. Een verantwoorde
balans tussen esthetiek, duurzaamheid,
functie en uiteindelijk ook
kosten. Hierdoor ga ik iedere dag
fluitend naar mijn werk.’.
tandartspraktijk kaptein & hooykaas,
praktijk voor tandheelkunde en implantologie
in Hilversum, is in 2011 geopend.
Er zijn 6 behandelkamers, waarvan
1 exclusief voor implantologie.
Er werken 3 tandarts-implantologen,
1 mondhygiëniste, 3 preventieassistentes
en diverse stoelassistentes.
i n t e r v i e w
19 Elysee Essentials - december 2011

i n t e r v i e w
de tandarts is altijd
verantwoordelijk
voor het eindresultaat
Daniël Wismeijer is hoogleraar orale implantologie en prosthodontics bij ACTA in Amsterdam. Ignace Naert is ge-
woon hoogleraar en afdelingshoofd van de afdeling prothetische Tandheelkunde aan de faculteit Geneeskunde
van de Katholieke Universiteit Leuven. Hoe bekijken zij vanuit hun universitaire positie de ontwikkelingen in de
tandtechniek? Een interview over de voor- en nadelen van analoog en digitaal en de veranderende positie van de
tandarts en tandtechnicus.
wismeijer: de huidige generatie leeft
in een analoge én digitale wereld
20 Elysee Essentials - december 2011

Hoe onderwijzen jullie studenten
in de tandtechniek?
Naert: We leiden studenten op in
therapie, niet in techniek. Het onderwijs
in de tandtechniek is bij ons nihil.
Alle studenten komen twee halve
dagen in het tandtechnisch labo,
waarbij ze de gang van zaken kunnen
observeren. Voor tandtechniek
hebben we tandtechnici. We hebben
colleges over onder meer (bio)materialen,
uitneembare protheses, indirecte
en directe restauraties. Kennis
over tandtechniek is iets anders. Het
aspect tandtechniek wordt wel in
de hoorcolleges en preklinieken en
klinieken naar voren gebracht, maar
de ambachtelijke kant van tandtechniek
heeft geen meerwaarde voor het
diploma tandarts. Het leren modelleren
in was, en het opstellen van
tanden in was doen we niet meer.
Wismeijer: Ik heb nog geleerd tanden
en kiezen te vormen in was. Dat doen
studenten tegenwoordig niet meer.
De huidige generatie is heel anders,
die leeft tegelijkertijd in een digitale
en in een analoge wereld. Studenten
zijn met hun computer, tablet, telefoon
continu online met de wereld.
In het onderwijs zoeken we daar aansluiting
bij. Tandartsen moeten wel
inzicht hebben in de vormgeving van
de werkstukken die ze bij hun patiënten
plaatsen. Inzicht in occlusie en
articulatie is daarbij zeker belangrijk.
Ze moeten ook over werkstukken met
tandtechnici kunnen praten. Dan
moet je de materie natuurlijk wel begrijpen.
We gaan daarom met CAD/
CAM-technieken aankomende tandartsen
leren modeleren en kronen,
bruggen en frameprotheses te ontwerpen
in een digitale omgeving.
Daar past het leren maken van intraorale
scans, naast analoge afdrukken,
zeker bij. Sommige werkstukken, zoals
een prothese ontwerpen, kunnen
nog niet digitaal worden gedaan. Dus
dat moet nog analoog. Prepareren
wordt zowel op de simudont (prepareren
in een krachtveld ) als ook op
fantoomelementen geleerd.
Naert: Bij ons maken de studenten
virtuele preparatieoefeningen - met
Dentsim - als aanvulling op het maken
van tandpreparaties op fantoom. >>
naert: de ambachtelijke kant van
tandtechniek heeft geen meerwaarde
voor het diploma tandarts
21 Elysee Essentials - december 2011

22 Elysee Essentials - december 2011
wismeijer: we hebben voor ttl gekozen
omdat zij het dichtst bij onze digitale visie staan
We gaan ons dus niet alleen verlaten
op het virtueel onderwijs. We hebben
gemerkt dat het niet werkt als je studenten
dat als enige in handen geeft.
Gaan digitale scans analoge
afdrukken helemaal vervangen?
Wismeijer: Wij doen nog beide. Van
elke kroon en brug die een student
maakt moet hij een analoge en digitale
afdruk kunnen laten zien. We
zitten in een overgangsfase waarin
je over allebei de competenties moet
beschikken. Als je alleen digitale afdrukken
leert maken, geeft dat problemen
als je in een praktijk wilt werken
waar dat nog niet gebeurt.
Naert: Het zal nog wel een generatie
vergen voordat niemand meer weet
wat een alginaatafdruk is. We onderwijzen
zowel digitaal als analoog
afdrukken. Overigens is digitaal afdrukken
nog niet zo eenvoudig als het
soms wordt voorgesteld. Er is veel
vooropleiding voor nodig en er zitten
ook beperkingen aan. Het vergt veel
meer inspanning om dat goed te doen.
Wismeijer: Dat klopt. Sommige mensen
denken dat een digitale afdruk
een stuk gemakkelijker is. Maar ook
dan moet je de outline bepalen en
kunnen laten zien dat je in staat bent
om de hele preparatie vast te leggen.
Op een beeldscherm zie je alles veel
groter. Je wordt voortdurend geconfronteerd
met jezelf, net als met golf
spelen. Je weet precies hoe het moet,
maar zie het maar eens op het scherm
te krijgen. Ik denk wel dat je uiteindelijk
tot een hoger niveau van kwaliteit
kan komen. Als een preparatie niet
helemaal naar wens is, kun je met de
patiënt ter plekke eventueel een gedeelte
verder prepareren en opnieuw
scannen. Bij een analoge afdruk moet
je het helemaal opnieuw doen en in
het slechtste geval de patiënt terug
laten komen nadat je de modellen
hebt beoordeeld.
Bij de ACTA is gekozen voor samenwerking
met Tandtechnisch Laboratorium
(TTL) van Patrick Oosterwijk.
In Leuven is er een intensieve
samenwerking met het laboratorium
van Elysee/UNI-DENT.
Waarom is voor deze constructies
gekozen?
Wismeijer: ACTA heeft altijd een laboratorium
in huis gehad. Wij vinden dat
patiëntenbegeleiding op dit gebied
erbij hoort. Maar de ontwikkelingen in
de tandtechniek gaan zo snel dat we
daar als ACTA niet tegenop kunnen investeren.
Onze omzet tandtechniek is
daarvoor ook onvoldoende. We willen
onze studenten wel kunnen laten zien
wat op dit moment de state of the art
is in de tandtechniek. We hebben voor
TTL gekozen omdat dat laboratorium
het dichtst bij onze digitale visie staat
en bereid is om te investeren. Het
laboratorium moet bereid zijn en de
gelegenheid bieden om studenten
te helpen opleiden en begeleiden bij
het vervaardigen van werkstukken.
Naert: Sinds 1994 hebben we een intense
samenwerking opgebouwd met
UNI-DENT. Met de overname van UNI-
DENT door Elysee vorig jaar is geen
enkele formele binding meer tussen
de universiteit en het laboratorium.
We hebben dus nu onze handen vrij
en we kunnen effectief onze eisen -
tussen aanhalingstekens natuurlijk -
stellen. Voor de student heeft deze
constructie niet direct voordeel, behalve
dan dat hij de kwaliteit krijgt
van de werkstukken zoals die wordt
onderwezen.
Hebben laboratoria veel invloed
op tandartsen met betrekking tot
materiaal en technieken?
Naert: Dat is zeker zo. Wij leren studenten
hoe een frame moet worden ontworpen.
Als ze eenmaal zijn afgestudeerd
bepaalt het labo gewoon de
klemmen en de ankers. Weinig tandartsen
doen dat nog zelf. Voor een
deel is dat afschuiven van verantwoordelijkheid.
Wismeijer: Als we de tandarts geleerd
hebben hoe hij moet denken, dan moet
hij ook in staat zijn om de tandtechnicus
aan te geven hoe hij het wil hebben.
Als je laboratorium met een ander
of nieuw materiaal wil gaan werken
dan is het aan de tandarts om te beoordelen
hoe hij daarmee om moet
gaan. Wij proberen tandartsen evidence
based te leren denken. Daar
past niet bij dat je als tandarts blind
achter elk nieuw product aan loopt,
maar samen met het lab gaat kijken
naar de waarde en de mogelijke indicaties
op basis van wat er aan onderzoek
over bekend is. Mogelijk moet
de tandarts dan bijvoorbeeld op een
andere manier prepareren of andere

