Download de route (pdf ) - Open Monumentendag Heerlen

More documents

Recommendations

Info

Sporen van het mijnverleden – bezienswaardigheden op de route 1. Cultuurcluster ‘Gen Coel’… 1. Gen Coel - Groeët Genhei Een markante herinnering aan het mijnverleden is het nieuwe cultuurcluster ‘Gen Coel’ van Heerlerheide. De architect, Bart Wauben uit Geleen, heeft het representatieve glazen gebouw de vorm van een Van Iterson-koeltoren gegeven. Het cultuurcluster bestaat uit het Corneliushuis (met zalen en podium/gemeenschapshuis), het Grand Café, de stadsdeelwinkel van de gemeente Heerlen en het filiaal Heerlerheide van de Openbare Bibliotheek Heerlen. Het cultuurcluster heeft met het verwarming- en koelingsysteem van het Mijnwaterproject een internationale primeur. Op de bovenste etage in de koeltoren is een energiecentrale waar het mijnwater uit de voormalige Oranje Nassaumijn III omhoog wordt gepompt en van waaruit het warme en koude water via resp. rode en blauwe buizen wordt verspreid. Bij de cultuurcluster zijn de Plusmarkt, 6 andere winkels, 50 woningen en een ondergrondse parkeergarage voor ongeveer 270 auto’s gerealiseerd. 2. Opzichters/ingenieurswoningen – Ganzeweide 31-41 Voor opzichters en mijningenieurs bouwden de Oranje Nassaumijnen woningen met meer luxe en leefruimte. Bij de ingenieurswoningen waren zelfs aparte ingangen voor dienstboden. De woningen aan de Ganzeweide zijn gebouwd in opdracht van het bouwbureau van de Oranje Nassaumijnen, dat de woningen ontwierp naar het idee van de mijnwerkerswoningen in Lotharingen. Ze zijn kort na de aanleg van de Oranje Nassau III gebouwd in de periode 1912-1923: 1 ingenieurswoning (inmiddels gesloopt), 2 adjunct-opzichterwoningen (1920), 4 opzichterswoningen (1914) en 4 beambtenwoningen (1914). Ze zijn een ontwerp van architect A. Lugten. 3. Droomkasteel- Ganzeweide 113-115 Droomkasteel ‘Fantastico’ is het eerste attractiepark van Heerlen. Bovengronds mijnwerker N. Schoonbroodt zei in 1954 het mijnbedrijf vaarwel om met de ervaring opgedaan in het mijnbedrijf als zelfstandig schilder te gaan werken en zich te kunnen wijden aan zijn hobby, het maken van tuinfiguren. Al in de jaren zestig was de vraag zo groot dat hij aan de Ganzeweide een winkel begon in zelfgemaakte fonteinen en tuinkabouters. De tuin werd steeds meer volgebouwd met bouwwerkjes die als entourage en etalage voor de beelden fungeerde en steeds meer op een echt kasteel gingen lijken. De kosten waren echter zo hoog dat men gedwongen Van Iterson koeltorens 2. Ganzeweide 3. Droomkasteel … dezelfde plek rond 1933.
werd entreegeld te vragen. Zo werd het Droomkasteel geboren, dat op 27 mei 1966 zijn poorten opende voor het publiek. Bij de ingang staat een levensgrote olifant (15.000 kilo zwaar), waker over de duizenden beelden uit de sprookjeswereld. De 21 meter hoge uitkijktoren van het kasteel geeft een prachtig uitzicht op de omgeving. Het was zo’n succes dat het een echt bedrijf werd, een galerie voor tuinfiguren en een attractiepark, dat jaarlijks volle bussen aan bezoekers trok. Zijn zoon werkte mee in het bedrijf en zette het na het overlijden van zijn vader voort. Momenteel is het attractiepark gesloten door ziekte van de eigenaar. Het wacht op een nieuwe eigenaar om de zaak weer open te stellen. 4. Voormalig terrein Staatsmijn Emma – Emmaweg (links en rechts) Links en rechts van de weg ligt het voormalige mijnterrein van de Staatsmijn Emma. In 1904 liet de regering een aantal proefboringen uitvoeren om na te gaan of het zin had ‘Op de Kroeselen’ of bij de ‘Heisterberg’ een tweede Staatsmijn te vestigen. En jawel: de boringen voldeden aan de verwachtingen, zodat in 1906 werd besloten de steenkoollagen in het agrarische noorden van de gemeente Hoensbroek te gaan exploiteren. Weldra gonsde het er van de bedrijvigheid. Tussen 1908 en 1911 verrees de Staatsmijn Emma op Heerlens grondgebied, vernoemd naar de moeder van de toenmalige koningin Wilhelmina. Ook werd een spoorlijn aangelegd voor de afvoer van het zwarte goud; een spoorlijn die werd doorgetrokken naar de derde staatsmijn (de Staatsmijn Hendrik), die in Brunssum-Rumpen werd gevestigd en die tegelijk de scheiding markeerde tussen de nieuwe mijnzetel en de in rap tempo door Staatsmijnen gebouwde mijnwerkerskolonie. De steenkolenmijn was in bedrijf van 1911 tot 1973. De Emma was de op een na grootste mijn van Nederland. Het ondergrondse gebied besloeg een oppervlakte van 7.235 hectare. Op het hoogtepunt werkten er 10.000 mensen in de mijn, waarvan 6.000 ondergronds. Het voormalige mijnterrein is vandaag de dag een moderne woonbuurt, gelegen tussen een park aan de oostzijde en het verzorgingshuis Emmastaete aan de westzijde. Aan de rand van het park is bij de Wenckebachstraat een deel van de muur die het mijn terrein aan de kant van de woonbuurt begrensde bewaard. In het park (tegenover het tankstation; te zien verderop op weg naar 9.) liggen nog betondelen die herinneren aan de gigantische bouwsels van de mijn. Tussen 1983 en 1993 gingen de gebouwen van de mijn tegen de vlakte. Dankzij particulier initiatief is de gevelsteen met de tekst ‘Staatsmijn Emma anno 1911’ bewaard gebleven. Vanaf het begin van de weg zijn glimpen op te vangen van de steenbergen van de Oranje Nassau IV (Heksenberg) en Staatsmijn Wilhelmina met nu de skibaan van Snowworld. 5. Staatsmijnenbuurt Treebeek – Spoorstraat – Uranusstraat – Pleinstraat en later Treebeekstraat, Wenckebachstraat. Treebeek is een plaats waar nog tot zo’n honderd jaar geleden het vee graasde, boeren zaaiden en oogsten en de graaf De Marchant et d’Ansembourg uit Amstenrade zijn ‘speelveld voor hazen’, zijn jachtgebied, had. De wandelaar kon in stilte genieten van het natuurschoon en de imposante vergezichten. Bij gebrek aan verharde wegen moest hij stevige schoenen aantrekken. De vestiging van de 4. Staatsmijn Emma 5. Staatsmijnbuurt Treebeek
Page 1 and 2: 13|9 14|9 2008 Een cultuurhistorisc
Page 3 and 4: die als volgt begon: “Een land da
Page 5 and 6: Treebeekplein Treebeek te baseren o
Page 7: De laatste kolen gedolven op 31-12-
Page 11 and 12: 9. Mijnwerkerswoningen - Treebeekst
Page 13 and 14: 19. Mijnwaterproject - Kettingschaa
Page 15 and 16: Routebeschrijving ‘MijnSporen’

Download de route (pdf ) - Open Monumentendag Heerlen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?