Duurzame Melkveehouderij - Kop in 't Zand - Spade

TIP!
Broeikasgassen
In totaal draagt de melkveehouderij voor circa 5% bij aan
de totale broeikasgasuitstoot, waarvan 50% in de vorm van
methaan, 20% in de vorm van lachgas en 30% in de vorm
van kooldioxide. In de afgelopen jaren is de uitstoot door de
melkveehouderij al met zo’n 18% verminderd door de melkquotering,
het aangescherpte mestbeleid en een effi ciëntere
bedrijfsvoering. De vraag is hoe de uitstoot van broeikasgassen
nog verder kan worden verlaagd.
Droogstaande koeien Beweiding
Methaan
Methaan komt voor een groot deel vrij bij het afbraakproces
in de pens en verlaat de koe via oprispingen. Het is een van
de afbraakproducten van ruwe celstof die vooral voorkomt in
producten als gras en maïs. Een oplossing zou kunnen zijn
om meer krachtvoer te gaan voeren ten koste van ruwvoer,
maar dat lijkt tegenstrijdig met de duurzaamheidsgedachte.
Daarnaast komt methaan vrij bij de opslag van mest. Met
minder dieren het quotum vol melken lijkt vooralsnog de
meest effectieve en economisch meest interessante oplossing
om de methaanuitstoot terug te dringen.
Lachgas
Bij het omzetten van verschillende stikstofvormen in de
bodem komt lachgas vrij. Vooral het scheuren van grasland
veroorzaakt een verhoogde emissie van lachgas door de
grote hoeveelheid organische stof die wordt afgebroken. Een
minimale omzetting van grasland is voor dit broeikasgas de
beste maatregel.
Als herinzaai onvermijdbaar is, kan door frezen de
stikstof het best worden benut.
Mestvergisting is een mogelijkheid
om een broeikasgas als methaan
zinvol te benutten.
Kooldioxide
Kooldioxide komt met name vrij bij het gebruik van brandstof
en elektriciteit. Energiebesparing en de toepassing van
duurzame energie beperkt de uitstoot. Voor het produceren en
vervoeren van met name krachtvoer en kunstmest zijn grote
hoeveelheden energie nodig. Het gebruik van deze zogenoemde
indirecte energie moet voor een eerlijke benadering worden
meegenomen in de totaalsom aan uitstoot. Het beperken van
het krachtvoer- en kunstmestgebruik draagt in belangrijke
mate bij aan de beperking van de uitstoot van kooldioxide op
een melkveebedrijf.
In het project hebben de deelnemers de broeikasgasuitstoot
van hun bedrijven laten berekenen. Ook is berekend hoe de
uitstoot verandert na het nemen van een aantal managementmaatregelen
in het bedrijf. De gegevens in de tabel laten zien
wat het effect per maatregel is op de arbeidsopbrengst en op
de uitstoot van broeikasgassen.
Effect van diverse maatregelen op arbeidsopbrengst
en broeikasgasuitstoot
Maatregel Arbeidsopbrengst Uitstoot CO 2 eq.
Lager N-niveau (- 50 kg) -/0 ++
Minder jongvee + ++
Lagere veevervanging + ++
Hogere levensproductie + +
Hogere melkproductie - -/+
Ruweiwit 170 naar 150 0 +
Betere graskuil + +
Minder snijmaïs -- --
Voorkoeler / warmtepomp 0/+ +
Doorzaai i.p.v. herinzaai 0/+ +
Opstallen -- +
+ betekent een gunstig effect: bij arbeidsopbrengst dus een hoger
inkomen, bij uitstoot een lagere uitstoot.
29