naert: er wordt heel veel gedelegeerd naar het lab
cementen gaan gebruiken.
Naert: Je moet niet alleen afgaan op
het oordeel van de tandtechnicus.
Maar de mens zoekt altijd de weg van
de minste weerstand. Een grote groep
tandartsen denkt dat labohouders het
veel beter kunnen omdat ze het dagelijks
doen. Dus het zal wel goed zijn.
Maar de tandarts is verantwoordelijk
voor het eindproduct. Als die vindt dat
het niet aan de normen voldoet, zal
het labo dat opnieuw moeten maken.
Het blijft dan de vraag wie opdraait
voor de extra kosten, maar dat is een
andere kwestie.
Wismeijer: Als je maximale kwaliteit
wilt, zul je ook als tandarts de tand-
technicus de ruimte moeten geven om
die kwaliteit te realiseren die jij ook
voor ogen hebt. Als de kwaliteitsnorm
van de tandarts niet zo hoog ligt, hoeft
de tandtechnicus er ook niet zo zijn
best voor te doen. Bij sommige laboratoria
worden op verschillende
niveaus werkstukken afgeleverd, afhankelijk
van de opdrachtgever.
Nieuwe klanten krijgen ook nog wel
eens extra aandacht, heb ik gemerkt.
Naert: Er wordt heel veel gedelegeerd
naar het labo. Grote tandheelkundige
centra in België doen zelf geen planning
meer van implantaten. Dat neemt
te veel tijd. Ze sturen de digitale gegevens
door naar het laboratorium, die
de planning verder voorbereidt. Zij
valideren enkel nog de eindplanning.
Wismeijer: Sommige tandartsen varen
op wat het laboratorium zegt. Maar
het hoort wel tot de core business van
tandartsen om kennis te hebben van
de materialen en technieken. Als je je
patiënt behandelt, moet je wel weten
met welke spullen je werkt.
Doen jullie onderzoek naar nieuwe
materialen en technieken?
Naert: BIOMAT Research Cluster in
Leuven doet veel onderzoek naar onder
meer biomaterialen, zoals onderzoek
naar betere hechtingssystemen
met tandweefsel of snellere inheling >>
i n t e r v i e w
23 Elysee Essentials - december 2011

i n t e r v i e w
24 Elysee Essentials - december 2011
naert: wij zijn met cad/cam een van de eersten geweest
van implantaten of nieuwe aanpak
van endodontisch te behandelen tanden.
Een groot aandachtspunt wordt
ook de toxiciteit van de materialen.
We weten dat er problemen zijn met
bijvoorbeeld toxiciteit van monomeren
en met allergieën voor titanium
implantaten.
Wismeijer: ACTA doet onder meer
onderzoek naar biomaterialen, bone
fillers, implantaat-oppervlakten en
implantaat-coatings, peri-implantitis,
allergieën voor tandheelkundige materialen,
en nieuwe toepassingen van
zirkonia. We richten ons momenteel
ook sterk op digitalisering. Hoe precies
is dat eigenlijk? Is een orale scan
net zo goed als een analoge afdruk?
Maar het onderzoek gaat breder. Hoe
verandert digitalisering bijvoorbeeld
de workflow in het laboratorium en in
de tandartspraktijk? En wat voor impact
heeft het op de tandarts? De jonge
generatie vindt het geweldig om
een digitale afdruk te nemen. Die zitten
hier de hele dag op die Simodont
te spelen. Maar willen vijftigplussers
nog in digitalisering investeren?
Hoe ziet de tandtechniek er over
vijf à tien jaar uit? Maakt de digitalisering
tandtechnische laboratoria
misschien deels overbodig?
Wismeijer: Ik denk dat we niet veel
keuze hebben. De digitale mogelijkheden
nemen alleen maar toe. Er zijn
echter ook minpunten. Je bent helemaal
afhankelijk van de apparatuur.
Bij een stroomstoring kun je geen
patiënt meer behandelen. En een
intra-orale scanner kost toch al gauw
dertigduizend euro. Dat dwingt misschien
tot meer tot samenwerking.
Wat is de rol van de tandtechniek nog
als de tandarts zelf een digitale afdruk
en direct een kroonontwerp kan
maken? Wat is toegevoegde waarde
van het laboratorium als er een scan
komt met een foto van de kleur van
de tanden en het ontwerp? Dan is er
al heel wat voorwerk gedaan en kun
je misschien net zo goed een inschrijving
voor de uiteindelijke productie
van het werkstuk doen via internet.
Het kan dan waar dan ook in de wereld
worden gemilled. Wordt het laboratorium
dan een soort makelaar? Dat is
een scenario waar de tandtechniek
goed over na moet denken. Als het
een bedreiging is, moeten laboratoria
het in kansen vertalen. Het wordt, denk
ik, een wedstrijd tegen de software
die steeds meer over kan nemen.
Naert: Met het CAD/CAM zijn we een
van de eerste geweest in 1991 buiten
Zweden met het Procerasysteem. We
hebben heel snel de mogelijkheden
gezien van het digitaliseren, omdat we
daarmee een beter kwaliteitsproduct
kunnen krijgen dan bij uitvoering door
manuele handeling. Als honderd mensen
een werk stuk maken, krijg je
honderd verschillende. Als je het door
een machine laat doen krijg je 99 keer
hetzelfde product. Tandtechnici zijn
en zullen nodig blijven voor de esthetische
aspecten. Dat kan - nu - nog
niet met digitalisering. Daar komt nog
het ambachtelijke, het artistieke van
de tandtechnieker om de hoek kijken,
als je het hoogste eindresultaat wenst.
Dan gaat het over balans tussen kleur
en vorm. Evenwel is niet elkeen bereid
hiervoor gelijk welke prijs voor te
betalen.
Wismeijer: Ik denk dat de laboratoria
goed moeten kijken waar hun uitdaging
ligt. Er gebeurt van alles. De vraag
is hoe snel. We proberen bij ACTA nu
een buitengewoon hoogleraar software
te krijgen. Tandheelkunde wordt
namelijk steeds digitaler, zowel in de
diagnostiek als in behandelplanning
en het uitvoeren van behandelingen.
De workflow in zowel de praktijk als in
het tandtechnisch lab wordt virtueler.
Wij zullen dus mee moeten blijven
denken in de ontwikkeling van de
programmatuur die ons daarbij helpt.
Daar zit meteen ook de bedreiging
voor de tandarts, want op het moment
dat een werkstuk foolproof digitaal op
voorhand kan worden ontworpen, kan
iedereen die handig is met software
dat laten uitvoeren. Heb je daar dan
nog een tandarts voor nodig? Voorlopig
willen we door mensen behandeld
worden en niet door apparaten.
Maar door automatisering van behandelingen
en taakdelegatie wordt een
mechanische behandelapproach
steeds eenvoudiger. Is de tandarts van
de toekomst dan de man achter het
bureau die de inschrijvingen, diagnostiek,
indicaties en behandelplanningen
doet, medische anamnese
vaststelt en vervolgens anderen de
uitvoering laat doen?

