De Situatie Homeopathie | MA Thesis J.T.H.J. Dekkers - NVKH

Dit onderzoek gebruikt de Comparative Method, in het Nederlands vrij te vertalen als de
vergelijkende methode. De Comparative Method is een onderzoeksmethode die succesvol is
toegepast in kwantitatieve economische en sociologische onderzoeken. De overdracht van deze
methode naar de geschiedkundige gemeenschap is begonnen in de Verenigde Staten. 42 De
toepassing van de Comparative Method op kwalitatief, historisch onderzoek is, hoewel
controversieel, valide gebleken, en dit onderzoek hoopt daar ook een voorbeeld van te zijn.
Binnen de Comparative Method zijn er verschillende submethoden. De methode die ik
toepas is de ‘Booleaanse Algebra methode’. Deze methode wekt de laatste jaren steeds meer
interesse in de wetenschappelijke gemeenschap van historici en sociologen als een manier om
relatief relevante en waardevolle algebraïsche vergelijkingen tussen gemeenschappen te maken,
ongeacht de exacte focus van een bepaald onderzoek. Het staat erom bekend om complex materiaal
terug te brengen tot niet-complexe nullen en enen. Deze Booleaanse methode is in deze scriptie
reeds toegepast om het populariteitsniveau van homeopathie in de vier landen vast te stellen. In
tegenstelling tot orthodoxe historici, die geschiedenis onderzoeken en uitkomsten formuleren in de
conclusie, stellen vergelijkende historici van te voren de uitkomst vast en gebruiken die als focus voor
het onderzoek. Vervolgens worden potentiële oorzaken voor de uitkomst geanalyseerd. In de
conclusie is het niet het resultaat dat aandacht krijgt, maar causaliteit.
Het kan dus gezegd worden dat onderzoekers die de vergelijkende methode toepassen,
inclusief de Booleaanse methodologie, niet zozeer geïnteresseerd zijn in de uitkomst; het gaat hen
om de causale processen die tot de uitkomst leiden. Het was zeer interessant om het huidige
populariteitsniveau van homeopathie te bepalen in India, het Verenigd Koninkrijk, de VS en
Nederland, maar ik ben het eens met de vergelijkende methodologen: het is nog interessanter om
erachter te komen welke mogelijke factoren het meest invloedrijk zijn voor het proces dat de
populariteitsniveaus heeft bepaald. 43
Omdat de populariteit van homeopathie in de vier landen reeds is vastgesteld, is het tijd om
de Booleaanse methode een horde verder te nemen: de tijd is aangebroken om de oorzaken, of in
methodologische termen, de variabelen te determineren.
Variabelen: De gekozen potentiële factoren
Er zijn ontelbare factoren die van invloed zijn op de populariteit van homeopathie. Om valide
vergelijkingen te maken tussen de landen, moesten alleen de belangrijkste factoren geselecteerd en
gegroepeerd worden. Dit proces van categorisering van de factoren was vermoeiend en complex,
maar na veel wijzigingen en aanpassingen, zijn er vijf potentiële variabelen geïdentificeerd.
Variabelen zijn dus sets van factoren, samen genomen op basis van hun overeenkomst. Met andere
woorden, variabelen zijn gecategoriseerde potentiële oorzaken, omdat het nog bewezen moet
worden in welke mate ze hebben bijgedragen aan de uitkomst.
De eerst variabele richt zich volledig op de vroege geschiedenis van homeopathie in elk land
(19 e eeuw en vroege 20 e eeuw): het richt zich op de introductie van homeopathie, de oprichters en
de diaspora. De andere vier variabelen richten zich voornamelijk op de meer recente geschiedenis
(20 e eeuw): de huidige situatie en ontwikkelingen. Ze kunnen echter ook nog oudere historische
ontwikkelingen meenemen.
Zoals eerder aangegeven werd homeopathie belangrijker na 1970 als onderdeel van een
wereldwijde herleving van complementaire en alternatieve geneeswijzen. Er is weinig gedaan om
homeopathie populairder te maken tussen 1920-1970, een periode die bestempeld kan worden als
het ‘lege tijdperk van homeopathie’. Er kan dus a-priori aangenomen worden dat er meer
42 Voor meer informatie, zie: Charles C. Ragin, The Comparative Method – Moving beyond qualitative and quantitative strategies, University
of California Press (Berkeley and Los Angeles 1987) and James Mahoney and Dietrich Rueschemeyer (Ed.), Comparative Historical Analysis
in the Social Sciences, Cambridge University Press (New York 2003)
43 Omdat ik echter opgeleid ben als orthodoxe historicus, voelde ik me gevangen tussen de textuele historische aanpak en de
methodologische criteria. Ik wilde zeker weten dat relevante vergelijkingen gemaakt konden worden tussen landen, maar ik wilde ook niet
te analytisch worden. Daarom kost het tijd, moeite en toewijding om de vergelijkende methode te omarmen, maar het bleek het waard te
zijn.
16