25.09.2013 Views

Ontwikkeling meetinstrument klantervaringen zorg op ... - In voor zorg!

Ontwikkeling meetinstrument klantervaringen zorg op ... - In voor zorg!

Ontwikkeling meetinstrument klantervaringen zorg op ... - In voor zorg!

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Zorg <strong>op</strong> Afstand<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong><br />

<strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

1


Zorg <strong>op</strong> Afstand<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong><br />

<strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

3


Colofon<br />

Publicatie<br />

Zorg <strong>op</strong> Afstand, <strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

Den Haag, juni 2010<br />

Tekst:<br />

NPCF en ARGO Rijksuniversiteit Groningen<br />

Samenstelling<br />

Dit is een uitgave van Nictiz in samenwerking met de NPCF, ActiZ, GGZ Nederland, V&VN en VGN.<br />

Nictiz<br />

Postbus 19121<br />

2500 CC Den Haag<br />

Oude Middenweg 55<br />

2491 AC Den Haag<br />

T 070 317 34 50<br />

F 070 320 74 37<br />

E info@nictiz.nl<br />

I www.nictiz.nl<br />

© Niets van deze uitgave mag <strong>op</strong> enigerlei wijze vermenigvuldigd, <strong>op</strong>genomen in een<br />

geautomatiseerd gegevensbestand, en/of <strong>op</strong>enbaar worden gemaakt zonder <strong>voor</strong>afgaande<br />

schriftelijke toezegging van de uitgever en zonder bronvermelding.<br />

4


<strong>In</strong>houd<br />

1 Managementsamenvatting 6<br />

2 Eindrapportage ARGO Rijksuniversiteit Groningen<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand 8<br />

5


1. Management Samenvatting<br />

Eindrapportage <strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

<strong>In</strong> januari 2009 is het project Zorg <strong>op</strong> Afstand gestart. Dit project wordt door Nictiz<br />

gecoördineerd en in samenwerking met de NPCF, ActiZ, VGN, GGZ Nederland en V&VN<br />

uitgevoerd. Het project lo<strong>op</strong>t tot juli 2010. Het project Zorg <strong>op</strong> Afstand betreft een<br />

<strong>voor</strong>onderzoek, waarin de bestaande situatie van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand wordt<br />

geïnventariseerd en de behoeften van het veld in kaart worden gebracht. De uitkomsten<br />

zijn input <strong>voor</strong> vervolgactiviteiten van Nictiz en haar samenwerkingspartners.<br />

De NPCF voert het deelproject „<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong><br />

afstand‟ uit. Het betreft een inventarisatie van gebruikerswensen en -criteria van<br />

<strong>zorg</strong>consumenten met betrekking tot beeldscherm<strong>zorg</strong> ofwel screen-to-screen <strong>zorg</strong>. De<br />

hier<strong>voor</strong> genoemde organisaties, vertegenwoordigd in de Project Advies Commissie (PAC)<br />

Zorg <strong>op</strong> Afstand, hebben de totstandkoming van dit rapport begeleid.<br />

ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV is door de NPCF gevraagd door middel van een<br />

ontwikkelingstraject een <strong>meetinstrument</strong> om <strong>klantervaringen</strong> <strong>voor</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand te<br />

ontwikkelen.<br />

Aan de hand van deze gebruikerswensen en -criteria is een instrument <strong>voor</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong><br />

afstand ontwikkeld waarmee de <strong>klantervaringen</strong> met screen-to-screen <strong>zorg</strong> kunnen<br />

worden gemeten. <strong>In</strong> het vervolg van het project kan dit instrument bij verschillende<br />

praktijken van screen-to-screen <strong>zorg</strong> worden ingezet om te meten of de <strong>zorg</strong> aansluit <strong>op</strong><br />

de behoeften van de patiënt.<br />

<strong>In</strong> 2009 is een aantal producten gerealiseerd:<br />

- Er zijn kwaliteitscriteria <strong>voor</strong> beeldscherm<strong>zorg</strong> vanuit het cliëntperspectief<br />

ontwikkeld;<br />

- De vragenlijst „meten van <strong>klantervaringen</strong> met beeldscherm<strong>zorg</strong>‟ is ontwikkeld;<br />

Vervolgens is er een pilot uitgevoerd in de periode januari 2010 – mei 2010 bij ZuidZorg.<br />

<strong>In</strong> deze pilot is het kwaliteits<strong>meetinstrument</strong> toegepast.<br />

De belangrijkste conclusies en aanbevelingen door ARGO Rijksuniversiteit<br />

Groningen<br />

De conclusie van ARGO is dat met dit project een basis is gelegd <strong>voor</strong> het<br />

<strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand. <strong>In</strong> de praktijk blijkt dat veel aanbieders<br />

nog in een beginstadium zitten met de invoering van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand en nog niet<br />

beschikken over <strong>klantervaringen</strong>. Dit is een belangrijke reden geweest dat het niet<br />

mogelijk was in 2009 om de methodiek bij verschillende aanbieders en met diverse<br />

vormen van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand uit te proberen.<br />

De ervaringen die zijn <strong>op</strong>gedaan bij ZuidZorg zijn zo positief dat ARGO van mening is dat<br />

deze basis verdere verspreiding verdient. Door andere aanbieders van beeldscherm<strong>zorg</strong><br />

kan de methode meteen worden toegepast.<br />

Op basis van de ervaringen die zijn <strong>op</strong>gedaan in de pilot bij Zuid<strong>zorg</strong> trekt ARGO<br />

Rijksuniversiteit Groningen de volgende conclusies en aanbevelingen met betrekking tot<br />

het <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand:<br />

6


- De ontwikkelde methodiek levert een bijdrage aan kwaliteitsverbetering vanuit<br />

cliëntperspectief van beeldscherm<strong>zorg</strong>.<br />

- Onderdelen van het kwaliteitsverbetertraject moeten verder ontwikkeld worden. Dit<br />

betreft met name de vragenlijst om ervaringen van cliënten te meten. Het geringe<br />

aantal respondenten maakt een betrouwbare statistische evaluatie moeilijk, zo niet<br />

onmogelijk.<br />

- De inbreng van mantel<strong>zorg</strong>ers in het cliëntenpanel was <strong>op</strong>merkelijk en belangrijk. Het<br />

verdient aanbeveling gerichter aandacht te besteden aan de werving van<br />

mantel<strong>zorg</strong>ers <strong>voor</strong> deelname aan het panel.<br />

- Als uitgangspunt in de ontwikkeling is geformuleerd dat de werkwijze aansluit <strong>op</strong> de<br />

NPCF-methode ACB (Apotheken door Cliënten Bekeken). De onderdelen kwantitatieve<br />

meting (vragenlijst), worksh<strong>op</strong> „Van meten naar verbeteren‟, cliëntenpanel en<br />

evaluatie zijn nauw verbonden aan deze inmiddels bij ruim 1000 apotheken<br />

uitgevoerde methodiek. De werkwijze is ook bij Zuid<strong>zorg</strong> als zeer prettig en<br />

waardevol ervaren. De werkwijze biedt concrete handvatten om de <strong>zorg</strong> te verbeteren<br />

<strong>op</strong> basis van ervaringen van cliënten.<br />

- Het verdient aanbeveling te onderzoeken of het kwaliteitsverbetertraject kan worden<br />

<strong>op</strong>genomen in de ActiZ Toolkit Zorg <strong>op</strong> Afstand.<br />

Wordt vervolgd<br />

De NPCF zal deze aanbevelingen <strong>op</strong>pakken. <strong>In</strong> de tweede helft van 2010 gaat de NPCF<br />

onderzoeken of aanbieders van beeldscherm<strong>zorg</strong> geïnteresseerd zijn in het gebruik van<br />

het <strong>meetinstrument</strong>. Ook wordt onderzocht of er mogelijkheden zijn het instrument door<br />

te ontwikkelen.<br />

Doorontwikkeling kan betrekking hebben <strong>op</strong> andere toepassingen, zoals telebewaking en<br />

–monitoring. Ook kan gekeken worden naar toepassing in andere sectoren van de<br />

gezondheids<strong>zorg</strong> zoals de GGZ of de gehandicapten<strong>zorg</strong>. Een belangrijk aandachtspunt<br />

<strong>voor</strong> vervolgtrajecten is het betrekken van de mantel<strong>zorg</strong>er bij het<br />

kwaliteitsverbetertraject.<br />

7


2. Eindrapportage ARGO Rijksuniversiteit Groningen<br />

Drs. B.P. te Velde<br />

Dr. C.P. van Linschoten<br />

Drs. P. Moorer<br />

Mei 2010<br />

ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV<br />

Eindrapportage<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong><br />

<strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

8


<strong>In</strong>houds<strong>op</strong>gave<br />

HOOFDSTUK 1. INLEIDING .................................................................................... 10<br />

1.1 Achtergrond ............................................................................................... 10<br />

1.2 Plan van Aanpak ............................................................................................. 10<br />

1.3 Uitvoering van het project: reikwijdte ................................................................ 10<br />

1.4 Zorg <strong>op</strong> afstand bij Zuid<strong>zorg</strong>: Viedome .............................................................. 11<br />

1.5 Leeswijzer ............................................................................................... 11<br />

HOOFDSTUK 2.UITVOERING MEETINSTRUMENT ZORG OP AFSTAND BIJ ZUIDZORG ..... 12<br />

2.1 <strong>In</strong>leiding ............................................................................................... 12<br />

2.2 Opstellen van kwaliteitscriteria ......................................................................... 12<br />

2.3 <strong>Ontwikkeling</strong> van de vragenlijst ........................................................................ 12<br />

2.4 Pilot ............................................................................................... 12<br />

HOOFDSTUK 3. STATISTISCHE EVALUATIE VRAGENLIJST CLIËNTEN ........................... 14<br />

3.1 <strong>In</strong>leiding ............................................................................................... 14<br />

3.2 Antwoordcategorieën ....................................................................................... 14<br />

3.3 Analyse <strong>op</strong> itemniveau ..................................................................................... 15<br />

3.4 Analyse <strong>op</strong> schaalniveau .................................................................................. 17<br />

3.4.1 Schaal Bedieningsgemak van het systeem ....................................................... 18<br />

3.4.2 Schaal Betrouwbaarheid van het systeem ........................................................ 18<br />

3.4.3 Schaal Bejegening – contact met de <strong>zorg</strong>centrale ............................................. 19<br />

3.4.4 Schaal Deskundigheid ................................................................................... 20<br />

3.4.5 Schaal Privacy, <strong>op</strong> gemak .............................................................................. 20<br />

3.4.6 Schaal <strong>In</strong>spraak ........................................................................................... 21<br />

3.4.7 Schaal Samenwerking ................................................................................... 21<br />

3.5 Conclusie ............................................................................................... 21<br />

HOOFDSTUK 4. EVALUATIE DOOR BETROKKENEN ZUIDZORG .................................... 23<br />

4.1 <strong>In</strong>leiding ............................................................................................... 23<br />

4.2 De projectgroep .............................................................................................. 23<br />

4.3 De vragenlijst en meting onder gebruikers ......................................................... 23<br />

4.4 De rapportage ............................................................................................... 23<br />

4.5 De worksh<strong>op</strong> „Van meten naar verbeteren‟ ......................................................... 24<br />

4.6 Cliëntenpanel ............................................................................................... 24<br />

4.7 Afsluitende bijeenkomst ................................................................................... 25<br />

HOOFDSTUK 5. EVALUATIE EN CONCLUSIE ............................................................. 26<br />

5.1 Evaluatie ............................................................................................... 26<br />

5.2 Conclusies ............................................................................................... 26<br />

Bijlage 1: Literatuur <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand ....................................................................... 28<br />

Bijlage 2. Kwaliteitscriteria beeldscherm<strong>zorg</strong> ............................................................ 29<br />

Bijlage 3. Vragenlijst Viedome ................................................................................ 31<br />

Bijlage 4. Worksh<strong>op</strong>materiaal ................................................................................. 41<br />

Bijlage 5: Rapport van ARGO <strong>voor</strong> Zuid<strong>zorg</strong>: Uitkomsten van onderzoek onder cliënten<br />

van Zuid<strong>zorg</strong> die gebruik maken van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand ................................................ 44<br />

9


HOOFDSTUK 1. INLEIDING<br />

1.1 Achtergrond<br />

ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV is door de NPCF gevraagd door middel van een<br />

ontwikkelingstraject een <strong>meetinstrument</strong> om <strong>klantervaringen</strong> <strong>voor</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand te ontwikkelen.<br />

Het doel van het ontwikkelingsproject was een de ontwikkeling van een <strong>meetinstrument</strong> dat kan<br />

leiden tot kwaliteitsverbetering van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand vanuit cliëntenperspectief. Het resultaat moest<br />

voldoen aan de volgende uitgangspunten:<br />

combinatie van cliëntenonderzoek gek<strong>op</strong>peld aan een aanpak om met <strong>zorg</strong>aanbieders<br />

gestructureerd tot kwaliteitsverbetering te komen;<br />

combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden;<br />

werkbaar en betaalbaar <strong>voor</strong> de <strong>zorg</strong>aanbieders;<br />

perspectief <strong>op</strong> structurele verankering;<br />

betrokkenheid van cliëntenraad / - organisatie bij de uitvoering van het kwaliteitstraject;<br />

de werkwijze sluit aan <strong>op</strong> de NPCF-methode Apotheken door Cliënten Bekeken.<br />

1.2 Plan van Aanpak<br />

<strong>In</strong> het plan van aanpak <strong>voor</strong> de ontwikkeling van een methode <strong>voor</strong> kwaliteitstoetsing en –<br />

verbetering was <strong>voor</strong>zien in een gefaseerde aanpak. Uitgewerkt aantal stappen:<br />

Voorfase<br />

<strong>op</strong>stellen van kwaliteitscriteria;<br />

ontwikkeling van vragenlijsten.<br />

Testfase: testen van de gehele methodiek in 4 pilots bij <strong>zorg</strong>aanbieders van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand. <strong>In</strong><br />

elke pilot wordt een projectteam (onderzoekers ARGO, betrokken disciplines <strong>zorg</strong>aanbieders,<br />

projectleiding) geformeerd dat het kwaliteitsverbetertraject binnen de organisatie uitvoert,<br />

bestaande uit:<br />

kwantitatief vragenlijstonderzoek naar ervaringen van cliënten met <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand;<br />

rapportage kwantitatief onderzoek;<br />

worksh<strong>op</strong> „van meten naar verbeteren‟ met verschillende disciplines betrokken bij <strong>zorg</strong> <strong>op</strong><br />

afstand (de projectgroep);<br />

cliëntenpanel met gebruikers van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand. Doel is verdieping van de kwantitatieve<br />

onderzoeksuitkomsten en verbetersuggesties vanuit cliëntperspectief;<br />

evaluatiebijeenkomst met de projectgroep: leidt de uitvoering van de methodiek tot<br />

kwaliteitsverbetering, <strong>op</strong> welk wijze kan het geïmplementeerd worden?<br />

1.3 Uitvoering van het project: reikwijdte<br />

De <strong>voor</strong>tgang van het project is door een aantal factoren belemmerd. De oorspronkelijke planning<br />

en doelstellingen zijn daardoor niet gehaald. <strong>In</strong> twee <strong>voor</strong>tgangsverslagen (mei 2009 en september<br />

2009) en de Tussenrapportage (november 2009) is daarvan verslag gedaan. <strong>In</strong> deze rapportage<br />

wordt verslag gedaan van het deel van het project dat wel is uitgevoerd. Het betreft de pilot die is<br />

uitgevoerd bij <strong>zorg</strong>aanbieder Zuid<strong>zorg</strong> te Veldhoven. Zuid<strong>zorg</strong> biedt screen-to-screen <strong>zorg</strong> (zie<br />