ig issue vanaf 2012
tandheelkunde en
kwaliteitstoetsing
i n t e r v i e w
Het KRT heeft een opfrisbeurt nodig. En daarbij is de grote vraag: wat is kwaliteit. Hoe definieer je dat intern en
extern? Er zijn tandartsen voor en er zijn tandartsen tegen. Maatschappij en overheid verlangen echter concrete
herkenbaarheid van het begrip kwaliteit. Gemakkelijk? Nee! Te doen? Ja. Een interview met Peter Paul van Benne-
kom, voorzitter KRT.
Modernisering van een register dat net is opgericht
is een prachtige uitdaging. Dat is wat
Peter Paul van Bennekom, voorzitter van het
Kwaliteitsregister Tandartsen als belangrijkste punt ziet op
weg naar de veranderingen in de Mondzorg per 1 januari
a.s. Samen met enkele andere partijen is het aan hem de
taak het containerbegrip ‘kwaliteit’ handen en voeten te
geven, intern maar vooral ook extern. ‘Het KRT is na iets
meer dan 4 jaar toe aan een opfrisbeurt. De veranderingen
in het veld en de wensen van de deelnemende tandartsen
geven de doorslag om nog meer aansluiting te
vinden bij de beroepsgroep. Het register kent deelnemers
met uiteenlopende belangen en wensen. Enerzijds tandartsen
die een register wensen met zeer zware normen,
anderzijds een groep die in elke norm voor inschrijving een
verzwaring van de dagelijkse taken ziet. Hoe dan ook, de
maatschappij en de overheid verlangen van ons duidelijke
herkenbaarheid op basis waarvan men keuzes kan maken.’
Veel voeten in de aarde
Praten binnen de tandheelkunde over kwaliteit en hoe dat
te meten en tonen heeft veel weg van een kabinetsformatie:
iedereen geeft aan graag te willen maar het is niet eenvoudig
om met iets concreets te komen. Peter Paul van
Bennekom: ‘Uiteindelijk is het KRT opgericht in 2007. Na
decennia praten werd aansluiting gevonden bij een syste- >>
Peter Paul van Bennekom, voorzitter
van het Kwaliteitsregister Tandartsen
25 Elysee Essentials - december 2011

26 Elysee Essentials - december 2011
matiek van kwaliteitsbevordering die overal in de zorg al
gemeengoed was. Founding fathers NMT en NVT, en bij
de eerste ontwikkeling ook de ANT, hebben een werkbaar
compromis neergezet, dat de goedkeuring vond van veel
Nederlandse tandartsen. Boven verwachting zelfs, want
het eerste jaar schreven zich maar liefst 2500 tandartsen
in. Die groep zal zich in 2012 moeten herregistreren. Op
dit moment heeft het register meer dan 3750 deelnemende
tandartsen. Opvallend hierbij is dat dit jaar tot september
zich net zoveel tandartsen (meer dan 300) hebben ingeschreven
als het hele vorige jaar. Die groei is enerzijds
ingegeven door grotere acceptatie van het register en
anderzijds doordat tandartsen inzien dat inschrijving een
bijdrage kan leveren aan de etalaginformatie in ‘vrije
tarievenland’.’
Zoals bij elke club of groep, willen de (potentiële) deelnemers
graag weten: what’s in it for me. Maar ook; dekt de
vlag de lading, zeker na 1 januari? Deze discussies zijn nog
lang niet verstomd. Bij de herinrichting van het register
wordt daarmee wel meer rekening gehouden, aldus Peter
Paul. ‘Het KRT is van de tandartsen en legt op de eerste
plaats collectief verantwoording af aan de maatschappij.
Het bestaan van het register is simpelweg een signaal aan
het publiek, dat tandartsen kwaliteitsbevordering belangrijk
vinden. Daarnaast biedt het ook zeker op individueel of
praktijkniveau een mogelijkheid om aan patiënten en
relaties te tonen dat een tandarts aan deskundigheidsbevordering
(zoals bij- en nascholing, congressen, etc.) intercollegiaal
overleg, E-learning etc. deelneemt.’ De vraag
doet zich voor welke nieuwe zaken aan de orde komen of
mogelijke accentverschuivingen. ‘De komende jaren wil
het KRT zich vooral richten op individuele activiteiten van
deelnemende tandartsen. De reden hiervoor is dat de
drempel voor inschrijving daarvoor lager wordt. Daarnaast
krijgt de tandarts meer individuele keuzevrijheid bij de
inrichting van het register en zijn persoonlijke dossier. Om
meer evenwicht in de dossiers te krijgen wordt de zoge-
naamde CanMeds-methode ingevoerd. In dit model krijgt
de tandarts zeven rollen toebedeeld en scoort deskundigheidsbevordering
in minimaal vier van de rollen’.
Kwaliteit, een fijn containerbegrip!
Maar, gaat dit wel werken? Wordt het niet teveel ‘wij van
WC-eend adviseren WC eend’? ‘Er is een goed begin gemaakt,
maar criteria voor individuele kwaliteit blijven
lastig te omschrijven. Kwaliteit gaat niet alleen over het
product (de vulling, de kroon, etc.) ook over de context
waarin het product tot stand komt is van invloed op de
kwaliteit. Het nastreven van kwaliteit door een professionele
zorgverlener moet vooral uit die zorgverlener zelf
komen! Het behalen van een BIG registratie is voor de overheid
vooralsnog voldoende om als tandarts een heel
professioneel leven zorg te leveren. Toch is er ook behoefte
aan bepaalde vormen van meetbaar gedrag.’ Even als leek;
als zorgconsument zoek ik toch houvast. Wat gaat de
gemiddelde Nederlander daar dan van merken? ‘Lang niet
alle criteria voor kwaliteit kunnen meet- of toetsbaar gemaakt
worden. Binnen het veld van kwaliteitsbeleving
bevindt het KRT zich in de zogenaamde normatieve school.
We maken met elkaar afspraken over gewenste output zoals
x uur nascholing, onvoorwaardelijke inschrijving in BIG
register, klachtenregeling, etc. en dan op basis van meetbare
en toetsbare zaken. Met de aanpassing van de normen
begeeft het KRT zich ook op andere gebieden van het
kwaliteitsbegrip. Onderlinge visitatie en conclusies uit
klanttevredenheidsonderzoek leveren een extra bijdrage
aan de invulling van het containerbegrip kwaliteit. Het KRT
zal ondersteuning geven aan andere kwaliteitscriteria door
die via de interactieve applicatie individueel zichtbaar te
maken. Te denken valt aan certificering en inschrijving in
SGM. Vooralsnog combineert het KRT binnen het haalbare
politieke veld zoveel mogelijk normen en criteria.’
De blik van de tandarts in de spiegel
De invoering van het nieuwe stelsel kent een proefperiode

