Naar binnen en naar buiten - CGK Amsterdam

54
aangebroken wanneer Jezus zal zijn teruggekomen. Dit ‘reeds’ en ‘nog niet’ speelt bij Redeemer
een belangrijke rol in het denken over de gemeente. 127 In deze paragraaf werk ik dit nader uit.
De bijbel geeft aan dat het koninkrijk gezaaid is en dat het zal groeien (Mt. 13), zowel
kwantitatief als kwalitatief (zonder die twee te willen scheiden). Wanneer het koninkrijk zich
uitbreidt en mensen burger worden van dat koninkrijk, is er kwantitatieve groei. Maar dat
betekent ook dat er mensen zijn die onder de heerschappij komen van Koning Jezus zodat zij
vernieuwd worden en zodat er een kwalitatieve groei van het koninkrijk kan worden
waargenomen. Nu zijn het koninkrijk en de kerk niet identiek. Het koninkrijk is breder, al was
het alleen al omdat hier ook de ‘overheden en machten in de hemelse gewesten’ (Ef. 3:10)
bijhoren die onder het koningschap van Jezus zullen vallen. Daarbij moeten we denken aan
‘loopbaan, politiek, religie, wetenschap, gewoonten, wetten: alle goede gaven waar mensen
slaven van kunnen zijn en die bedreigende machten kunnen zijn als ze door mensen worden
gezien als alternatieve redders buiten Christus om. Buiten Christus wordt alle dingen zoals
moraliteit, geld en loopbaan een bedreigende macht. In Christus worden zij echter onze
knechten’. 128 De taak van de kerk is het koninkrijk te ‘tonen’ door te leven als een heilige natie
(1 Pt. 2:9) en tegelijk het koninkrijk te ‘bewerken’ door het woord van het koninkrijk, d.i. het
evangelie, te verspreiden (1 Pt. 2:9). Het ‘reeds’ van het koninkrijk maakt de kerk krachtdadig
en vurig, het ‘nog niet’ ervan maakt de kerk bescheiden en rustig.
Dit komt op diverse manieren tot uiting. Ik geef een aantal voorbeelden. 129 Ten eerste:
als christenen weten we niet alles. Dat maakt dat we als kerk gematigd kunnen spreken over
veel dingen uit de praktijk van kerk en christen-zijn, maar dat we heel scherp en helder moeten
spreken over kruis, genade en zonde. Ten tweede: zonde valt niet te tolereren omdat een
christen deel heeft aan de ‘goddelijke natuur’ (2 Pt. 1:4; ‘reeds’). Maar het ‘nog niet’ leert ons
dat dat nooit perfect zal zijn tot Jezus’ wederkomst. Daardoor heeft de kerk geen pasklare
antwoorden op iedere situatie. Hoewel de kerk enerzijds weet dat er wonderen kunnen gebeuren
zodat iemand echt kan veranderen, moeten we aan de andere kant geduld oefenen. Ten derde: de
geschetste houding t.a.v. wonderen geldt ook het geloof in genezingen. Enerzijds is het beslist
mogelijk dat iemand op wonderlijke wijze beter wordt (‘reeds’). Anderzijds weten we dat de
schepping nog steeds ‘in barensnood’ is (Rom. 8:22-23; ‘nog niet’). Ten vierde: het ‘reeds’ van
het koninkrijk geeft aan dat we dagelijks kerkgroei kunnen verwachten, terwijl het ‘nog niet’
aangeeft dat we geduld moeten hebben omdat de kerk nog niet die volmaakte bruid is die ze zal
zijn (Ef. 5:27). Ten vijfde: het ‘reeds’ geeft aan dat we nu al wel degelijk culturele en sociale
verandering mogen verwachten. Maar het ‘nog niet’ vertelt ons dat er oorlogen zullen zijn en
egoïsme en wreedheid en terrorisme.
2. Kerkgroei. Mogen we verwachten, bijvoorbeeld op grond van Mt. 13, dat iedere kerk zal
groeien? Nee, dat zou betekenen dat we de kerk en het koninkrijk vereenzelvigen. Zo’n
optimisme is een over-identificatie van de kerk. Aan de andere kant is een pessimisme over de
groei van een bepaalde kerk een onder-identificatie van de kerk. Hoe kan het nu zo zijn dat
sommige kerken wel groeien en andere niet? Vergelijk het met een tuin die niet groeit: waar ligt
dat aan? Zeker, het kan aan de weersomstandigheden liggen, het kan er ook aan liggen dat de
beheerder van die tuin eigenlijk niet zo goed geschoold is om tuinman te zijn. Het kan echter
ook zo zijn dat het zaad niet goed is. Een kerk is een levend organisme en is wel degelijk
bedoeld om te groeien. Welke voorwaarden zijn daarvoor belangrijk? Volgens Tim Keller zijn
dat de volgende zes voorwaarden. 130 De eerste drie vallen onder het kopje ‘spiritualiteit’, de
andere drie vallen onder het kopje ‘program’.
127
Dit is tijdens allerlei bijeenkomsten te merken. Keller heeft dit denken verwoord in zijn ‘Reformed
church growth’, 1995.
128
Aldus Tim Keller tijdens het lesgedeelte van een MCM-bijeenkomst, 4 oktober 1999.
129
Redeemer, ‘Redeemer: the centrality of the gospel’, z.j.
130
Zie zijn ‘Reformed church growth’, 1995. Ik ga hier op in omdat ik geloof dat dit denken ook het
denken van Redeemer is.