10


verder 1.4), de reikwijdte van dit rapport is daarmee beperkt tot <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand die bestaat uit<br />

beeldscherm<strong>zorg</strong> of screen-to-screen <strong>zorg</strong> bij één <strong>zorg</strong>aanbieder.<br />

1.4 Zorg <strong>op</strong> afstand bij Zuid<strong>zorg</strong>: Viedome<br />

ZuidZorg is binnen ZuidOost-Brabant een toonaangevende partij <strong>op</strong> de thuis<strong>zorg</strong>markt.<br />

ZuidZorg heeft in afgel<strong>op</strong>en jaren Viedome ontwikkeld als een innovatief woon- en <strong>zorg</strong>concept dat<br />

ouderen in de gelegenheid stelt om zelfstandig thuis te blijven wonen door, <strong>op</strong> afstand, <strong>zorg</strong> aan<br />

huis te leveren. Tot <strong>op</strong> het moment van het onderzoek werd de beeldscherm<strong>zorg</strong> bij Zuid<strong>zorg</strong><br />

aangeboden onder de naam Viedome. <strong>In</strong>middels zijn er circa 1000 gebruikers aangesloten <strong>op</strong><br />

Viedome, waarvan het ca. 200 AWBZ-geïndiceerde cliënten van Zuid<strong>zorg</strong> betreft.<br />

De beeldscherm<strong>zorg</strong> wordt <strong>op</strong> drie manieren geleverd: via een speciaal aanraakscherm (de<br />

thuispost), via de televisie en een daarbij geplaatste webcam of via de computer, met een daarbij<br />

geplaatste webcam. Voor meer informatie wordt verwezen naar de website van Zuid<strong>zorg</strong>.<br />

1.5 Leeswijzer<br />

<strong>In</strong> hoofdstuk 2 wordt <strong>op</strong>zet en uitvoering van het project bij Zuid<strong>zorg</strong> beschreven. <strong>In</strong> hoofdstuk 3<br />

wordt verslag gedaan van de statistische evaluatie van de ontwikkelde vragenlijst. <strong>In</strong> hoofdstuk 4<br />

komt de inhoudelijke evaluatie met de direct betrokkenen bij Zuid<strong>zorg</strong> aan de orde. <strong>In</strong> hoofdstuk 5<br />

worden puntsgewijs conclusies getrokken.<br />

11


HOOFDSTUK 2. UITVOERING MEETINSTRUMENT ZORG OP AFSTAND BIJ<br />

ZUIDZORG<br />

2.1 <strong>In</strong>leiding<br />

Bij Zuid<strong>zorg</strong> zijn alle stappen uitgevoerd zoals die waren beoogd in het projectplan.<br />

<strong>op</strong>stellen van kwaliteitscriteria;<br />

ontwikkeling van een vragenlijst.<br />

Vervolgens is de verbetermethodiek in de vorm van een pilot uitgetest. Deze stappen zullen kort<br />

worden toegelicht in de volgende paragrafen.<br />

2.2 Opstellen van kwaliteitscriteria<br />

Op grond van de literatuur (bijlage 1) en van gesprekken met cliënten van Zuid<strong>zorg</strong> zijn<br />

kwaliteitscriteria vanuit cliëntperspectief <strong>op</strong>gesteld met betrekking tot beeldscherm<strong>zorg</strong>.<br />

Beeldscherm<strong>zorg</strong> is een specifieke vorm van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand. Het is de vorm van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

die wordt geleverd door Zuid<strong>zorg</strong> onder de naam Viedome. De communicatie vindt plaats via een<br />

speciaal touch-screen (de thuispost) of via de TV of PC van de cliënt. AWBZ cliënten hebben een<br />

indicatie <strong>voor</strong> beeldscherm<strong>zorg</strong>, bij<strong>voor</strong>beeld begeleiding bij medicijngebruik. De kwaliteitscriteria<br />

zijn <strong>op</strong>genomen in bijlage 2. Deze zijn uitgebreid beschreven in de Tussenrapportage ontwikkeling<br />

<strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand (december 2009).<br />

2.3 <strong>Ontwikkeling</strong> van de vragenlijst<br />

<strong>In</strong> de volgende stap zijn de criteria vertaald in meetbare items. De resultante is een groslijst van<br />

vragen (zie Tussenrapportage, december 2009). Om te komen tot een vragenlijst van circa 40<br />

items, die aansluit <strong>op</strong> de specifieke situatie bij Zuid<strong>zorg</strong> is in een werkbijeenkomst met<br />

medewerkers van Viedome tot een prioritering van de vragen gekomen. De vragenlijst is<br />

<strong>op</strong>genomen in bijlage 3.<br />

2.4 Pilot<br />

De pilot is in de periode januari 2010 – mei 2010 uitgevoerd. Voor de pilot- kwaliteitstraject is een<br />

Zuid<strong>zorg</strong>-projectgroep gevormd, bestaande uit medewerkers betrokken bij Viedome: 3<br />

aandachtsfunctionarissen Zorg <strong>op</strong> Afstand, 1 <strong>zorg</strong>centrale medewerker, 1 medewerker<br />

bedrijfsbureau en 1 Viedome verpleegkundige en de projectmanager. De pilot heeft de naam<br />

„Viedome door de ogen van cliënten‟ gekregen.<br />

Stap 1. Meten van <strong>klantervaringen</strong><br />

De basis van het kwaliteitsverbetertraject ligt in het meten van de ervaringen van gebruikers van<br />

Viedome. De vragenlijsten zijn in januari/februari 2010 verspreid door de aandachtsfunctionarissen<br />

Viedome en thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> onder alle AWBZ-cliënten van Viedome in het<br />

werkgebied van Zuid<strong>zorg</strong>. Om praktische redenen is gebruik gemaakt van een schriftelijke lijst die<br />

met een begeleidende brief en portvrije antwoordenvel<strong>op</strong>pe aan de cliënten is uitgedeeld. Men<br />

heeft gekozen <strong>voor</strong> het persoonlijk overhandigen van de vragenlijsten om de respons positief te<br />

beïnvloeden. Van de uitkomsten is een rapport gemaakt, dat ter beschikking is gesteld aan<br />

Zuid<strong>zorg</strong>.<br />

12


Stap 2. Worksh<strong>op</strong> ‘Van meten naar verbeteren’<br />

Het doel van de worksh<strong>op</strong> „Van meten naar verbeteren‟ is om de uitkomsten van het<br />

vragenlijstonderzoek om te zetten in concrete, realistische verbeteracties. Een vertaalslag die in<br />

praktijk vaak moeilijk te maken blijkt. De multi-disciplinaire projectgroep heeft deelgenomen aan<br />

de worksh<strong>op</strong>.<br />

<strong>In</strong> de worksh<strong>op</strong> met de projectgroep is eerst aandacht besteed aan het begrip „cliëntperspectief‟.<br />

Vervolgens is de rapportage besproken en is gekeken welke punten als verbeterpunt kunnen<br />

worden benoemd. Hier<strong>voor</strong> is als hulpmiddel de „Prioriteitenmatrix‟ uitgelegd en toegepast.<br />

Vervolgens zijn door middel van mind-mapping (of: de woordspin) een aantal punten ontleed om<br />

concrete handvatten te geven <strong>voor</strong> verbetering. Deze acties worden SMART (Specific, Measurable,<br />

Attainable, Realistic en Time-related) geformuleerd zodat ze vertaald kunnen worden in een<br />

concreet verbeterplan. De gebruikte materialen zijn <strong>op</strong>genomen in bijlage 4. De worksh<strong>op</strong> heeft<br />

plaatsgevonden <strong>op</strong> 25 maart 2010. Als afsluiting kregen de deelnemers de <strong>op</strong>dracht een actiepunt<br />

in een projectplan uit te werken.<br />

Stap 3. Kwalitatieve verdieping: cliëntenpanel<br />

Aan het eind van de vragenlijst <strong>voor</strong> de cliënten (stap 1) is gevraagd of zij willen meedenken in het<br />

verbetertraject. Circa 20 mensen hadden zich hier<strong>voor</strong> <strong>op</strong>gegeven, 12 wilden of konden na<br />

telefonische benadering daadwerkelijk deelnemen aan het cliëntenpanel. Doel was het verdiepen<br />

van de uitkomsten van het vragenlijstonderzoek en het onderzoeken van mogelijke verbeteringen.<br />

Ook kon de projectgroep (of een delegatie hiervan) aan het panel vragen bepaalde zaken uit het<br />

onderzoek nader toe te lichten, maar kan ook <strong>voor</strong>genomen verbeteracties <strong>voor</strong>leggen. Het panel is<br />

geleid door de onderzoeker van ARGO. Het panel is gehouden <strong>op</strong> 25 maart 2010.<br />

Stap 4. Eindbijeenkomst - evaluatie<br />

De afsluitende bijeenkomst met de projectgroep, <strong>op</strong> 29 april 2010 bestond uit twee delen:<br />

- presentatie van de ontwikkelde verbeterplannen;<br />

- in deel 2 is het traject geëvalueerd: levert de vragenlijst zaken <strong>op</strong> waarmee men wat kan, zijn er<br />

concrete verbeteracties geformuleerd, wat zijn de effecten tot nu toe, en naar de toekomst: helpt<br />

dit traject de kwaliteit van de <strong>zorg</strong>verlening middels Viedome te borgen en te verbeteren.<br />

Deze evaluatie is aan de hand van de volgende punten gevoerd:<br />

- oordeel vragenlijst: inhoud, manier van verspreiden<br />

- oordeel worksh<strong>op</strong>: inhoud, werkvormen<br />

- oordeel cliëntenpanel: inhoud, <strong>op</strong>brengst<br />

- oordeel systematiek als geheel: hulpmiddel <strong>voor</strong> kwaliteitsverbetering?<br />

13


HOOFDSTUK 3. STATISTISCHE EVALUATIE VRAGENLIJST CLIËNTEN<br />

3.1 <strong>In</strong>leiding<br />

<strong>In</strong> dit hoofdstuk wordt specifiek ingegaan <strong>op</strong> een onderdeel van het <strong>meetinstrument</strong>, namelijk de<br />

statistische evaluatie van de vragenlijst waarmee de ervaringen van cliënten met beeldscherm<strong>zorg</strong><br />

in kaart wordt gebracht.<br />

<strong>In</strong> januari 2010 is de schriftelijke vragenlijst verspreid onder ca. 150 geïndiceerde cliënten van<br />

Zuid<strong>zorg</strong> die aangesloten zijn <strong>op</strong> Viedome. Er zijn 78 vragenlijsten geheel of gedeeltelijk ingevuld.<br />

Enige achtergrondgegevens van de respondenten zijn <strong>op</strong>genomen in tabel 1.<br />

Tabel 1. Achtergrondgegevens respondenten Viedome<br />

n valid%<br />

Geslacht Man 20 26,0<br />

Vrouw<br />

57<br />

74,0<br />

Missing<br />

1<br />

totaal 77 100,0<br />

Leeftijdscategorie jonger dan 60 7 9,3<br />

60-69 7 9,3<br />

70-79 19 25,3<br />

80-89 35 46,7<br />

90 jaar of ouder<br />

7<br />

9,3<br />

Missing<br />

3<br />

totaal 75 100,0<br />

Het aantal ingevulde vragenlijsten stelt beperkingen aan de mogelijkheden van statistische<br />

analyse, slechts verkennende analyses konden worden uitgevoerd.<br />

3.2 Antwoordcategorieën<br />

<strong>In</strong> de vragenlijst <strong>voor</strong> cliënten is gekozen <strong>voor</strong> de volgende antwoordmogelijkheden: Ja! – ja – kan<br />

beter – kan veel beter. Deze categorieën worden ook gebruikt in ACB (Apotheken door Cliënten<br />

Bekeken, kwaliteitsverbetertraject <strong>voor</strong> apotheken van de NPCF). Pluspunt van deze categorieën is<br />

dat ze direct inzicht geven in verbeterpunten vanuit oogpunt van de cliënt.<br />

Op sommige vragen bleken deze categorieën niet helemaal te passen:<br />

- vragen waarin om een evaluatie van de medewerkers wordt gevraagd, bij<strong>voor</strong>beeld:<br />

behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd. De mogelijkheid om aan te<br />

geven dat dat bij de één wel het geval is en bij de ander niet is er niet. „Meestal „ of „min of<br />

meer‟ of „soms‟ bieden die mogelijkheid wel;<br />

- negatief gestelde vragen, bij<strong>voor</strong>beeld: is de beeldscherm<strong>zorg</strong> een inbreuk <strong>op</strong> uw privacy.<br />

Het is moeilijk om een antwoord te kiezen als je vindt dat dat helemaal niet het geval is.<br />

Omdat het onwenselijk is met veel verschillende antwoordcategorieën te werken binnen 1<br />

vragenlijst verdient het aanbeveling in een volgend onderzoek in de vragenlijst te werken met de<br />

antwoordcategorieën die gehanteerd worden in de CQ-<strong>In</strong>dex <strong>voor</strong> de verpleging, ver<strong>zorg</strong>ing en<br />

thuis<strong>zorg</strong> (altijd-meestal-soms-nooit). Op grond van de ervaringen met die antwoordcategorieën<br />

kan dan een definitief besluit worden genomen over de beste antwoordcategorieën.<br />

14


3.3 Analyse <strong>op</strong> itemniveau<br />

<strong>In</strong> deze paragraaf kijken we naar de afzonderlijke items: zijn er items die er uit springen om dat er<br />

weinig geldige antwoorden zijn, omdat alle respondenten hetzelfde antwoord geven (geringe<br />

spreiding). Deze items moeten nader bekeken worden: zijn er inhoudelijke redenen om de vraag te<br />

handhaven of kunnen ze verwijderd worden?<br />

<strong>In</strong> tabel 2 is per vraag de antwoordverdeling weergegeven en het aantal geldige antwoorden.<br />

Tabel 2: frequentieverdeling geldige antwoordmogelijkheden en totaal aantal geldige antwoorden<br />

per vraag, absolute aantallen.<br />

15<br />

JA! Ja Kan<br />

beter<br />

Kan<br />

veel<br />

beter<br />

totaal<br />

Krijgt u via de thuispost/TV makkelijk contact met de <strong>zorg</strong>centrale? 39 31 5 1 76<br />

Vindt u de bediening van de thuispost/TV eenvoudig? 38 29 9 1 77<br />

Is de thuispost/camera <strong>op</strong> de TV <strong>op</strong> een <strong>voor</strong> u geschikte plek<br />

geplaatst?<br />

36 34 5 1 76<br />

Worden storingen snel verholpen? 17 33 10 6 66<br />

Kunt u de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale duidelijk in beeld zien? 40 35 2 0 77<br />

Kunt u de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale goed verstaan? 33 33 10 2 78<br />

Lukt het u altijd contact te krijgen met de <strong>zorg</strong>centrale? 34 35 5 2 76<br />

Hebt u vertrouwen in Viedome (het systeem)? 32 38 3 3 76<br />

Weet u bij wie u terecht kunt met uw vragen, problemen en<br />

eventuele klachten over Viedome?<br />

27 37 2 3 69<br />

Is de schriftelijke informatie over de werking van de thuispost/<br />

Viedome via de TV duidelijk?<br />

25 24 7 4 60<br />

Vond u de instructie over de werking van het systeem, bij u thuis,<br />

bij de plaatsing, duidelijk?<br />

31 36 7 4 78<br />

Behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd? 48 27 2 0 77<br />

Verl<strong>op</strong>en de gesprekken via het scherm prettig? 43 29 4 1 77<br />

Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale goed antwoord <strong>op</strong> uw<br />

vragen?<br />

44 31 2 0 77<br />

Vertrouwt u de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale? 44 32 2 0 78<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende aandacht<br />

<strong>voor</strong> hoe het met u gaat?<br />

47 30 1 0 78<br />

Voelt u zich in uw waarde gelaten tijdens het contact met de<br />

medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

44 32 1 0 77<br />

Zijn de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale deskundig? 34 30 3 0 67<br />