vrijheid bestaat in het erkennen van grenzen
van drie jaar. Even een understatement: blijkbaar is er van-
uit de politiek ook wat voorbehoud ten aanzien van de
verwachting dat er zaken echt gaan veranderen. Transparantie
van kwaliteit is daarbij een veelgehoorde mantra.
‘Natuurlijk valt of staat de individuele kwaliteit van een
professional bij het reflectief vermogen. Sterker, als een
tandarts niet in staat is tot zelfreflectie wordt het nooit wat.
Juist omdat zoveel van het ‘product’ onmeetbaar uit de
handen van de zorgverlener komt, ligt daar een enorme
verantwoordelijkheid. Daar ligt ook direct de zwakte van
de belofte van het woord ‘kwaliteit’ in de naam van KRT.
De verantwoordelijkheid van het aanspreken van collega’s,
die op dit gebied wat te kort lijken te schieten ligt bij collega’s,
zowel binnen als buiten de eigen praktijk. Hier valt
nog veel te winnen.’ Per 1 januari 2012 zal het experiment
vrije tarieven dus een beroep doen op het gebied van zelfbeheersing
en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Tandartsen hebben een fantastische kans om op alle
niveaus te laten zien, dat ze de weelde van de vrijheid aan
kunnen. In de woorden van Krishnamurti: ‘Vrijheid bestaat
in het erkennen van grenzen’. ‘Ik kan me voorstellen, dat bij
tandartsen nog heel veel moet gebeuren voordat aan alle
eisen van transparantie en kwaliteitscontrole voldaan wordt,
maar ze moeten vooral zelf in beweging komen. De periode >>
i n t e r v i e w
27 Elysee Essentials - december 2011

i n t e r v i e w
28 Elysee Essentials - december 2011
het krt is van de tandartsen en legt in de eerste plaats
collectief verantwoording af aan de maatschappij
tot 1 januari aanstaande is weliswaar kort, maar het belang
is te groot om dit als tandarts-ondernemer niet in te zien.
Een aantal tandartsen zal alles tot het laatste moment uitstellen
of het gevoel hebben dat het wel los zal lopen, maar
die lopen dan vanzelf tegen de problemen aan. Dit hebben
we eerder gezien bij de invoering van het registratiesysteem
PE-online; ondanks herhaalde verzoeken is er nog
steeds een groepje ingeschreven tandartsen die het dossier
niet heeft geactiveerd. Dit heeft consequenties voor
de rapportage en de mogelijkheden van het gebruik van
de webapplicatie.’
De verhouding tandarts-patiënt
We kunnen met zijn allen zwelgen in politieke correctheid,
maar gaat er echt wat veranderen? Wordt de patiënt van
vandaag de zorgconsument van morgen? Of wordt het allemaal
nieuwe wijn in oude zakken? ‘Tandartsen zullen nog
meer dan voorheen moeten zorgen voor inzichtelijke kwaliteit.
En ja, het toverwoord ‘transparantie’ dekt maar een
deel van de lading. Vooral het zelfreinigend vermogen van
de beroepsgroep als geheel vraagt nog meer kracht. Hierin
kan bijvoorbeeld de monitor Mondzorg van de NMT een
rol spelen. De vraag is of een patiënt in staat is om dit te
herkennen en op basis van beperkte objectieve criteria een
keuze kan maken. Is een goedkope tandarts slechter dan
een duurdere, dekt de buitenkant van de praktijk (marketing,
website, promotie) de lading aan de binnenkant? Uiteindelijk
zullen patiënten hun behandelaar moeten kunnen
vertrouwen en zal de intrinsieke vaardigheid van de tandarts
om het beste voor een patiënt te betekenen leiden tot
de beste kwaliteit. Professor dr. ing. Teun Hardjono (hoogleraar
kwaliteitsmanagement en certificatie aan de RSM
Erasmus Universiteit van Rotterdam) sprak onlangs bij een
bijeenkomst van het Q-keurmerk over kwaliteit in het algemeen.
Hij benadrukte vooral dat kwaliteit een combinatie
moet zijn van alle mogelijke vormen van benadering van
dat begrip, zowel toetsbaar van buiten als reflectief binnen
de zorgonderneming of zelfs van de individuele leverancier
zorgverlener. Voor patiënten zijn niet alle kwaliteitsbegrippen
zichtbaar te maken maar hij weet vaak dondersgoed
dat hij zijn neus moet volgen als het gevoel bij een behandelaar
niet klopt: ‘Bij twijfel niet doen’.’
Ketenzorg en verantwoordelijkheid
Binnen de zorg zien we vaak dat de medicus als primaire
behandelaar zichzelf een plaats in het midden van zijn
eigen universum toebedeelt, en daarbij vergeet dat er ook
andere partijen zijn die een bijdrage leveren aan het product
‘zorg’. Zo claimt bijvoorbeeld de NMT het hele gebied
‘Tandheelkunde’, wat op zich prima is, maar er kunnen alleen
tandartsen lid worden, terwijl tandheelkunde natuurlijk
veel meer stakeholders kent. Zo levert bijvoorbeeld de
tandtechniek nota bene het product dat achterblijft in het
lichaam, toch niet geheel irrelevant als het om kwaliteit
gaat? ‘Ik denk inderdaad dat naast het hele patiëntenperspectief,
er ook mogelijkheden zijn om als tandarts te
excelleren, door de zorg voor de totale keten te optimaliseren.
Zowel binnen de praktijk met meerdere typen
zorgverleners: tandartsen, tandartsen met differentiaties,
mondhygiënisten, preventie-assistenten, specialisten,
maar ook laboratoria, externe disciplines als fysiotherapeuten,
CBT’s, dental depots, industrie en andere toeleveranciers.
Op die manier, met de tandarts als regisseur, is er
ook ruimte om in de gehele keten naar een duurzame vorm
van ondernemen te gaan. Iedere partij of leverancier levert
hierbij zijn eigen bijdrage door vormen van garantie en
duidelijke leveringsvoorwaarden.’
‘De rol van het KRT hierbij is vooral om ondersteuning te
geven aan de individuele tandarts door de zichtbaarheid
van de min of meer objectieve normen te tonen. Alle partijen
die zijn betrokken in de mondzorg zullen via die zorgverlener
hun kwaliteit zichtbaar willen maken en daar
heeft de tandarts alle baat bij. Ik ben er van overtuigd dat
dit vooral ook via de nieuwe media voor een deel kan
plaatsvinden.’

