Duurzame Melkveehouderij - Kop in 't Zand - Spade

N-mineraal en nitraat in het grondwater
Te veel nitraat in het grondwater is een belangrijke aanleiding
voor het aangescherpte mestbeleid. Dit nitraat is schadelijk
voor de gezondheid en dient dus uit het opgepompte
grondwater te worden verwijderd alvorens dit als drinkwater
kan dienen. De forse bemesting van jaren geleden zorgde
voor uitspoeling van stikstof naar het diepere grondwater. Om
deze reden is er een maximum gesteld aan de hoeveelheid te
gebruiken drijf- en kunstmest op landbouwgrond. De mate
van stikstofuitspoeling hangt mede af van de hoeveelheid
stikstof die in het najaar nog in de grond zit. Vooral dan stopt
de plant met het opnemen van stikstof en kan de nog aanwezige
stikstof in de grond gemakkelijk uitspoelen. Streef bij de
bemesting dus naar een zo klein mogelijke voorraad stikstof
aan het eind van het seizoen.
Uit het project is gebleken dat dit op grasland makkelijker
is te realiseren dan op maïsland. Maïs stopt al in augustus
met het opnemen van stikstof, terwijl gras stikstof opneemt
zolang het groeit. De problematiek van stikstofuitspoeling ligt
dus met name op de maïspercelen. De gegevens in de tabel
geven een indruk van de bodemvoorraad stikstof in de herfst,
die projectdeelnemers gedurende de projectperiode van een
aantal percelen hebben laten bepalen.
Na de oogst van de maïs heeft dit gekiemde gras
al een grote voorsprong als stikstofvanggewas en
groenbemester.
Stikstofvoorraad in de herfst op gras en maïs
N-mineraal Grasland Maïsland 70% grasland
2007 t/m 2010 30% maïsland
Aantal 147 93
Gemiddelde 31 67 42
Spreiding Max. 142 256
Min. 6 18
Er is een aantal structurele oorzaken aan te wijzen voor de
hoge uitkomsten. Daarnaast zijn er ook maatregelen te nemen
die tot gevolg hebben dat de N-mineraaluitkomsten lager en
dus acceptabel zijn. In de volgende tabel zijn deze oorzaken
en maatregelen naast elkaar gezet.
Oorzaken en beïnvloeding van nitraat in de grond
Oorzaken hoog
(> 60 kg N-voorraad
per ha)
Gescheurd grasland
Royale bemesting op grond met
hoog organischestofgehalte
Te weinig grasoogst in het najaar
Veel bloten
Matige of te late groenbemester
Late drijfmestgift op lage grond
(eind augustus)
Lage opbrengst met royale
bemesting
De uitdaging ligt dus vooral in het terugdringen van het
stikstofverlies op maïsland. Beperken van het gebruik van
grotere hoeveelheden drijfmest op maïs (> 45 m 3 per ha) en
eventueel wat meer de nadruk op rijenbemesting en gebruik
van snelle stikstofmeststoffen kan daarbij helpen. Niettemin
blijft maïs een gewas waarbij een hoge stikstofeffi ciëntie op
perceelniveau lastig haalbaar is.
TIP!
Maatregelen laag
(< 40 kg N-voorraad
per ha)
Op tijd stoppen met bemesting
Veel maaien, vooral in het najaar
Matige mestgift op maïsland
(< 40 m3 per ha)
Effectieve groenbemester
Hoge opbrengst met een
normale bemesting
Onbemest land
• Een goede onkruidbestrijding begint met het
inventariseren van de probleempercelen of
probleemplekken. Door op deze plekken een
aanvullende bewerking uit te voeren hoef je
niet voor alle percelen een hogere dosering
aan te houden.
27