Houden de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende rekening<br />

met wat u zelf wel en niet kunt?<br />

31 31 4 0 66<br />

Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u goede adviezen? 30 33 3 0 66<br />

Letten de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale <strong>op</strong> veranderingen in<br />

uw gezondheid?<br />

28 29 2 0 59<br />

Nemen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale uw<br />

gezondheidsklachten serieus?<br />

35 30 1 0 66<br />

Ervaart u dat de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale vertrouwelijk<br />

omgaan met uw privégegevens en privacy?<br />

35 29 0 1 65<br />

Is Viedome <strong>voor</strong> u een inbreuk <strong>op</strong> uw dagelijks leven? (uw<br />

dagritme, uw activiteiten bij<strong>voor</strong>beeld)<br />

6 8 1 2 17<br />

Voelt u zich <strong>op</strong> uw gemak tijdens het beeldcontact met de<br />

medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

36 38 4 0 78<br />

Kunt u meebeslissen over <strong>op</strong> welke momenten u contact heeft via<br />

het beeldscherm (Viedome)?<br />

37 33 2 1 73<br />

Heeft u altijd <strong>op</strong> de afgesproken momenten contact? 34 38 3 1 76<br />

Wordt u van tijd tot tijd gevraagd of Viedome nog naar wens is? 30 24 2 2 58<br />

Stemmen de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> (die bij u thuis<br />

komen) hun hulp af <strong>op</strong> de hulp die u krijgt via het beeldscherm<br />

(Viedome)?<br />

14 14 1 2 31<br />

Krijgt u wel eens tegenstrijdige adviezen van de<br />

thuis<strong>zorg</strong>medewerkers en de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

3 4 1 1 9<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale aandacht <strong>voor</strong> de<br />

mensen in uw naaste omgeving?<br />

20 18 2 1 41


De vragen in tabel 3 hebben andere antwoordmogelijkheden. Deze vragen hebben een meer<br />

evaluatief karakter en beogen in kaart te brengen of de beeldscherm<strong>zorg</strong> bijdraagt aan de kwaliteit<br />

van leven van de cliënt. Het gaat om uitspraken: Door Viedome….<br />

Tabel 3: Door Viedome……<br />

Helemaal<br />

mee eens<br />

Mee<br />

eens<br />

16<br />

Eens noch<br />

oneens<br />

Niet<br />

mee<br />

eens<br />

Helemaal niet<br />

mee eens<br />

totaal<br />

…blijf ik baas over mijn leven 33 19 12 6 6 76<br />

…kan ik de dingen doen die ik<br />

graag wil doen<br />

28 25 11 6 6 76<br />

…kan ik langer thuis blijven<br />

wonen<br />

38 30 6 2 1 77<br />

…voel ik me veilig (in mijn huis) 39 31 3 2 2 77<br />

…is mijn zelfstandigheid<br />

toegenomen<br />

19 14 25 8 6 72<br />

…heb ik minder hulp nodig van<br />

familie en anderen<br />

20 16 18 10 8 72<br />

…voel ik me minder eenzaam 16 18 19 14 7 74<br />

…is mijn leven aangenamer 24 22 16 8 5 75<br />

Op vier items worden relatief weinig geldige antwoorden gegeven:<br />

a. is Viedome een inbreuk <strong>op</strong> uw dagelijks leven<br />

De antwoordmogelijkheden „passen‟ niet helemaal <strong>op</strong> deze vraag waardoor de vraag waarschijnlijk<br />

slecht wordt begrepen, zoals ook is genoemd in de vorige paragraaf. Dit aspect van de privacy is<br />

inhoudelijk wel een belangrijk thema, zo werd ook in het cliëntenpanel duidelijk. Het verdient dan<br />

ook aanbeveling de vraag te handhaven in de vragenlijst en andere antwoordmogelijkheden te<br />

kiezen (altijd-meestal-soms-nooit).<br />

b. Stemmen de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers hun hulp af die u krijgt via het beeldscherm<br />

c. Krijgt u wel eens tegenstrijdige adviezen van thuis<strong>zorg</strong>medewerkers en medewerkers van<br />

de <strong>zorg</strong>centrale<br />

Bij deze vragen kunnen twee zaken een rol spelen: weinig mensen hebben naast Viedome<br />

thuis<strong>zorg</strong> van Zuid<strong>zorg</strong>. Of het is <strong>voor</strong> cliënten moeilijk een relatie te leggen tussen de<br />

beeldscherm<strong>zorg</strong> van Zuid<strong>zorg</strong> (Viedome) en de <strong>zorg</strong> thuis van Zuid<strong>zorg</strong>. Zij zien het als twee<br />

afzonderlijke <strong>zorg</strong>soorten, die niets met elkaar te maken hebben. Medewerkers van Viedome gaven<br />

in de worksh<strong>op</strong> aan dat dit laatste zeker een rol zal spelen, medewerkers van thuis<strong>zorg</strong> weten zelf<br />

soms weinig of niets van de beeldscherm<strong>zorg</strong> en zullen cliënten daarin dus ook niet begeleiden.<br />

<strong>In</strong>houdelijk is het <strong>voor</strong> een <strong>zorg</strong>instelling wel een belangrijk thema, reden om aan te bevelen de<br />

vragen te handhaven.<br />

d. Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale aandacht <strong>voor</strong> de mensen in uw naaste<br />

omgeving.<br />

Dit item is door iets meer dan de helft van de cliënten beantwoord. De reden kan zijn dat de<br />

cliënten denken dat het gaat om een inwonende mantel<strong>zorg</strong>er en die is niet bij iedereen aanwezig.<br />

<strong>In</strong>houdelijk is het een belangrijke vraag, aanbevolen wordt de vraag te handhaven.


3.4 Analyse <strong>op</strong> schaalniveau<br />

De vragenlijst bestaat uit een aantal thema‟s of onderliggende concepten. De vragen zijn <strong>op</strong><br />

inhoudelijke gronden onder de thema‟s gegroepeerd. <strong>In</strong> deze paragraaf wordt bekeken of sommige<br />

groepen items een schaal vormen. Hoewel de afzonderlijke vragen elk specifieke informatie geven<br />

over een aspect van beeldscherm<strong>zorg</strong>, biedt een schaalscore een samenvattend gegeven: een<br />

overzicht over de schaalscores biedt m.n. vergelijkingsmogelijkheden met andere <strong>zorg</strong>aanbieders<br />

of tussen groepen cliënten. Helaas stelt het lage aantal respondenten beperkingen aan de<br />

mogelijkheden van analyse. We hebben enige verkennende analyses in SPSS uitgevoerd d.m.v.<br />

factoranalyse (forced method, methode waarin in de eerste stap de variabelen worden gedwongen<br />

te laden <strong>op</strong> 1 factor) en het toetsen van de betrouwbaarheid van de gevonden schalen (Cronbach‟s<br />

alpha). Voor verdergaande analyses en daar<strong>op</strong> gebaseerde gevolgtrekkingen is het aantal<br />

respondenten te klein.<br />

<strong>In</strong> tabel 4 is aangegeven dat de vragen uit de vragenlijst onder te verdelen zijn in 7 concepten. <strong>In</strong><br />

de volgende paragrafen wordt per concept of thema bekeken of ze ook een schaal vormen.<br />

Tabel 4: items en schalen<br />

Variable Label schaal/concept<br />

V09 Krijgt u via de thuispost/TV makkelijk contact met de <strong>zorg</strong>centrale? 1<br />

V10 Vindt u de bediening van de thuispost/TV eenvoudig? 1<br />

V11 Is de thuispost/camera <strong>op</strong> de TV <strong>op</strong> een <strong>voor</strong> u geschikte plek geplaatst? 1<br />

V12 Worden storingen snel verholpen?<br />

Is de schriftelijke informatie over de werking van de thuispost/ Viedome via de TV<br />

1<br />

V18<br />

V19<br />

duidelijk? 1<br />

Vond u de instructie over de werking van het systeem, bij u thuis, bij de plaatsing,<br />

duidelijk? 1<br />

V15 Lukt het u altijd contact te krijgen met de <strong>zorg</strong>centrale? 2<br />

V16 Hebt u vertrouwen in Viedome (het systeem)?<br />

Weet u bij wie u terecht kunt met uw vragen, problemen en eventuele klachten over<br />

2<br />

V17<br />

Viedome? 2<br />

V21 Behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd? 3<br />

V22 Verl<strong>op</strong>en de gesprekken via het scherm prettig? 3<br />

V23 Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale goed antwoord <strong>op</strong> uw vragen? 3<br />

V24 Vertrouwt u de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende aandacht <strong>voor</strong> hoe het met u<br />

3<br />

V25<br />

V26<br />

gaat? 3<br />

Voelt u zich in uw waarde gelaten tijdens het contact met de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale? 3<br />

V27 Zijn de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale deskundig?<br />

Houden de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende rekening met wat u zelf wel en<br />

4<br />

V28<br />

niet kunt? 4<br />

V29 Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u goede adviezen? 4<br />

V30 Letten de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale <strong>op</strong> veranderingen in uw gezondheid? 4<br />

V31 Nemen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale uw gezondheidsklachten serieus? 4<br />

V33<br />

V35<br />

V36<br />

Ervaart u dat de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale vertrouwelijk omgaan met uw<br />

privégegevens en privacy? 5<br />

Voelt u zich <strong>op</strong> uw gemak tijdens het beeldcontact met de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale? 5<br />

Heeft u de afgel<strong>op</strong>en periode wel eens een vervelende ervaring gehad met Viedome of<br />

met en medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale? 5<br />

17


V38<br />

Kunt u meebeslissen over <strong>op</strong> welke momenten u contact heeft via het beeldscherm<br />

(Viedome)? 6<br />

V39 Heeft u altijd <strong>op</strong> de afgesproken momenten contact? 6<br />

V40 Wordt u van tijd tot tijd gevraagd of Viedome nog naar wens is? 6<br />

V42<br />

V43<br />

V44<br />

Stemmen de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> (die bij u thuis komen) hun hulp af <strong>op</strong><br />

de hulp die u krijgt via het beeldscherm (Viedome)? 7<br />

Krijgt u wel eens tegenstrijdige adviezen van de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers en de<br />

medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale? 7<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale aandacht <strong>voor</strong> de mensen in uw naaste<br />

omgeving? 7<br />

3.4.1 Schaal Bedieningsgemak van het systeem<br />

Zes items hebben betrekking <strong>op</strong> de bediening en het bedieningsgemak van het beeldscherm. De<br />

verklaarde variantie bedraagt 62% (1-factor-analyse). Het item „Worden storingen snel verholpen‟<br />

draagt het minst bij.<br />

Uit tabel 5 blijkt dat de betrouwbaarheid van deze schaal (Cronbach‟s Alpha= .87) goed is te<br />

noemen.<br />

Tabel 5: betrouwbaarheid schaal Bedieningsgemak van het systeem<br />

Item Statistics<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

Krijgt u via de thuispost/TV makkelijk contact met de <strong>zorg</strong>centrale? 1,54 ,651 48<br />

Vindt u de bediening van de thuispost/TV eenvoudig? 1,56 ,681 48<br />

Is de thuispost/camera <strong>op</strong> de TV <strong>op</strong> een <strong>voor</strong> u geschikte plek geplaatst? 1,56 ,580 48<br />

Worden storingen snel verholpen? 1,96 ,824 48<br />

Is de schriftelijke informatie over de werking van de thuispost/ Viedome via de<br />

TV duidelijk?<br />

1,85 ,922 48<br />

Vond u de instructie over de werking van het systeem, bij u thuis, bij de<br />

plaatsing, duidelijk?<br />

1,79 ,874 48<br />

Reliability Statistics<br />

Cronbach's Alpha N of Items<br />

,866 6<br />

Met de Tukey‟s Test for non-additivity is nagegaan of een somscore over de 6-item schaal mag<br />

worden berekend, dit blijkt het geval (df=1, F=3,059; sig .082).<br />

Het weglaten van het item „storingen‟ leidt niet tot een hogere betrouwbaarheid. De Tukey‟s test<br />

levert dan een slechter resultaat <strong>op</strong>.<br />

Gezien het relatief kleine aantal cases concluderen we met de nodige <strong>voor</strong>zichtigheid dat de 6<br />

items die ervaringen met de bediening en het bedieningsgemak van het systeem in kaart brengen<br />

samen een betrouwbare schaal vormen. De scores van de vragen mogen worden <strong>op</strong>geteld tot een<br />

schaalscore. Hoe hoger de schaalscore, hoe positiever de ervaringen van cliënten met betrekking<br />

tot het bedieningsgemak van het systeem.<br />

3.4.2 Schaal betrouwbaarheid van het systeem<br />

Onder het thema „Betrouwbaarheid van het systeem‟ zijn een aantal vragen <strong>op</strong>genomen die<br />

betrekken hebben <strong>op</strong> het vertrouwen dat men heeft in het systeem, de mate waarin men met<br />

vragen terecht kan en de betrouwbaarheid van het systeem. <strong>In</strong> tabel 6 zijn de items <strong>op</strong>genomen<br />

18


die in de 1-factoranalyse zijn meegenomen. De verklaarde variantie bedraagt 82%, de grootste<br />

bijdrage wordt geleverd door het item „hebt u vertrouwen in het systeem‟.<br />

Tabel 6: betrouwbaarheid schaal betrouwbaarheid van het systeem<br />

Item Statistics<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

Lukt het u altijd contact te krijgen met de <strong>zorg</strong>centrale? 1,63 ,698 65<br />

Hebt u vertrouwen in Viedome (het systeem)? 1,71 ,765 65<br />

Weet u bij wie u terecht kunt met uw vragen, problemen en eventuele<br />

klachten over Viedome?<br />

1,71 ,723 65<br />

Reliability Statistics<br />

Cronbach's Alpha N of Items<br />

,890 3<br />

De items mogen worden <strong>op</strong>geteld om een schaal schaalscore te berekenen (Tukey‟s test for<br />

nonadditivity, F=.846, sig=.36).<br />

Onder eerder genoemd <strong>voor</strong>behoud is sprake van een betrouwbare schaal.<br />

3.4.3 Schaal Bejegening – contact met de <strong>zorg</strong>centrale<br />

<strong>In</strong> een aantal vragen wordt nagegaan hoe de cliënten de contacten met de medewerker achter het<br />

beeldscherm ervaren. Nagegaan is of een aantal van deze items kunnen worden samengevat in een<br />

schaal „Bejegening‟. De betreffende items zijn <strong>op</strong>genomen in tabel 7. De verklaarde variantie van<br />

de 6 items bedraagt 89%<br />

Tabel 7: betrouwbaarheid schaal Bejegening<br />

Item Statistics<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

Behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd? 1,39 ,544 74<br />

Verl<strong>op</strong>en de gesprekken via het scherm prettig? 1,50 ,667 74<br />

Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale goed antwoord <strong>op</strong> uw vragen? 1,43 ,551 74<br />

Vertrouwt u de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale? 1,43 ,551 74<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende aandacht <strong>voor</strong> hoe<br />

het met u gaat?<br />

1,38 ,516 74<br />

Voelt u zich in uw waarde gelaten tijdens het contact met de medewerker van<br />

de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

1,42 ,524 74<br />

Reliability Statistics<br />

Cronbach's Alpha<br />

,974<br />

Hoewel er sprake is van een hoge betrouwbaarheid mogen de items niet worden <strong>op</strong>geteld tot een<br />

schaalscore (tukey‟s test for non-additivity df=1, F=13.465, sig=.000).<br />

Wanneer het item „verl<strong>op</strong>en de gesprekken via het scherm prettig‟ buiten de analyse wordt<br />

gehouden, mag er wel een schaalscore door <strong>op</strong>telling worden berekend (Tukey‟s test for<br />

nonadditivity df=1, F=.045, sig=.223). De betrouwbaarheid van 5-item schaal is .97 (Cronbach‟s<br />

alpha).<br />

De schaal Bejegening, bestaande uit 5 items lijkt een betrouwbare schaal (onder <strong>voor</strong>behoud van<br />

eerder genoemde beperking van de analyses).<br />

19


3.4.4 Schaal Deskundigheid<br />

Een zestal vragen gaan over de begeleiding van cliënten door medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale.<br />