Gerben Dreijer (links) en Guido van den Berg
i n t e r v i e w
tandtechniek schuift straks
op richting tandheelkunde
Beiden hebben tandheelkunde gestudeerd. Beiden deden een schat aan ervaring op in de dentale industrie. Beiden
kozen ze voor Elysee Dental. Vanwege de positie van het bedrijf, de vaart en de filosofie. En natuurlijk vanwege
de uitdaging waar ze zich specifiek op gaan richten: verdieping en verbreding van producten en diensten. Gerben
Dreijer en Guido van den Berg, een interview met twee gedreven professionals over nieuwe ontwikkelingen en pro-
ducten, de rol van het lab en het opschuiven van tandtechniek richting tandheelkunde. Kortom, een interview over
de toekomst. De glazen bol hoefde niet op tafel: opleiding en ervaring, visie en marktkennis gecombineerd met
enthousiasme en plezier in hun werk zijn de beste voorspellende factoren.
>>
29 Elysee Essentials - december 2011

Guido van den Berg (51)werkt sinds
juni 2011 bij Elysee Dental als product
manager ter ondersteuning
van het management. Gerben Dreijer (53)
werkt sinds augustus 2011 als sales manager
bij Elysee Dental. Hun missie is duidelijk;
Elysee Dental nog steviger op de kaart
te zetten. Want, er gaat veel veranderen in
de tandtechniek, zowel in technieken als
in materialen. Afwachten wat anderen doen
is geen optie voor Elysee Dental. Dat is het
nog nooit geweest.
Kiezen
Guido studeerde tandheelkunde in Amsterdam
(ACTA) en werkte van 1986 tot en met
1995 als tandarts. In dat laatste jaar stapte
hij over naar Nobel Biocare. Zonde van de
opleiding? Guido: ‘Nee, juist niet. Ik kreeg
als tandarts op een bepaald moment de
kriebels. Vroeg me af of ik dit de rest van
mijn leven wel wilde blijven doen. Als tandarts
ben je toch een koning in een eigen
kamertje. Toen ik een besluit had genomen,
werd de wereld ineens een stuk groter. Ik
kon bij NB juist mijn kennis en expertise
goed gebruiken. Ik heb er diverse functies
bekleed. De laatste interne functie was
Hoofd Productmanagement EMEA: Europe,
The Middle East and Africa. Ik ken Paul
Riteco nog uit mijn jeugd, we woonden in
dezelfde streek, dus we kwamen elkaar
30 Elysee Essentials - december 2011
dit bedrijf zit heel dicht op de markt
en op de klant
regelmatig tegen. Elysee is een bijzonder
bedrijf waar ik graag wilde werken. Dus dat
is nu het geval.’ Gerben Dreijer studeerde
tandheelkunde in Amsterdam (VU) maar
stond nooit aan de stoel. In plaats daarvan
bouwde hij een internationale carrière op:
Nederland, België, Scandinavië en de laatste
5 jaar Londen voor hij de overstap naar
Elysee Dental maakte. Hij werkte voor Stafford
Miller en GlaxoSmithKline. ‘Ik was voor
GSK director in Londen, maar had het idee
dat ik het contact met de buitenwereld wat
verloor. Ook miste ik Amsterdam enorm. Ik
heb gekeken wat mijn opties waren, en ben
via mijn netwerk op zoek gegaan. Van Koen
Clement, directeur bij Elysee Dental, kreeg
ik toen een tijdelijke opdracht die drie
maanden in beslag zou nemen. Ik vond het
echt een gaaf bedrijf. Sterker nog, ik werd
er verliefd op. Dus toen mij een vaste baan
werd aangeboden hoefde ik geen twee
keer na te denken.’ En dan volgt de opmerking
die de redactie van Elysee Essentials
apetrots maakt: ‘En dan dit tijdschrift.
Niemand in onze branche heeft zo’n tijdschrift!’
Zo, daar komen we de dag wel weer
op door…
Pioniers
Nu is Elysee Dental geen doorsnee bedrijf,
maar wat is nu het grote verschil in werkwijze
in vergelijking met jullie vorige werk-
gevers? Gerben: ‘Het grote verschil is dat
deze ondernemingen beursgenoteerd zijn
en wereldwijd opereren. Hun strategie is
gefocust op de belangrijkste economische
grootmachten als Amerika, Duitsland,
Japan en de BRIC-groeimarkten (Brazilië,
Rusland, India en China). Nederland is een
relatief klein, onbelangrijk land voor deze
tamelijk logge multinationals. Als er in
Nederland op tandheelkundig of tandtechnisch
gebied veranderende behoeftes zijn
of als de marktomstandigheden wijzigen,
dan duurt het ontzettend lang voordat deze
informatie de juiste persoon op het hoofdkantoor
bereikt. En dus ook voordat dat
vervolgens weer in nieuw beleid wordt omgezet
waar in Nederland iets van te merken
is. Kort gezegd: er wordt niet ondernemersachtig
gewerkt. En Elysee doet dat wel.’
Guido vult aan: ‘De oprichters zijn namelijk
echte ondernemers. Als er veranderingen
komen, dan zijn ze geen jaar bezig om die
te implementeren. Ze onderzoeken het en
als het goed wordt bevonden, dan gaan ze
er voor. Dit bedrijf zit heel dicht op de markt
en op de klant.’ Gerben: ‘Hier heerst een
echt bottom-up beleid; wat wil de klant?
En het antwoord daarop volgt dan heel
snel.’ Guido: ‘Vanuit mijn Procera ® -verleden
weet ik dat in Nederland, veel sneller
dan in andere landen, innovaties worden
opgepikt, zoals op CAD/CAM-gebied.

De Nederlandse tandheelkundige
professie gedraagt zich
wat dat betreft als echte pioniers.
Ze lopen voorop. Een
ideale testmarkt dus voor CAD/
CAM-georiënteerde bedrijven.
Goede dingen worden snel
geadopteerd en dan zie je dat
wat wij hier al hebben en wat
we kunnen aanbieden, pas veel
later in de rest van de wereld
gemeengoed wordt.’
Verbreding en verdieping
Als een bedrijf een groter assortiment
aanbiedt, wordt dat
gezien als verbreding. Bij Elysee
Dental gaat het echter niet alleen
om verbreding, maar ook
om verdieping.Gerben: ‘Tandtechniek
wordt verbreed door
bijvoorbeeld de digitale afdruktechniek.
Dat wordt het helemaal.
Tot kort geleden had je geen keus;
je kon uitsluitend met afdrukmaterialen
werken.
En nu kun je kiezen voor digitaal. Ik verwacht
dat over 5 jaar 80 procent van de
afdrukken digitaal wordt uitgevoerd. Deze
ontwikkeling gaat razendsnel en je zult zien
dat dit het hele metier als bedrijf verandert.
Straks gaat alles gewoon via het internet
naar de technicus. Maar om alles goed te
doen, zal die zijn softwarekennis flink
moeten bijspijkeren. Dat zal al in de
opleiding moeten gebeuren.’ Guido: ‘Ze
moeten het gewone gipsen natuurlijk wel
in de vingers hebben, en dan pas digitaal
leren werken. Het is een fusion, waarbij je
geen stap mag overslaan. Het zou ook niet
goed zijn als de klassieke methode in de
i n t e r v i e w
opleiding straks helemaal wordt overgeslagen.
De verdieping bij CAD/CAM zit hem
in de materialen, het modelleren met de
muis en het frezen en printen. Je kunt
laagje op laagje plakken, waardoor je een
perfect eindproduct krijgt. Gerben vult
aan: ‘Bij verdieping horen ook nog andere
materialen: moderne (nano-) kunststoffen,
kunstharsmodellen, keramiek, en
31 Elysee Essentials - december 2011
>>

