HET JOELFEEST - Nederlands Heidendom

komende jaar bij het offeren gebruikt. Tijdens het eten wordt weinig of niet
gesproken. De maaltijd is een heilige handeling, een offerhandeling, en men
voelt de aanwezigheid van de voorouders en Goden aan tafel.
Eten en drinken blijven de gehele Joelnacht op tafel staan, en het vuur blijft de
hele nacht branden.
In Noorwegen heet het bier dat voor de gasten bestemd is drövöl ( = geesten- of
dodenbier), dit werd later gekerstend tot änglaöl ( = engelbier) 81
Het offerzwijn
Het varken was een belangrijk offerdier. Het lied van Helgi Hjörvarðsson
spreekt van het zwijn dat tijdens Joel geofferd wordt.
Tijdens een Joel-avond ontmoette Helgi‟s broer Heðinn een
trollenvrouw die op een wolf reed met slangen als teugels. Ze
vroeg hem om zijn gezelschap, welke hij weigerde. De
trollenvrouw vloekte en zei dat hij zijn beslissing zou
berouwen op de heildronk voor de koning tijdens het Joelfeest.
Tijdens de feestelijkheden, legden de mannen hun handen op
het offerzwijn om hun eed te zweren. Heðinn zwoer dat hij
Sváfa, de vrouw van zijn broer, als zijn eigen zou hebben. 82
De ever speelde in de Noordse cultus van Freyr een belangrijke rol. Volgens de
Hervarar saga ok Heiðreks offerde de Noordse koning Heiðrek zijn grootste
offerzwijn dat aan Freyr (of Freya) gewijde was. Dit offerzwijn heette
Sonargöltr. Hij deed dit om een goede oogst te verzekeren. Even daarvoor
hadden de helden in het gevolg van de koning Heiðrek, de handen op de ruige
borstels van het zwijn gelegd, en hun geloften aan de koning afgelegd.
Koning Heiðrek vereerde Frey; en hij offerde aan Frey het grootste zwijn
dat hij kon vinden. Ze achten het beest zo heilig dat ze in alle belangrijke
zaken een eed aflegden op zijn borstels. Het was de gewoonte dit zwijn te
offeren tijdens het „offeren van de rotte‟. Op Joelavond werd het „zwijn
81 Weiser; Jul; 1923; 16
82
Heðinn fór einn saman heim ór skógi jólaaftan ok fann trollkonu. Sú reið vargi ok hafði orma at taumum ok
bauð fylgð sína Heðni.
"Nei," sagði hann.
Hon sagði: "Þess skaltu gjalda at bragarfulli."
Um kveldit óru heitstrengingar. Var fram leiddr sónargöltr. Lögðu menn þar á hendr sínar ok strengðu menn
þá heit at bragarfulli. Heðinn strengði heit til Sváfu Eylimadóttur, unnustu Helga, bróður síns, ok iðraðisk svá
mjök, at hann gekk á braut villistígu suðr á lönd ok fann Helga bróður sinn.