We hebben deze samengevat onder de term „deskundigheid‟. De items zijn <strong>op</strong>genomen in tabel 8.<br />

Tabel 8: betrouwbaarheid Schaal Deskundigheid<br />

Item Statistics<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

Zijn de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale deskundig? 1,50 ,583 48<br />

Houden de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende rekening met wat u<br />

zelf wel en niet kunt?<br />

1,48 ,583 48<br />

Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u goede adviezen? 1,46 ,582 48<br />

Letten de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale <strong>op</strong> veranderingen in uw<br />

gezondheid?<br />

1,46 ,582 48<br />

Nemen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale uw gezondheidsklachten<br />

serieus?<br />

1,40 ,536 48<br />

Reliability Statistics<br />

Cronbach's Alpha N of Items<br />

,975 5<br />

Het aantal cases is te beperkt (N=48, d.w.z. 48 respondenten hebben <strong>op</strong> alle 5 vragen een geldig<br />

antwoord gegeven) om uitspraken te doen over de schaalbaarheid van de items en de<br />

betrouwbaarheid van de schaal.<br />

3.4.5 Schaal Privacy, <strong>op</strong> gemak<br />

Een 3-tal vragen heeft betrekking <strong>op</strong> de ervaren privacy van cliënten en of men zich <strong>op</strong> z‟n gemak<br />

voelt in het contact met de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale. De items zijn <strong>op</strong>genomen in tabel 9.<br />

Tabel 9: betrouwbaarheid schaal privacy, <strong>op</strong> je gemak voelen<br />

Item Statistics<br />

Ervaart u dat de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale vertrouwelijk omgaan met<br />

uw privégegevens en privacy?<br />

Voelt u zich <strong>op</strong> uw gemak tijdens het beeldcontact met de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale?<br />

Heeft u de afgel<strong>op</strong>en periode wel eens een vervelende ervaring gehad met<br />

Viedome of met en medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Reliability Statistics<br />

20<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

1,48 ,591 64<br />

1,52 ,563 64<br />

1,94 ,244 64<br />

Cronbach's Alpha N of Items<br />

,570 3<br />

De items hangen niet samen en vormen een zwakke schaal. Ook mag er geen somscore worden<br />

berekend (Tukey‟s test for nonadditivity, df=1, F=150,311, sig=.00).<br />

Er is geen sprake van een betrouwbare schaal.


3.4.6 Schaal <strong>In</strong>spraak<br />

Onder het thema inspraak vallen vragen die betrekking hebben <strong>op</strong> de mate van invloed die cliënten<br />

ervaren <strong>op</strong> de contactmomenten. We hebben gekeken of een drietal items kunnen worden<br />

samengevat in een schaal (tabel 10).<br />

Tabel 10: betrouwbaarheid schaal <strong>In</strong>spraak<br />

Item Statistics<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

Kunt u meebeslissen over <strong>op</strong> welke momenten u contact heeft via het<br />

beeldscherm (Viedome)?<br />

1,47 ,634 55<br />

Heeft u altijd <strong>op</strong> de afgesproken momenten contact? 1,53 ,634 55<br />

Wordt u van tijd tot tijd gevraagd of Viedome nog naar wens is? 1,58 ,738 55<br />

Reliability Statistics<br />

Cronbach's Alpha N of Items<br />

,941 3<br />

Het aantal cases dat meegenomen wordt in de analyse is te beperkt om conclusies te trekken over<br />

schaalbaarheid en betrouwbaarheid van de schaal.<br />

3.4.7 Schaal Samenwerking<br />

<strong>In</strong> de vorige paragraaf is geconstateerd dat de items die betrekking hebben <strong>op</strong> de samenwerking<br />

tussen thuis<strong>zorg</strong>medewerkers en medewerkers van de beeldscherm<strong>zorg</strong> slecht zijn beantwoord.<br />

Uit tabel 11 blijkt dat slechts 6 respondenten de drie vragen die betrekking hebben <strong>op</strong> een vorm<br />

van samenwerking geldig hebben beantwoord. Nadere schaalanalyse wordt daarom achterwege<br />

gelaten.<br />

Tabel 11: items met betrekking tot samenwerking.<br />

Item Statistics<br />

Stemmen de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> (die bij u thuis komen) hun<br />

hulp af <strong>op</strong> de hulp die u krijgt via het beeldscherm (Viedome)?<br />

Krijgt u wel eens tegenstrijdige adviezen van de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers en de<br />

medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale aandacht <strong>voor</strong> de mensen in uw<br />

naaste omgeving?<br />

3.5 Conclusie<br />

De vragenlijst is geconstrueerd <strong>op</strong> basis van:<br />

- Literatuuronderzoek<br />

21<br />

Mean Std.<br />

Deviation<br />

N<br />

2,33 1,366 6<br />

2,17 1,169 6<br />

2,00 1,265 6<br />

- Bestudering van relevante vragenlijsten, met name is aansluiting gezocht bij de CQ-<strong>In</strong>dex<br />

<strong>voor</strong> de Verpleging, Ver<strong>zorg</strong>ing en Thuis<strong>zorg</strong>;<br />

- <strong>In</strong>terviews met gebruikers van beeldscherm<strong>zorg</strong>


Deze bronnen leverden een groslijst van criteria waar<strong>op</strong> cliënten (beeldscherm)<strong>zorg</strong> beoordelen. Na<br />

prioritering zijn deze vertaald in 40 vragen.<br />

De vragenlijst is door 78 cliënten ingevuld. Het merendeel van de vragen is goed ingevuld. Vier<br />

vragen zijn minder goed beantwoord. Omdat het inhoudelijk relevante vragen betreft, wordt<br />

aanbevolen de vragen te handhaven. Wanneer de vragenlijst <strong>op</strong> grotere schaal is toegepast zal<br />

nadere analyse plaats moeten vinden. Die conclusie is ook van toepassing <strong>op</strong> de schaalbaarheid<br />

van de vragen; er zijn te weinig gegevens beschikbaar om betrouwbare uitspraken over de<br />

schaalbaarheid van de verschillende items te doen.<br />

Een laatste conclusie betreft de antwoordcategorieën, we bevelen aan in een volgend onderzoek<br />

gebruik te maken van de antwoordmogelijkheden altijd-meestal-soms-nooit (zoals ook gebruikt in<br />

de CQ <strong>In</strong>dex <strong>voor</strong> de Verpleging, Ver<strong>zorg</strong>ing en Thuis<strong>zorg</strong>).<br />

22


HOOFDSTUK 4. EVALUATIE DOOR BETROKKENEN ZUIDZORG<br />

4.1 <strong>In</strong>leiding<br />

Op 29 april 2010 is er een afsluitende bijeenkomst geweest met medewerkers van het projectgroep<br />

Zuid<strong>zorg</strong>, de projectleider van Zuid<strong>zorg</strong> en de medewerker van de NPCF. <strong>In</strong> het tweede gedeelte is<br />

de evaluatie van het kwaliteitsverbetertraject aan de orde gekomen. De belangrijkste punten<br />

worden hier genoemd.<br />

4.2 De projectgroep<br />

De deelnemers hebben het als zeer zinvol ervaren om vanuit verschillende disciplines en<br />

werksoorten „bezig „ te zijn met die <strong>zorg</strong> (<strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand) waar ze samen verantwoordelijk <strong>voor</strong><br />

zijn. <strong>In</strong> de waan van de dag is er vaak geen tijd om uitgebreid met elkaar ervaringen uit te<br />

wisselen. Toch is het belangrijk van anderen te horen waarom zij bepaalde zaken juist <strong>op</strong> die<br />

manier <strong>op</strong>pakken. De projectgroep is 3 maal bij elkaar geweest: tijdens de worksh<strong>op</strong>,<br />

samenwerkend aan de huiswerk<strong>op</strong>dracht en tijdens de evaluatie. Het betrof steeds duidelijk<br />

gestructureerde, doelgerichte bijeenkomsten, en dat werd als positief ervaren.<br />

4.3 De vragenlijst en meting onder gebruikers<br />

De uiteindelijke vragenlijst is mede samen met een aantal medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong><br />

geconstrueerd. Dit <strong>zorg</strong>t er in dit geval natuurlijk <strong>voor</strong> dat men inhoudelijk tevreden is over de<br />

vragenlijst; men heeft het als prettig ervaren zo nauw betrokken te zijn geweest bij de<br />

ontwikkeling van de vragenlijst. Men kon ook niet aangeven onderwerpen in de vragenlijst te<br />

missen. Volgens de projectgroep is de nu ontwikkelde lijst breder toepasbaar dan <strong>op</strong> Viedome van<br />

Zuid<strong>zorg</strong>. Elke <strong>zorg</strong>aanbieder die beeldscherm<strong>zorg</strong> levert zou er gebruik van kunnen maken.<br />

Door Zuid<strong>zorg</strong> is er<strong>voor</strong> gekozen de vragenlijsten door medewerkers (aandachtsfunctionarissen en<br />

medewerkers V en V) te laten overhandigen aan de gebruikers van Viedome. Het <strong>voor</strong>deel van<br />

deze werkwijze is dat de persoonlijke benadering de respons bevordert. Het nadeel is dat het een<br />

extra belasting is <strong>voor</strong> de medewerkers en dat er geen volledige controle is <strong>op</strong> het aantal<br />

uitgereikte lijsten. Verzending per post komt aan deze bezwaren tegemoet, maar mist het aspect<br />

van de persoonlijke benadering. <strong>In</strong> een andere pilot zou postverzending uitgetest moeten worden.<br />

4.4 De rapportage<br />

De uitkomsten van het vragenlijst onderzoek zijn <strong>op</strong>genomen in een grotendeels grafische<br />

rapportage. Het gebruik van st<strong>op</strong>lichtgrafieken maakt het mogelijk snel te zien wat als goed wordt<br />

ervaren en welke punten als minder goed worden ervaren. De leden van de projectgroep vonden<br />

de rapportage duidelijk. Wel miste men, bij eerste bestudering, een conclusie en aanbevelingen.<br />

Tijdens de worksh<strong>op</strong> werd duidelijk dat dat onderdeel juist door de projectgroep <strong>op</strong>gepakt moest<br />

worden. Op die manier wordt gewaarborgd dat men aan de slag met zaken die „haalbaar‟ en<br />

„relevant‟ zijn. <strong>In</strong> die zin wijken de ARGO rapportages ten behoeve van kwaliteitsverbetertrajecten<br />

af van onderzoeksrapportages van (wetenschappelijk) evaluatieonderzoek.<br />

23


4.5 De worksh<strong>op</strong> ‘Van meten naar verbeteren’<br />

Op 25 maart 2010 heeft een worksh<strong>op</strong> „Van meten naar verbeteren‟ plaats gevonden met de<br />

projectgroep. Op basis van de rapportage is eerst aandacht besteed aan het stellen van<br />

prioriteiten: met welke zaken ga je aan de slag, met welke later of niet. Als hulpmiddel werd de<br />

prioriteitenmatrix besproken (zie bijlage). Zoek eerst de aandachtspunten uit de rapportage. Orden<br />

deze punten eerst naar bekend („wisten we al‟) en onbekend („dit is helemaal nieuw‟), en<br />

vervolgens naar belangrijk („moeten we iets mee doen‟) en minder belangrijk („niet urgent‟). De<br />

prioriteitenmatrix werd als nuttig hulpmiddel ervaren om onderscheid te maken tussen belangrijke<br />

en minder belangrijke zaken.<br />

Vervolgens is aandacht besteed aan het feit dat de signalen die uit het onderzoek komen, wijzen <strong>op</strong><br />

een onderliggend probleem. Analyse van de oorzaken van het onderliggende probleem is<br />

belangrijk, anders kies je waarschijnlijk een verkeerde <strong>op</strong>lossing. Door middel van mind-mapping is<br />

een aantal signalen geanalyseerd. Tot slot is aandacht besteed aan het vervolgens SMART<br />

formuleren van <strong>op</strong>lossingen. Als hulpmiddel is het „projectplan‟ gebruikt. De deelnemers kregen als<br />

<strong>op</strong>dracht mee <strong>voor</strong> de afsluitende bijeenkomst een signaal te analyseren en een van de oorzaken in<br />

een actieplan uit te werken.<br />

De leden van het projectteam zijn zeer positief over de worksh<strong>op</strong>. Wel is het belangrijk vanaf het<br />

begin concreet uit te leggen wat het doel is. De hulpmiddelen zijn zinvol en breder toepasbaar. De<br />

meeste deelnemers hadden nog niet eerder met mind-mapping (of: woordspin) gewerkt en vonden<br />

het een inzichtelijke manier om eerst te kijken wat er nu aan de hand is, in plaats van meteen<br />

<strong>op</strong>lossingsgericht te denken. Het is dan ook mogelijk om onderscheid te maken naar zaken die<br />

beïnvloedbaar zijn en zaken die niet beïnvloedbaar zijn.<br />

4.6 Cliëntenpanel<br />

Op 25 maart heeft tevens een cliëntenpanel plaatsgevonden met gebruikers van Viedome. De<br />

mensen konden zich <strong>op</strong>geven via de vragenlijst. 20 mensen hadden zich <strong>op</strong>gegeven, 12 hadden<br />

aangegeven deel te willen of kunnen aan het panel. Het gesprek duurde 1,5 uur en is geleid door<br />

de onderzoekers van ARGO. De projectleider Viedome, projectleider van Zuid<strong>zorg</strong> en de<br />

medewerker van de NPCF waren hierbij aanwezig. <strong>In</strong> het gesprek zijn de punten aan de orde<br />

gesteld die uit het vragenlijstonderzoek als minder positief naar voren kwamen. De mensen is<br />

gevraagd of zij dat punt herkennen en zo ja kunnen toelichten en verbetersuggesties kunnen<br />

aangeven. Van het gesprek is een verslag gemaakt dat ter beschikking is gesteld aan Zuid<strong>zorg</strong> (zie<br />

bijlage 5). Het is ook naar de deelnemers gestuurd.<br />

Door de medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> werd het panel als waardevol ervaren. Heel belangrijk vond<br />

men het gegeven dat er spontaan drie mantel<strong>zorg</strong>ers meegekomen waren en een vierde<br />

mantel<strong>zorg</strong>er zich zelf had aangemeld. <strong>In</strong> het gesprek kwam het belang van deze groep naar<br />

voren: <strong>voor</strong> hen kan Viedome een belangrijke rol spelen bij het behoud van de veiligheid van hun<br />

vader/moeder. De medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> vonden het gesprek cliëntenpanel erg prettig en<br />

constructief („geen klaaguurtje, waar we een beetje bang <strong>voor</strong> waren‟). Het levert <strong>voor</strong> hen een<br />

bijdrage aan de verdieping van de kwantitatieve gegevens uit het vragenlijstonderzoek. Het<br />

verdient aanbeveling om bij de werving van cliënten <strong>voor</strong> het cliëntenpanel uitdrukkelijk ook de<br />

aandacht te richten <strong>op</strong> mantel<strong>zorg</strong>ers van cliënten.<br />