i n t e r v i e w
composieten. Straks werken we nog preciezer,
en het eindresultaat zal sterker zijn
omdat het uit één solide stuk komt, waardoor
er minder kans op fouten is.’
Certificaten, Consult-PRO en Apps
Guido: ‘We gaan ook andere producten en
diensten aanbieden. Zoals The Moses ,
een speciale beugel die helpt bij snurkproblemen
en lichte slaapapneu. Daarbij komt
dat het voor tandartsen belangrijk is om te
weten dat wij nu een Kenniscentrum in Leuven
hebben waar veel Research & Development
wordt gedaan, onder andere op het
gebied van digitale afdrukname en CAD/
CAM. En dat wordt steeds meer. Dat sluit
allemaal aan op onze manier van werken
en onze missie. Wij zullen nooit klakkeloos
allerlei nieuwe zaken op de markt brengen
als we niet eerst hebben onderzocht of het
ook goed is. Wij geven immers garantiecertificaten
bij onze werkstukken. Die certificaten
geven exact alles over het werkstuk
weer. Dat is in deze tijd essentieel. Zo kunnen
patiënten, met behulp van een unieke
inlogcode die op het certificaat staat, op
de website zien welke materialen er zijn
gebruikt voor het werkstuk, waaruit zij zijn
samengesteld en de productienummers
van de fabrikant. Kortom, alles is te achterhalen.
En dat kan de tandarts dus ook.
Waar we ook verder mee gaan zijn de Cen-
32 Elysee Essentials - december 2011
gerben dreijer
Houdt van: kip met appelmoes (red: mannen blijven jongens…) Heeft een hekel aan: vliegen (en
ik vlieg elk weekend naar Londen) Mooiste muziek: Requiem van Fauré, dat hij zelf beschreef als
een ‘slaapliedje’ Favoriete schrijver: Shakespeare, Much Ado About Nothing, ook de filmversie
met Emma Thompson. Favoriet vakantieland: geen land, maar steden: Buenos Aires bij nacht,
Amsterdam zondagmorgen vroeg Favoriete vrijetijdsbesteding: varen door de grachten Huisdieren:
geen Droom: m’n polyester bootje vervangen door een Riva Gezin: partner in Londen
ters of Excellence. Die hebben alle expertise
in huis voor de vervaardiging van hoogwaardig
implantologiewerk, volkeramiek in
het front en harmonie van de roze en witte
esthetiek. Absoluut topwerk.’ Gerben: ‘Wat
betreft diensten, gaat het bijvoorbeeld om
informed consent. De patiënt moet alle informatie
over behandelingen en materialen
voorgelegd krijgen, en daarmee akkoord
gaan. Dat gebeurt al veel, maar ik hoor
dat er nog aardig wat tandartsen zijn die
dat helemaal niet doen omdat ze daar
geen tijd voor zeggen te hebben. Dat komt
dan per 1 januari 2012 wel weer aan
de orde als de vrije tarieven een feit zijn.
Dan moeten ze wel.’
Elysee gaat ook verder met de producten
die ze aanbiedt. Want, blijven kijken of iets
beter kan zit blijkbaar in de bedrijfsgenen.
Guido: ‘Een service die we nu aanbieden
is het patiëntenvoorlichtingsprogramma
Consult-PRO . We zijn nu in onderhandeling
met de makers om te zien hoe we dat
nóg gebruiksvriendelijker kunnen maken.
Dan moet je denken aan toepassingen
voor de individuele patiënt. Bijvoorbeeld
aan een app die de patiënt op zijn smartphone
installeert. Hij kan dan daarmee de
relevante informatie over de behandeling
downloaden, zodat hij precies weet wat er
gaat gebeuren.’
Dienstenplatform
Gerben: ‘Wij willen een platform aan
diensten aanbieden, waardoor de tandarts
nog beter zijn keuze kan maken. Digitaal
afdrukken en vervolgens je werkstukken
bestellen kan in Nederland nog een stuk
eenvoudiger en gemakkelijker, zonder dat
het aan resultaat inboet. Wij gaan met een
open systeem werken, zodat de tandarts
zelf kiest wat en waar hij iets wil laten maken.
Dat houdt wel een risico in, want zo’n
open systeem werkt alleen als de tandarts
voldoende kennis heeft van de indicaties
en de materiaaleigenschappen van de
restauratiematerialen. Daarbij komt dat
iedereen een externe productiefaciliteit
kan opzetten. Maar dan komt de logistiek
om de hoek kijken. Zoals Elysee die heeft
opgezet, is zondermeer een meerwaarde
voor de tandarts. Het belangrijkste vinden
wij dat we alles kunnen leveren, dus dat we
de tandarts keuzevrijheid kunnen bieden.
Daarnaast kunnen we, door onze schaalgrootte,
ook op directieniveau met internationale
partijen om tafel gaan zitten. Dit
levert voordeel op voor onze tandartsen. Je
kunt dan zeggen: ‘Wij produceren zoveel,
we willen dat jullie je software openstellen
voor onze eigen modelprinters en freesmachines,
zodat onze klanten keuzevrijheid
hebben en kunnen profiteren
van ons uitgebreide assortiment, tegen

