1 Orgaanpathologie Letsel - Diergeneeskundige Studenten Raad

Mastitis apostematosa: chronisch purulent, vnl in de zomer (zomerwrang) tijdens het weideseizoen
ettermassa’s met bdwmassa’s.
Non-purulent, interstitieel: sluimerend.
Tumoren
Vnl KHD, vnl uitgaande vd epitheelcellen (metastasepatroon: lymfebanen lnn controleren!)
Verschillende types obv verhouding stroma en epitheel. Kattin: >80% extreem kwaadaardig, agressief.
Teef: vaak histologisch maligne maar toch traag evoluerend behandeling meer kans op slagen, vnl
wanneer de tumor nog niet groter is dan 5-6cm.
Mannelijk:
Testis
Zaadbuisjes (sertoli en zaadcellen) met interstitium (leydigcellen) ertussen
SertolicelLen produceren vrl geslachtshormonen en leydigcellen mnl (autocrien effect), beiden hebben
ze androgeen receptoren.
Zaadcellen worden in cycli aangemakt (vanaf basaalmembraan spermatogonie spermatocyt I
spermatocyt II spermatozoon)
Congenitaal (frequent)
* Belangrijk: hypoplasie (is normaal vóór de puberteit, indaling nog moeilijk te voelen want kleine en
zachte structuur), erfelijk negatief fokadvies. Komt vaak voor bij hengsten vruchtbaarheid
* Cryptorchidie: belangrijk en vaak voorkomend, erfelijk (ras en lijn predispositie), vaak unilateraal, nog
nageslacht mogelijk maar negatief fokadvies. De testis daalt niet naar het scrotum af (normaal kort na
de geboorte via ligament via het lieskanaal, inwendige en uitwendige liesring naar de tunica vaginalis
vh scrotum getrokken) maar blijft caudaal vd nier liggen.
Cryptorche testikel ontwikkelt minder dan de normale (geen uitrijping tot spermatozoiden) kleine
inactieve zaadbuisjes
Stofwisselingsstoornissen
* Atrofie = verworven probleem, niet erfelijk, wel nog mee te fokken. Onderscheid met hypoplasie en
cryptorchidie is dus belangrijk! (histologisch: vroegere activiteit in zaadbuisjes te zien:
basaalmembraan geplooid rond de zaadbuisjes omdat deze vroeger groter geweest zijn).
Verschillende oorzaken mogelijk, bv slag van merrie bloeding en kneuzing veel bdw en
hemosiderine aanwezig. Vaak fibrose te zien (opvullen ruimte met bdwcellen)
* Spermatocoele (cyste), zwelling vnl thv caput epididymis, vaak bij reu die niet voor de fok gebruikt
wordt, kan evt ruptureren granulomen (sperma naar interstitium vreemd voorwerp reactie
macrofagen)
Circulatie
* Hemorrhagische infarcering: torsie zaadstreng
Ontsteking
Orchitis onvruchtbaar (door temperatuur spermatogenese )
Bij ontsteking van de tunica vaginalis of andere structuren rondom de testis: vaginitis testis of periorchitis
kan ook temperatuur en onvruchtbaarheid geven.
Orchitis en peri-orchitis kunnen los van elkaar voorkomen en beide tot onvruchtbaarheid leiden,
permanent of tijdelijk.
Langdurige periode van koorts geeft ook spermatogenese (secundair effect, niks mis met de testes)
tijdelijk (na 3-4 weken weer volledig normale spermatogenese)
Lokalisatie orchitis:
- interstitium (rond zaadbuisjes)
- intracaniculair (in zaadbuisjes)
Funniculitis: ontsteking zaadleider
Secundaire geslachtklieren
Niet alle structuren zijn bij alle diersoorten even sterk ontwikkeld, de reu heeft bv een goed
ontwikkelde prostaat veel pathologie
Ontsteking
Pars externa: klierweefsel vnl dorsaal vd urethra
Pars interna: klierpakketjes verspreid in de wand vd urethra
Necrotiserende ontsteking: pijnlijke defecatie (prostaat naar dorsaal uitgezet tegen rectum)
voorzichtig rectaal onderzoeken.
Vnl bacterieel, reden is onvoorspelbaar, vaak bij oudere reuen.
Groeistoornissen
* Atrofie, typisch na castratie
DiergeneeskundigeStudentenRaad.be Fouten voorbehouden
36