24


4.7 Afsluitende bijeenkomst<br />

<strong>In</strong> de afsluitende bijeenkomst is de huiswerk<strong>op</strong>dracht besproken: lukt het de deelnemers concrete<br />

verbeterplannen te formuleren en in acties om te zetten? De deelnemers maakten aan de hand de<br />

eigen uitgewerkte mind-maps en verbeterplannen duidelijk dat dit <strong>voor</strong> een groot deel lukt. De<br />

deelnemers vinden de terugk<strong>op</strong>pelingbijeenkomst belangrijk, omdat m.n. het SMART-formuleren<br />

aandacht vereist. Het is belangrijk feedback te krijgen: doen we het goed, zitten we <strong>op</strong> de goede<br />

weg.<br />

Het kwaliteitsverbetertraject „Viedome door de ogen van cliënten‟ is door betrokkenen van Zuid<strong>zorg</strong><br />

als zeer positief gewaardeerd. Het is niet „iets erbij‟, maar het sluit naadloos aan <strong>op</strong> de<br />

ontwikkelingen in het kader van het HKZ-traject. Voor Zuid<strong>zorg</strong> is de vraag dan ook niet OF men<br />

de methodiek gaat implementeren maar WANNEER de volgende cyclus van meten en verbeteren in<br />

de tijd gepland moet worden (jaarlijks, tweejaarlijks, of driejaarlijks).<br />

25


HOOFDSTUK 5. EVALUATIE EN CONCLUSIE<br />

5.1 Evaluatie<br />

<strong>In</strong> dit afsluitende hoofdstuk bekijken we in hoeverre we erin zijn geslaagd de doelstellingen van het<br />

project te behalen. <strong>In</strong> de eerdere rapportages is aangegeven dat we er niet in geslaagd zijn<br />

meerdere <strong>zorg</strong>aanbieders te betrekken bij de uitvoering van de pilots waarin in verschillende<br />

settingen de methodiek getest zou kunnen worden. De ontwikkelde vragenlijst <strong>voor</strong> het meten van<br />

ervaringen van cliënten is wel door meerdere partijen beoordeeld maar richt zich uitsluitend <strong>op</strong> een<br />

specifieke vorm van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand, namelijk beeldscherm<strong>zorg</strong>. We hebben de ontwikkelde<br />

methodiek slechts in 1 pilot kunnen testen. De oorzaak is <strong>voor</strong>al gelegen in het feit dat <strong>zorg</strong> <strong>op</strong><br />

afstand zich bij veel aanbieders nog in het projectstadium bevindt. Vaak betreft het kleine<br />

aantallen cliënten die gebruik maken van een <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand toepassing. Pas als <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

onderdeel wordt van het reguliere <strong>zorg</strong>aanbod ontstaat de vraag naar een systematische<br />

methodiek om te werken aan kwaliteitsverbetering vanuit cliëntperspectief. Bij Zuid<strong>zorg</strong> maakt<br />

Viedome wel onderdeel uit van het reguliere <strong>zorg</strong>aanbod. Juist omdat daar de behoefte bestaat de<br />

beeldscherm<strong>zorg</strong> <strong>op</strong> te schalen en uit te rollen over het werkgebied was er behoefte aan een<br />

kwaliteitsverbeterinstrument. Voor Zuid<strong>zorg</strong> kwam het project <strong>op</strong> het juiste moment, en uit de<br />

evaluatie is naar voren gekomen dat het instrument een effectief middel is om het <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

aanbod te verbeteren.<br />

5.2 Conclusies<br />

Op basis van de ervaringen die zijn <strong>op</strong>gedaan in de pilot bij Zuid<strong>zorg</strong> trekken we de volgende<br />

conclusies en aanbevelingen met betrekking tot het <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong><br />

afstand:<br />

- Op basis van de positieve ervaringen bij Zuid<strong>zorg</strong> trekken we de conclusie dat de<br />

ontwikkelde methodiek een bijdrage levert aan kwaliteitsverbetering vanuit<br />

cliëntperspectief van beeldscherm<strong>zorg</strong>.<br />

- Onderdelen van het kwaliteitsverbetertraject moeten verder ontwikkeld worden. Dit betreft<br />

m.n. de vragenlijst om ervaringen van cliënten te meten. Het geringe aantal respondenten<br />

maakt een betrouwbare statistische evaluatie moeilijk, zo niet onmogelijk. Door de wijze<br />

waar<strong>op</strong> de vragenlijst is geconstrueerd (zie Tussenrapportage december 2009 en<br />

Voortgangsrapportage sept. 2009) is de inhoudsvaliditeit van de vragenlijst gewaarborgd.<br />

Wel moet worden bekeken hoe breed toepasbaar deze lijst is, en of er aanvullende modules<br />

ontwikkeld moeten worden. Wanneer er onder meer cliënten onderzoek is gedaan met de<br />

vragenlijst moet er nader statistisch onderzoek worden gedaan, bij<strong>voor</strong>beeld met<br />

betrekking tot de validiteit en schaalbaarheid van bepaalde items. De eerste analyses met<br />

betrekking tot de schalen bedieningsgemak, betrouwbaarheid van het systeem en<br />

bejegening door de <strong>zorg</strong>centrale medewerkers zijn ho<strong>op</strong>gevend. <strong>In</strong> vervolgonderzoeken<br />

met de vragenlijst zou gevarieerd moeten worden met de antwoordmogelijkheden, om te<br />

bepalen welke antwoordcategorieën het best aansluiten bij de beleving van cliënten. Vier<br />

items uit de vragenlijst scoren weinig geldige antwoorden. Omdat er weinig gegevens zijn,<br />

en het inhoudelijk relevante items betreft, wordt aanbevolen deze vragen te handhaven.<br />

26


- De inbreng van mantel<strong>zorg</strong>ers in het cliëntenpanel was <strong>op</strong>merkelijk en belangrijk. Het<br />

verdient aanbeveling gerichter aandacht te besteden aan de werving van mantel<strong>zorg</strong>ers<br />

<strong>voor</strong> deelname aan het panel.<br />

- Als uitgangspunt in de ontwikkeling is geformuleerd dat de werkwijze aansluit <strong>op</strong> de NPCF-<br />

methode ACB (Apotheken door Cliënten Bekeken). De onderdelen kwantitatieve meting<br />

(vragenlijst), worksh<strong>op</strong> „Van meten naar verbeteren‟, cliëntenpanel en evaluatie zijn nauw<br />

verbonden aan deze inmiddels bij ruim 1000 apotheken uitgevoerde methodiek. Er worden<br />

in de worksh<strong>op</strong> dezelfde werkvormen en hulpmiddelen gebruikt, die in ACB hun waarde<br />

hebben bewezen. De werkwijze is ook bij Zuid<strong>zorg</strong> als zeer prettig en waardevol ervaren.<br />

De werkwijze biedt concrete handvatten om de <strong>zorg</strong> te verbeteren <strong>op</strong> basis van ervaringen<br />

van cliënten.<br />

- Het verdient aanbeveling te onderzoeken of het kwaliteitsverbetertraject kan worden<br />

<strong>op</strong>genomen in de ActiZ Toolkit Zorg <strong>op</strong> Afstand.<br />

<strong>In</strong> dit project is een basis gelegd <strong>voor</strong> de Meetinstrument <strong>klantervaringen</strong> Zorg <strong>op</strong> Afstand. <strong>In</strong> feite<br />

is het project te vroeg uitgevoerd, dit is het afgel<strong>op</strong>en jaar meerdere malen geconstateerd.<br />

Daardoor is het niet mogelijk geweest de methodiek bij verschillende aanbieders en met diverse<br />

vormen van <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand uit te proberen. De ervaringen die we wel hebben <strong>op</strong>gedaan bij<br />

Zuid<strong>zorg</strong> zijn echter zo positief dat we van mening zijn dat deze basis verdere verspreiding<br />

verdient. Door andere aanbieders van beeldscherm<strong>zorg</strong> kan de methode (met kleine aanpassingen,<br />

zie hierboven) meteen worden toegepast.<br />

27


Bijlage 1: Literatuur Zorg Op Afstand<br />

Kijken <strong>op</strong> Afstand, een leerzaam alternatief. Onderzoek naar de effectiviteit en efficiency van<br />

KOALA delicate en teleur. RUG/RHO, juli 2008.<br />

Zorg <strong>op</strong> afstand, een innovatie in de langdurige <strong>zorg</strong>. Algemene Rekenkamer, juni 2009.<br />

Zorg <strong>op</strong> afstand, dichterbij. 2007-2010. Actiz, 2007<br />

Tele<strong>zorg</strong>visie. Essay over ontwikkelingen en beloften van tele<strong>zorg</strong> in de Nederlandse<br />

gezondheids<strong>zorg</strong>. Pols, Schermer, Willemse, 2008.<br />

Beeldcommunicatie in de <strong>zorg</strong>: doelgroepen en doelen. Toekomst Thuis utrecht. De 5 e<br />

dimensie/Nouws, 2007<br />

Klant in beeld. Handreiking cliëntprofielen en aanbodsarrangementen bij <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand en<br />

beeldcommunicatie. De 5 e dimensie/Nouws, 2008.<br />

Monotoring Toekomst thuis. Deel 1: eindrapportage. De 5 e Dimensie, 2009.<br />

Monitoring Toekomst Thuis. Deel 2: achtergronden. De 5 e dimensie, 2009<br />

Kwalitatieve rapportage 2008 van de monitor <strong>zorg</strong>-<strong>op</strong>-afstand. Uva/Actiz, 2008.<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> en validering van een vragenlijst vraaggestuurde <strong>zorg</strong>. Verkooijen en Elderhuis in: J<br />

of Soc <strong>In</strong>terv: theory and practice, 2009 (18) 1: 60-71.<br />

Monitor Zorg <strong>op</strong> Afstand. Verslaglegging van de peiling eind 2008/begin 2009. Peeters en francke,<br />

Nivel, 2009.<br />

Monitor Zorg <strong>op</strong> afstand. Verslaglegging van de peiling najaar 2007. Peeters et al, Nivel, 2008.<br />

Algemene kwaliteitscriteria. De kwaliteit van de gezondheids<strong>zorg</strong> in patiëntenperspectief. NPCF,<br />

2006.<br />

Kwaliteitskader verantwoorde Zorg. <strong>In</strong>dicatorenset verantwoorde <strong>zorg</strong>. 2007.<br />

Eerdere rapportages:<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand – mei 2009<br />

<strong>Ontwikkeling</strong> <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand 2 – september 2009<br />

Tussenrapportage ontwikkeling <strong>meetinstrument</strong> <strong>klantervaringen</strong> <strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand – november 2009<br />

28


Bijlage 2. Kwaliteitscriteria beeldscherm<strong>zorg</strong><br />

Kwaliteitscriteria m.b.t. de techniek:<br />

- De is makkelijk te bedienen<br />

- Bij de start van de <strong>zorg</strong>verlening via de vindt een duidelijke instructie plaats<br />

- Er is duidelijke, eenvoudige schriftelijke informatie over de werking van de <br />

- Er is duidelijke (schriftelijke) informatie over waar naar toe te aan bij storingen<br />

- De is betrouwbaar<br />

- Storingen worden snel verholpen<br />

- Storingen worden adequaat verholpen<br />

- Er is een goede beeldkwaliteit<br />

- Er is een goede geluidskwaliteit<br />

- Er is een vaste, goed bereikbare contactpersoon bij de <strong>zorg</strong>organisatie <strong>voor</strong> vragen over de<br />

beeldscherm<strong>zorg</strong><br />

- Bij nood<strong>op</strong>roepen is er binnen … minuten contact met de <strong>zorg</strong>centrale<br />

Contact met <strong>zorg</strong>centrale:<br />

Criteria:<br />

Bejegening:<br />

- de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale is beleefd<br />

- de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale luistert aandachtig<br />

- de medewerker heeft genoeg tijd <strong>voor</strong> de cliënt<br />

- de medewerker neemt de cliënt serieus<br />

- de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale zijn geduldig<br />

Privacy en autonomie<br />

Criteria:<br />

- de medewerker bemoeit zich niet ongevraagd met privézaken<br />

- de medewerkers gaan vertrouwelijk om met privégegevens en privacy<br />

- de cliënt voelt zich <strong>op</strong> zijn gemak in het face-to-face beeldschermcontact met de<br />

medewerker<br />

- door de beeldscherm<strong>zorg</strong> zijn cliënten langer in staat zelfstandig te blijven wonen<br />

- er zijn tussen organisatie en cliënt goede afspraken gemaakt over het gebruik van de<br />

videobeelden<br />

- door de beeldscherm<strong>zorg</strong> voelt de cliënt zich veiliger in eigen huis<br />

<strong>In</strong>spraak, afspraken over de hulpverlening en evaluatie:<br />

Criteria:<br />

- er zijn (schriftelijke) afspraken gemaakt over de inhoud en de frequentie van de<br />

beeldschermcontacten<br />

- de cliënt kan meebeslissen over de inhoud en de frequentie van de beeldschermcontacten<br />

- bij afgesproken contacten: de contacten vinden plaats <strong>op</strong> de afgesproken momenten<br />

29


- af en toe wordt de cliënt gevraagd of de beeldscherm<strong>zorg</strong> naar wens verlo<strong>op</strong>t<br />

Deskundigheid:<br />

Criteria:<br />

- de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale zijn deskundig<br />

- de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale zijn hulpvaardig<br />

- de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale houden rekening met de beperkingen van de cliënt<br />

Samenwerking met andere hulpverleners thuis<br />

Criteria:<br />

- Er is een goede samenwerking tussen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale en die van<br />

thuis<strong>zorg</strong>, die bij de cliënt thuis komen<br />

Samenwerking met mantel<strong>zorg</strong><br />

Criteria:<br />

- Er is een goede samenwerking tussen medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale en de naaste<br />

mantel<strong>zorg</strong>ers (indien gewenst door cliënt en mantel<strong>zorg</strong>er)<br />

Alleen <strong>zorg</strong>, of meer?<br />

criteria<br />

- Eventuele aanvullende diensten sluiten aan bij de behoefte van de cliënt<br />

30


Bijlage 3. Vragenlijst Viedome<br />

Viedome door Cliënten Bekeken<br />

Vragenlijst Viedome Zuid<strong>zorg</strong><br />

31


Uw mening telt!<br />

Cliënttevredenheidsonderzoek cliënten Viedome van Zuid<strong>zorg</strong><br />

Zuid<strong>zorg</strong> zet zich er<strong>voor</strong> in om mensen die verpleging en/of ver<strong>zorg</strong>ing nodig hebben zo goed<br />

mogelijk te helpen, onder andere door beeldscherm<strong>zorg</strong> via Viedome. Zuid<strong>zorg</strong> vindt het belangrijk<br />

te weten of het <strong>zorg</strong>aanbod van Viedome goed aansluit bij de wensen van cliënten.<br />

Om daar achter te komen laat Zuid<strong>zorg</strong> een onafhankelijk onderzoek uitvoeren naar de<br />

tevredenheid van de cliënten die gebruik maken van Viedome. Dit onderzoek wordt uitgevoerd<br />

door ARGO Rijksuniversiteit Groningen.<br />

Met de uitkomsten van het onderzoek wil Zuid<strong>zorg</strong> aan de slag: samen met u bedenken <strong>op</strong> welke<br />

wijze Viedome zo kan worden ingezet dat wat goed is goed blijft en dat wat beter kan ook beter<br />

wordt!<br />

Deelname aan het onderzoek is anoniem. Het is niet te herleiden wie de antwoorden heeft<br />

gegeven.<br />

Heeft u vragen over de vragenlijst en het onderzoek, dan kunt u bellen met Berthe te Velde van<br />

ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV:<br />

050 3637464.<br />

Begrippen:<br />

Zuid<strong>zorg</strong> biedt onder de naam Viedome „beeldscherm<strong>zorg</strong>‟. Sommige mensen hebben <strong>voor</strong><br />

Viedome een apart scherm, de thuispost. Anderen krijgen Viedome via de eigen TV.<br />

Beeldscherm<strong>zorg</strong> is <strong>zorg</strong> en begeleiding „<strong>op</strong> afstand‟, door medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale.<br />