guido van den berg
Houdt van: gastronomie (zelf koken, met de mooiste producten en het drinken van goede wijn)
Heeft een hekel aan: volgzame mensen (leve de dwarse denkers!) Favoriete muziek: alternatieve
BritPop, het betere Nederlandstalige lied Favoriete schrijver: Gerard Reve (hele oeuvre), ‘De Avonden’,
blijft geniaal! Favoriet vakantieland: was Italië, nu met stip op één: Noord-Spanje Favoriete
vrijetijdsbesteding: koken, lezen en sport (moet wel op mijn leeftijd, dat laatste dan) Huisdieren:
ligt eraan hoe ze zijn klaargemaakt Droom: dromen zijn bedrog. Leef nu. Nou vooruit: Chambre et
Table d’Hôtes in de Provence (red: zie je wel, toch een droom!) Gezin: al meer dan 25 jaar ongehuwd
samenwonend. Geen kinderen.
een scherpe prijs. Wij zorgen dan dat jullie
intra-orale scanners en/of de productinformatie
bij de tandarts komen.’
Van tandarts naar mondarts
In de praktijken zelf zal er ook veel veranderen.
Guido: ‘Er is een groep tandartsen
die de komende jaren met pensioen gaat.
Zij zien problemen met de opvolging omdat
veel jonge tandartsen liever in (deeltijd)
loondienst willen werken. Die willen
geen managementtaken zoals personeelsbeleid
en andere zorgen die bij het runnen
van een praktijk komen kijken. Er zijn dan
drie opties: praktijk sluiten, praktijk onderbrengen
in een keten of zelf, ruim op tijd,
jonge tandartsen trainen en coachen en
begeleiden bij de overdracht of eventueel
partner laten worden in de maatschap. Ook
zullen door het experiment met de vrije
tarieven vooral de grotere praktijken meer
door taakdelegatie met hulpkrachten gaan
werken. Gerben: ‘Tot 2001 heb ik voor GSK
de Nederlandse markt gedaan. Je zag veel
solo- en kleine groepspraktijken. Verleden
jaar was er een duidelijk zichtbare kentering;
er zijn nu praktijkketens en veel meer
grote groepspraktijken. In 2001 had je ook
nog maar een paar specialisaties, en nu
zijn er allerlei ‘logen’. Zo is het nu heel normaal
dat grote groepspraktijken diverse
subspecialismes in huis hebben. De tand-
arts transformeert naar mondarts en wordt
meer regisseur van de tandheelkundige behandeling.
Samen met bijvoorbeeld de klinisch
prothesetechnicus, de mondhygiënist
en de preventie-assistent kan hij of zij een
scala aan voorbehouden handelingen delegeren.
Grotere praktijken zijn ook goed in
staat om pas afgestudeerde tandartsen op
te leiden. Guido: ‘Er is namelijk bij de huidige
opleiding qua praktijkervaring veel veranderd.
Wij moesten bijvoorbeeld tijdens
onze studie nog 5 of 6 volledige prothesen
en flink wat preparaties voor kroon- en
brugwerk maken. Dat is nu vaak niet meer
zo. Adhesief restaureren neemt nu een
grote plaats in. Terecht natuurlijk, maar je
kunt niet alles oplossen met composiet.
De toekomst en de klant
Er gaat blijkbaar nog meer veranderen in
de tandtechniek, want, dat is in andere
industrieën ook het geval. Guido: ‘We denken
dat wat zich heeft afgespeeld in de
industrie, zich ook gaat voordoen in de
tandtechniek. En dan heb je het over drie
grootheden: consolideren, slagkracht, en
groter worden.’ Gerben vult aan: ‘Er zullen
diverse partijen ontstaan; je krijgt de boetieklabs
voor het echt specialistische werk
en de grotere partijen. Die laatste zullen
de dienst gaan uitmaken en dat worden
dan de grote spelers in de markt. Maar ook
i n t e r v i e w
bij die grote partijen gaan shop in shops
ontstaan.’ Guido: ‘Het is een groei naar
volwassenheid. Het ambacht in de tandtechniek
verschuift steeds meer naar het
laatste deel van de productieketen; het is
belangrijk om te zien waar in de procesketen
je toegevoegde waarde en dus je winst
ligt voor je klanten. Dat is enerzijds door
een goede logistiek, gestandaardiseerde
productie en de finishing touch van hooggekwalificeerd
personeel. Het gaat om de
hoge kwaliteit van de materialen waar je
mee werkt, want alleen dan kun je tandtechniek
ook op een constant hoog niveau
houden. Elysee biedt geborgde kwaliteit op
al haar tandtechnische werk. En dat geldt
dus ook voor alle stappen die nodig zijn
om een werkstuk te maken. Elk werkstuk
gaat door meerdere handen, maar elke stap
is geborgd. Ook laten we de kwaliteit van
onze werkstukken door onafhankelijke instanties
onderzoeken. We werken met TNO
en daarnaast selecteert Professor Naert,
op onafhankelijk wijze, willekeurige werkstukken
uit onze normale productie, die
vervolgens door het NIOM in Noorwegen
worden onderzocht. Je ziet ook dat tandtechnische
laboratoria veel meer advies en
informatie gaan verschaffen aan de tandarts.
Die rol zal in de nabije toekomst nog
veel meer toenemen. Daar moet je als lab
dan wel op toegerust zijn. Onze rol wordt >>
33 Elysee Essentials - december 2011

Vervolg interview
tandtechniek schuift straks op
richting tandheelkunde
steeds belangrijker. Medewerkers bij laboratoria
moeten dicht bij de tandarts staan.
Elysee doet dat al van nature.’ Gerben:
‘Wat ook meetelt is hoe tandartsen de
medewerkers van Elysee ervaren: Elysee
is vernieuwend en staat dicht bij de klant.
Het eerste contact is met de account managers,
die niet alleen laten weten welke
producten en diensten Elysee aanbiedt,
maar ook dat we kunnen helpen met
patiëntenvoorlichting. En we hebben geregistreerde,
in Nederland opgeleide bureautechnici
in dienst die zaken begeleiden.
Als een tandarts met vragen zit over een
moeilijk werkstuk, dan hebben wij de
technical support in huis om hem of haar
te adviseren en te begeleiden. Wij sturen
gespecialiseerde technici op pad. En om er
voor te zorgen dat de tandarts zich ook op
digitaal gebied thuis voelt, begeleiden we
hem of haar daar natuurlijk ook in. We horen
wensen aan en lossen problemen op.
Wij zijn ook het enige tandtechnische laboratorium
dat een tandarts in dienst heeft.
Leveranciers van restauratieve producten
zoals Vivadent, Nobel Biocare of 3M geven
uiteraard alleen adviezen over de producten
uit eigen portfolio. Wij kunnen de
producten goed vergelijken, de marketingslogans
in perspectief plaatsen en onze
tandartsen daardoor objectief adviseren.
We willen als Elysee Dental de tandtechniek
naar een meer evidence based-niveau
brengen. Materialen en methodes moeten
worden onderzocht voordat ze door ons
worden gebruikt. Elysee loopt daarbij voorop.
Of een tandtechnisch werkstuk succesvol
zal functioneren, is in belangrijke mate
afhankelijk van een juiste (materiaal-)indicatie,
voorbereiding en ten slotte het
plaatsen of cementeren. Wij stellen hiervoor
de juiste adviezen samen. Dat is een
behoorlijke verdieping van ons vak.’
34 Elysee Essentials - december 2011
t e c h n i s c h e o n t w i k k e l i n g e n
welke kant gaan we op? im
Na enkele jaren van grote en minder groter
innovaties staat de implantaatindustrie voor
een tweesprong. Vol inzetten op digitale
ontwikkelingen of vasthouden aan confectiecomponenten
met, nog steeds, ongekend
hoge marges? Een dilemma ontleed.
Confectieproducten, zoals implantaten
en conventionele abutments, zijn nog
steeds de cash cows van de implantaatindustrie.
Toch zetten vrijwel alle grote firma’s
in op verdere digitalisering. Er is onvoldoende
innovatie bij confectieproducten en daarnaast
worden deze producten gekopieerd en
tegen een fractie van de prijs van het origineel
op de markt gedumpt.
Flinterdunne marges
Computergestuurde implantologie, het intraoraal
scannen en de productie van CAD/CAMrestauraties
op zowel implantaten als
natuurlijke elementen lijkt een gouden combinatie
waar de meeste implantaatfirma’s
op inzetten. Ondanks het feit dat het verdienmodel
nog niet helemaal is uitgekristalliseerd
en de marges flinterdun zijn, als ze
er al zijn, is de markt volop beweging met
overnames en strategische allianties. Hoewel
er nu ook tekenen zijn dat firma’s, zoals
Nobel Biocare door de toegenomen CAD/
CAM-concurrentie, noodgedwongen terugkomen
op hun eerder ingezette strategie.
Intra-orale scanners
De firma Straumann, wereldwijd marktleider
op implantaatgebied, heeft voor haar CAD/
CAM-tak samenwerking gezocht met 3M Espe
(Lava ® ) en Dental Wings. Dental Wings is
druk bezig met DWOS ; een open software
platform. Hoewel Straumann in Europa de
distributierechten heeft voor de Cadent iTero
intra-orale scanner en 3M zijn Lava ®
C.O.S. heeft, worden de krachten op scannergebied,
toch gebundeld, ondanks de
onderlinge concurrentie. Bijzonder is ook
dat Straumann de primeur van 3M kreeg
om het nieuwe composietkeramiek, Lava Ultimate, als eerste met de Cadent iTero uit
te leveren.
Het lang verwachte, intra-oraal scannen van
implantaten laat de Cadent iTero voorlopig
alleen toe voor een deel van het Straumann
prothetisch implantaatplatform. Dit is waarschijnlijk
ook de belangrijkste reden waarom
Straumann Europa met Cadent iTero in
zee is gegaan. Een relatieve voorsprong ten
opzichte van de andere implantaatleveranciers
en het behoud van business op gebied
van de implantaatprothetiek.
Er wordt ook met argusogen uitgekeken naar
de introductie van de 3shape TRIOS ® mondscanner.
Zullen zij de hooggespannen
verwachtingen in de praktijk kunnen waarmaken?
Nummer twee op implantaatgebied,
Nobel Biocare, lijkt zich krampachtig vast te
houden aan een gesloten systeem voor zijn
laboratoriumscanner. De firma toont zich afwachtend
bij de introductie van een (eigen?)
intra-orale scanner. Naar verluidt zou de huidige
generatie scanners nog niet aan de door
de firma gestelde kwaliteitseisen voldoen.
Dalende cijfers
Met de komst van de nieuwe CEO Richard
Laube, afkomstig van de voedingsdivisie van
het Zwitserse Nestlé, lijkt Nobel Biocare ook

