De Situatie Homeopathie | MA Thesis J.T.H.J. Dekkers - NVKH

Voorwoord en dankwoord
Waarom is homeopathie vandaag de dag populair in sommige landen, maar minder populair
in andere landen? Deze vraag, die centraal staat in dit onderzoek, greep mij vanaf het begin aan en
liet mij niet meer los. Was het de cultuur, de geschiedenis, de tradities van een land die ervoor
zorgden dat homeopathie populair of juist niet werd, of speelden andere factoren een beslissende
rol? Toen de mogelijkheid zich aandeed om een onderwerp voor mijn MA scriptie te kiezen, was het
deze vraag, deze interesse, die ik wilde uitzoeken.
Ik kwam er al snel achter dat er niet veel onderzoek is gedaan naar de geschiedenis van
homeopathie, zeker niet naar oorzaken van populariteit en impopulariteit. Aan de ene kant leek het
een grote en ook moeilijke uitdaging om een van de weinige ontdekkingsreizigers te zijn op dit
gebied, aan de andere kant werkte die gedachte ook zeer motiverend. Wat brengt immers meer
voldoening dan een wetenschappelijke bijdrage te leveren aan een onderwerp dat door zijn enorme
groei zeer interessant maar grotendeels onverkend is? Door de groei is de vraag welke factoren
hebben bijgedragen of afgedaan aan de populariteit van homeopathie in bepaalde landen de laatste
decennia steeds belangrijker geworden. Het is de huidige, existentiële situatie die om een verklaring
vraagt. Hoe trots ik ook ben om de eerste te zijn die een diepgaand en onderbouwd antwoord
formuleert, ik realiseer me ook dat dit pionierswerk, in combinatie met een vrij unieke methode, veel
vragen, onvolledigheden en kritiek met zich mee kan brengen. En dat stemt mij juist tevreden. Als
deze thesis een academisch, of in ieder geval een bepaalde vorm van debat teweeg kan brengen
tussen historici, sociologen of mensen binnen homeopathie of reguliere geneeskunde, dan heeft
deze thesis zijn doel meer dan voorbij gestreefd.
Deze thesis is het resultaat van het werk van vele mensen, niet alleen de auteur. Natuurlijk,
het idee was van mij, evenals de opzet, maar zonder de inspiratie en hulp van een hoop mensen was
het veel moeilijker voor mij geweest om de juiste bronnen te vinden en toegang te krijgen tot de
juiste gegevens. Ten eerste is professor Maarten Prak methodologisch een grote inspiratie voor me
geweest. Hij is de ontwikkelaar van het MA programma Comparative History. Zonder dit initiatief
zouden veel studenten (inclusief mijzelf) niet in aanraking gekomen zijn met deze vruchtbare en
interessante onderzoeksmethode. Naast de individuele gesprekken die ik de laatste maanden met
hem voerde , organiseerde Professor Prak ook regelmatig bijeenkomsten voor alle Masterstudenten:
boeiende discussies en uitwisselingen tussen alle deelnemers waren het gevolg. Meteen vanaf het
begin was Professor Prak zeer enthousiast over mijn onderzoeksonderwerp en later ook over mijn
voortgang. Ten tweede wil ik mijn directe begeleider, Fia Dieteren, bedanken, alsmede mijn cobegeleider
Joost Vijselaar. Zij hebben vanaf het begin van mijn onderzoek mij de juiste wegen
getoond en kritische feedback gegeven, alsmede me geadviseerd over mogelijke literatuur en mijn
voortgang bijgehouden terwijl ze me de vrijheid gaven om mijn eigen weg te vinden voor dit
onderzoek. Fia verdient verdere erkenning voor het grondig doorlezen en corrigeren van
verschillende versies van deze scriptie. Haar commentaar was van onmisbaar belang voor de
ontwikkeling van mijn gedachten in het bijzonder en de scriptie in het geheel. Een geweldige
samenwerking ontwikkelde zich, waar ik met plezier aan terugdenk.
Er zijn vele andere personen die ik ook graag wil noemen. In april bezocht ik de Robert Bosch
Stiftung in Stuttgart, een onderzoeksinstituut beroemd om de veelheid aan beschikbare bronnen
over homeopathie. Veel dank gaan met name naar Professor Martin Dinges, adjunt-directeur van het
Institute for the History of Medicine van de Robert Bosch Stiftung Stuttgart en beroemd onderzoeker
naar de geschiedenis van homeopathie en reguliere geneeskunde. Vanaf het eerste moment dat ik
hem om hulp vroeg voor mijn onderzoek, was hij positief en ontving me met open armen. Hij hielp
me tijdens mijn bezoek en we hebben die dagen uren gesproken over mijn onderzoek. De Stiftung is
een heerlijk en charmant instituut met zeer behulpzame en vindingrijke personen en ik moet
toegeven dat ik de meeste vorderingen heb gemaakt tijdens mijn bezoek daar. Later nam Professor
Dinges zelfs de tijd om mijn thesis door te nemen. Ik was zeer blij dat de beroemdste expert wat
4