32


Toelichting<br />

Deze vragenlijst gaat over verschillende onderwerpen, zoals het bedieningsgemak van de<br />

thuispost, het contact met de <strong>zorg</strong>centrale en uw mogelijkheden om inspraak in de <strong>zorg</strong> te hebben.<br />

Per onderwerp leggen wij u een aantal vragen <strong>voor</strong>. Bij de meeste vragen kunt u antwoorden of u<br />

vindt dat dit (heel) goed is, beter kan of veel beter kan. Bij elke vraag kruist u het hokje aan dat<br />

het meest recht doet aan uw mening.<br />

Als <strong>voor</strong>beeld uw mening over de vraag ‘Behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u<br />

beleefd?’. Als u het hiermee(heel erg) eens bent, kruist u het hokje onder ‘ja!’ aan:<br />

Behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd? x<br />

33<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Weet niet/<br />

Er zijn geen „goede‟ of „foute‟ antwoorden. We willen graag uw eigen mening over Viedome weten.<br />

Natuurlijk mag iemand u helpen bij het invullen van deze vragenlijst.<br />

<strong>In</strong> de vragenlijst is ruimte om uw mening in eigen bewoordingen <strong>op</strong> te schrijven. Maakt u daar<br />

alstublieft gebruik van. Bovendien zijn wij benieuwd naar uw suggesties <strong>voor</strong> verbetering; hoe zou<br />

Viedome volgens u beter kunnen? Ook daar<strong>voor</strong> kunt u de tekstvakken in de vragenlijst gebruiken.<br />

Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 15 minuten.<br />

Alvast hartelijk dank <strong>voor</strong> uw medewerking.<br />

Niet van<br />

toepassing


Over uzelf<br />

Ik ben Man<br />

34<br />

Vrouw<br />

Mijn geboortejaar is ................................<br />

Sinds wanneer krijgt u hulp via Viedome? ........ (mm) ............. (jjjj)<br />

Maakt u gebruik van de thuispost of krijgt u Viedome via de TV?<br />

Op welke manier maakt u<br />

gebruik van Viedome?<br />

Hoe vaak heeft u de<br />

afgel<strong>op</strong>en week (7 dagen)<br />

contact gehad met de<br />

<strong>zorg</strong>centrale (via de<br />

thuispost/TV)?<br />

Met hoeveel verschillende<br />

medewerkers van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale heeft u de<br />

afgel<strong>op</strong>en week contact<br />

gehad via de thuispost/de<br />

TV?<br />

o Thuispost<br />

o TV<br />

o Ik krijg <strong>zorg</strong> of begeleiding via de thuispost/de TV als ik daar<br />

behoefte aan heb<br />

o Op vaste, korte momenten is er contact met de <strong>zorg</strong>centrale, om te<br />

kijken hoe het met mij gaat (bij<strong>voor</strong>beeld<br />

goedemorgen/goedenavond service)<br />

o Ik krijg <strong>zorg</strong> en begeleiding via de thuispost/de TV <strong>op</strong> afgesproken<br />

momenten<br />

o Geen contact<br />

o 1-3 keer<br />

o 4-6 keer<br />

o Dagelijks<br />

o Meerdere malen dagelijks, ……keer per dag<br />

o Anders, namelijk……………………….<br />

o Niet van toepassing, geen contact gehad<br />

o 1 medewerker<br />

o 2 of 3<br />

o Meer dan 3 medewerkers


Over de thuispost/TV van Viedome<br />

Krijgt u via de thuispost/TV makkelijk contact met de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Vindt u de bediening van de thuispost/TV eenvoudig?<br />

Is de thuispost/camera <strong>op</strong> de TV <strong>op</strong> een <strong>voor</strong> u geschikte plek<br />

geplaatst?<br />

Worden storingen snel verholpen?<br />

Kunt u de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale duidelijk in beeld zien?<br />

Kunt u de medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale goed verstaan?<br />

Lukt het u altijd contact te krijgen met de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Hebt u vertrouwen in Viedome (het systeem)?<br />

Weet u bij wie u terecht kunt met uw vragen, problemen en eventuele<br />

klachten over Viedome?<br />

Is de schriftelijke informatie over de werking van de thuispost/<br />

Viedome via de TV duidelijk?<br />

Vond u de instructie over de werking van het systeem, bij u thuis, bij<br />

de plaatsing, duidelijk?<br />

Kunt u hier<strong>op</strong> een toelichting geven, wat vindt u prettig, wat zou beter kunnen?<br />

35<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Weet niet/<br />

Niet van<br />

toepassing


Contact met de <strong>zorg</strong>centrale: bejegening en deskundigheid<br />

Behandelen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd?<br />

Verl<strong>op</strong>en de gesprekken via het scherm prettig?<br />

Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale goed antwoord <strong>op</strong> uw<br />

vragen?<br />

Vertrouwt u de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende aandacht<br />

<strong>voor</strong> hoe het met u gaat?<br />

Voelt u zich in uw waarde gelaten tijdens het contact met de<br />

medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Zijn de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale deskundig?<br />

Houden de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale voldoende rekening met<br />

wat u zelf wel en niet kunt?<br />

Geven de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale u goede adviezen?<br />

Letten de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale <strong>op</strong> veranderingen in uw<br />

gezondheid?<br />

Nemen de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale uw gezondheidsklachten<br />

serieus?<br />

Kunt u hier<strong>op</strong> een toelichting geven, wat vindt u prettig, wat zou beter kunnen?<br />

36<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Weet niet/<br />

Niet van<br />

toepassing


Privacy en zelfstandigheid<br />

Ervaart u dat de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale vertrouwelijk<br />

omgaan met uw privégegegevens en privacy?<br />

Is Viedome <strong>voor</strong> u een inbreuk <strong>op</strong> uw dagelijks leven? (uw dagritme,<br />

uw activiteiten bij<strong>voor</strong>beeld)<br />

Voelt u zich <strong>op</strong> uw gemak tijdens het beeldcontact met de<br />

medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Heeft u de afgel<strong>op</strong>en periode wel eens een vervelende ervaring gehad met Viedome of met en<br />

medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

□ Ja □ Nee<br />

<strong>In</strong>dien Ja, wilt u dat in het vak hieronder beschrijven?<br />

Vervelende ervaring of toelichting <strong>op</strong> andere vragen, wat vindt u prettig, wat zou beter kunnen?<br />

37<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Weet niet/<br />

Niet van<br />

toepassing


<strong>In</strong>spraak en overleg<br />

Kunt u meebeslissen over <strong>op</strong> welke momenten u contact heeft via het<br />

beeldscherm (Viedome)?<br />

Heeft u altijd <strong>op</strong> de afgesproken momenten contact?<br />

Wordt u van tijd tot tijd gevraagd of Viedome nog naar wens is?<br />

Kunt u hier<strong>op</strong> een toelichting geven, wat vindt u prettig, wat zou beter kunnen?<br />

Samenwerking met anderen<br />

Stemmen de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> (die bij u thuis<br />

komen) hun hulp af <strong>op</strong> de hulp die u krijgt via het beeldscherm<br />

(Viedome)?<br />

Krijgt u wel eens tegenstrijdige adviezen van de thuis<strong>zorg</strong>medewerkers<br />

en de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Hebben de medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale aandacht <strong>voor</strong> de mensen<br />

in uw naaste omgeving?<br />

Kunt u hier<strong>op</strong> een toelichting geven, wat vindt u prettig, wat zou beter kunnen?<br />

38<br />

JA!<br />

JA!<br />

Ja<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Weet niet/<br />

Niet van<br />

toepassing<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Weet niet/<br />

Niet van<br />

toepassing


Wilt u aangeven of u het met de volgende uitspraken eens<br />

bent?<br />

Dankzij Viedome………..<br />

…blijf ik baas over mijn leven<br />

…kan ik de dingen doen die ik graag wil doen<br />

…kan ik langer thuis blijven wonen<br />

…voel ik me veilig (in mijn huis)<br />

…is mijn zelfstandigheid toegenomen<br />

…heb ik minder hulp nodig van familie en anderen<br />

…voel ik me minder eenzaam<br />

…is mijn leven aangenamer<br />

Uw wensen<br />

Welke dienst of<br />

toepassing zou Viedome<br />

<strong>voor</strong> u nog waardevoller<br />

maken?<br />

Welke van de volgende<br />

zaken zou u een<br />

belangrijke aanvulling<br />

vinden <strong>op</strong> Viedome?<br />

Zou u Viedome bij uw<br />

vrienden of familie<br />

aanbevelen?<br />

39<br />

Helemaal mee<br />

eens<br />

Mee eens<br />

Eens noch<br />

oneens<br />

o Communicatiediensten (bij<strong>voor</strong>beeld de mogelijkheid om via de<br />

thuispost/TV met familie contact te hebben, of contact met<br />

lotgenoten, of contact met welzijnsdiensten<br />

o Servicediensten (bij<strong>voor</strong>beeld via de thuispost een afspraak met een<br />

kapper maken, boordschappen bestellen etc.)<br />

o Gemeentelijk loket<br />

o Woonzaken regelen<br />

o Anders, namelijk………….<br />

o<br />

o Ja<br />

o Nee<br />

Kunt u uw antwoord toelichten:<br />

Niet mee eens<br />

Helemaal niet<br />

mee eens


Op basis van de bevindingen uit de enquête zullen de medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong> die zich<br />

bezighoudt met Viedome proberen verbeteringen door te voeren. Ook hierbij is inbreng van<br />

cliënten en mantel<strong>zorg</strong>ers van belang.<br />

Wilt u samen met andere cliënten en mantel<strong>zorg</strong>ers van Viedome zoeken naar<br />

verbetermogelijkheden?<br />

Als u hieraan mee wilt werken, kunt u hieronder uw gegevens invullen. U wordt dan later in het<br />

jaar uitgenodigd <strong>voor</strong> bij<strong>voor</strong>beeld een groepsgesprek of een persoonlijk interview.<br />

Voor de duidelijkheid wijzen wij u er<strong>op</strong> dat uw persoonlijke gegevens <strong>op</strong> geen enkele manier in<br />

verband zullen worden gebracht met uw antwoorden <strong>op</strong> de vragenlijst als u daar<strong>voor</strong> geen<br />

toestemming hebt gegeven. Daarom vragen we u ook om apart <strong>voor</strong> deze aanmelding uw naam in<br />

te vullen.<br />

U kunt zich ook via internet aanmelden. Mail dan onderstaande gegevens naar argo@med.umcg.nl<br />

o.v.v. “aanmelding verbetertraject Viedome”.<br />

Ja, ik wil meewerken samen met andere cliënten, mantel<strong>zorg</strong>ers<br />

Naam: ................................................................................................<br />

Adres: ................................................................................................<br />

Postcode en woonplaats: .......................................................................<br />

Telefoonnummer: .................................................................................<br />

E-mail adres: .......................................................................................<br />

Uw gegevens zullen door ARGO <strong>zorg</strong>vuldig verwerkt en bewaard worden.<br />

Hiermee bent u aan het eind van de vragenlijst gekomen.<br />

U kunt deze aanmelding samen met de vragenlijst <strong>op</strong>sturen in de bijgevoegde envel<strong>op</strong>. Een<br />

postzegel plakken is niet nodig. Als u de envel<strong>op</strong> kwijt bent kunt u de vragenlijst zonder postzegel<br />

naar het volgende adres sturen:<br />

ARGO Rijksuniversiteit Groningen<br />

Antwoordnummer 172<br />

9700 VB Groningen<br />

Hartelijk dank <strong>voor</strong> uw medewerking!<br />

Aanmelding verbetertraject<br />

40


Bijlage 4. Worksh<strong>op</strong>materiaal<br />

Worksh<strong>op</strong>materiaal<br />

41


Formulier 1.<br />

INVENTARISATIE AANDACHTSPUNTEN<br />

AANDACHTSPUNTEN VIEDOME<br />

Welke uitkomsten mbt Viedome zijn u <strong>op</strong>gevallen? Deel <strong>op</strong> dit formulier de uitkomsten van het<br />

onderzoek in.<br />

Naam:<br />

Discipline:<br />

Belangrijk,<br />

ga ik wat mee doen<br />

Niet (zo) belangrijk<br />

Opmerkingen<br />

Onbekende punten Bekende punten<br />

42


Formulier 2 - Woordspin<br />

Naam:<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

43


Bijlage 5: Rapport van ARGO <strong>voor</strong> Zuid<strong>zorg</strong><br />

Berthe te Velde<br />

S<strong>op</strong>hie Spoorenberg<br />

Marloes Cardol<br />

Uitkomsten van het onderzoek onder<br />

cliënten van Zuid<strong>zorg</strong> die gebruik maken van<br />

Argo Rijksuniversiteit Groningen BV<br />

Maart 2010<br />

<strong>zorg</strong> <strong>op</strong> afstand<br />

44


<strong>In</strong>houd<br />

1. <strong>In</strong>leiding en methode 46<br />

1.1 <strong>In</strong>leiding 46<br />

1.2 Methode 47<br />

2 Resultaten 48<br />

2.1 <strong>In</strong>leiding 48<br />

2.2 Beschrijving van de cliënten die aan het onderzoek<br />

hebben meegedaan 48<br />

2.3 Gebruik Viedome 49<br />

2.4 Contact met de <strong>zorg</strong>centrale: bejegening en deskundigheid 52<br />

2.5 Privacy en zelfstandigheid 54<br />

2.6 <strong>In</strong>spraak en overleg 56<br />

2.7 Samenwerking met anderen 56<br />

2.8 Het effect van Viedome <strong>op</strong> autonomie 58<br />

2.9 Wensen van cliënten 58<br />

45


1. <strong>In</strong>leiding en methode<br />

1.1 <strong>In</strong>leiding<br />

<strong>In</strong> dit rapport worden de uitkomsten gepresenteerd van een onderzoek onder cliënten van Zuid<strong>zorg</strong><br />

naar hun ervaringen met Viedome. Viedome is een speciaal aanbod van Zuid<strong>zorg</strong>: beeldscherm<strong>zorg</strong><br />

of Zorg en Diensten <strong>op</strong> Afstand. Met behulp van beeldcommunicatie hebben cliënten contact met<br />

dienstverleners <strong>op</strong> het gebied van wonen, <strong>zorg</strong> en welzijn. Het doel is dat mensen langer<br />

zelfstandig thuis kunnen blijven wonen; veilig en vertrouwd in hun eigen huis.<br />

Het hier gepresenteerde vragenlijstonderzoek is een onderdeel van het Meetinstrument Zorg <strong>op</strong><br />

Afstand, dat door ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV in <strong>op</strong>dracht van de NPCF wordt ontwikkeld.<br />

Zuid<strong>zorg</strong> participeert met Viedome als pilotpartner in dit project. Zuid<strong>zorg</strong> ho<strong>op</strong>t de ervaringen uit<br />

deze pilot te kunnen inzetten bij de verdere uitrol van haar aanbod Zorg en Diensten <strong>op</strong> Afstand.<br />

Dat gebeurt in 2009-2010 binnen het stimuleringsprogramma “Slimme Zorg” van de provincie<br />

Brabant; Zuid<strong>zorg</strong> tracht daarin het aanbod van Zorg en Diensten <strong>op</strong> Afstand uit te rollen en <strong>op</strong> te<br />

schalen over haar werkgebied.<br />

Doel van het NPCF pilotproject is een <strong>meetinstrument</strong> te ontwikkelen dat <strong>klantervaringen</strong> in kaart<br />

brengt met Zorg <strong>op</strong> Afstand, zoals Viedome, en aankn<strong>op</strong>ingspunten biedt <strong>voor</strong> verbeteringen. Het<br />