plantologiebedrijven in beweging
afscheid te nemen van de drie jaar eerder
ingezette strategie om marktleider te worden
op het gebied van CAD/CAM-restauraties
(kapjes en brugonderstructuren) op natuurlijke
elementen. De omzet in deze tak van
NobelProcera daalt met dubbele cijfers. De
groei bij NobelProcera is alleen te vinden
in implantaatgedragen restauraties. Daarom
trekt Nobel Biocare zich terug uit dit segment
en gaat ze terug naar de wortels van het
bedrijf: de verkoop van implantaten en
bijbehorende prothetische CAD/CAM- en
confectiecomponenten.
Dumpprijzen
Met een overnamesom van 1,8 miljard dollar
(bijna vier keer de jaaromzet!) heeft
Dentsply AstraTech overgenomen. Naar
eigen zeggen zijn zij nu de nummer drie van
de wereld. Met AstraTech heeft Dentsply de
interessante Atlantis ® CAD/CAM-divisie erbij
gekregen. Samen met het eerder overge-
nomen Isus, het voormalige ES-tooling, zit
Dentsply nu goed qua productiecapaciteit.
Dat laatste is meteen het grootste probleem
voor de dentale industrie in deze tak van
sport. Op dit moment is er een gigantische
overcapaciteit aan productie voor een aantal
CAD/CAM-producten. Dat geldt voor
zowel zirconiumdioxide onderstructuren als
voor mesostructuren voor implantaatgedragen
overkappingsprotheses. De vraag waar
veel laboratoria mee worstelen is; moet ik
zelf gaan frezen (CAM) of alleen ontwerpen
(CAD) en de productie uitbesteden?
Outsourcing (uitbesteding van de productie)
door tandtechnische laboratoria werkt
alleen zolang de prijs/kwaliteitverhouding
bij de grote aanbieders klopt. Bij overcapaciteit
en margedruk stellen freescentra
noodzakelijke investeringen in hun snel
verouderende software en hardware uit.
Waar dit toe gaat leiden valt op dit moment
nog niet goed in te schatten. In ieder geval
Een e.max CAD-kroon (afbeelding links)
en een zirconiumdioxide brug.
is de vraaggestuurde markt, zoals die aan
het begin van deze eeuw bestond, gekanteld
naar een aanbodgestuurde markt, waar de
prijsspiraal voorlopig naar beneden wijst.
Op de wat langere termijn zou een teruglopende
financiële slagkracht een negatief
effect kunnen hebben op het innoverend
vermogen van de industrie.
Keuzevrijheid
Elysee Dental heeft in ieder geval besloten
om niet langer van de grillen van de (implantaat)
industrie afhankelijk te zijn. We hebben
besloten om ons eigen, open werkplatform
te creëren, dat compatibel is met de meest
gebruikte intra-orale scanners. Dit virtuele,
digitale knooppunt is ontwikkeld in ons
kenniscentrum in Leuven. Op deze manier
kunnen wij onze missie ‘keuzevrijheid voor
de beste prijs’ blijven(d) garanderen.
35 Elysee Essentials - december 2011

t e c h n i e k
het is niet alles goud wat blinkt…
Patiënten vragen er soms om; vergulde
frameprothese-ankers in het zichtbare bereik.
Meestal om esthetische redenen. Om
deze verzoeken te honoreren staan ons verschillende
mogelijkheden ter beschikking.
Met behulp van galvanotechniek kan
chroomkobaltframemetaal worden
verguld met 24-karaats goud. Een andere
mogelijkheid is om de ankers met een speciaal
soort goudsoldeer te vergulden. Dit
product bevat vaak ook andere metalen zoals
koper.
Onze ervaring is echter dat het vergulden met
goud of goudsoldeer, vaak minder duurzaam
is dan gewenst. Sinds enige tijd is er een
alternatieve techniek beschikbaar waarbij
geen goud wordt gebruikt, maar die wél een
duurzaam goudkleurig effect oplevert. Het
materiaal dat hiervoor wordt gebruikt is titaniumnitride
en de techniek waarmee dit
gebeurt heet officieel Physical Vapour Deposition
(VPD). In gewoon Nederlands: opdampen.
De frames, nog zonder kunsthars, worden
eerst ultrasoon gereinigd en daarna nog
eens met waterstof. Vervolgens wordt onder
hoog vacuüm galvanisch, het titaniumnitride
opgedampt.
Ticoniseren
Titaniumnitride is goudkleurig, slijtvast en
biocompatibel. U werkt er al dagelijks mee,
waarschijnlijk ongemerkt. Veel schroevendraaiers
en boortjes die in de implantologie
worden gebruikt zijn namelijk voorzien van
deze goudkleurige coating. Het bedrijf dat
36 Elysee Essentials - december 2011
het opdampen van titaniumnitride op chroomkobalt
en titanium frames voor Elysee Dental
verzorgt, heeft voor deze techniek ooit het
fantasiewoord ‘ticoniseren’ bedacht. Wij vinden
dit niet alleen een heel mooi woord, maar
het dekt ook nog eens perfect de lading.
Daarom hebben we besloten om dit woord
ook op onze opdrachtbon te gaan gebruiken.
Verbeterde levensduur
Voor ticoniseren moet u op circa vijf extra
Op de foto’s twee voorbeelden van geticoniseerde
frames.
werkdagen rekenen. De kosten voor het ticoniseren
liggen wel wat hoger dan het conventionele
‘galvano’-vergulden, maar dat wordt
ruimschoots goedgemaakt door de verbeterde
levensduur.
Wilt u ook de frameprothese-ankers voor uw
patiënt duurzaam ‘verguld’ hebben? Vraagt
u dan op uw opdrachtbon om ticoniseren!