In balans met hitte - Brandweer Zwolle

Brandweer Amsterdam-Amstelland 8
Uit de praktijk
Soms zetten wel zelfs de straalpijp in onze duffelse jas, zo heet
hadden we het.
Het lijkt door de aandacht die hittestuwing thans krijgt of dit
fenomeen alleen maar bij de moderne beschermende kleding
voorkomt, maar niets blijkt minder waar. Jan de Graaf, bevelvoerder
B-ploeg op kazerne Zebra, vertelt.
“Het was begin jaren negentig en ik loste af van Zebra naar Nico. Het
was een mooie, hete, zomerse dag en we moesten net na het middageten
samen met Dirk uitrukken naar een brand in een gebouw dat
achter Paradiso ligt. Bij aankomst, Dirk was eerder ter plaatse, stond
het behoorlijk in brand. Wij moesten zorgen dat het vuur niet
oversloeg naar Paradiso zelf en legden van open water met lage druk
af. We hebben, net als de collega’s van Dirk, gewerkt als paarden en
hadden hem snel in de bek.
Maar in de korte tijd hadden we ons verschrikkelijk opgewarmd. De
meesten van ons werden duizelig, waren uitgeput en we zijn allemaal
eerst even gaan zitten, adembescherming af, de jassen van het
duffelse pak open. Ja, sommigen hadden het zo heet, die stopten
pardoes de deels geopende straalpijp in hun duffel om maar af te
koelen. Anderen hingen onder de brandkraan om maar water te
drinken of hun nek af te koelen. Zo’n service die we nu bij de A-wagen
hebben met die isotone drank, daar konden we toen alleen nog maar
van dromen.
Met de huidige beschermende kleding voel je wel eerder ‘nat’
worden en daardoor lijkt het wel of de hitte intenser wordt , maar
daardoor is het ook een goede graadmeter om op te letten. Dus, na
één ademluchtfles, niet meer naar binnen en zorgen of laten zorgen
voor snelle aflossing.”
Jan’s advies:
Bewustwording van de risico’s. Weten wat hitte en hittestuwing is. Bij
een binnenaanval snel voor aflossing zorgen en slechts één ademluchfles
gebruiken. Veel drinken, je bidon in de buurt.
En mocht je toch oververhit raken, doe dan een natte handdoek in je nek.
Inspanningshistorie: oefening en sport
Activiteiten zoals oefenen en sporten kunnen een
verhoging van de lichaamstemperatuur veroorzaken.
Het aantrekken van de beschermende uitrusting
bij een alarm tijdens of net na zo’n activiteit
zorgt ervoor dat je ‘opgewarmd’ het pak in gaat. In
het eerste onderzoek van TNO is gebleken dat intensief
oefenen en sporten en hardlopend/fietsend
naar het werk komen, vaker tot hittestuwing leidt
dan een eerdere repressieve inzet op de dag.
• Wat kun je er aan doen: Uit metingen is gebleken
dat het sporten in afwezigheid van een sportinstructeur
(onbegeleid sporten) in veel gevallen
tot hoge lichaamstemperaturen leidt. Zorg er
voor dat je tijdens onbegeleid sporten regelmatig
een afkoelingsperiode inlast waarin je even rust
neemt in combinatie met het drinken van (gekoeld)
water. Ga hierbij uit van 15 minuten sporten en vijf
minuten afkoelen. Laat bovendien de totale peri-
ode waarin je onbegeleid sport niet langer duren
dan één uur, gevolgd door persoonlijke verzorging;
opfrissen, droge kleding aan, water drinken en
eventueel wat eten. Houd een droog shirt bij de
hand wat je kunt aantrekken als het alarm gaat.
Inspanningshistorie: intensief fietsen/hardlopen
naar het werk langer dan vijftien minuten
Hierbij wordt een hogere lichaamstemperatuur
bereikt, waardoor je ‘opgewarmd’ aan je dienst
begint.
• Wat kun je er aan doen: zorg er voor dat je minstens
een kwartier, maar liever nog een half uur
voor aanvang van de dienst op de kazerne bent.
Het lichaam krijgt op die manier voldoende tijd
om af te koelen en te herstellen. Bovendien is
er dan tijd om wat te eten en te drinken. Op die
manier ben je bij aanvang van de dienst inzetbaar.