<strong>meetinstrument</strong> bestaat uit een vragenlijst, een verbeterworksh<strong>op</strong> en een cliëntenpanel. De<br />

vragenlijst is in januari 2010 verspreid onder cliënten die (AWBZ) <strong>zorg</strong> krijgen via Viedome. De<br />

uitkomsten van het onderzoek worden in maart 2010 in een worksh<strong>op</strong> met medewerkers van<br />

Zuid<strong>zorg</strong> gebruikt om verbeterpunten te analyseren en verbeteracties te formuleren. Met een<br />

cliëntenpanel worden de uitkomsten besproken om verdieping en verdere verduidelijking te geven<br />

(maart 2010). <strong>In</strong> een afsluitende evaluatie wordt door medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong>, ARGO en de<br />

NPCF bekeken of de methodiek/<strong>meetinstrument</strong> een werkelijke bijdrage levert aan de cyclische<br />

kwaliteitsverbetering van Zorg en Diensten <strong>op</strong> Afstand.<br />

<strong>In</strong> de volgende paragraaf wordt beschreven hoe de vragenlijst is <strong>op</strong>gebouwd en hoe de<br />

dataverzameling heeft plaatsgevonden. <strong>In</strong> hoofdstuk 2 worden de resultaten gepresenteerd.<br />

Het verslag van het cliëntenpanel kan later als hoofdstuk 3 aan dit rapport worden toegevoegd.<br />

46


1.2 Methode<br />

Vragenlijst<br />

Op basis van de literatuur en gesprekken met cliënten en medewerkers van Viedome is een<br />

vragenlijst vastgesteld. <strong>In</strong> deze vragenlijst komen de volgende thema‟s aan de orde:<br />

- technische aspecten: kwaliteit van beeldverbinding, betrouwbaarheid, bedieningsgemak,<br />

<strong>op</strong>lossen van storingen;<br />

- contact cliënt-<strong>zorg</strong>centrale: bejegening, deskundigheid, vertrouwen<br />

- aspecten van privacy, zelfstandigheid<br />

- inspraak en overleg<br />

- samenwerking met andere betrokkenen<br />

- effect <strong>op</strong> kwaliteit van leven.<br />

Elk thema bestaat uit een aantal gesloten vragen en wordt afgesloten met een <strong>op</strong>en vraag, waarin<br />

de cliënt het onderwerp kan toelichten.<br />

Dataverzameling<br />

Het onderzoek dat onder cliënten van Zuid<strong>zorg</strong> is uitgevoerd betreft een schriftelijk<br />

vragenlijstonderzoek. De vragenlijsten zijn in de periode januari – februari 2010 verspreid door de<br />

aandachtsfunctionarissen van de wijkteams Zuid<strong>zorg</strong> en door de <strong>zorg</strong>coördinator onder alle AWBZ<br />

Zorg <strong>op</strong> Afstand cliënten van Zuid<strong>zorg</strong>. De cliënten konden de vragenlijst thuis invullen en met een<br />

portvrije antwoordenvel<strong>op</strong>pe ingevuld <strong>op</strong>sturen naar het onderzoeksbureau.<br />

47


2 Resultaten<br />

2.1 <strong>In</strong>leiding<br />

<strong>In</strong> dit hoofdstuk worden de uitkomsten weergegeven van het cliëntervaringsonderzoek. De<br />

uitkomsten <strong>op</strong> de vragen worden in horizontale staafdiagrammen weergegeven. Op de meeste<br />

vragen kan worden geantwoord met JA! – ja – kan beter – kan veel beter – weet niet / niet van<br />

toepassing als geldige antwoordmogelijkheden. De hele staaf is 100%. Aangegeven wordt het<br />

percentage mensen dat de vraag met „JA!‟ heeft beantwoord (donkergroen), het percentage<br />

mensen dat „ja‟ heeft geantwoord (lichtgroen), het percentage mensen dat de vraag met „kan<br />

beter‟ heeft beantwoord (oranje) en het percentage mensen dat de vraag met „kan veel beter‟<br />

heeft beantwoord (rood). Op die manier is per thema in één oog<strong>op</strong>slag te zien welke vragen hoog<br />

scoren (veel donker- en lichtgroen) en welke vragen minder hoog (veel rood). Links van de staaf is<br />

de vraag <strong>op</strong>genomen en het aantal mensen dat een geldig antwoord heeft gegeven <strong>op</strong> de vraag<br />

(n=…). Overige vragen hebben andere antwoordcategorieën of zijn <strong>op</strong>en vragen. Deze vragen<br />

worden weergegeven in tabellen.<br />

2.2 Beschrijving van de cliënten die aan het onderzoek hebben meegedaan<br />

83 cliënten hebben de vragenlijst over hun ervaringen met Viedome retour gestuurd. <strong>In</strong> tabel 2 zijn<br />

enkele achtergrondgegevens van de cliënten samengevat.<br />

Tabel 2. Geslacht en leeftijd van cliënten<br />

n %<br />

Geslacht Man 20 26,0<br />

Vrouw 57 74,0<br />

totaal 77 100,0<br />

Leeftijdscategorie jonger dan 60 7 9,3<br />

60-69 7 9,3<br />

70-79 19 25,3<br />

80-89 35 46,7<br />

90 jaar of ouder 7 9,3<br />

totaal 75 100,0<br />

48


2.3 Gebruik Viedome<br />

Of de cliënt gebruik maakt van thuispost of de TV en <strong>op</strong> welke manier Viedome gebruikt wordt is<br />

weergegeven in tabel 3.<br />

Tabel 3. Gebruik Viedome<br />

n %<br />

Maakt u gebruik van de Thuispost 53 74,6<br />

thuispost of krijgt u<br />

Viedome via de TV?<br />

TV 18 25,4<br />

totaal 71 100,0<br />

Op welke manier maakt u Ik krijg <strong>zorg</strong> of begeleiding via de thuispost/de TV 15 19,2<br />

gebruik van Viedome? als ik daar behoefte aan heb<br />

Op vaste, korte momenten is er contact met de<br />

<strong>zorg</strong>centrale, om te kijken hoe het met mij gaat<br />

(bij<strong>voor</strong>beeld goedemorgen/goedenavond<br />

service)<br />

63 80,8<br />

Ik krijg <strong>zorg</strong> en begeleiding via de thuispost/de<br />

TV <strong>op</strong> afgesproken momenten<br />

22 28,2<br />

totaal 78 100,0<br />

49


Vragen over onder andere de kwaliteit, betrouwbaarheid en bedieningsgemak van Viedome zijn<br />

weergegeven in grafiek 1 en grafiek 2.<br />

Krijgt u via de thuispost/TV<br />

makkelijk contact met de<br />

<strong>zorg</strong>centrale? (n=76)<br />

Vindt u de bediening van de<br />

thuispost/TV eenvoudig?<br />

(n=77)<br />

Is de thuispost/camera <strong>op</strong> de<br />

TV <strong>op</strong> een <strong>voor</strong> u geschikte<br />

plek geplaatst? (n=76)<br />

Worden storingen snel<br />

verholpen? (n=66)<br />

Kunt u de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale duidelijk in beeld<br />

zien? (n=77)<br />

Kunt u de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale goed verstaan?<br />

(n=78)<br />

Lukt het u altijd contact te<br />

krijgen met de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

(n=76)<br />

Hebt u vertrouwen in Viedome<br />

(het systeem)? (n=76)<br />

Weet u bij wie u terecht kunt<br />

met uw vragen, problemen en<br />

eventuele klachten over<br />

Viedome? (n=69)<br />

Is de schriftelijke informatie<br />

over de werking van de<br />

thuispost/ Viedome via de TV<br />

duidelijk? (n=60)<br />

Vond u de instructie over de<br />

werking van het systeem, bij u<br />

thuis, bij de plaatsing,<br />

duidelijk? (n=78)<br />

Grafiek 1: De Thuispost/TV van Viedome 1<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

25,8<br />

42,3<br />

51,3<br />

49,4<br />

47,4<br />

51,9<br />

50<br />

50,0<br />

42,3<br />

37,7<br />

40,8<br />

44,7<br />

Grafiek 2: De Thuispost/TV van Viedome 2<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

44,7<br />

42,1<br />

39,1<br />

41,7<br />

39,7<br />

Opmerkingen over kwaliteit, betrouwbaarheid en bedieningsgemak van Viedome<br />

staan in tabel 4.<br />

40,0<br />

46,2<br />

46,1<br />

50,0<br />

53,6<br />

45,5<br />

15,2<br />

11,7<br />

11,7<br />

12,8<br />

9,0<br />

6,6<br />

6,6<br />

9,1<br />

2,6<br />

2,6<br />

6,6 2,6<br />

3,9 3,9<br />

2,94,3<br />

6,7<br />

5,1<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Tabel 4. Opmerkingen van cliënten over de kwaliteit, betrouwbaarheid en bedieningsgemak van<br />

Viedome


1. Financiële administratie. Ik heb een PGB, maar kan niet zien wat ik betaal <strong>voor</strong> de <strong>zorg</strong><br />

van Viedome. Dit moet toch mogelijk zijn en in het systeem zo even terug te zien zijn. 2.<br />

De medewerkers moeten even wachten met praten tot de verbinding er is. 3. Het touchscreen<br />

kan wat mij betreft gevoeliger i.v.m. slecht handgebruik. 4. De achtergrond van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale rustiger, zoals het nu is geeft het het gevoel dat het erbij gedaan wordt.<br />

Alles verliep heel goed, heel duidelijk. Kan niet beter.<br />

Als er iets niet goed is geef ik het door aan Viedome medewerkers als het is verholpen.<br />

Avondcontrole of alles in orde is is prima! Wat verbeterd kan worden is de tijd tussen<br />

alarm slaan en daadwerkelijke hulp, dit duurt te lang.<br />

Begeleiding is nodig bij gebruik.<br />

Bij het indrukken van het systeem zou het gemakkelijk zijn als er bij<strong>voor</strong>beeld een<br />

geluidsignaal klinkt, wanneer het indrukken van het alarm gebeurd is.<br />

Dat als het nodig is ik hulp kan vragen.<br />

De „goedemorgen‟ vond ik fantastisch, geeft veilig gevoel. Het twee keer avondcontact<br />

vind ik fijn, even een persoonlijk gesprekje. Hij is nogal klachtgevoelig en de reparatie kan<br />

lang duren. Maar als het eindelijk gebeurt gaat het spreken vakkundig door heel<br />

vriendelijke mensen.<br />

Er waren wat aanlo<strong>op</strong>problemen (storingen), deze zijn correct <strong>op</strong>gelost.<br />

Er zijn veel storingen <strong>op</strong> de lijn qua geluid, dat is al een paar keer gemeld.<br />

Fijn dat er iemand dagelijks is waar je mee kunt praten en dat er <strong>zorg</strong> <strong>voor</strong> me is.<br />

Geen tot weinig mondelinge uitleg gehad. Medewerkster zou nog eens langs komen maar<br />

is niet meer langs geweest.<br />

Het contact is prettig.<br />

Het is een prettig systeem, duidelijk en aangenaam.<br />

Het is moeilijk om goed contact te krijgen met de <strong>zorg</strong>centrale. Niet qua beeld maar met<br />

het geluid. Zij kunnen ons niet verstaan.<br />

Het snoertje van de telefoonhoorn draait <strong>op</strong>.<br />

Ik heb het idee dat het technisch niet goed zit.<br />

<strong>In</strong> het begin is het erg moeilijk om te begrijpen <strong>voor</strong> ouderen, later gaat het beter.<br />

Na de eerste aanlo<strong>op</strong>problemen ging het wel beter. De kwaliteit van het geluid is nu<br />

eigenlijk redelijk goed. Alleen 's nachts is een probleem. Hoorapparaat is 's nachts uit en<br />

dan hoor ik Viedome helemaal niet (ook niet via de luidspreker in mijn kamer).<br />

Niet erg duidelijk.<br />

Tot nu toe is de monitor aardig, maar niet nuttig. Wel nuttig is de zwarte kn<strong>op</strong> in de kamer<br />

en slaapkamer.<br />

Uitleg over de werking ging te snel. Er was nog niet alles aanwezig.<br />

Uitleg was voldoende.<br />

Verhelpen van eventuele storingen duurt te lang.<br />

Verstaan van <strong>zorg</strong>centrale heb ik veel moeite mee. Maar ik hoor heel slecht, dus<br />

waarschijnlijk is hier niets aan te doen.<br />

Voor hoogbejaarden is extra uitleg en oefenen gewenst (onder begeleiding!).<br />

Zie het nut er niet van in, is inbreuk <strong>op</strong> privacy. Wij kinderen vinden het echter wel een<br />

geruststellende gedachte dat de cliënt makkelijk contact kan maken als er hulp nodig is.<br />

51


2.4 Contact met de <strong>zorg</strong>centrale: bejegening en deskundigheid<br />

<strong>In</strong> tabel 5 is weergegeven hoe vaak cliënten contact hebben met de <strong>zorg</strong>centrale en met hoeveel<br />

verschillende medewerkers van de <strong>zorg</strong>centrale ze contact hebben gehad.<br />

Tabel 5. Contact met <strong>zorg</strong>centrale<br />

n %<br />

Hoe vaak heeft u de afgel<strong>op</strong>en week (7 Geen contact 1 1,4<br />

dagen) contact gehad met de <strong>zorg</strong>centrale 1-3 keer 21 30,0<br />

(via de thuispost/TV)?<br />

4-6 keer 10 14,3<br />

Dagelijks 32 45,7<br />

Meerdere malen dagelijks 4 5,7<br />

Anders 2 2,9<br />

totaal 70 100,0<br />

Met hoeveel verschillende medewerkers van Niet van toepassing, geen<br />

3 3,9<br />

de <strong>zorg</strong>centrale heeft u de afgel<strong>op</strong>en week contact gehad<br />

contact gehad via de thuispost/de TV? 1 medewerker 6 7,8<br />

2 of 3 38 49,4<br />

Meer dan 3 medewerkers 30 39,0<br />

totaal 77 100,0<br />

Aan de cliënten is gevraagd wat zij vinden van het contact met de <strong>zorg</strong>centrale. Bij<strong>voor</strong>beeld wat<br />

zij vinden van de behandeling door de medewerkers, of de medewerkers goed antwoord geven <strong>op</strong><br />

vragen van cliënten en of de medewerkers deskundig zijn. De uitkomsten <strong>op</strong> de vragen zijn<br />

<strong>op</strong>genomen in grafiek 3 en 4.<br />

Behandelen de medewerkers<br />

van de <strong>zorg</strong>centrale u beleefd?<br />

(n=77)<br />

Verl<strong>op</strong>en de gesprekken via<br />

het scherm prettig? (n=77)<br />

Geven de medewerkers van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale goed antwoord <strong>op</strong><br />

uw vragen? (n=77)<br />

Vertrouwt u de medewerkers<br />

van de <strong>zorg</strong>centrale? (n=78)<br />

Hebben de medewerkers van<br />

de <strong>zorg</strong>centrale voldoende<br />

aandacht <strong>voor</strong> hoe het met u<br />

gaat? (n=78)<br />

Voelt u zich in uw waarde<br />

gelaten tijdens het contact met<br />

de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale? (n=77)<br />

Grafiek 3: Contact met de <strong>zorg</strong>centrale 1<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

55,8<br />

57,1<br />

56,4<br />

62,3<br />

60,3<br />

57,1<br />

52<br />

37,7<br />

40,3<br />

41,0<br />

35,1<br />

38,5<br />

41,6<br />

5,2<br />

2,6<br />

2,6<br />

2,6<br />

1,3<br />

1,3<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter


Zijn de medewerkers van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale deskundig?<br />

