Casemanagement (pdf) - In voor zorg!

2. Achtergrond en ontwikkeling
Casemanagement is aan het eind van de jaren zeventig in de
Verenigde Staten ontstaan als een specifieke behandel- en
begeleidingsvorm van chronisch psychiatrische patiënten.
Deze ontwikkeling moet worden gezien tegen de achtergrond
van de toenmalige dehospitalisatie die de overheid voorstond.
Casemanagement werd gezien als substitutie voor het
langdurig opnemen van patiënten.
Basisfuncties van dit casemanagement waren: systematische
diagnostiek en inschatting van de zorgbehoeften, de vaststelling
van een samenhangend en volledig hulpverleningsplan,
het regelen van de benodigde hulpverlening, het
bewaken van de geleverde hulpverlening en de evaluatie
daarvan en aangeven van het vervolg 4 .
Ook in Nederland zijn in het kielzog van de modernisering en
de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg
(GGZ) vormen van casemanagement ontstaan 5 . Maar ook in
andere zorgvormen is sprake van een dergelijke ontwikkeling.
Er zijn voorbeelden van casemanagement bij dementiezorg,
zorg voor chronisch zieken, jeugdzorg, palliatieve zorg,
verslaafdenzorg en allerlei andere zorgvormen.
De toename van de behoefte aan een dergelijke functie komt
voort uit de volgende maatschappelijke ontwikkelingen:
• Extramuralisering van complexere zorg;
• Toename van chronische zieken (vergrijzing);
• Een versnipperd zorgaanbod;
• Toename van de autonomie van verzekerden;
• Verminderde kracht van het eigen netwerk
(mantelzorg).
De problemen van chronisch zieken hebben vaak niet alleen
betrekking op de gezondheidszorg, maar ook op andere
levensgebieden. Zeker als er sprake is van comorbiditeit.
Het is dan onvermijdelijk dat verschillende instanties en
hulpverleners samen moeten werken. De paradox is, dat
naarmate het eigen regelvermogen van verzekerden afneemt,
de noodzaak van coördinatie meestal toeneemt. De vraag is
hoe een afgestemde zorgverlening is te organiseren, wie dat
zou moeten doen, en hoe. En niet in de laatste plaats wie dat
betaalt.
4
van der Velden en Hassing, Casemanagement: een functionele organisatievorm van de zorg voor
de chronische patiënt, Tijdschrift voor Psychiatrie 35 (1993) 7:
5
Wolf J cs Casemanagement voor langdurig verslaafden met meervoudige problemen, GGZ-N, J.
juli 2002
Uitspraken www.cvz.nl – 2010049984 (2011038092)
3