Safe Sex Comedy Show - GGD Amsterdam

Evaluatie onderzoek SSCS | Conclusie, discussie en aanbevelingen
32
Het is in het onderliggende onderzoek niet gelukt om het effect van SSCS op belangrijke (intermediaire)
determinanten van condoomgebruik en testgedrag aan te tonen. Wel is er een lichte positieve trend ten
gunste van de experimentele groep te zien bij de sociale norm, risicoperceptie en attitude ten aanzien
van SOA testen en de intentie tot het uitvoeren van een SOA test. Bij de lange termijn meting was er
ook een positieve trend te zien in het SOA testgedrag. Dat er geen verschillen konden worden
aangetoond werd waarschijnlijk veroorzaakt door de lage power. De lage respons werd mogelijk
veroorzaakt door de lengte van de vragenlijst, de herhalingscomponent van vergelijkbare vragen, het
onderwerp zelf (intieme vragen over seks, condoomgebruik, zwangerschap etc.), de manier van
uitvragen van determinanten van risicogedrag en met een zekere onderzoeksmoeheid aan de kant van
de bezoekers (na een voor- en een tussenmeting ook nog een nameting). Een andere reden waarom we
geen effect konden aantonen, werd mogelijk veroorzaakt doordat de experimentele- en controlegroep
op de voormeting van elkaar verschilden. Daarnaast vertoonden ze minder seksueel risicogedrag
waardoor er in de experimentele groep dus ook minder te verbeteren was voor wat betreft
(determinanten van) seksueel risicogedrag.
Een methodologische kanttekeningen bij de effectevaluatie is dat we waarschijnlijk te maken hebben
met een selectieve groep jongeren binnen de Urban Lifestyle Scene die naar de show komen en / of de
vragenlijst hebben ingevuld. Het is bijvoorbeeld zo dat er veel meisjes naar de show komen en de
vragenlijsten invullen, terwijl er twee keer zoveel jongens als meisjes zijn aangeschreven. Daarnaast heeft
de soort vragenlijst (online of op papier) en de plek van het invullen van de vragenlijst (op locatie of
thuis) mogelijk invloed gehad op de uitkomsten van het onderzoek. Zo kan het zijn dat jongeren die
alleen achter hun pc de vragenlijst invulden meer waarheidsgetrouwe antwoorden gaven dan de
jongeren die de vragenlijst op locatie invulden.
De Urban Lifestyle Scene bestaat uit een groep multiculturele jongeren die vergeleken met andere
studies op jongere leeftijd seksuele contacten hebben en een vergelijkbaar seksueel risicogedrag
vertonen. Onder alle jongeren die een voormeting voor ons onderzoek hebben ingevuld (n=1306)
bevinden zich veel Surinamers (23%), jongeren uit het Caribische gebied (16%) en waarschijnlijk derde
generatie allochtonen. De jongeren blijken eerder seksuele contacten te hebben en hebben daarbij
vaker meerdere partners dan de jongeren uit andere onderzoeken. Zo vindt van De Graaf et al. (2005),
dat 43% van de 15 tot 18 jarigen seksuele contacten heeft en in ons onderzoek is dat 79%. Ook de
oudere jongeren uit ons onderzoek hebben meer seksuele contacten (18 tot 21 jarigen en 21-25 jarigen).
Overeenkomstig met het onderzoek van De Graaf et al. (2005), vinden wij dat jongens in de jongste
leeftijdsgroepen (15-21 jaar) eerder seksuele contacten hebben dan meisjes. Daarnaast vertoont 62% van
de jongeren uit ons onderzoek het half jaar voor het invullen van de vragenlijst seksueel risicogedrag
(63% meisjes en 62% jongens). In het onderzoek ‘Seks onder je 25e’ vertonen de deelnemers tussen de
12 en 25 jaar meer seksueel risicogedrag (79% meisjes en 67% jongens) [De Graaf et al., 2005]. Terwijl wij
juist weer meer seksueel risicogedrag vinden onder jongeren met meer dan één partner dan in het
onderzoek ‘Seksuele gezondheid in Nederland 2009’ [Kedde et al., 2009]. Vergelijkbaar met andere
recente landelijke onderzoeken onder jongeren tussen de 15 en 34, vinden we dat meisjes vaker
seksueel risicogedrag vertonen dan jongens [Kedde, 2009, De Graaf et al., 2005, Kuyper et al., 2006].
Kuyper et al. (2006), geeft als mogelijke verklaring dat vrouwen de risico’s van onveilige seks hoger
inschatten dan mannen, waardoor ze zich de seksuele contacten zonder condoomgebruik beter kunnen
herinneren.
Hierbij moet opgemerkt worden dat wij mogelijk een overschatting van het seksueel risicogedrag onder
de jongeren uit onze doelgroep vinden omdat wij geen onderscheid konden maken tussen vaste en losse
partners. Wij hebben de jongeren met een vaste partner die niet altijd een condoom hebben gebruikte
tot de laag seksueel risicogeroep gerekend. Het kan zijn dat het hier gaat om een vaste relatie tussen
jongeren die beide nooit eerder seks hebben gehad of die een SOA test hebben uitgevoerd. Ook wordt
in de meeste (recente) onderzoeken gevraagd naar het condoomgebruik bij de laatste partner terwijl wij
vragen naar het condoomgebruik in het afgelopen half jaar. Dit kan de vergelijkbaarheid van onze
onderzoekspopulatie met andere onderzoeken verstoren.
Vergeleken met andere studies is het aantal jongeren wat het half jaar voor het invullen van de vragenlijst
een SOA test heeft uitgevoerd in ons onderzoek hoog [Gras et al., 2001, De Graaf et al., 2005]. In onze
totale onderzoekspopulatie heeft 31% van de meisjes en 19% van de jongens een SOA test uitgevoerd
en kijken we alleen naar de jongeren die seksuele contacten hebben gehad dan vinden wij percentages