(n=67)<br />

Houden de medewerkers van<br />

de <strong>zorg</strong>centrale voldoende<br />

rekening met wat u zelf wel en<br />

niet kunt? (n=66)<br />

Geven de medewerkers van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale u goede<br />

adviezen? (n=66)<br />

Letten de medewerkers van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale <strong>op</strong> veranderingen<br />

in uw gezondheid? (n=59)<br />

Nemen de medewerkers van<br />

de <strong>zorg</strong>centrale uw<br />

gezondheidsklachten serieus?<br />

(n=66)<br />

Grafiek 4: Contact met de <strong>zorg</strong>centrale 2<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

50,7<br />

47,0<br />

45,5<br />

47,5<br />

53,0<br />

<strong>In</strong> tabel 6 zijn de <strong>op</strong>merkingen van cliënten over het contact met de <strong>zorg</strong>centrale te vinden.<br />

Tabel 6. Opmerkingen van cliënten over het contact met de <strong>zorg</strong>centrale<br />

Als er al een gesprek tot stand komt (door het slechte geluid) is het heel kort.<br />

De contacten zijn prima.<br />

Het enthousiasme van de werkers <strong>zorg</strong>centrale is prima! Geen verbetering nodig.<br />

Elke dag vragen ze hoe het met me gaat, goed geslapen enzo, en of er ook nog plannen<br />

zijn <strong>voor</strong> die dag, heel gezellig!<br />

Er zijn van mijn kant geen ernstige problemen geweest. Gezien de contacten heb ik er alle<br />

vertrouwen in. Geeft veel rust.<br />

Geen spontane gesprekken. Lijkt wel alsof ze een lijstje afwerken.<br />

Gesprekken niet te lang maken!<br />

Gesprekken worden wat moeilijk vanwege de vertraging, dat is jammer.<br />

Goede contacten, goed overleg in huidige situatie. We hebben goede huishoudelijke hulp.<br />

Ik ben erg tevreden!<br />

Ik ben zeer tevreden over het contact met de <strong>zorg</strong>centrale.<br />

Ik vind het fijn dat ik 's morgens gewekt wordt.<br />

Ik word dagelijks door het ver<strong>zorg</strong>ingsteam ver<strong>zorg</strong>d, dus de Viedome is een aanvulling en<br />

<strong>voor</strong>al belangrijk <strong>voor</strong> alarm.<br />

Medewerkers zijn lieve mensen.<br />

Prettig het contact twee keer per week.<br />

Tegenwoordig wordt niet meer naar het innemen van medicijnen gevraagd. <strong>In</strong> het begin<br />

was dat wel zo.<br />

53<br />

47,0<br />

50,0<br />

44,8<br />

49,2<br />

45,5<br />

4,5<br />

6,1<br />

4,5<br />

3,4<br />

1,5<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter


2.5 Privacy en zelfstandigheid<br />

<strong>In</strong> grafiek 5 zijn de resultaten weergegeven van de vragen die gaan over privacy en<br />

zelfstandigheid.<br />

Ervaart u dat de medewerkers<br />

van de <strong>zorg</strong>centrale<br />

vertrouwelijk omgaan met uw<br />

privégegegevens en privacy?<br />

(n=65)<br />

Is Viedome <strong>voor</strong> u een inbreuk<br />

<strong>op</strong> uw dagelijks leven? (n=17)<br />

Voelt u zich <strong>op</strong> uw gemak<br />

tijdens het beeldcontact met<br />

de medewerker van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale? (n=78)<br />

Grafiek 5: Privacy en zelfstandigheid<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

35,3<br />

46,2<br />

53,8<br />

54<br />

47,1<br />

48,7<br />

44,6<br />

5,9<br />

11,8<br />

5,1<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Het aantal mensen dat de afgel<strong>op</strong>en periode een vervelende ervaring heeft gehad met Viedome of<br />

met een medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale is te zien in tabel 7.<br />

Tabel 7. Aantal mensen dat een vervelende ervaring heeft gehad met Viedome of de <strong>zorg</strong>centrale<br />

n %<br />

Heeft u de afgel<strong>op</strong>en periode wel eens een vervelende ervaring gehad met Ja 5 6,5<br />

Viedome of met en medewerker van de <strong>zorg</strong>centrale?<br />

Nee 72 93,5<br />

totaal 77 100,0


Opmerkingen en toelichtingen van cliënten over de eventuele vervelende ervaring en over de<br />

privacy en zelfstandigheid zijn weergegeven in tabel 8.<br />

Tabel 8. Opmerkingen van cliënten over de privacy en zelfstandigheid<br />

Eén keer kon ik geen contact leggen via de deurvideo en één keer was er geen geluid<br />

vanuit de centrale en moesten wij telefonisch contact <strong>op</strong>nemen.<br />

Ben gevallen in mijn berghok en kon toen geen contact maken via het halsalarm met de<br />

centrale. Op hulpgeroep kwam toen de buurman. Gevoeligheid van de apparatuur kan<br />

beter.<br />

Dat de medewerkers mij beschuldigen van liegen dat ik niet thuis zou zijn, terwijl ik wel<br />

degelijk thuis was. Dit is echt belachelijk.<br />

Geen beeldverbinding (storing), duurt al twee weken. Draagbare alarmk<strong>op</strong> is onhandig<br />

(formaat) want gaat regelmatig af. Vervelend dat het niet hoorbaar is als het afgaat (<strong>voor</strong><br />

mijzelf).<br />

Het alarm gaat te makkelijk af. <strong>In</strong> bed wordt het daarom niet gedragen, contact 's nachts<br />

niet mogelijk, aangezien de hoorapparaten dan uit zijn.<br />

Ik heb mijzelf een tijd geleden <strong>op</strong>gegeven <strong>voor</strong> het weksysteem. Ik vond dat zelf wel<br />

prettig, maar er was teveel storing met betrekking tot privacy. Ik heb dit toen st<strong>op</strong> gezet.<br />

Bij noodsituaties vind ik het wel prettig.<br />

Ik lag al <strong>op</strong> bed, en werd toen vijf keer gebeld. Dan is het de bedoeling mij <strong>op</strong> mijn mobiele<br />

nummer te bellen, dit is afgesproken en dat gebeurde niet.<br />

Ik vind de contacten nog gezellig ook.<br />

Ik vind het soms moeilijk om de stap te zetten Viedome in te schakelen. Ik wacht soms te<br />

lang.<br />

De cliënt is linkszijdig verlamd. Als de Viedome overgaat, is de cliënt in haar<br />

belevingswereld heel gehaast om bij het apparaat te komen om te melden dat alles goed<br />

gaat. Door haar beperking is het moeilijk om met haar via Viedome een gesprek te voeren.<br />

Het zijn alleen korte antwoorden die ze geeft. Door de slechte geluidsverbinding gaat ze<br />

zich ergeren aan de Viedome en gaat daardoor de functie waar Viedome <strong>voor</strong> bestemd is<br />

deels verloren. Dat is jammer. Dus is een goede beeld- en geluidsverbinding heel<br />

belangrijk.<br />

Viedome is beslist geen inbreuk <strong>op</strong> mijn dagelijks leven. Ik ben er zeer tevreden over.<br />

55


2.6 <strong>In</strong>spraak en overleg<br />

<strong>In</strong> deze paragraaf komt aan het contact tussen cliënten en Viedome aan de orde. <strong>In</strong> grafiek 6 zijn<br />

de antwoorden <strong>op</strong> de vragen over inspraak en overleg <strong>op</strong>genomen.<br />

Kunt u meebeslissen over <strong>op</strong><br />

welke momenten u contact<br />

heeft via het beeldscherm<br />

(Viedome)? (n=73)<br />

Heeft u altijd <strong>op</strong> de<br />

afgesproken momenten<br />

contact? (n=76)<br />

Wordt u van tijd tot tijd<br />

gevraagd of Viedome nog naar<br />

wens is? (n=58)<br />

Grafiek 6: <strong>In</strong>spraak en overleg<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

44,7<br />

50,7<br />

51,7<br />

Tabel 9 geeft de <strong>op</strong>merkingen van cliënten weer over het onderwerp inspraak en overleg.<br />

56<br />

50,0<br />

45,2<br />

41,4<br />

2,7<br />

3,9<br />

3,43,4<br />

Tabel 9. Opmerkingen van cliënten over inspraak en overleg<br />

Afspraak is tussen 21.00 en 22.00 uur, maar het contact is soms pas na 22.00 uur.<br />

Gebruik van monitor is minimaal, gebruik zwarte kn<strong>op</strong> heeft twee keer goed gewerkt en<br />

goede extra hulp gekregen. Contact via monitor zou minder frequent kunnen.<br />

Het alarm gaat af terwijl ik geen alarm heb geslagen.<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter<br />

Het is fijn dat er zijn er 's morgens iemand goedemorgen zegt en een praatje maakt en 's<br />

avonds welterusten zegt. Ik vraag wel eens om vroeger gewekt te worden en dat gaat altijd<br />

goed!<br />

Hierover geen aanvullende reactie want contact is prima!<br />

Ik ben zeer tevreden, alleen is het gehoor af en toe niet zoals het moet zijn.<br />

Ik heb zelf twee keer avondcontact kunnen vastleggen, zowel dag als tijdstip.<br />

Ik schrik wel als er contact gemaakt wordt, maar vind het prettig dat ik twee keer per week<br />

contact heb, is een geruststelling.<br />

Pas ervaren dat ze <strong>voor</strong>al snel en correct helpen na valpartijtje.<br />

Vast contact via goedemorgenservice, dus niet alle vragen zijn van toepassing.<br />

Wanneer de cliënt niet thuis is wordt er later nog geprobeerd contact te krijgen.<br />

Ze nemen aan dat het goed is.<br />

2.7 Samenwerking met anderen<br />

Evaluatie van de samenwerking met anderen, zoals met thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van Zuid<strong>zorg</strong>, is<br />

weergegeven in grafiek 7.


Stemmen de<br />

thuis<strong>zorg</strong>medewerkers van<br />

Zuid<strong>zorg</strong> hun hulp af <strong>op</strong> de<br />

hulp die u krijgt via het<br />

beeldscherm (Viedome)?<br />

(n=31)<br />

Krijgt u wel eens tegenstrijdige<br />

adviezen van de<br />

thuis<strong>zorg</strong>medewerkers en de<br />

medewerkers van de<br />

<strong>zorg</strong>centrale? (n=9)<br />

Hebben de medewerkers van<br />

de <strong>zorg</strong>centrale aandacht <strong>voor</strong><br />

de mensen in uw naaste<br />

omgeving? (n=41)<br />

Grafiek 7: Samenwerking met anderen<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

33,3<br />

Tabel 10 geeft de <strong>op</strong>merkingen van cliënten over de samenwerking weer.<br />

Tabel 10. Opmerkingen van cliënten over de samenwerking met anderen<br />

Alle contacten duiden <strong>op</strong> ruim denken van de medewerkers.<br />

De afstemming gaat goed.<br />

45,2<br />

48,8<br />

57<br />

44,4<br />

45,2<br />

43,9<br />

11,1<br />

3,2 6,5<br />

11,1<br />

4,92,4<br />

De thuis<strong>zorg</strong>medewerkers werken zelfstandig en goed. En hebben geen relatie met de<br />

Viedome!<br />

Heb ik nooit gehad.<br />

Het idee bewaakt te zijn.<br />

Ik woon alleen en heb geen andere mensen in mijn omgeving, <strong>op</strong> het tijdstip dat er gebeld<br />

wordt 's avonds.<br />

Ja, ze informeren altijd naar de toestand van mijn vrouw.<br />

Ja, ze leven met me mee, <strong>voor</strong>al nu mijn mantel<strong>zorg</strong> plotseling is overleden.<br />

JA!<br />

Ja<br />

Kan beter<br />

Kan veel<br />

beter


2.8 Het effect van Viedome <strong>op</strong> autonomie<br />

Vragen die gaan over het gevoel van autonomie dat cliënten hebben of krijgen dankzij Viedome<br />

zijn weergegeven in grafiek 8.<br />

…blijf ik baas over mijn leven<br />

(n=76)<br />

…kan ik de dingen doen die ik<br />

graag wil doen (n=76)<br />

…kan ik langer thuis blijven<br />

wonen (n=77)<br />

…voel ik me veilig (in mijn<br />

huis) (n=77)<br />

…is mijn zelfstandigheid<br />

toegenomen (n=72)<br />

…heb ik minder hulp nodig van<br />

familie en anderen (n=72)<br />

…voel ik me minder eenzaam<br />

(n=74)<br />

…is mijn leven aangenamer<br />

(n=75)<br />

26,4<br />

21,6<br />

2.9 Wensen van cliënten<br />

27,8<br />

36,8<br />

32,0<br />

Grafiek 8: Dankzij Viedome...<br />

0% 25% 50% 75% 100%<br />

43,4<br />

49,4<br />

50,6<br />

19,4<br />

24,3<br />

22,2<br />

58<br />

29,3<br />

32,9<br />

25,0<br />

25,7<br />

34,7<br />

25,0<br />

39,0<br />

40,3<br />

21,3<br />

15,8<br />

14,5<br />

13,9<br />

18,9<br />

7,9<br />

7,9<br />

11,1<br />

10,7<br />

7,8<br />

7,9<br />

7,9<br />

2,6 1,3<br />

3,92,62,6<br />

8,3<br />

11,1<br />

9,5<br />

6,7<br />

Helemaal mee<br />

eens<br />

Mee eens<br />

Eens noch<br />

oneens<br />

Niet mee eens<br />

Helemaal niet<br />

mee eens<br />

<strong>In</strong> tabel 11 is weergegeven welke zaken cliënten een goede aanvulling zouden vinden <strong>op</strong> Viedome.<br />

Tabel 11. Aanvullingen <strong>op</strong> Viedome<br />

n %<br />

Welke van de volgende zaken zou u een belangrijke Communicatiediensten 33 71,7<br />

aanvulling vinden <strong>op</strong> Viedome?<br />

Servicediensten 16 34,8<br />

Gemeentelijk loket 11 23,9<br />

Woonzaken regelen 2 4,3<br />

Anders 6 13,0<br />

totaal 46 100,0


De cliënten is gevraagd hun wensen met betrekking tot Viedome te noteren. <strong>In</strong> tabel 12 zijn de<br />

antwoorden van de cliënten weergegeven.<br />

Tabel 12. Waardevolle toepassingen of diensten die Viedome waardevoller maken volgens cliënten<br />

Beeldcontact met familie.<br />

Betere geluidskwaliteit.<br />

Camera bij de centrale <strong>voor</strong>deur, contact met thuispost.<br />

Contact kunnen uitbreiden met ook andere disciplines.<br />

Een kn<strong>op</strong>je of iets dergelijks <strong>voor</strong> in bed. Als ik in bed lig en ik kan er dan niet meer uit kan<br />

ik geen contact maken met Viedome en dat maakt mij angstig.<br />

Een leuke knappe vent (grapje) <strong>voor</strong> een knuffel.<br />

Geldservice bank. Vorige winter had ik daar veel voldoening van.<br />

Geluidskwaliteit aanpassen <strong>op</strong> dove mensen.<br />

Het halsalarm handzamer maken (kleiner).<br />

Het kastje mag best wat kleiner!<br />

Het vermommen van de "hangalarm-melder" door een broche, klip of armband. Het<br />

gebeurt wel eens bij het bukken dat deze afgaat en het is geen prettig gevoel om dit<br />

apparaat de hele dag om je nek te dragen.<br />

Tegenwoordig is alles <strong>op</strong> internet, de ouderen worden daardoor vaak buitenspel gezet.<br />

Waarom geen telefoonnummer vermelden bij internet zodat wij ook kunnen reageren.<br />

Vervoer.<br />

Tot slot is de cliënten gevraagd of zij Viedome zouden aanbevelen bij vrienden of familie. De<br />

uitkomsten staan in tabel 13.<br />

Tabel 13. Aanbevelen van Viedome<br />

n %<br />

Zou u Viedome bij uw vrienden of familie aanbevelen? Ja 70 92,1<br />

Nee 6 7,9<br />

totaal 76 100,0<br />

59

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!